Η τελευταία πενταετία ήταν μια περίοδος σημαντικού μετασχηματισμού για την Endless EC, την πάλαι ποτέ Ευρωχαρτική, μια εταιρεία που στα 35 χρόνια ιστορίας της υποστήριξε, εν μέρει έχτισε και τελικά «πάτησε» στο δίκτυο των καταστημάτων – αποθηκών χαρτικών και απορρυπαντικών, εξελισσόμενη σε μία από τις ηγέτιδες εταιρείες σε μια κατά τα άλλα κατακερματισμένη αγορά. Η συντεταγμένη μετάβαση του διοικητικού ελέγχου στη δεύτερη γενιά των ιδρυτών συνοδεύτηκε αφενός με μεγάλες επενδύσεις και επεκτάσεις στο εργοστάσιο στον Ασπρόπυργο, νέα προϊόντα και επαναλανσαρίσματα με έμφαση στο brand (σε μια αγορά όπου κατά τα άλλα κυριαρχεί η ιδιωτική ετικέτα) και μεγαλύτερη διείσδυση στο κανάλι πωλήσεων των σούπερ μάρκετ. Κάτι που την έχει καταστήσει πλέον μεταξύ των ηγέτιδων δυνάμεων στον κλάδο των χαρτικών και κυρίαρχη στο κομμάτι των branded προϊόντων. Αφετέρου, και ίσως σημαντικότερο, η εταιρεία μέσα σε αυτή την περίοδο αλλάζει νοοτροπία στον τρόπο διοίκησης ανοίγοντας τα στεγανά του μέχρι πρότινος οικογενειακού Δ.Σ. σε ανθρώπους εγνωσμένου κύρους στην αγορά που θα συμβάλλουν βάζοντας το λιθαράκι στη νέα εποχή, μια εποχή που θα φέρει σημαντικές κινήσεις στη σκακιέρα της αγοράς στην κατεύθυνση των εξαγορών, των συγχωνεύσεων, αλλά και των πάσης φύσεως συνεργιών, όπως εξηγεί στο «business stories» ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Γιώργος Τρακάκης.
Αλλαγές
Η συζήτησή μας γίνεται με αφορμή τις σημαντικές διοικητικές αλλαγές στην εταιρεία, που -όπως αποδεικνύεται- ήρθαν έπειτα από μια δομική και συνάμα ιστορική αλλαγή για την ίδια την εταιρεία. Η οικογένεια Χριστόπουλου, που μαζί με την οικογένεια Τρακάκη συνίδρυσαν την εταιρεία, αποφάσισε να αποχωρήσει και να εστιάσει σε άλλα ενδιαφέροντα. Πλέον η Endless EC, όπως λέγεται τα τελευταία χρόνια η Ευρωχαρτική, ανήκει κατά 100% στην οικογένεια Τρακάκη. Κοινώς, νέο κεφάλαιο και νέα αρχή. «Η μετάβαση είχε συμφωνηθεί περίπου από τον περασμένο Μάιο και έγινε σε εξαιρετικό κλίμα. Η αλήθεια είναι πως υπό δύο διαφορετικούς ανθρώπους και διαφορετικές φιλοσοφίες είναι δύσκολο να διοικείται εταιρεία. Προσπαθήσαμε, αλλά καταλάβαμε ότι δεν γινόταν. Δεν παύει βέβαια όλο αυτό να είναι ένα συναισθηματικό σοκ. Οι πατεράδες μας, οι δύο οικογένειες ξεκίνησαν μαζί την εταιρεία. Αλλά και εμείς η δεύτερη γενιά εδώ μέσα μεγαλώσαμε, μαζί. Είναι το δεύτερο σπίτι μας. Οπότε είναι κάτι δύσκολο συναισθηματικά, ωστόσο το διαχειριζόμαστε», λέει ο κ. Τρακάκης. «Ξεκινήσαμε το νέο οργανόγραμμα από τον περασμένο Οκτώβριο και τώρα είμαστε στη φάση να βρούμε τα πατήματά μας, να διατηρήσουμε τα καλά στοιχεία που μας έφεραν ως εδώ και παράλληλα να βελτιώσουμε αυτά που πρέπει», προσθέτει.
Στο πλαίσιο αυτό, μαζί με κάποιες προσθήκες στα τμήματα της εταιρείας από στελέχη της αγοράς, η Endless EC προχώρησε και σε σημαντική ενίσχυση του Δ.Σ. στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της εταιρικής διακυβέρνησης με έμπειρους ανθρώπους της αγοράς. «Αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε επταμελές Δ.Σ. με τρεις θέσεις για τα μέλη της οικογένειας. Οι υπόλοιποι είναι άνθρωποι εκτός της εταιρείας, με προϋπηρεσία σε διάφορες θέσεις εκτός της αγοράς των χαρτικών. Κι αυτό προκειμένου να προσφέρουν τη διαφορετική οπτική τους, μια και ο στόχος είναι το Δ.Σ. να παίζει ουσιαστικό ρόλο αποκτώντας τα χαρακτηριστικά ενός advisory board», λέει ο κ. Τρακάκης.
Πρόκειται για τον κ. Δημήτρη Βαλαχή, διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου Fourlis, τον κ. Αρμόδιο Γιαννίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της Vitex, τον κ. Λεωνίδα Βρεττάκο, πρόεδρο των Ελληνικών Αλυκών και τη δρα Ευαγγελία Γκίζα, διευθύντρια Διασφάλισης Ποιότητας και Ποιοτικού Ελέγχου στην Π.Γ. Νίκας Α.Ε. «Με τους κυρίους Βαλαχή και Βρεττάκο συνεργαζόμασταν από παλιά, ενώ ο Αρμόδιος Γιαννίδης, εκτός από φίλος, είναι από τους ανθρώπους που βοήθησαν πολύ με τις προτάσεις του στο να καταλήξουμε στη νέα δομή. Η κυρία Γκίζα, από την άλλη, είναι ο άνθρωπος που θα μας βοηθήσει πολύ να αναπτύξουμε το κομμάτι των ESG».
Εξαγορές – συγχωνεύσεις
Αυτό σημαίνει πως το σχέδιο για είσοδο στο Χ.Α. τερματίζεται; «Οχι. Τίποτα δεν τερματίζεται και τίποτα δεν ξεκινά. Απλώς είμαστε σε μια φάση τώρα που μπαίνουν νέα πράγματα στην εταιρεία και θέλουμε να βρούμε τα πατήματά μας. Θα αξιολογήσουμε αργότερα την κατεύθυνση που θα πάρουμε», λέει ο κ. Τρακάκης.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως εξηγεί, θα διαμορφωθεί και το σχέδιο των επόμενων επενδυτικών κινήσεων της εταιρείας. «Η αλήθεια είναι πως έχουμε αρκετά πράγματα στο μυαλό μας, θα τα δούμε όλα εν καιρώ. Σίγουρα αυτά που συνεχίζονται κανονικά είναι οι επενδύσεις στο εργοστάσιο, που ούτως ή άλλως φτάνουν περίπου το 1 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Κι αυτές στην κατεύθυνση περισσότερο της μείωσης του κόστους της παραγωγής παρά την αύξηση της δυναμικότητας. Ούτως ή άλλως το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα που ολοκληρώθηκε πάνω στην πανδημία έχει δώσει τα αναγκαία περιθώρια πάνω στα οποία αναπτυσσόμαστε. Το εργοστάσιο πλέον έχει φτάσει τα 40.000 τ.μ. σε στεγασμένους χώρους και τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό. Οι επόμενες μεγάλες επενδύσεις που θα ήθελα προσωπικά να γίνουν, ως νέα διοίκηση, στοχεύουν στο κομμάτι των εξαγορών και των συγχωνεύσεων. Γενικά εκεί όπου μπορεί να υπάρξει μια συνεργία και να βοηθήσει στην ανάπτυξή μας, να δημιουργηθεί κάτι μεγαλύτερο! Πρώτα όμως πρέπει να εξελιχθεί η ομάδα που διαμορφώνεται, να γίνουμε ένα πρότυπο λειτουργίας και ομαδικότητας που θα φέρει τελικά και τα αποτελέσματα που μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας», λέει.
«Αυτό το μεγάλο μπορεί να έρθει, π.χ., μέσα από την είσοδο κάποιου νέου επενδυτή;», τον ρωτάμε. «Δεν συζητάμε για είσοδο κάποιου επενδυτικού fund στην εταιρεία. Κάτι τέτοιο δεν μας ενδιαφέρει. Θέλουμε η εταιρεία μας να μεγαλώσει σκαλί το σκαλί κι αυτό μπορεί να έρθει μέσα από συνεργίες ή ακόμα και από δραστηριότητες “συγγενικές” που θα μπορούσαν να κουμπώσουν με τις δικές μας συγκροτώντας κάτι μεγαλύτερο. Ολα αυτά θα τα δούμε και θα τα εξετάσουμε αναλυτικά με τη νέα οπτική της εταιρείας», λέει ο κ. Τρακάκης.
Εξάλλου, όπως εκτιμά, ο κλάδος αναγκαστικά θα πάει σε συγκέντρωση. «Γενικά είναι ένας κατακερματισμένος κλάδος, κάτι όμως που δημιουργεί περιθώρια συνενώσεων και συνεργιών. Το ίδιο πιστεύω ότι θα συμβεί και στα σούπερ μάρκετ, οπότε γενικά υπάρχει δρόμος μπροστά θα υπάρξουν ανακατατάξεις», σημειώνει. Ηδη, πάντως, όλοι οι μεγάλοι του κλάδου των χαρτικών έχουν περάσει σε φάση διαρκών επενδύσεων και επεκτάσεων διαβλέποντας εξελίξεις.
Το brand
Σε προϊοντικό επίπεδο πάντως το rebranding συνεχίζεται με ιδιαίτερα καλούς ρυθμούς. «Τελευταία βάλαμε στα σούπερ μάρκετ το brand “GoodΜood” της Endless και ήδη έχουμε πάρει ένα καλό μερίδιο. Στόχος μας είναι τα επόμενα έτη να εδραιωθούμε στο κανάλι των σούπερ μάρκετ, όσο βέβαια εφικτό μπορεί να είναι κάτι τέτοιο με δεδομένο ότι ειδικά στο χαρτί “βασιλιάς” παραμένει η ιδιωτική ετικέτα. Από την άλλη, στα απορρυπαντικά είναι μια ξεχωριστή ιστορία που θεωρώ ότι έχει μεγαλύτερα περιθώρια», επισημαίνει.
Σήμερα οι πωλήσεις του brand Endless αντιστοιχούν στο 65% του κύκλου εργασιών της εταιρείας και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που αναλαμβάνει να παράγει η εταιρεία για τρίτους (χαρτικά και απορρυπαντικά) στο 35%. Σε αυτό βοήθησε η απόφαση να υπάρξει στροφή προς τα branded προϊόντα τα τελευταία χρόνια. «Κάποια στιγμή είχαμε φτάσει στο 50-50 και θέλαμε να αλλάξουμε τη συσχέτιση. Αυτό το καταφέρνουμε – και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να χάσουμε δουλειές. Δώσαμε έμφαση στο brand, στοχεύσαμε στο σούπερ μάρκετ με τη δική μας ετικέτα και μεγαλώσαμε την πίτα. Βέβαια χρειαζόμαστε ως εταιρεία και την ιδιωτική ετικέτα, δεν το συζητώ. Οταν το μερίδιό τους στα χαρτικά φτάνει στο 80% μέσα στο σούπερ μάρκετ, πρέπει να ασχολείσαι και με αυτό. Ναι, τα περιθώριά τους είναι σαφώς χαμηλότερα, όμως από την άλλη σε βοηθούν πολύ να υπάρχει μια σταθερότητα στην παραγωγή, το εργοστάσιο να δουλεύει full time. Οπότε θα έλεγε κάποιος ότι είναι “αναγκαίο κακό”», λέει ο κ. Τρακάκης.
Διευκρινίζει βέβαια ότι η εταιρεία από την ίδρυσή της το 1989 στηρίχθηκε πολύ στο δικό της brand κυρίως λόγω της αρχικής της στόχευσης στην αγορά HORECA και τη μικρή λιανική. «Εκεί, όπως καταλαβαίνετε, δεν υπάρχει ιδιωτική ετικέτα. Ελάχιστοι χονδρέμποροι μπορούν να κάνουν ιδιωτική ετικέτα και δεν υπάρχει νόημα σε αυτό. Οπότε εκεί συνεχίζουμε να δίνουμε μεγάλο βάρος. Eκεί, φυσικά, εξακολουθεί να είναι η δύναμή μας ως εταιρεία. Ακόμα και σήμερα από εκεί προέρχεται το μεγαλύτερο κομμάτι του τζίρου μας, που φτάνει το 60%. Είναι μια αγορά που διαρκώς ανανεώνεται – και σε αυτό βέβαια βοηθά και ο τουρισμός. Φανταστείτε ότι εμείς έχουμε 1.200 ΑΦΜ που εξυπηρετούμε πανελλαδικά! Κι αυτό συν τοις άλλοις μας βοηθά να μην εξαρτιόμαστε από τους λίγους!».
Βέβαια ο στόχος των τελευταίων ετών είναι η μεγαλύτερη διείσδυση στα δίκτυα των σούπερ μάρκετ. «Εχουμε ήδη αξιοσημείωτη δραστηριότητα που διαρκώς αναπτύσσεται. Και εκεί στοχεύουμε. Απλώς θέλουμε να το κάνουμε διαφοροποιούμενοι και προτάσσοντας το επώνυμο προϊόν μας», προσθέτει.
Οικονομικές επιδόσεις
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, η Endless EC το 2022 είχε πωλήσεις ύψους 75,94 εκατ. ευρώ, EBITDA 6,34 εκατ. ευρώ και μετά τους φόρους κέρδη 1,93 εκατ. ευρώ. «Το 2023 κλείσαμε με έναν κύκλο εργασιών λίγο μικρότερο, αλλά σταθερά πάνω από 70 εκατ. ευρώ και με ένα EBITDA κοντά στο 10%, που θεωρείται φυσιολογικός για τα επίπεδα του κλάδου», λέει ο κ. Τρακάκης. «Το προϊόν με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη πέρυσι ήταν το απορρυπαντικό. Αντίθετα είχαμε μια μικρή πτώση στις ποσότητες χαρτιού, παραδόξως από την ιδιωτική ετικέτα. Το branded συνέχισε την ανάπτυξή του», εξηγεί. Ο ίδιος αποδίδει την άνοδο -στα απορρυπαντικά κυρίως- στο μπαράζ ανατιμήσεων που επέβαλαν οι μεγάλες πολυεθνικές στα προϊόντα τους. «Ο κόσμος έστρεψε το βλέμμα του και αλλού και αυτό μας βοήθησε, ειδικά στη μικρή αγορά (μίνι μάρκετ κ.ο.κ.)», σημειώνει.
Σήμερα το απορρυπαντικό έχει μερίδιο 35% επί των συνολικών πωλήσεων της Endless EC.
Γενικά, πάντως, την τελευταία διετία η πίεση από την κατακόρυφη αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και των μεταφορικών δημιούργησαν αρκετές προκλήσεις και στην ίδια την Endless EC. «Το μεγάλο πρόβλημα ήταν στο τέλος του ’21. Μέσα σε δύο μήνες εκεί που λέγαμε ότι είχαμε μια καλή χρονιά, ξαφνικά χάσαμε όλη την κερδοφορία μας από την απότομη και μεγάλη αύξηση στα κόστη, που συνεχίστηκε το 2022. Η τιμή του χαρτιού διπλασιάστηκε και τα χημικά για απορρυπαντικά ήταν +40%. Το ’22, λοιπόν, αναγκαστήκαμε να κάνουμε ανατιμήσεις με μοναδικό στόχο να κρατήσουμε την κερδοφορία, διότι είμαστε ένας κλάδος με χαμηλά μεικτά περιθώρια όπου η παραμικρή αύξηση επηρεάζει το αποτέλεσμα. Ευτυχώς, από τα τέλη του ’22 υπήρξε μια αποκλιμάκωση που διατηρήθηκε ως το περασμένο καλοκαίρι. Δυστυχώς με την αλλαγή της χρονιάς πάλι τα πράγματα παίρνουν την ανιούσα, δεν νομίζω όμως ότι θα εξελιχθεί όπως προ διετίας», σημειώνει.
Πάντως μαζί με τη μεγέθυνση της εταιρείας αυξάνεται και το προσωπικό της, το οποίο πλέον έχει φτάσει τους 240 ανθρώπους. «Υπάρχουν δυσκολίες πλέον να βρεις εύκολα προσωπικό, κυρίως στο τεχνικό κομμάτι. Ωστόσο τα καταφέρνουμε», σημειώνει. «Προφανώς προχωρήσαμε σε μισθολογικές αυξήσεις στο σύνολο του προσωπικού, δεν γινόταν διαφορετικά έτσι όπως έχει εξελιχθεί το κόστος ζωής. Γενικά όμως είμαστε μια εταιρεία που επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό της. Για παράδειγμα, είμαστε από τις λίγες εταιρείες που κάνουν coaching στα στελέχη τους», λέει.
Τέλος, η κουβέντα πάει στη συμμετοχή της εταιρείας στην πρωτοβουλία ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ. «Τη στηρίζουμε ως πρωτοβουλία. Είναι αυτό που έλεγα κιόλας περί συνεργιών και συνεργασιών. Είναι μια πλατφόρμα επικοινωνίας και δράσεων που βοηθάει πρώτα απ’ όλα στην ανταλλαγή πληροφοριών. Επειτα είναι και τα πρακτικά. Τα δικά μας προϊόντα που θεωρούνται φθηνά προς εξαγωγή θα μπορούσαν συνδυαστικά με άλλων να προωθηθούν στο εξωτερικό. Θα τα δούμε κι αυτά…», καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη
Οι πρώτες συμφωνίες στην Ινδία – Στη Βομβάη ο πρωθυπουργός και η επιχειρηματική αποστολή
Ακίνητα: Παράταση έως την 1η Μαρτίου για την έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ – Τέλος χρόνου για τα Airbnb
ΑΠΕ: Η Ελούντα διώχνει τα υπεράκτια αιολικά από τις ακτές
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ