Το κλίμα την περασμένη Πέμπτη στην Λευκωσία ήταν άκρως πανηγυρικό… Η οικογένεια Σαράντη έκανε τα αποκαλυπτήρια του νέου εργοστασίου που έφτιαξε στην Κύπρο, μπαίνοντας δυναμικά στην αγορά του χαλουμιού. Παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας της Κύπρου, υπουργών της ελληνικής κυβέρνησης, βουλευτών και τοπικών παραγόντων της Θεσσαλίας και στελεχών της μητρικής, τα εγκαίνια είχαν πανηγυρικό χαρακτήρα. Και αυτό διότι πέραν του γεγονότος ότι για την εξέλιξη της Ελληνικά Γαλακτοκομεία αποτελεί μία επένδυση-καμπή, αφού μέσω του χαλουμιού και της φέτας θέλει να μπει πιο δυναμικά στις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές, όπου τα δύο προϊόντα έχουν σημαντική ζήτηση, ήταν και μία αφορμή δημόσιας γιορτής για το πέρασμα της εταιρείας από τη μία γενιά της οικογένειας στην επόμενη.
Οι κ. Δημήτρης (Τάκης) και Μιχάλης Σαράντης, που κατάφεραν μέσα σε 25 χρόνια και έπειτα από πολλές μάχες να φτάσουν στον… Ολυμπο της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας, συγκροτώντας τον μεγαλύτερο όμιλο του κλάδου σήμερα με brands όπως Ολυμπος, Ροδόπη, Τυράς, Αγνό, Δουμπιά, Κλιάφα αποφάσισαν να αποτραβηχτούν και να δώσουν τα ηνία ενός ομίλου που φαίνεται ότι θα κλείσει φέτος με τζίρο άνω των 650 εκατ. ευρώ και EBITDA κοντά στα 100 εκατ. ευρώ, με ισχυρή παρουσία επίσης στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αλλά και πολλές εξαγωγές.
Η νέα γενιά
Οπότε η γιορτή της Λευκωσίας ήταν και μια ευκαιρία να παρουσιαστεί δημοσίως η νέα γενιά. Οι συνονόματοι πρώτοι εξάδελφοι (Στέλιος απ’ τον παππού τυροκόμο), που ανέλαβαν τις θέσεις προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου αντίστοιχα, αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας που πέραν των θέσεων έχουν αναλάβει και συγκεκριμένες ευθύνες. Ο Γιώργος Σαράντης, γιος του Τάκη, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος και η αδελφή του Μαρίνα, μέλος του Δ.Σ., και η Ζωή Σαράντη, κόρη του Μιχάλη, αντιπρόεδρος, και ο αδελφός της Μιχάλης (ο νεότερος)! Και όλοι αυτοί με τις οικογένειές τους που πλέον μεγαλώνουν.
«Και εγώ και ο Μιχάλης πλέον είμαστε συνταξιούχοι και με τη βούλα!» λέει ο εκ των συνιδρυτών της Ελληνικά Γαλακτοκομεία, Τάκης Σαράντης. «Παραδώσαμε το management και πλέον είμαστε οι μέτοχοι», προσθέτει, εκφράζοντας σιγουριά ότι και τα παιδιά τους θα τα πάνε εξίσου καλά. «Είναι “ψημένοι”, είναι εκπαιδευμένοι, έχουν όρεξη και τους αρέσει. Οπότε δεν τους φοβάμαι», λέει. Βέβαια, υπενθυμίζει πως και οι μέτοχοι σε μια εταιρεία δεν είναι άβουλοι. «Αν το μάνατζμεντ δεν επιτύχει, τότε οι μέτοχοι αναλαμβάνουν δράση», λέει. Παρ’ όλα αυτά, όπως εκμυστηρεύεται ο ίδιος, θέλει να απολαμβάνει και τον νέο του ρόλο, αυτόν του παππού.
Για τη συνομιλία μας αναγκάστηκε να δώσει το ένα από τα δίδυμα μωρά του γιου του Στέλιου που κρατούσε στην αγκαλιά του. «Σε έναν μήνα περιμένουμε και από τον Γιώργο ακόμη ένα αγοράκι. Και μετά παίρνει σειρά ο ανιψιός μου, ο Στέλιος. Η οικογένεια μεγαλώνει. Σε 6-7 χρόνια λογικά θα φτάσουμε τα 20 νέα μέλη», λέει με ενθουσιασμό.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο αδελφός του Μιχάλης μπορεί να εμφανίζονται διατεθειμένοι να χαλαρώσουν στους νέους τους ρόλους, ωστόσο τα στοιχήματα όλων είναι ότι από τη δουλειά δεν θα μπορέσουν να ξεκόψουν. «Φύσει αδύνατον για δύο ανθρώπους που η αφοσίωσή τους στη δουλειά μετέτρεψε ένα μικρό τυροκομείο στον μεγαλύτερο όμιλο γάλακτος της χώρας. Η υψηλή επιστασία πάντα θα υπάρχει», παρατηρούσε γνωστός της οικογένειας.
Ψηλά ο πήχης
Σε κάθε περίπτωση, ο πήχης για τη νέα γενιά είναι αρκετά ψηλά και η επένδυση τόσο στη Βουλγαρία προ διετίας για την εξαγορά της ανταγωνιστικής θυγατρικής της Δέλτα, United Milk, όσο και η επένδυση στην Κύπρο αρχικά με την εξαγορά του 49% της εταιρείας Κουρούσιης και έπειτα με την ανέγερση ενός νέου εργοστασίου χαλουμιού δείχνουν ξεκάθαρα πως το μέλλον του ομίλου είναι κυρίως στο εξωτερικό.
«Το χαλούμι είναι μια αναπτυσσόμενη αγορά στις χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο. Σήμερα οι εξαγωγές του προϊόντος φθάνουν τους 43.000 τόνους τον χρόνο. Σαφώς θα διεκδικήσουμε μερίδιο από αυτή την πίτα, όμως είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβάλλουμε ενεργά στο να αυξηθεί κιόλας η πίτα», λέει ο κ. Σαράντης. «Ο κύριος στόχος αυτής της επένδυσης είναι συντριπτικά οι εξαγωγές. Μιλάμε για το 98% της επένδυσης! Και αυτό το εργοστάσιο που φτιάξαμε μπορεί να φτάσει σε παραγωγή τους 18.000-20.000 τόνους χαλούμι, δηλαδή το 50% της σημερινής παραγωγής της Κύπρου. Οπότε έχουν μπει ισχυρές βάσεις για το μέλλον», προσθέτει.
Στόχος λοιπόν το χαλούμι να αποτελέσει, μαζί με τη φέτα αλλά και τα άλλα προϊόντα του ομίλου, μία ικανή δύναμη στις επεκτατικές βλέψεις της εταιρείας. «Ο στόχος και για τη νέα γενιά είναι ξεκάθαρα αυτός της εξωστρέφειας. Η ελληνική αγορά είναι περιορισμένη. Εμείς δεν θέλουμε να ακολουθήσουμε το μοτίβο άλλων κλάδων και να μαλώνουμε μεταξύ μας ποιος θα πουλήσει περισσότερο κάποιο από τα προϊόντα μας. Το εξωτερικό είναι ο δρόμος. Και από την εμπειρία μας στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε κόντρα στους παγκόσμιους παίκτες. Κοιτάξτε μόνο ποιους έχουμε για ανταγωνιστές στη Ρουμανία… Lactalis, Danone, Friesland, Miller. Στη Βουλγαρία πάλι ενισχύσαμε την παρουσία μας παίρνοντας τη United Milk από τη Δέλτα που ήθελε να φύγει. Μπορεί να δώσαμε κάτι παραπάνω, όμως θα δουλέψουμε λίγα χρόνια παραπάνω και θα έρθουν οι δείκτες. Ξέρετε, το μεγάλο πλεονέκτημά μας και αυτό που τελικά έχει φέρει αυτή τη μεγάλη επιτυχία είναι ότι κάνουμε μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Και με αυτόν τον γνώμονα παίρνουμε τις αποφάσεις μας. Επίσης κάνουμε σταθερά βήματα. Για να μπεις σε μια νέα αγορά πρέπει να έχεις τα ερεθίσματα ότι μπορείς. Σήμερα υπάρχουν μικροερεθίσματα και από άλλες αγορές, αλλά δεν είναι αρκούντως ώριμα για να πούμε ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε μία νέα κίνηση», εξηγεί ο κ. Σαράντης.
Από τα Τρίκαλα
Πάντως η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές η εταιρεία δοκίμασε τις αντοχές της όταν ξεκινούσε να εξελιχθεί από το τυροκομείο της Τυράς στα Τρίκαλα στον όμιλο που έγινε σήμερα, κυρίως μέσα από την εξαγορά προβληματικών εταιρειών είτε μέσα από τη διαδικασία εκπλειστηριασμού παγίων, σημάτων κ.ο.κ, είτε μέσα από συμφωνίες με τους ίδιους τους επιχειρηματίες.
Εξάλλου, πριν από περίπου 40 χρόνια, οι αδελφοί Σαράντη δεν υπήρχαν καν στον χάρτη της γαλακτοβιομηχανίας. Η ΤΥΡΑΣ (ΤΥΡοκομικά Αδελφών Σαράντη) όταν δημιουργήθηκε το 1985 ήταν μόνο πέντε άτομα, οι σημερινοί μέτοχοι Δημήτρης και Μιχάλης μαζί με τους γονείς τους, Στέργιο και Ζωή, και έναν εργάτη. Η μικρή μονάδα μέρα τη μέρα έδινε μάχη διεκδικώντας κάτι περισσότερο στην αγορά. Η επένδυση το 1992 στη Ρουμανία, με την πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου, ήταν η ευκαιρία να πατήσει σε μια νέα καπιταλιστική αγορά, αποκτώντας παράλληλα πρόσβαση σε μία πηγή γάλακτος ιδιαίτερα κερδοφόρα. Πρώτη μεγάλη δουλειά τους η παραγωγή φασόν κίτρινων τυριών για τη ΦΑΓΕ, η οποία μάλιστα είχε λάβει και το 10% του μετοχικού κεφαλαίου της ΤΥΡΑΣ, στο πλαίσιο της στρατηγικής συνεργασίας. Μόνο που η τελευταία έληξε άδοξα κάπου στα μέσα του ’90, αποτελώντας τελικά και την αφορμή για το μεγάλο βήμα επέκτασης που θα εξελισσόταν τελικά σε αυτό που ξέρουμε σήμερα ως Ελληνικά Γαλακτοκομεία!
Πρώτο βήμα η απόκτηση της ρουμανικής TYROM SA και η δημιουργία νέου εργοστασίου. Ωστόσο, το πρώτο μεγάλο ρίσκο το πήραν στις 26 Μαΐου 2000 επί ελληνικού εδάφους. Εκείνη την ημέρα τα αδέλφια Δημήτρης και Μιχάλης Σαράντης έκαναν το μεγάλο βήμα βάζοντας την υπογραφή τους για την εξαγορά του πρώην συνεταιριστικού εργοστασίου γαλακτοκομίας Ολυμπος μαζί με τα σήματά του προσφέροντας 1,75 δισ. δρχ., πάνω από το διπλάσιο από τον έτερο διεκδικητή, τη ΦΑΓΕ των αδελφών Φιλίππου. Μία εξέλιξη που θα φέρει την κόντρα των δύο πλευρών σε δημόσια θέα και τελικά θα οδηγήσει σε έναν γενικευμένο πόλεμο με τους μεγάλους του κλάδου φρέσκου γάλακτος, όπου τα αδέλφια επιχειρούν να μπουν δυναμικά.
Θα ακολουθήσει ένας ανηλεής πόλεμος τιμών στην αγορά, η οποία όμως δεν θα κάμψει την Ολυμπος, ιδίως καθώς το αυξημένο σε λιπαρά έναντι του ανταγωνισμού παστεριωμένο γάλα που λάνσαραν αποκτούσε μεγαλύτερο καταναλωτικό κοινό. Αρχές των ’00s θα γίνει και η εξαγορά της βουλγαρικής TYRBUL S.A., φτιάχνοντας ένα τριγωνικό δίκτυο Ρουμανίας – Βουλγαρίας – Ελλάδας, το οποίο ωστόσο εκείνα τα χρόνια θα συγκεντρώσει σκιές εν μέσω του πολέμου που διεξάγεται στην εγχώρια αγορά γάλακτος. Η δημόσια αντιπαράθεση με τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, τότε ιδιοκτήτη της ΔΕΛΤΑ, ήταν αυτή που θα αποκαλύψει και στο πανελλήνιο ένα θέμα ταμπού: την καταγωγή του γάλακτος.
Συνεχής επέκταση
Το 2005, η Δέλτα εξαγοράζει στην περιοχή της Λάρισας μία μικρή τοπική τυροκομική επιχείρηση, τη Βίγλα Ολύμπου Α.Ε., και κυκλοφορεί στην αγορά το παστεριωμένο γάλα με την επωνυμία «Αυθεντικό περιοχής Ολύμπου». Οι δύο αδελφοί κάνουν ασφαλιστικά μέτρα. Και η Δέλτα προσφεύγει αμέσως στη Διεύθυνση Σημάτων του τότε υπουργείου Ανάπτυξης, για να «ρίξει» το σήμα «Ολυμπος», διότι, όπως ισχυρίζονταν, το γάλα δεν το συνέλεγε μόνο από την περιοχή του Ολύμπου, αλλά κι από άλλες περιοχές. Τα αδέλφια θα κερδίσουν τη μάχη και θα φροντίσουν να «απαντήσουν» στη ΔΕΛΤΑ μπαίνοντας και στον χώρο των φυσικών χυμών όπου κυριαρχούσε. Ωστόσο, όλα θα επισκιαστούν από το σκάνδαλο με το καρτέλ γάλακτος που αποκαλύπτεται και συνταράσσει τη χώρα, όπου στις εταιρείες που επιβάλλονται πρόστιμα είναι και η Ολυμπος. Τα αδέλφια Σαράντη επιμένουν ότι «η υπόθεση ήταν στημένη» και ας τους επιβλήθηκε το μικρότερο πρόστιμο σε σχέση με τις άλλες κατηγορούμενες γαλακτοβιομηχανίες.
Αφού λοιπόν πέρασαν διά πυρός και σιδήρου, ο Τάκης και ο Μιχάλης Σαράντης όχι μόνο έχουν ενισχύσει τη θέση τους στον κλάδο, αλλά συνεχίζουν να επεκτείνονται με την προσθήκη νέων παγίων και γνωστών σημάτων εταιρειών «θυμάτων» της κατάστασης στην αγορά.
Οπως και με την Ολυμπος, απέκτησαν με τον ίδιο τρόπο και τη Ροδόπη το 2008, όταν η ΑΤΕbank, η Συνεταιριστική Εταιρεία Βιομηχανικής Αναπτύξεως Θράκης (ΣΕΒΑΘ) και η Ελληνική Βιομηχανία Ζωοτροφών (ΕΛΒΙΖ) αποφάσισαν να πουλήσουν τις συμμετοχές που είχαν στη συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία (συνολικά το 97,12%). Η τελευταία εξαγοράστηκε από την ΤΥΡΑΣ αντί 5,1 εκατ. ευρώ, επίσης μέσω πλειστηριασμού.
Και τη Δωδώνη επεδίωξαν να εξαγοράσουν, αλλά δεν τα κατάφεραν. Το κατάφεραν όμως λίγα χρόνια πριν με την Αγνό μέσα από δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκποίηση της ακίνητης περιουσίας και των σημάτων της βορειοελλαδίτικης γαλακτοβιομηχανίας. Ηδη στο εμπόριο έχουν λανσαριστεί τα πρώτα προϊόντα με την ετικέτα Αγνό, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν το προσεχές διάστημα.
Στο μεταξύ, το 2022 εξαγοράζουν τη θυγατρική της Δέλτα στη Βουλγαρία, την United Milk Company (UMC) κυριαρχώντας ουσιαστικά στη βουλγαρική αγορά και αποκτώντας μία νέα «δύναμη πυρός» στις πωλήσεις εξωτερικού. Και στην Κύπρο εξαγοράζει το 49% της γαλακτοβιομηχανίας Κουρούσιης – πραγματοποιώντας νέα επένδυση περισσότερων των 50 εκατ. ευρώ και δημιουργώντας νέο εργοστάσιο χαλουμιού στη Λευκωσία. Παράλληλα, ο όμιλος «χτίζει» την παρουσία του στην αγορά των αναψυκτικών με την εξαγορά της παλιάς τρικαλινής εταιρείας Κλιάφα και την αγορά του εμφιαλωμένου νερού Δουμπιά.
«Κοιτώντας πίσω με όλα αυτά που έγιναν, τι ήταν αυτό που σας έσπρωξε να πάρετε αυτό το μεγάλο ρίσκο;» ρωτάμε τον κ. Σαράντη. «Ποτέ κάποιες μέρες δεν δείχνουν από την αρχή την ιστορικότητά τους», απαντά ο κ. Σαράντης. «Εμείς απλώς προσπαθούσαμε για το καλύτερο. Στην αρχή δουλεύαμε για το μεροκάματο. Μετά αυτό έγινε ακόμα μεγαλύτερο μεροκάματο. Επειτα είπαμε να πάρουμε καλύτερη θέση στην αγορά. Εκεί που παράγαμε 10 τόνους παστεριωμένου γάλακτος κοιτάξαμε να τους κάνουμε 30, μετά 50, να επενδύσουμε σε τεχνογνωσία, σε εξοπλισμούς, σε ανθρώπους κ.λπ. Αυτό ήταν! Ενα συνεχές παιχνίδι που πιάναμε έναν στόχο και κοιτούσαμε τον επόμενο», συμπληρώνει.
Σε σχέση το πώς όμως κατάφερε ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοπωλεία να εξελιχθεί στον κορυφαίο ελληνικό όμιλο γάλακτος, ο ίδιος δείχνει και προς τους μεγάλους ανταγωνιστές του. «Κάποιοι δεν κοιτούσαν τη δουλειά τους, αλλά αλλότρια πράγματα. Εμείς πάντα κοιτούσαμε και κοιτάμε τη δουλειά μας και τα πάμε μια χαρά μόνοι μας», σπεύδει να πει. «Βρίσκουμε όσα χρήματα μας χρειάζονται απ’ αυτά που παράγει η εταιρεία. Και όλα επανεπενδύονται. Αυτή τη στιγμή είμαστε ένας όμιλος με τα μεγαλύτερα Ιδια Κεφάλαια μέσα στην εταιρεία. Δεν τραβάμε τα λεφτά, τα αφήνουμε μέσα, τα επενδύουμε…» καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη
Ρεύμα: Από τα ψηλά στα χαμηλά και μετά στα… ψηλότερα (pic)
Πλειστηριασμοί: Ποια «βαριά» και «επώνυμα» σφυριά θα χτυπήσουν αυτή την εβδομάδα (pics)
ΤΑΙΠΕΔ: Ρεκόρ εσόδων και νέα έργα ύψους 4 δισ. ευρώ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα