Σε πολύφερνη νύφη με πανίσχυρους διεκδικητές, εγχώριους αλλά και διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς, μετατρέπεται η ΔΕΠΑ, με την κυβέρνηση να καθορίζει με νόμο τους όρους με τους οποίους θα γίνει η μεγάλη ιδιωτικοποίηση.

Παρά το γεγονός ότι το μερίδιο της ΔΕΠΑ έχει υποχωρήσει στο 50% λόγω του οξύτατου ανταγωνισμού που αναπτύσσεται στην αγορά με τις απευθείας προμήθειες αερίου, για την εταιρεία που εισήγαγε το φυσικό αέριο στην Ελλάδα και η οποία ελέγχεται κατά 65% από το ΤΑΙΠΕΔ και 35% από τα Ελληνικά Πετρέλαια υπάρχουν αυξημένες προσδοκίες για εκδήλωση ζωηρού επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Ο κυριότερος λόγος είναι ότι το αέριο είναι το ορυκτό καύσιμο του μέλλοντος πριν από τη μετάβαση στις ΑΠΕ, άποψη που καλλιεργεί και η κυβερνητική πολιτική σταδιακής απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028, δίνοντας στο φυσικό αέριο τον χαρακτήρα του μεταβατικού καυσίμου.

Αν και βρισκόμαστε στην αφετηρία του διαγωνισμού για την πώληση της εταιρείας, καθώς θα προηγηθεί η ψήφιση του νομοσχεδίου από τη Βουλή, που δεν αναμένεται να γίνει πριν από τα τέλη του μήνα, στην αγορά έχουν αρχίσει οι ζυμώσεις και οι διεργασίες για τη συγκρότηση των συμμαχιών και των ομίλων που θα «χτυπήσουν» τη μεγάλη ιδιωτικοποίηση, η οποία θα σπάσει σε δύο κομμάτια – με την πώληση του 65% των μετοχών του τομέα Εμπορίας και του τομέα των Υποδομών.

Στον τομέα της Εμπορίας, οι όμιλοι Βαρδινογιάννη, Μυτιληναίου, Κοπελούζου (σε συνεργασία με διεθνή εταιρεία), τα Ελληνικά Πετρέλαια, που κατέχουν ήδη το 35% της εταιρείας μόνα τους ή σε συνεργασία με τη γαλλική Edison, η επίσης γαλλική Engie και πιθανώς ο κ. Ιβάν Σαββίδης ξεχωρίζουν μεταξύ των πανίσχυρων ονομάτων που φιγουράρουν στη λίστα των διεκδικητών. Σε κάθε περίπτωση, τα δυνατά ονόματα της αγοράς τυχαίνει να είναι και κορυφαίοι ενεργειακοί παίκτες στην Ελλάδα, πράγμα που, όπως επισημαίνεται από στελέχη του κλάδου, σημαίνει ότι θα περάσουν από τη βάσανο της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν μονοπωλιακές συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου.

Σήμερα υπάρχει ξεκάθαρη αλλαγή ισορροπιών, καθώς στην αγορά αερίου έχει μπει δυνατά η εταιρεία Μυτιληναίος, η οποία αναμένεται να κλείσει φέτος με μερίδιο αγοράς 35%, και ακολουθούν με 20% ο όμιλος Κοπελούζου και με μικρότερα ποσοστά οι Ηρων, Εlpedison και ΔΕΗ.

Στα πολύτιμα assets της ΔΕΠΑ, που κάθε ενεργειακός όμιλος θα επιθυμούσε να αποκτήσει, περιλαμβάνεται και η θυγατρική Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας (πρώην ΕΠΑ Αττικής) με ιστορική διαδρομή στην αγορά φυσικού αερίου και πάνω από 350.000 πελάτες. Η εταιρεία που θα εντάξει στο δυναμικό της την πρώην ΕΠΑ Αττικής θα αποκτήσει ισχυρό προβάδισμα στη λιανική αγορά, την οποία σήμερα υποτονικά αναπτύσσουν οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Στον ίδιο πυλώνα (της Εμπορίας) θα συνυπάρξουν και οι διεθνείς συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου με τη ρωσική Gazprom, την τουρκική Botas, την αλγερινή Sonatrach, τους Αζέρους της SOCAR και την κοινοπραξία που διαχειρίζεται τον μεγάλο αγωγό φυσικού αερίου TAP, που θα μεταφέρει αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ στην Ευρώπη. Αχίλλειος πτέρνα παραμένουν οι ρήτρες take or pay (πληρώνεις ανεξάρτητα από τις ποσότητες που θα απορροφήσεις) κυρίως με την Gazprom, οι οποίες θα αρχίσουν να επιβαρύνουν από φέτος τη ΔΕΠΑ λόγω της συρρίκνωσης του μεριδίου της και αποτελούν αντικείμενο νέας διαπραγμάτευσης με τους Ρώσους. Για τη σύμβαση αυτή η ΔΕΠΑ θα κληθεί να προπληρώσει καπέλο 30 εκατ. ευρώ.

Ο τομέας των Υποδομών, στον οποίο περιλαμβάνονται τα δίκτυα πόλης των ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας, ΕΔΑ Αττικής και ΔΕΔΑ, είναι το άλλο κομμάτι της ΔΕΠΑ για το οποίο θα εκδηλωθεί σοβαρό ενδιαφέρον, καθώς αυτός που θα αποκτήσει την εταιρεία θα ελέγχει όλη την ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου στην αγορά. Σημειωτέον ότι στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας μαζί με τη ΔΕΠΑ διατηρεί ποσοστό 51% και ο ιταλικός κολοσσός της Eni, που είναι ένας από τους πιθανούς μνηστήρες της ΔΕΠΑ, με ενδιαφέρον και στη λιανική αγορά καθώς ελέγχει πλήρως τη ΖeniΘ.

Στους υποψήφιους διεκδικητές της ΔΕΠΑ Υποδομών, πέρα από επιχειρήσεις που επενδύουν παραδοσιακά στις υποδομές, για παράδειγμα οι μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ (Snam, Enagus, Fluxy), θα μπορούσαν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, να είναι και διεθνή επενδυτικά funds που επενδύουν στον τομέα των υποδομών. Το ενδιαφέρον αυτό επιβεβαίωσε τις προηγούμενες μέρες και ο υφυπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Γεράσιμος Θωμάς, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ήδη πολύ μεγάλο ενδιαφέρον επενδυτών από το εξωτερικό για τη ΔΕΠΑ. Επιπλέον τόνισε ότι η ιδιωτικοποίηση δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν καλύτερα τα δίκτυα διανομής. «Η διείσδυση του φυσικού αερίου ήταν σχετικά μικρή και τώρα θα αντληθούν νέα κεφάλαια για να επεκταθεί σε όλη τη χώρα».

Ο ρόλος των ΕΛ.ΠΕ.

Ο σχεδιασμός για την πώληση της ΔΕΠΑ προβλέπει τη διενέργεια ταυτόχρονα δύο διαγωνισμών, ο πρώτος για το κομμάτι της Εμπορίας και ο δεύτερος για τον τομέα των Υποδομών με την πώληση του 65% των μετοχών που κατέχει το Δημόσιο (μέσω του ΤΑΙΠΕΔ) στην εταιρεία.

Ο τομέας των Διεθνών Δραστηριοτήτων (οι αγωγοί IGI Poseidon, IGB, East Med) θα παραμείνει υπό δημόσιο έλεγχο, ενώ κομβικός στον διαγωνισμό θα είναι ο ρόλος των ΕΛ.ΠΕ. Κυβερνητικά στελέχη ανέφεραν τις προηγούμενες μέρες ότι εφόσον εξαγοράσουν, για παράδειγμα, το 100% της ΔΕΠΑ Εμπορίας, θα είναι υποχρεωμένα βάσει της νομοθεσίας για τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό των παγίων να πουλήσουν το 35% που κατέχουν αντίστοιχα στην εταιρεία Υποδομών και αντίστροφα. Στο ΥΠΕΝ πάντως αφήνουν ανοικτή την πόρτα να ακολουθηθεί μοντέλο ΔΕΣΦΑ στην ιδιωτικοποίηση με από κοινού πώληση Δημοσίου και ΕΛ.ΠΕ.

Με βάση τον προγραμματισμό της κυβέρνησης, ο σχεδιασμός για τη ΔΕΠΑ, που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου για τον εκσυγχρονισμό της ΔΕΗ, θα δοθεί εντός της εβδομάδας σε δημόσια διαβούλευση. Οι διαδικασίες έναρξης της ιδιωτικοποίησης υπολογίζονται τέλος του χρόνου με αρχές του 2020.