Έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε που ο Γιώργος Χατζηγεωργίου, ο Βασίλης Δήμος και ο Γιώργος Αυγουστίδης, τρεις νεαροί τότε μηχανικοί κοντά στα 20 τους, αποφάσιζαν να πειραματιστούν με τις διαδικτυακές υπηρεσίες που αργά αλλά σταθερά είχαν ξεκινήσει να αναπτύσσονται στη χώρα.
Το σκεπτικό ήταν η δημιουργία μιας πλατφόρμας που θα μπορούσε να διασυνδέσει το εμπόριο με τη νέα τάξη πραγμάτων του Ιντερνετ, όπως άλλωστε υπήρχαν ανάλογες προσπάθειες τέτοιων εφαρμογών στο εξωτερικό. Το αποτέλεσμα ήταν το skroutz.gr. Ενα εγχείρημα που, όπως λέει σήμερα στο «business stories» ο εκ των ιδρυτών και διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Χατζηγεωργίου, περισσότερο είχε ξεκινήσει «ως μια προσπάθεια να δοκιμάσουμε τις δυνατότητές μας και όχι ως δουλειά. Εξάλλου, όλοι τότε είχαμε άλλες δουλειές».
Σήμερα όμως το skroutz.gr όχι μόνο έχει εξελιχθεί σε full time job, αλλά έχει από πίσω του 315 ανθρώπους που εργάζονται γι’ αυτό. Κυρίως έχει καταφέρει να συνδέσει άρρηκτα το όνομά του με το ηλεκτρονικό εμπόριο στη χώρα μας καταφέρνοντας να επισκιάσει ακόμη και μεγάλες εμπορικές αλυσίδες. Απόδειξη; Το γεγονός ότι καθημερινά εκτελούνται 100.000 παραγγελίες μέσω της πλατφόρμας φτάνοντας το 2019 να γίνουν πωλήσεις συνολικού ύψους 645 εκατ. ευρώ!
Οσα έχουμε δει έως τώρα όμως δεν θα είναι τίποτα σε σχέση με αυτά που σχεδιάζονται για τα επόμενα χρόνια, υπόσχεται ο κ. Χατζηγεωργίου. Ο ίδιος μιλά για τις νέες υπηρεσίες που ετοιμάζεται να αναπτύξει η δημοφιλής πλατφόρμα, καθώς και για την επέκτασή της στα υπόλοιπα τμήματα της αλυσίδας του e-commerce. Για το όραμα του ίδιου και των άλλων συνιδρυτών να καταστεί το skroutz.gr marketplace εφάμιλλο των δυνατοτήτων που έχουν οι μεγάλοι πολυεθνικοί κολοσσοί όπως η Amazon, με στόχο να προσφέρει όλες τις πιθανές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις και καταναλωτές, από το στάδιο της αναζήτησης ενός προϊόντος και τη συναλλαγή μέχρι ακόμα και την αποστολή του στο σπίτι του πελάτη. Ενα σχέδιο για το οποίο ήδη η Skroutz αναζητούσε υποστηρικτή και τον βρήκε στο πρόσωπο της μεγάλης εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων CVC Capital.
Το deal με τη CVC
Η CVC στη χώρα μας έχει ήδη επενδύσει στον χώρο της υγείας δημιουργώντας τη Hellenic Healthcare, τον μεγαλύτερο ιδιωτικό πάροχο υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα. Πλέον αποφάσισε να εισέλθει και στο μετοχικό κεφάλαιο της Skroutz διασφαλίζοντας την καταστατική μειοψηφία. Κίνηση-έκπληξη για πολλούς, η οποία όμως υπογραμμίζει τις προοπτικές που βλέπει ένα τέτοιο fund στην εταιρεία που ίδρυσαν οι τρεις φίλοι.
Αν και ο κ. Χατζηγεωργίου δεν αποκαλύπτει λεπτομέρειες της συμφωνίας, οι πληροφορίες επιμένουν ότι το μερίδιο της CVC είναι πάνω από 40%. Οι τρεις ιδρυτές εξακολουθούν να ελέγχουν το 51% και να διατηρούν το μάνατζμεντ, ενώ στο μετοχικό κεφάλαιο παραμένει και το fund SouthBridge Europe Mezzanine, το οποίο είχε αποκτήσει το 16% της εταιρείας πριν από δύο χρόνια κατά την εκποίηση του 50% που ήλεγχε από το 2006 η Dionic, υπό το βάρος των δανειακών της υποχρεώσεων.
«Από πέρυσι τον Απρίλιο περίπου είχαμε ξεκινήσει έναν γύρο επαφών με διάφορα επενδυτικά funds αναζητώντας μια στρατηγική συνεργασία που θα μας βοηθούσε να δώσουμε ώθηση στα σχέδιά μας για τη Skroutz», αναφέρει ο κ. Χατζηγεωργίου και προσθέτει: «Σε αυτή την αναζήτηση βρήκαμε και τη CVC. Τον περασμένο Δεκέμβριο πλέον είχαμε φτάσει σε αποκλειστικές συζητήσεις. Στις διαπραγματεύσεις που έγιναν, οι ιδρυτές ζητούσαμε να διατηρήσουμε την πλειοψηφία των μετοχών (σ.σ.: τότε είχαν το 84%) και τη διοίκηση. Στους ανθρώπους της CVC προφανώς άρεσε αυτό που έβλεπαν στην εταιρεία μας, τον τρόπο λειτουργίας και τις προοπτικές μας, και επομένως φτάσαμε στη συμφωνία αφού είχε προηγηθεί ενδελεχής έρευνα πάνω σε χρηματοοικονομικά, νομικά και άλλα ζητήματα. Μια συμφωνία που αφενός μας δίνει την υποστήριξη και το know-how πάνω σε μακροπρόθεσμα σχέδια που κάνουμε και αφετέρου δημιουργεί επιπρόσθετη αξία στην εταιρεία μας, που είναι στέρεα, κερδοφόρα και χωρίς τραπεζικό δανεισμό.
Το πιο σημαντικό για εμάς είναι να βρούμε έναν στρατηγικό συνεργάτη που μπορεί να μας προσφέρει την τεχνογνωσία, αλλά και προσβάσεις στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα. Αν, για παράδειγμα, είχαμε έναν έμπειρο να μας πει πριν από μερικά χρόνια ότι είναι λάθος ο τρόπος ή η ιδέα να μπούμε στην τουρκική αγορά, κάτι που τότε επιδιώκαμε, θα μας είχε γλιτώσει από χαμένο χρόνο και χρήμα, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων. Οπότε για εμάς το κομμάτι της εμπειρίας και της δικτύωσης ήταν το μείζον, όπως φυσικά και το κομμάτι της διαθέσιμης χρηματοδότησης στα μεγάλα σχέδια που κάναμε.
Σε ό,τι αφορά τη δική μας προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις που έγιναν, αυτό που μας άρεσε στη CVC ήταν η επαγγελματική προσέγγιση που είχαν. Ηταν ιδιαίτερα μεθοδικοί και φάνηκε στις -πολλές- συναντήσεις μας ότι αντιλαμβάνονταν τον τρόπο σκέψης μας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό».
Το σχέδιο
Ηδη, όπως αποκαλύπτει ο κ. Χατζηγεωργίου, συντάσσονται αρκετά σχέδια για το μέλλον, τα οποία θα μεγαλώσουν τις δυνατότητες της πλατφόρμας. «Το ταξίδι του χρήστη στο διαδικτυακό εμπόριο είναι τρία βήματα: αναζητώ αυτό που θέλω, πληρώνω την παραγγελία, περιμένω το προϊόν. Μέχρι σήμερα η προσπάθειά μας αφορούσε κυρίως το πρώτο κομμάτι, να αναπτύξουμε δηλαδή τα αναγκαία εργαλεία και να συγκεντρώσουμε το περιεχόμενο που αναζητά ο καταναλωτής. Πλέον, χωρίς να αφήνουμε το πρώτο σκέλος, θα εστιάσουμε στο να καλύψουμε τα κενά που βλέπουμε ότι υπάρχουν στην αγορά στα άλλα δύο στάδια, τις πληρωμές και τις παραδόσεις».
Για το τελευταίο ειδικά, η κρίση της πανδημίας κατέδειξε τη γύμνια των υποδομών με πολλές καθυστερήσεις και φυσικά υπήρξε γκρίνια από τους καταναλωτές. Ο κ. Χατζηγεωργίου δεν κρύβει ότι στα σχέδιά τους, που σήμερα είναι υπό επεξεργασία, είναι η ανάπτυξη δικτύου της Skroutz εντός Αττικής για παραδόσεις. «Θέλουμε να βελτιώσουμε αυτό που ονομάζουμε “last mile”. Και είμαστε σε θέση να το κάνουμε, καθώς διαθέτουμε την κρίσιμη πληροφόρηση. Κάθε μέρα γίνονται 100.000 παραγγελίες μέσω της πλατφόρμας μας. Ξέρουμε, λοιπόν, τι κινείται, πώς κινείται, από πού και προς τα πού. Επειδή έχουμε και τις οικονομίες κλίμακας, θεωρώ ότι μπορούμε να το κάνουμε. Η μία επιλογή είναι η στενότερη συνεργασία με εταιρείες courier. Φοβάμαι όμως ότι επειδή οι εταιρείες αυτές δεν είναι στημένες αποκλειστικά για τις ανάγκες του ηλεκτρονικού εμπορίου δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στους όρους που θέλουμε να βάλουμε και θα αφορούν παραδόσεις ακόμα και εντός της ημέρας. Επομένως, ξέρουμε ότι αυτή είναι μια μεγάλη επένδυση την οποία αργά ή γρήγορα θα κληθούμε να κάνουμε», σημειώνει.
Στο επενδυτικό σχέδιο που καταρτίζεται είναι η διεύρυνση της ίδιας της πλατφόρμας με στόχο να εξελιχθεί από μηχανή αναζήτησης προϊόντων και καταστημάτων σε κανονικό marketplace. «Υπάρχουν ήδη καταστήματα που πουλάνε απευθείας μέσω της πλατφόρμας μας και δεν γίνεται απλώς ανακατεύθυνση. Στην περίπτωση αυτή, δίνουμε τη δυνατότητα και στον καταναλωτή να κάνει πολλαπλές αγορές και να προμηθευτεί διαφορετικά προϊόντα από πολλούς επαγγελματίες ταυτόχρονα, μέσα από ένα μόνο καλάθι αγορών, μία παραγγελία. Κάτι δηλαδή που εδώ και χρόνια κάνει η Amazon. Εάν μάλιστα δεν υπάρξει διαθεσιμότητα τελικά κάποιου προϊόντος, να καλούμαστε εμείς να το αναπληρώσουμε από άλλον προμηθευτή και χωρίς να πληρώνει ο καταναλωτής τη διαφορά. Με αυτό τον τρόπο επίσης αναλαμβάνουμε και την ευθύνη της συναλλαγής τόσο προς τον καταναλωτή όσο και προς τον καταστηματάρχη. Αυτό, λοιπόν, θέλουμε να το διευρύνουμε και ήδη είμαστε σε αυτή τη διαδικασία», λέει ο κ. Χατζηγεωργίου σημειώνοντας ότι σήμερα με αυτό τον τρόπο καλύπτεται το 50% των κατηγοριών προϊόντων που φιλοξενεί η πλατφόρμα.
Ενα μεγάλο κομμάτι στο οποίο θα επενδύσει η Skroutz μέσα στην πλατφόρμα της είναι και η λεγόμενη «επαυξημένη πραγματικότητα». «Πλέον με το κινητό σου τηλέφωνο μπορείς να δεις πώς θα είναι ένα έπιπλο μέσα στο σπίτι σου, ένα ρούχο πάνω σου… Αυτή είναι μια υπηρεσία που ούτε το φυσικό κατάστημα μπορεί να σου δώσει, και ας έχεις το προϊόν μπροστά σου. Οπότε η ανάπτυξη μιας τέτοιας εφαρμογής είναι στα επόμενα σχέδια. Εξάλλου, πιστεύουμε ακράδαντα ότι η τεχνολογία μέσα από τα smartphones πρόκειται να παίξει ακόμα μεγαλύτερο ρόλο στο εμπόριο γενικά. Γι’ αυτό και είναι βασικός τομέας επένδυσης για εμάς», τονίζει ο κ. Χατζηγεωργίου. Ηδη, όπως αποκαλύπτει, το 70%-80% της κίνησης που έχει η πλατφόρμα είναι μέσω κινητού τηλεφώνου.
Παράλληλα με αυτά, όμως, ετοιμάζονται και άλλες παρεμβάσεις. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να βελτιωθούν. Το πιο απλό παράδειγμα: θέλετε να αγοράσετε ένα μηχάνημα το οποίο απαιτεί και εγκατάσταση, λ.χ. ένα air condition. Σήμερα μπορείτε να αγοράσετε το προϊόν, όμως πρέπει να φροντίσετε μόνοι σας για την εγκατάσταση. Αυτό, λοιπόν, θα το αλλάξουμε. Θα δίνουμε τη δυνατότητα μαζί με το προϊόν να κλείνετε παράλληλα και την υπηρεσία της εγκατάστασης είτε από το ίδιο κατάστημα, είτε από συνεργαζόμενους επαγγελματίες.
Επίσης, ένα άλλο παράδειγμα είναι το θέμα των επιστροφών προϊόντων – πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σε μεγάλο βαθμό οι εταιρείες ένδυσης και υπόδησης. Παραδίδουν ένα προϊόν το οποίο μετά οι καταναλωτές θέλουν να αλλάξουν, στις περισσότερες περιπτώσεις επειδή η εφαρμογή του, το νούμερό του δεν ήταν τελικά αυτό που φαντάζονταν. Εκεί υπάρχουν έξυπνες λύσεις, όπως αυτή που σήμερα εφαρμόζεται στη Ρωσία. Ερχεται το κούριερ, σου δίνει 15 λεπτά να το δοκιμάσεις και έπειτα υπογράφεις την παραλαβή ή το παίρνει επιτόπου για επιστροφή και αντικατάσταση», λέει ο κ. Χατζηγεωργίου.
Οπως σημειώνει επίσης, εξετάζονται η παροχή επιπρόσθετων εγγυήσεων επί των πωληθέντων προϊόντων, υπηρεσίες service, αλλά και ανάπτυξη του σκέλους Β2Β που έχει ξεκινήσει η εταιρεία. Πέρυσι το καλοκαίρι η εταιρεία είχε λανσάρει και την υπηρεσία skroutz food, μια ξεχωριστή πλατφόρμα για delivery έτοιμου φαγητού. «Είναι ένα νέο εγχείρημα και γι’ αυτό δεν κάνουμε βιαστικές κινήσεις. Πηγαίναμε καλά, δυστυχώς όμως η ζήτηση λόγω COVID-19 έπεσε. Ωστόσο εξακολουθούμε να χτίζουμε πράγματα και ήδη διαθέτουμε την υπηρεσία πλην της Αττικής σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Βόλο».
COVID-19
Μιλώντας για τον COVID-19 η κουβέντα δεν μπορούσε να μην πάει στην απότομη άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου που απέμεινε έως τώρα σχεδόν το μοναδικό κανάλι πωλήσεων για ολόκληρο το λιανεμπόριο.
«Συνήθως ο φυσιολογικός ρυθμός ανάπτυξής μας είναι γύρω στο 20%. Τον Ιανουάριο οι πωλήσεις που έγιναν μέσω της πλατφόρμας ήταν τόσο. Περίπου 22% ήταν η αύξηση το Φεβρουάριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Τον Μάρτιο η αύξηση ήταν 55% και τον Απρίλιο φτάσαμε στο 120%! Μάλιστα η αύξηση στις παραγγελίες που εκτελούμε εμείς έφτασε στο 700%», αποκαλύπτει ο κ. Χατζηγεωργίου.
Για τον ίδιο, αυτοί οι εκρηκτικοί ρυθμοί θα περιοριστούν το επόμενο διάστημα λόγω της σταδιακής επαναλειτουργίας της αγοράς, των αγορών που ήδη έγιναν σε διαρκή καταναλωτικά αγαθά, όπως τηλεοράσεις και υπολογιστές, αλλά και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων. «Ο αντίκτυπος από το πλήγμα που θα δεχτεί ο τουρισμός θα είναι μεγάλος και στο εμπόριο».
Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος εκτιμά ότι στο τέλος της χρονιάς η Skroutz ουσιαστικά θα έχει διπλασιάσει τα οικονομικά μεγέθη της. Σημειωτέον ότι οι τελευταίες οικονομικές καταστάσεις που είχαν δημοσιευτεί αναφέρουν ότι ο κύκλος εργασιών της εταιρείας ήταν 12,65 εκατ. ευρώ το 2018, με τα κέρδη μετά φόρων να διαμορφώνονται στα 2,76 εκατ. ευρώ και τα ίδια κεφάλαια στα 4,57 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηγεωργίου, η αύξηση του κύκλου εργασιών το 2019 είναι διψήφια, χωρίς όμως να αναφέρεται σε συγκεκριμένο νούμερο καθώς δεν έχει δημοσιευτεί ο ισολογισμός. Οι πωλήσεις που έγιναν μέσω της πλατφόρμας, όμως, όπως λέει, έφτασαν στα 645 εκατ. ευρώ, όταν αντίστοιχα το 2018 ήταν 515 εκατ. ευρώ.
Για τον ίδιο, η σημερινή κρίση έχει επιταχύνει την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου διεθνώς. Και παρά τα προβλήματα που υπήρξαν στη χώρα μας, θεωρεί ότι το Ιντερνετ θα παραμείνει βασικό εργαλείο του εμπορίου και των καταναλωτικών τάσεων.
Το όραμα
Για τους ιδρυτές της Skroutz, όραμά τους είναι η ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση του e-commerce στην καθημερινότητα, αλλά και στο εμπόριο συνολικά. «Σήμερα κινείται στο 7% και ευελπιστούμε να φτάσει τουλάχιστον τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι 14%, ή ακόμα καλύτερα αυτόν της Βρετανίας, που είναι 20%. Και για να το καταφέρουμε αυτό, προσπαθούμε με κάθε τρόπο να βελτιώσουμε κάθε στάδιο της διαδικασίας: από την εμπειρία του χρήστη και τα χρήσιμα εργαλεία που του παρέχουμε μέχρι και την παράδοση», δηλώνει ο κ. Χατζηγεωργίου. Και όπως λέει, αυτός είναι ένας στόχος που μπορεί να επιτευχθεί την επόμενη πενταετία.
Σε ό,τι αφορά τη Skroutz, εύχεται: «Την επόμενη πενταετία να παίζει ακόμα μεγαλύτερο ρόλο στο διαδικτυακό εμπόριο βοηθώντας στην ανάπτυξη υποδομών και τεχνολογίας που σήμερα δεν υπάρχουν στη χώρα μας. Αλλά και να παίξει ρόλο σε μια ευρύτερη γεωγραφικά περιοχή πέριξ της Ελλάδας».