Κίνδυνο μαζικής ερημοποίησης κτιρίων με 127 τσιμεντένια «κουφάρια» στο κέντρο της Αθήνας, υπέρμετρη επιβάρυνση συγκεκριμένων οδικών αξόνων λόγω της καθημερινής μετακίνησης χιλιάδων εργαζομένων στο δήμο Δάφνης- Υμηττού αλλά και στροφή της πρωτεύουσας σε ένα μοντέλο υπερ-τουριστικοποίησης βλέπει ο Δήμος Αθηναίων ως απόρροια της δημιουργίας του σχεδιαζόμενου κυβερνητικού πάρκου στο ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ στο Δήμο Δάφνης Υμηττού.

Στο δημοτικό συμβούλιο χθες ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης ζήτησε χαρακτηριστικά «να μην προχωρήσει το σχέδιο εάν δεν προηγηθεί διαβούλευση και οι αναγκαίες μελέτες», επισημαίνοντας παράλληλα ότι η «η κεντρική διοίκηση δεν είναι νοικάρης που φεύγει έτσι και κανείς δεν θέλει μια Αθήνα με 127 τσιμεντένια κουφάρια. Η Αθήνα θα άλλαζε χαρακτήρα. Αυτή η εξέλιξη, όπως προκύπτει από την εισήγηση, αντίκειται σε όλο το θεσμικό πλαίσιο, στο γενικό πολεοδομικό σχέδιο και πάνω απ’ όλα, αντίκειται στη σύγχρονη λογική της χωροταξίας και της πολεοδομίας. Όλοι οι χωροτάκτες προκρίνουν τη λύση των μικτών χρήσεων. Είναι “παλιακή” η άποψη μιας “κυβερνούπολης” με βάση τα δεδομένα της Ευρώπης και για αυτό ερχόμαστε και το συζητάμε.»

«Μαύρες τρύπες» στο κέντρο

Το εισηγητικό του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού του δήμου Αθηναίων εξηγεί το σκεπτικό και θέτει συγκεκριμένα αιτήματα σε σχέση με το εν λόγω πλάνο.

«Δεν συμφωνούμε με την επικείμενη μαζική απομάκρυνση από το δήμο Αθηναίων εννέα υπουργείων και άλλων υπηρεσιών του δημοσίου τομέα που σήμερα στεγάζονται σε 127 χώρους κτιριακών εγκαταστάσεων προς δημιουργία κυβερνητικού πάρκο στο δήμο Δάφνης Υμηττού, δεδομένου ότι δεν έχουν εκπονηθεί οι απαιτούμενες μελέτες προκειμένου να εκτιμηθεί ο βαθμός επιρροής του εγχειρήματος στην πόλη της Αθήνας. Εφόσον εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων θα αποβεί η συγκεκριμένη επέμβαση προς όφελος του δήμου Αθηναίων, θα πρέπει να θεσπιστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις με στοχευμένα, βραχυπρόθεσμα μέτρα προς εξασφάλιση της ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας», αναφέρεται στην εισήγηση.

Το σκεπτικό ξεκινά από το γεγονός ότι καταρχάς, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών που τέθηκε σε διαβούλευση περιορίζεται μονομερώς στην επίδραση που θα έχει το εγχείρημα στην περιοχή υποδοχής, δηλαδή στο δήμο Δάφνης- Υμηττού, χωρίς να εξετάζει την επίδραση του στην περιοχή προέλευσης, ήτοι το Δήμο Αθηναίων. «Η συγκεκριμένη επέμβαση θα έχει ως αποτέλεσμα την μαζική εκκένωση κτιρίων η πλειονότητα των οποίων χωροθετείται στο κέντρο της πρωτεύουσας», αναφέρεται σχετικά.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα διαπιστώσεις «τα προς εκκένωση μισθωμένα κτίρια εκτιμούμε ότι θα προσφέρουν περαιτέρω ευκαιρίες για τουριστική αξιοποίηση, φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αυξητικές τάσεις εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς και ασκεί έντονες πιέσεις κυρίως σε βάρος της κατοικίας και των μικρομεσαίων οικονομικών δραστηριοτήτων. Αντίστοιχα τα προς εκκένωση κτίρια ιδιοκτησίας ελληνικού Δημοσίου αθροιζόμενα με τα ήδη υφιστάμενα σε εγκατάλειψη, διάσπαρτα στο κέντρο της πόλης διατηρούμε σοβαρές επιφυλάξεις κατά πόσο θα αξιοποιηθούν σε εύλογο χρόνο, τί λειτουργίες θα στεγάσουν ή εάν θα παραμείνουν επί μακρόν μαύρες τρύπες εντός του αστικού ιστού».

Στο εισηγητικό αναφέρεται ακόμη ότι οι μετακινήσεις εργαζομένων και εξυπηρετουμένων πολιτών μεταξύ δήμου Αθηναίων και δήμου Δάφνης- Υμηττού αναμένεται να είναι μαζική «λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η εξαγγελθείσα νέα γραμμή 5 μετρό δεν είναι εφικτό να υλοποιηθεί σύντομα. Ενδεικτικά οι άξονες Συγγρού, Βουλιαγμένης, Εθνικής Αντστάσεως, Κατεχάκη εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθούν ιδιαιτέρως τις ώρες αιχμής».

Σύμφωνα με την εισήγηση, η εσπευσμένα σχεδιαζόμενη παρέμβαση και η εξαίρεση του δήμου Αθηναίων από την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ενέχει κινδύνους ως προς την ομαλή και βιώσιμη ανταπόκριση της Αθήνας στις μεταβολές της πολεοδομικής ταυτότητας που θα επέλθουν λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι προς το παρόν δεν προκύπτει ότι έχουν θεσμοθετηθεί κατάλληλες, πολεοδομικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές μελέτες προς τούτο.

Ανάγκη για μελέτες

Γι’ αυτό και θα πρέπει, παράλληλα με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που αφορά την περιοχή δημιουργίας του κυβερνητικού πάρκο στο δήμο Δάφνης- Υμηττού να εκπονηθούν και οι απαιτούμενες πολεοδομικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές μελέτες, χωρίς να εξαιρείται και η εκτεταμένη διαβούλευση. Από τις μελέτες θα συναχθεί εάν η εν λόγω παρέμβαση θα έχει θετικό πρόσημο για τον τόπο απομάκρυνσης των δημοσίων υπηρεσιών, ή τί είδους θεσμικές παρεμβάσεις κρίνονται απαραίτητες ούτως ώστε το εγχείρημα να αποβεί προς όφελος της Αθήνας και των δημοτών της.

Αναφορικά με επιμέρους βραχυπρόθεσμα εφαρμόσιμες θεσμικές παρεμβάσεις θα πρέπει να προβλέπεται:

-Η δυνατότητα απελευθέρωσης οικοπέδων από κενά κτίρια προς μετατροπής του σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου που στερείται η πόλη.

-Ο σχεδιασμός ανταλλαγής των διαθέσιμων (μετά την απομάκρυνση των υπηρεσιών) ακινήτων, προς απόκτηση υπό δέσμευση ιδιοκτησιών για τις οποίες παραμένει σε εκκρεμότητα να ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση.

-Η δυνατότητα στέγασης κοινωφελών δομών σε κενό κτιριακό απόθεμα όπως κοινωνική κατοικία, φοιτητικές εστίες, δομές φιλοξενίας αστέγων κ.τ.λ. ιδιαιτέρως σε γειτονιές με επικρατούσα χρήση την κατοικία.

-Η τήρηση των αρχών της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, η επιδίωξη απομείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος, η πολύ-λειτουργικότητα του κέντρου της πόλης με στόχευση την αναβάθμισή του, την ισόρροπη μίξη των χρήσεων γης και τη λελογισμένη τουριστική αξιοποίηση του αποθέματος προς αποφυγή φαινομένων υπερ-τουριστικόποίησης.