Η Κρήτη και το Ιόνιο οδηγούν τις επενδύσεις στις δύο ανώτερες κατηγορίες ξενοδοχείων ανά την Ελλάδα, έχοντας παρουσιάσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις πανελλαδικά σε μονάδες 4 και 5 αστέρων κατά τη διάρκεια του 2019, με παράλληλη μείωση των μονάδων στις δύο χαμηλότερες κατηγορίες.
Τα νούμερα που κινούνται στα πέριξ του 10%, σε ό,τι αφορά την αύξηση σε πολυτελή καταλύματα την περασμένη χρονιά στις δύο πρωταθλήτριες περιφέρειες της χώρας, έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτό που τονίζουν σε κάθε ευκαιρία οι τουριστικοί φορείς για την προσπάθεια αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος, ώστε να έρθουν στην Ελλάδα περισσότεροι τουρίστες με μεγαλύτερα πορτοφόλια.
Επιπλέον, επιβεβαιώνουν και το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον από εγχώριους αλλά και ξένους επενδυτές και funds σε ό,τι έχει να κάνει με τον τουρισμό στην Ελλάδα και δη τον ξενοδοχειακό κλάδο.
Μετά την Κρήτη και το Ιόνιο περισσότερες επενδύσεις σε 4άστερα και 5άστερα πραγματοποιήθηκαν επίσης από τους ξενοδόχους της Αττικής αλλά και των νησιών του νοτίου Αιγαίου, όπου όμως αυξήθηκαν κατά τι και οι μονάδες των χαμηλότερων κατηγοριών, γεγονός που αποτυπώνει συνολικά τη δυναμική του τουρισμού στις δύο περιφέρειες οι οποίες συνεχίζουν σταθερά να προσελκύουν επενδυτές όλων των βαθμίδων.
Ψηλά στη λίστα των εξαγορών ο τουρισμός
Επιπλέον, τα ξενοδοχεία στο Ιόνιο, στο νότιο Αιγαίο και την Κρήτη είναι τα πιο ανταγωνιστικά πανελλαδικά, με βάση τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η γνωστή εταιρεία συμβούλων PricewaterhouseCoopers (PwC) για τον ελληνικό τουρισμό, καταγράφοντας και τις εταιρείες-αστέρια για την ελληνική αγορά. «Τα ξενοδοχεία σε κύριους προορισμούς υπεραποδίδουν, σε νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Ιόνια νησιά και Αττική, ενώ ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία».
Σημειωτέον ότι με βάση τα στοιχεία από την τελευταία έρευνα της PwC για τις εξαγορές και συγχωνεύσεις στην Ελλάδα το 2019, τα ξενοδοχεία βρέθηκαν με ποσοστό 9,7% επί του συνόλου των 4,3 δισ. ευρώ των εξαγορών που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας, ή αλλιώς στα πέριξ των 400 εκατ. ευρώ, χωρίς σε αυτό το ποσό να περιλαμβάνονται τυχόν μικρότερα, μεμονωμένα ξενοδοχεία που άλλαξαν χέρια σε όλη τη χώρα.
Πιο πάνω από τα ξενοδοχεία την περασμένη χρονιά και μεγαλύτερη συνολική αξία συναλλαγών συγκέντρωσαν κλάδοι όπως το real estate (15,6%), οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (14,1%), τα τρόφιμα-ποτά (12,5%) και η ναυτιλία (12%). Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε σχέση με τον τουρισμό είναι οι μονάδες των ανώτερων κατηγοριών, ενώ, όπως δηλώνει στο «business stories» ο κ. Κυριάκος Ανδρέου, advisory leader της PwC στην Ελλάδα, «ο τουρισμός βρίσκεται και το 2020 στο επίκεντρο όσον αφορά τις εξαγορές και συγχωνεύσεις».
Τουρισμός και ξενοδοχεία είναι μεταξύ των κλάδων που θα πρωταγωνιστήσουν φέτος μαζί με την ενέργεια -που ήδη οδηγεί τις εξελίξεις με τα πρώτα μεγάλα deals μέσα στο 2020- και τα ακίνητα, ενώ κινητικότητα λόγω της γενικότερης βελτίωσης των οικονομικών δεικτών (αν και χωρίς να υπολογίζεται ο οικονομικός αντίκτυπος της παραμέτρου του κορωνοϊού) αναμένεται και στους λοιπούς κλάδους, με ισομερή κατανομή.
Σε ό,τι αφορά τα μεγαλύτερα deals του 2019 στον ξενοδοχειακό κλάδο, η PwC έχει καταγράψει, μεταξύ άλλων, αυτό της ΤΕΜΕΣ για το υπόλοιπο ποσοστό στην Ιονική Ξενοδοχειακή («Ηilton» Aθηνών) από την τουρκική Dogus, την αγορά του «Grand Hotel Summer Palace» από τον όμιλο Μήτση στη Ρόδο, αξίας άνω των 50 εκατ. ευρώ, την αγορά του «Τιτάνια» στο κέντρο της Αθήνας από τον βρετανικό όμιλο London & Regional αντί 50 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο deal της περυσινής χρονιάς, ύψους 178,6 εκατ. ευρώ, από τον όμιλο Blackstone με τη Louis Group, αλλά και μικρότερες συμφωνίες, όπως αυτή της FIZAN, θυγατρικής της PFR TI, ενός fund με έδρα την Πολωνία, που απέκτησε μερίδιο 49,9% στην εταιρεία White Olive S.A., η οποία κατέχει σημαντικό χαρτοφυλάκιο ξενοδοχείων στην Ελλάδα (με αξία στα 9 εκατ. ευρώ).
Ως προς τα ονόματα που μαρκάρουν αυτή τη στιγμή στενά τον εγχώριο ξενοδοχειακό κλάδο συνεχίζει να είναι η Blackstone, η οποία πραγματοποίησε το μεγάλο deal με το Louis Group την περασμένη χρονιά για τα πέντε ξενοδοχεία ακριβώς στην Κρήτη και το Ιόνιο (σε Κέρκυρα και Ζάκυνθο).
Πέρα από το ευρύ πρόγραμμα ανακαινίσεων που σχεδιάζει στις εν λόγω μονάδες, ο όμιλος, που δίνει ψήφο εμπιστοσύνης με νέα γραφεία στην Αθήνα, θέλει να επενδύσει επιπλέον κεφάλαια στον τουριστικό κλάδο (και όχι μόνο) στην Ελλάδα, φτάνοντας ακόμη και τα 500 εκατ. ευρώ. Οι μεγάλοι ελληνικοί προορισμοί όπως η Κρήτη αποτελούν προτεραιότητα ακόμη και μέσα από στρατηγικές συνεργασίες με εγχώρια ξενοδοχειακά ονόματα, ενώ στο στόχαστρο βρίσκονται και άλλοι δημοφιλείς προορισμοί με ξενοδοχεία της Ρόδου να ακούγονται εσχάτως εντονότερα.
Αντίστοιχα, κινητικότητα φαίνεται να υπάρχει και από το αμερικανικό επενδυτικό fund HIG, που διαχειρίζεται κεφάλαια άνω των 35 δισ. δολαρίων και την τελευταία διετία έχει δείξει έμπρακτα ότι ψηφίζει Ελλάδα. Οι τομείς του τουρισμού και του real estate βρίσκονται στις προτεραιότητες του ομίλου, ο οποίος έχει επενδύσει ήδη από το 2018 στη Ρόδο, ενώ μόλις στις αρχές του έτους ανακοινώθηκε και η χρηματοδότηση, μέσω θυγατρικής του, της γνωστής εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων Dimand. Τώρα το όνομα της HIG με έτος ίδρυσης το 1993 και έδρα το Μαϊάμι, ακούγεται εντόνως και για γνωστά ξενοδοχεία της Κω.
Στα νέα deals, που υπογράφτηκαν μέσα στο 2020, περιλαμβάνονται και αυτά της αμερικανικής Hines, η οποία έκλεισε διπλή συμφωνία στην Κρήτη, αφενός με τα ξενοδοχεία «Coral» και «Eρμής» του ομίλου Μαμιδάκη και αφετέρου με το χαρτοφυλάκιο της Cyan Group of Hotels, συμφερόντων της οικογένειας του ευρωβουλευτή Μανώλη Κεφαλογιάννη.
Το τελευταίο αφορά τίμημα ύψους 61 εκατ. ευρώ, ενώ ο όμιλος προτίθεται να προχωρήσει σε επενδύσεις επιπλέον 30 εκατ. ευρώ μετά το τέλος της σεζόν για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό των τριών ξενοδοχειακών μονάδων. Η Hines, με επικεφαλής τον Πολ Γομόπουλο για την Ελλάδα, φαίνεται ότι δεν προτίθεται να σταματήσει, βάζοντας τον κλάδο του τουρισμού και δη το τουριστικό real estate με μονάδες των υψηλότερων κατηγοριών 4 και 5 αστέρων σε πρώτη προτεραιότητα.
Πολλαπλά μέτωπα από τη βόρεια μέχρι τη νότια Ελλάδα έχει ανοίξει ο Ιβάν Σαββίδης, με τις πληροφορίες για την πορεία των διαπραγματεύσεων με τον όμιλο Στέγγου για το ιστορικό «Πόρτο Καρράς» στη Χαλκιδική να είναι συγκεγχυμένες. Εξ ου και το όνομά του ακούγεται τώρα και για την Κρήτη, για το ξενοδοχείο «Out of the Blue Capsis Elite Resort» στην Αγία Πελαγία, πέραν της έκτασης που έχει ήδη αγοράσει στο νησί, προ τριετίας, στη Γεωργιούπολη Χανίων.
Από τους μεγάλους παίκτες με μεγάλο αποτύπωμα στον εγχώριο ξενοδοχειακό κλάδο, νέες επενδύσεις σχεδιάζει και ο όμιλος Sani/ Ikos όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ιβηρική. Με βάση τα πλάνα, μάλιστα, υπολογίζεται ότι την επόμενη πενταετία θα ξεπεράσει συνολικά τους 9.000 εργαζομένους (από 4.600 που θα είναι τον Μάιο του 2020) με νέες επενδύσεις, κατά το ίδιο διάστημα που θα ξεπεράσουν τα 800 εκατ. ευρώ , κυρίως μέσω της ανάπτυξης νέων ξενοδοχειακών μονάδων στην Ελλάδα και την Ιβηρική. Δωδεκάνησα και Ιόνιο είναι στις περιοχές που εξετάζει, μεταξύ άλλων, ο όμιλος ο οποίος «επαναπροσδιορίζει την έννοια luxury all inclusive», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι επιτελείς του.
Τα νούμερα σε 4* και 5* ανά την Ελλάδα
Οι δύο υψηλότερες κατηγορίες 4 και 5 αστέρων συγκεντρώνουν, όπως είναι φυσικό, και το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία από το σύνολο των 9.971 ξενοδοχειακών μονάδων στο τέλος του 2019, συνολικής δυναμικότητας 425.973 δωματίων σε όλη την Ελλάδα, οι 2.274 αφορούν ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων (2.131 το 2018) με δυναμικότητα 210.394 δωματίων (από 199.091 δωμάτια το 2018).
Στην Κρήτη οι ξενοδοχειακές μονάδες των δύο υψηλότερων κατηγοριών σημείωσαν άνοδο κατά 10,6%, φτάνοντας σε απόλυτους ρυθμούς τις 458 από 414 στο τέλος του 2018. Το νησί είναι η μοναδική περίπτωση πανελλαδικά που παρουσιάζει διψήφιο ποσοστό ανόδου μέσα σε έναν χρόνο σε μονάδες 4 και 5 αστέρων, ενώ άξιο λόγου είναι και το γεγονός ότι ο αριθμός των μονάδων 3 αστέρων παρέμεινε σχεδόν σταθερός (αυξήθηκε μόλις κατά… δύο από τις 390 του 2018 στις 392 το 2019) και στις δύο υπόλοιπες κατηγορίες σημείωσαν άνοδο.
Το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης, σε απόλυτους αριθμούς νέων μονάδων, σημείωσε το Ιόνιο με ένα +9,5% έναντι του 2018 και διέθετε στο τέλος του 2019 συνολικά 219 ξενοδοχεία στις δύο υψηλότερες κατηγορίες. Ακολουθεί η Αττική με αύξηση 9,2% και έναν σύνολο 165 νέων μονάδων 4 και 5 αστέρων. Στο νότιο Αιγαίο το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης διαμορφώνεται σε 6% έναντι του 2018, με τον μεγαλύτερο αριθμό καταλυμάτων των δύο ανώτερων κατηγοριών να φτάνει συνολικά τα 614 από 579 το 2018.
Ενδεικτικό της σταθερής αναβάθμισης της ξενοδοχειακής υποδομής της χώρας είναι το γεγονός ότι το 2000 τα ξενοδοχεία 5 αστέρων αποτελούσαν μόλις το 6% του συνολικού ξενοδοχειακού δυναμικού, ενώ το 2019 το αντίστοιχο ποσοστό έχει ανέλθει περίπου στο 21%. Ταυτόχρονα μειώνεται και το ποσοστό των ξενοδοχείων που ανήκουν στις δύο χαμηλότερες κατηγορίες: από 44,6% το 2000 σε 28,3% το 2019.
Μεταξύ των ονομάτων που μαρκάρουν αυτή τη στιγμή στενά τον εγχώριο ξενοδοχειακό κλάδο είναι η Blackstone, η οποία έχει στο στόχαστρό της την Κρήτη αλλά και τη Ρόδο, και το αμερικανικό επενδυτικό fund HIG, που πληροφορίες το θέλουν να ενδιαφέρεται για γνωστά ξενοδοχεία της Κω
Στα νέα deals περιλαμβάνονται και αυτά της αμερικανικής Hines, η οποία έκλεισε διπλή συμφωνία στην Κρήτη, αφενός με τα ξενοδοχεία «Coral» και «Eρμής» του ομίλου Μαμιδάκη και αφετέρου με το χαρτοφυλάκιο της Cyan Group Hotels