Το όνομα πάντα κρύβει μια ιστορία. Και στην ιστορία της οικογένειας Πορτοκαλίδη, που ξεριζώθηκε από την Προύσα για να πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς, πηγαίνοντας στα Κοκκινόγεια της Δράμας και αργότερα στην Ιωνία της Θεσσαλονίκης, στα Διαβατά, η χαμένη αλλά αλησμόνητη πατρίδα πάντα είχε ξεχωριστή θέση.
Γι’ αυτό και η επιλογή του ονόματος «Ιωνική» στην επιχειρηματική προσπάθεια που έκαναν ο κ. Γιώργος Πορτοκαλίδης με τα αδέλφια του ήταν περίπου μια φυσική επιλογή.
Αντιπροσώπευε τόσο τον νέο τόπο όσο και τον παλιό, εκεί απ’ όπου ξεκινούσε η ρίζα της οικογένειας.
Φέτος η Ιωνική Σφολιάτα κλείνει 30 χρόνια ζωής. Μια διαδρομή κατά την οποία μεγάλωσε αρκετά, εξελισσόμενη από ένα μικρό κατάστημα που ειδικευόταν στις χειροποίητες μπουγάτσες διοχετεύοντάς τες στην αγορά της Θεσσαλονίκης σε μία από τις σημαντικότερες και ανερχόμενες δυνάμεις στην αγορά των σφολιατοειδών και της κατεψυγμένης ζύμης. Ο χρόνος έφερε πολλές ανακατατάξεις, επεκτάσεις, επενδύσεις και… επενδυτές, σηματοδοτώντας κι ένα μεγάλο κεφάλαιο στο οποίο ο κ. Πορτοκαλίδης έμεινε μόνος από την οικογένεια να κρατά το τιμόνι της επιχείρησης.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά και κατάφερε να στρίψει γρήγορα το καράβι όταν έπιασε η τρικυμία της κρίσης ξεκινώντας μια πετυχημένη έως τώρα πολιτική εξωστρέφειας και επιτυγχάνοντας να κάνει πλέον το 40% των πωλήσεών του στο εξωτερικό, κυρίως στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ και την Κεντρική Ευρώπη.
Και τώρα, ως φαίνεται, είναι σε ένα ακόμη σταυροδρόμι, αφού ήδη επεξεργάζεται, όπως λέει στο «business stories», σχέδιο για την κατασκευή νέας παραγωγικής μονάδας, δίπλα στην υφιστάμενη, προκειμένου να διευρύνει την προϊοντική γκάμα προς τα vegan προϊόντα και όχι μόνο, προσθέτοντας ακόμη 30 θέσεις εργασίας στις περίπου 210 υφιστάμενες στην εταιρεία.
«Η πορεία της εταιρείας είναι ανοδική και έχουμε στον αέρα μεγάλες συμφωνίες. Οπότε χρειαζόμαστε νέους χώρους και αύξηση της παραγωγικής μας δυνατότητας», λέει ο κ. Πορτοκαλίδης. «Τώρα βρισκόμαστε στη φάση σχεδιασμού του επόμενου βήματος που θα κάνουμε», σημειώνει εκτιμώντας πως μια τέτοια επένδυση δεν μπορεί να είναι κάτω από 10 εκατ. ευρώ.
Με αυτή, όπως εξηγεί, η Ιωνική θα επιχειρήσει να απαντήσει στις ανάγκες συγκεκριμένου target group πελατών της. «Είμαστε από τις πρώτες εταιρείες που ασχοληθήκαν με τα προϊόντα vegan και μάλιστα συνάπτοντας συνεργασία με την Beyond Meat. Με βάση αυτή, έχουμε το δικαίωμα να παράξουμε προϊόντα με το σήμα της τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Και η αλήθεια είναι ότι σκεφτόμαστε να κάνουμε διάφορα προϊόντα με το τρόφιμο της Beyond Meat».
Σημειωτέον ότι η αμερικανική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2009 στο Λος Αντζελες είναι παραγωγός υποκατάστατων κρέατος. Προσφέρει επιλογές φυτικής προέλευσης στις κατηγορίες βοδινού, χοιρινού και πουλερικού. «Οπότε η νέα επένδυση θα απαντήσει περισσότερο σε αυτή τη συνεργασία, αλλά και σε νέα προϊόντα με υψηλή διατροφική αξία», σημειώνει ο κ. Πορτοκαλίδης.
Η Ιωνική Σφολιάτα σήμερα έχει μεγάλο προϊοντικό κατάλογο που καλύπτει όλων των ειδών τις δραστηριότητες στον χώρο της κατεψυγμένης ζύμης και των σφολιατοειδών. Απευθύνεται περισσότερο σε πελάτες του HORECA, ενώ έχει παρουσία και στα ράφια των σούπερ μάρκετ, πρωτίστως με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και δευτερευόντως με το brand Σπιτική Ζύμη.
«Εχουμε πάνω από 300 κωδικούς προϊόντων. Στην Ελλάδα, όπου γίνεται το 60% των πωλήσεών μας, το μεγαλύτερο κομμάτι είναι το λεγόμενο “food service”, όπου μάλιστα κατέχουμε ηγετική θέση. Το υπόλοιπο αφορά τη λιανική, καθώς έχουμε συνεργασία σχεδόν με όλες τις αλυσίδες λιανικής παράγοντας τα δικά τους προϊόντα, ενώ ετοιμαζόμαστε τώρα να επενδύσουμε σε μια νέα σειρά προϊόντων κάτω από το brand Σπιτική Ζύμη. Και αυτό διότι η πανδημία μάς έδειξε ότι όσοι είχαν σημαντική παρουσία στο λιανεμπόριο κατάφεραν να συγκρατήσουν τα μεγέθη τους παρά το κλείσιμο του HORECA στο lockdown», λέει ο κ. Πορτοκαλίδης.
Στο εξωτερικό, πάλι, όπου η εταιρεία πραγματοποιεί το 40% των πωλήσεών της, η εικόνα είναι αντίστροφη. Είναι μεγαλύτερο το κομμάτι της λιανικής, και μάλιστα με brand της εταιρείας, το Filosophy, από αυτό του food service.
«Εκεί ποντάρουμε στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα, δηλαδή στην αυθεντικότητα της ελληνικής πίτας και του ελληνικού σνακ», εξηγεί ο κ. Πορτοκαλίδης. «Η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος, με πρώτες ύλες ποιοτικές που δίνουν σε εμάς το πλεονέκτημα να έχουμε προβάδισμα έναντι άλλων σε μια ξένη αγορά. Το ελληνικό προϊόν είναι ποιοτικό προϊόν και αυτό στο δικό μας κομμάτι αναγνωρίζεται».
Μεγαλύτερη ξένη αγορά για την Ιωνική Σφολιάτα σήμερα είναι η Αυστραλία και ακολουθούν οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Κεντρική Ευρώπη. Κλειδί γι’ αυτό, όπως λέει, ήταν η σύναψη καλών συνεργασιών με τοπικούς συνεργάτες ή και απευθείας με αλυσίδες όπως η Aldi και η Lidl. «Στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ η ίδια η αγορά απαιτεί να έχεις έναν μόνιμο συνεργάτη που θα είναι και η βιτρίνα σου, στην Ευρώπη, δε, έχουμε και απευθείας συνεργασίες με αλυσίδες όπως η Aldi και η Lidl». Τα δε προϊόντα στις μακρινές αγορές στέλνονται διά θαλάσσης μέσα από κοντέινερ ψυγεία. «Περίπου 47 ημέρες απαιτούνται για να γίνουν παραδόσεις στην Αυστραλία και 27 στη Νέα Υόρκη», λέει ο ίδιος. Παρά τα μεγάλα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και τις θαλάσσιες μεταφορές, ο κ. Πορτοκαλίδης σημειώνει ότι η Ιωνική δεν έχει αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα.
Αυτό το εξωστρεφές άνοιγμα της εταιρείας έγινε μέσα στην κρίση και ήταν μια αναγκαστική απόφαση που όμως απέδωσε σχετικά γρήγορα. «Ξεκίνησε ως στρατηγική επιλογή· περίπου εννέα χρόνια πριν αρχίσαμε να επενδύουμε σε ανθρώπους που μπορούσαν να μας βοηθήσουν στο κομμάτι των ξένων αγορών. Υπήρξε και η υποστήριξη πολυεθνικών αλυσίδων όπως η Lidl, μέσω των αφιερωματικών εβδομάδων που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό». Σήμερα η Ιωνική Σφολιάτα είναι ένας από τους βασικούς προμηθευτές της γερμανικής πολυεθνικής στο κομμάτι της ζύμης.
«Αυτό εξάλλου είναι και σημαντική πτυχή της στρατηγικής που ακολουθούμε τα τελευταία χρόνια. Από τη μία να δημιουργούμε νέες σειρές προϊόντων που θα έχουν την αποδοχή όχι μόνο των άμεσων πελατών, αλλά και των τελικών καταναλωτών, αφού θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκης διατροφής, και από την άλλη να επεκτείνουμε διαρκώς την παρουσία μας σε αγορές του εξωτερικού», τονίζει.
Μάλιστα την ώρα που μιλούσαμε ο κ. Πορτοκαλίδης κανόνιζε τις τελευταίες λεπτομέρειες για την αποστολή της εταιρείας στην Κολονία, εκεί όπου πραγματοποιείται η μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων και ποτών στον κόσμο κάθε διετία. «Ελπίζουμε ότι με τη συμμετοχή μας θα καταφέρουμε να προσελκύσουμε πολλούς υποψήφιους πελάτες».
Το κλίμα, πάντως, γενικά στον κλάδο των τροφίμων με αφορμή και τη διεξαγωγή της πρώτης μεγάλης έκθεσης μετά την έκρηξη της πανδημίας είναι σχεδόν πανηγυρικό!
«Είναι ίσως η προσδοκία της επιστροφής σε μια κανονικότητα. Οι διεθνείς πωλήσεις απαιτούν την επαφή με τον υποψήφιο πελάτη και όλοι νομίζω ότι το εκλαμβάνουν ως μια επανεκκίνηση», λέει ο κ. Πορτοκαλίδης.
«Η πανδημία προκάλεσε αρκετούς κλυδωνισμούς, δύσκολες καταστάσεις τόσο για την εταιρεία όσο και προσωπικά για τον καθέναν. Ξαφνικά δημιουργήθηκαν μεγάλα κενά σε όλους τους τομείς. Αυτό το “V” που έκανε η αγορά το έβλεπες παντού, από τις πωλήσεις, τις δαπάνες. Τα καταφέραμε, όμως, κρατήσαμε σταθερή την εταιρεία, ξεπεράσαμε τις πρώτες μεγάλες δυσκολίες, δεσμευτήκαμε στο προσωπικό μας. Και έτσι, λοιπόν, φτάνεις να πεις πως ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό. Εκπαιδευτήκαμε όλοι», τονίζει ο ίδιος.
Παρά το γεγονός ότι η έκθεσή της στο food service ήταν σημαντική, η Ιωνική Σφολιάτα κατάφερε στο «έτος της πανδημίας», το 2020, να απολέσει μόλις 6,8% από τις πωλήσεις του 2019 υποχωρώντας στα 17,25 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις. Διατήρησε και την κερδοφορία της, η οποία μετά τους φόρους ήταν περίπου 238.000 ευρώ. Φέτος, όπως λέει ο κ. Πορτοκαλίδης, τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα. «Η χρονιά εξελίσσεται πολύ καλά. Με βάση και το εννεάμηνο που έκλεισε, καταγράφουμε διψήφιο ποσοστό αύξησης των πωλήσεών μας και τριψήφιο στην κερδοφορία». Μάλιστα ο ίδιος εκτιμά ότι ο κύκλος εργασιών φέτος θα ξεπεράσει τα 21 εκατ. ευρώ.
«Ο τουρισμός μάς βοήθησε πολύ φέτος. Κληθήκαμε, μάλιστα, μέσα σε ενάμιση μήνα περίπου να τροφοδοτήσουμε με επαρκή ποσότητα προϊόντων τους πελάτες μας, όταν συνήθως απαιτείται ο διπλάσιος χρόνος».
Δεν κρύβει, ωστόσο, ότι οι δυσκολίες που αρχίζουν να εξελίσσονται σε προβλήματα για όλη την αγορά αυξάνονται. «Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχουν πρώτες ύλες εισαγωγής, αφού υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις. Επειτα, υπάρχει πρόβλημα στα υλικά. Και επίσης, ένα τρίτο ζήτημα που δυστυχώς δεν φαίνεται να υποχωρεί είναι η δυσκολία εξεύρεσης προσωπικού. Δυστυχώς, έχουμε αγγελίες μηνών και δεν μπορούμε να βρούμε ανθρώπους, κυρίως πάνω σε αυτά που λέμε “τεχνικά επαγγέλματα”», αναφέρει.
Σε ό,τι αφορά τις πρώτες ύλες, οι μέσες αυξήσεις σε σχέση με πέρυσι έχουν φτάσει στο 35%, όπως λέει ο κ. Πορτοκαλίδης. «Τα λιπαρά είναι πάνω από 30%, τα άλευρα 12% και το ράλι συνεχίζεται. Τα υλικά συσκευασίας είναι στο 20%. Και μαζί με αυτά είναι και το κόστος της ενέργειας. Το τελευταίο τιμολόγιο που λάβαμε ήταν τρεις φορές πάνω από το ποσό που είχαμε συνηθίσει να πληρώνουμε τα τελευταία χρόνια. Το τελευταίο λειτούργησε και ως καταπέλτης που μας ανάγκασε να επανεξετάσουμε την τιμολογιακή μας πολιτική. Ξεκινήσαμε να εξορθολογίζουμε τιμές και κοστολόγια και πλέον μετακυλίουμε στους πελάτες μας και αυτοί με τη σειρά τους στον τελικό καταναλωτή ένα μέρος αυτού του αυξημένου κόστους που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Δυστυχώς, προσπαθήσαμε πολύ, απορροφήσαμε αρκετές αυξήσεις, αλλά δεν μπορούμε άλλο». Οπως λέει, οι νέοι τιμοκατάλογοι που στάλθηκαν στις αρχές του μήνα στους πελάτες προβλέπουν αυξήσεις από 8% έως 12% ανάλογα το προϊόν.
Η διαδρομή
Η αφετηρία της Ιωνικής Σφολιάτας τοποθετείται σε ένα μικρό μαγαζί 300 τ.μ. στα Διαβατά το 1991. «Ηταν και λίγο τυχαίο το ότι με τα αδέλφια μου ασχοληθήκαμε με αυτό. Βλέπετε, ο πατέρας μου δεν είχε καμία σχέση με αυτό το αντικείμενο. Αναζητώντας λοιπόν κάτι που θα μπορούσε να είχε μια προοπτική και για τους τρεις μας, είπαμε να μπούμε στον χώρο των τροφίμων και να παρουσιάσουμε κάτι ποιοτικό.
Εκείνη την εποχή το τρόφιμο είχε άλλη αξία, ο κόσμος ψώνιζε κυρίως για να καλύψει την ανάγκη του. Σήμερα έχουμε την πολυτέλεια να ικανοποιούμε την περιέργειά μας, να δοκιμάζουμε. Επομένως, έπρεπε να παρουσιάσουμε κάτι ξεχωριστό.
Αυτό σε συνδυασμό με το ότι είχαμε την ευελιξία, ως μικρή εταιρεία τότε, να είμαστε διαρκώς κοντά στον πελάτη με άμεσο σέρβις και παραδόσεις, νομίζω, έκανε τη διαφορά.
Μαζί και οι καλές τιμές. Κάπως έτσι χτίσαμε το προφίλ μιας “μπουτίκ” σφολιάτας. Και όλα στο χέρι τότε… Παρά το γεγονός ότι εκείνη την εποχή το κατεψυγμένο προϊόν ήταν παρεξηγημένο και κυριαρχούσε το φρέσκο, καταφέραμε να βρούμε τον δρόμο μας», εξιστορεί.
Λίγο μετά το ξέσπασμα της κρίσης στη χώρα, τα δύο αδέλφια του κ. Πορτοκαλίδη θα αποχωρήσουν από το μετοχικό σχήμα. Σε αυτό είχε ήδη εισέλθει η Σταύρος Νένδος Select, ενώ το 2014 ακολούθησε και η Μιχάλης Αραμπατζής ΑΒΕΕ. Και οι τρεις πλευρές έχουν σήμερα περίπου ίδιο μετοχικό μερίδιο, με τη διοίκηση να ασκείται από τον κ. Πορτοκαλίδη.
Διαβάστε ακόμη
Μπλοκαρισμένες λόγω οφειλών 6 στις 10 συντάξεις επαγγελματιών
Μπαράζ εταιρικών ομολόγων και νέες εισαγωγές στο Χρηματιστήριο (πίνακας)
Ακίνητα: Γύρω στα 900 εκατ. ευρώ θα «ρίξουν» οι τράπεζες στην αγορά των στεγαστικών δανείων