Ο Δανός Χένρικ Φίσκερ θεωρείται ιδιοφυία στον χώρο της αυτοκίνησης. Και όχι άδικα, αν σκεφτεί κανείς ότι μεταξύ άλλων έχει σχεδιάσει τετράτροχα αριστουργήματα ή επιτυχίες όπως τις Aston Martin V8 Vantage και DB9, τη BMW Z8 (που πρωταγωνίστησε σε ταινία του James Bond και την πρώτη γενιά της BMW X5. «Ίσως από ματαιοδοξία», λένε κάποιοι, «ήθελε να υπάρχει στην αγορά μια μάρκα αυτοκινήτων με το όνομά του». Και κάπως έτσι, το 2016 ίδρυσε τη Fisker, μια εταιρεία ηλεκτρικών αυτοκινήτων που, όπως οι Rivian, Lucid, Xpeng, Lordstown, ήθελε να ανταγωνιστεί την Tesla (το Model S της οποίας συν-σχεδίασε ο Φίσκερ).
Η Fisker φαινόταν να έχει προβάδισμα και να είναι ίσως η μόνη που θα μπορούσε με αξιώσεις να «απειλήσει» τον κολοσσό του Μασκ. Όχι μόνο επειδή ο Φίσκερ είχε «άστρο» στο σχέδιο και θα μπορούσε να δημιουργήσει πολύ όμορφα και καινοτόμα αυτοκίνητα. Αλλά και επειδή είχε εμπειρία από όλο αυτό: μερικά χρόνια νωρίτερα, είχε προσπαθήσει ξανά να γίνει αυτοκινητοβιομήχανος, ιδρύοντας την Fisker Automotive που λανσάρισε ένα μοντέλο, το Karma. Η εταιρεία χρεοκόπησε το 2013 και τα δικαιώματά της αγοράστηκαν από κινεζική εταιρεία η οποία μετονομάστηκε σε Karma και κυκλοφορεί μέχρι σήμερα το –ομολογουμένως εντυπωσιακό- μοντέλο που σχεδίασε ο Φίσκερ.
Μετά την αποτυχία, ο Φίσκερ δούλεψε στην Tesla, στο τμήμα των σχεδιαστών και έβαλε το «λιθαράκι» του στη δημιουργία του Model S. Όταν εγκατέλειψε την εταιρεία για να δημιουργήσει τη δική του, με τον Μασκ ξεκίνησε μια τεράστια έχθρα. Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου τον έσυρε στα δικαστήρια κατηγορώντας τον ότι έκλεψε τεχνογνωσία και μυστικά της Tesla (αλλά έχασε) και έδωσε εντολή ό,τι είχε δημιουργήσει ο Φίσκερ στην Tesla να σβηστεί δια παντός. Και ο Φίσκερ, όταν ο Μασκ αγόρασε το Twitter, έσβησε τον λογαριασμό του, λέγοντας ξερά ότι «δεν εμπιστεύομαι την ελευθερία του λόγου μου σε ανταγωνιστές».
Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά
Με την εμπειρία της προηγούμενης χρεοκοπίας, αυτή τη φορά ο Φίσκερ έδειχνε πιο ικανός από ποτέ να πετύχει, ακόμα και απέναντι στον ορκισμένο του εχθρό. Την εταιρεία την άνοιξε από κοινού με τη σύζυγό του, Γκίτα Γκούπτα, η οποία είχε εμπειρία στη διαχείριση μεγάλων portfolio, έχοντας δουλέψει και στις Lloyd’s και Alfred Mann.
Ο Φίσκερ στην εταιρεία του έκανε αυτό που ήξερε καλύτερα: σχεδίασε ένα όμορφο ηλεκτρικό SUV που ονόμασε “Ocean” και το γέμισε με καινοτομίες. Από την οροφή- φωτοβολταϊκό, στα πτυσσόμενα τραπεζάκια για τους επιβάτες, την περιστρεφόμενη οθόνη 17,1 ιντσών που έπαιζε ταινίες και πολλά ακόμα. Έκλεισε δε ένα deal με τη Magna- Steyr για κρίσιμα ανταλλακτικά. Και οι 65.000 παραγγελίες που δέχτηκε, έδειξαν ότι όλα πήγαιναν ρολόι.
Κάπως έτσι, το 2020, η εισαγωγή της Fisker στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έμοιαζε με πάρτι. Όλοι ήθελαν μετοχές του “next big thing” της αυτοκίνησης και πολύ γρήγορα, η χρηματιστηριακή αξία της Fisker έφτασε τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια. Τι θα μπορούσε να πάει στραβά;
Εκείνη τη χρονιά, η σύζυγος του Φίσκερ –η οποία μέχρι τότε υπηρετούσε αμισθί ως σύμβουλος επενδύσεων στην εταιρεία- τοποθετήθηκε στη θέση της COO και CFO. Η Γκίτα Γκούπτα- Φίσκερ έγινε γρήγορα… «φόβος και τρόμος» στην εταιρεία από τη μανία της για τις περικοπές στο κόστος. Αυτό, στα μάτια ενός μάνατζερ ήταν μια σωστή κίνηση- με δεδομένο ότι ο Φίσκερ είχε αποδείξει ότι δεν ήταν ικανός στη διαχείριση των οικονομικών, στο προηγούμενό του εγχείρημα. Ήταν όμως έτσι;
Στην πραγματικότητα –όπως συχνά συμβαίνει με τους μάνατζερ- η Γκίτα εργαζόταν σε έναν τομέα που δεν είχε απολύτως καμία εμπειρία. Όταν, λοιπόν, εμφανιζόταν απρόσκλητη στις συσκέψεις των μηχανικών και ανακοίνωνε περικοπές στα ανταλλακτικά και τις πρώτες ύλες (που δεν ήταν «απαραίτητα» κατά τη COO), ξέσπαγαν ομηρικοί καβγάδες. Αλλά οι μηχανικοί, οι οποίοι προειδοποιούσαν με «καταστροφή», πάντα έχαναν. Τι μπορούσαν να ξέρουν, άλλωστε, περισσότερο από το «αφεντικό»;
Με κάποια από τα ανταλλακτικά να μην παραγγέλλονται ποτέ και άλλα –που είχαν να κάνουν με το software κυρίως- να αντικαθίστανται με φτηνότερα, άρχισαν τα προβλήματα. Πρώτα με τη φυγή μηχανικών –τους οποίους ο Φίσκερ μήνυσε, προκαλώντας τις ειρωνείες του Μασκ που του επισήμανε ότι «του κάνουν ό,τι έκανε»- και έπειτα με την εικόνα των αυτοκινήτων αυτών καθεαυτών.
Σύμφωνα με μηχανικούς της εταιρείας, επειδή από ένα σημείο και μετά δεν υπήρχαν καν κωδικοί ανταλλακτικών, όλα τα updates και οι εργασίες επισημαίνονταν με τον κωδικό «123456». Αυτό, στην πράξη, σήμαινε ότι κανείς, ούτε οι μηχανικοί, ούτε η εταιρεία, ούτε οι πελάτες ήξεραν τι εργασία είχε γίνει σε κάθε αυτοκίνητο.
Τα… χριστουγεννιάτικα δέντρα και το χάος
Καθόλου περιέργως, οι περικοπές επί περικοπών προκάλεσαν (μεταξύ άλλων) τεράστιες καθυστερήσεις στην παραγωγή. Από τις 65.000 παραγγελίες, μόλις 1.000 Ocean παρήχθησαν και παραδόθηκαν στους πελάτες μέχρι το 2023. Και αυτά, με τρομακτικές ελλείψεις.
Οι… δύστυχοι πελάτες, διαπίστωναν ότι το «φορτωμένο» με τεχνολογία Fisker τους δεν μπορούσε καν να συνδεθεί με το τηλέφωνό τους, αφού δεν υποστήριζε Android Auto ή Apple Carplay, μιας και ήθελε αναβάθμιση. Και πολύ γρήγορα, τα καντράν τους θα γίνονταν σαν… χριστουγεννιάτικα δέντρα, με ειδοποιήσεις ασφαλείας και errors να εμφανίζονται διαρκώς, το ένα μετά το άλλο. Ακόμα και το αυτοκίνητο της ίδιας της Γκίτα Γκούπτα ακινητοποιήθηκε σε λεωφόρο, αλλά και το εκθεσιακό μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε σε επίδειξη της Fisker, ακινητοποιήθηκε την ώρα της επίδειξης.
Οι μηχανικοί, όπως αποδείχθηκε, είχαν δίκιο. Και τώρα καλούνταν να κάνουν… μαγικά για να λύσουν τα προβλήματα, με τον Φισκερ απόντα και τη σύζυγό του να επιμένει στη «σφιχτή» πολιτική. Έτσι, άρχισαν τους «κανιβαλισμούς», όπως αποκαλείται η μέθοδος αυτή στον κόσμο της αυτοκίνησης: ξήλωναν ανταλλακτικά από μοντέλα προπαραγωγής (που έπρεπε να καταστραφούν και όχι να κυκλοφορούν) και αντικαθιστούσαν τα ελαττωματικά ή ελλιπή των πελατών, ή ξήλωναν από μοντέλα που δεν είχαν παραδοθεί ακόμα σε πελάτες και τα τοποθετούσαν σε αυτά που κυκλοφορούσαν. Και πάλι όμως, δεν έφταναν.
Στο μεταξύ τα άσχημα νέα άρχισαν να μαθαίνονται. Ο youtuber MKHBD χαρακτήρισε το Fisker Ocean «το χειρότερο αυτοκίνητο που δοκίμασα ποτέ», κριτική όχι άδικη, αν σκεφτεί κανείς ότι το αυτοκίνητο που οδήγησε τον… τρέλανε στα errors και μπήκε σε safe mode κινούμενο με ταχύτητα ίσα- ίσα για να φτάσει συνεργείο. Το ίδιο βίωναν και οι ιδιοκτήτες των Ocean.
Οι ακυρώσεις παραγγελιών ήταν –κυριολεκτικά- χιλιάδες και στην εταιρεία επικρατούσε ένα χάος. Η Fisker διοργάνωνε events για να προωθήσει το μοντέλο της, όμως αυτά ακυρώνονταν όταν εμφανίζονταν ουρές δυσαρεστημένων πελατών της που ήθελαν να λυθεί το πρόβλημα (του αυτοκινήτου) τους. Ακόμα και στα σύντομα test drives, οι πωλητές αναγκάζονταν να λένε την αλήθεια στους επίδοξους πελάτες για τα ατέλειωτα προβλήματα του Ocean, αποθαρρύνοντάς τους από την αγορά του… μπελά.
Το χάος ήταν τέτοιο που όταν η Fisker έδωσε εντολή στους πωλητές της να «ενοχλήσουν» τους πελάτες που είχαν ακυρώσει τις παραγγελίες τους προσπαθώντας να τους μεταπείσουν, τότε οι πελάτες άρχισαν να δέχονται «βομβαρδισμό» τηλεφωνημάτων από στελέχη της εταιρείας που τους έλεγαν τα ίδια πράγματα. Αυτό, επειδή το λογισμικό της εταιρείας είχε διπλοεγγραφές και δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ποιοι είχαν «ενοχληθεί».
Και καθώς η Fisker προειδοποιούσε ότι έψαχνε για επενδυτή ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί και η μετοχή της είχε υποβιβαστεί σε σχεδόν 0 (για την ακρίβεια 0,02 δολάρια), έγινε κάτι που απέδειξε ότι το χάος ήταν μη αναστρέψιμο. Η εταιρεία άρχισε να παραδίδει αυτοκίνητα σε πελάτες οι οποίοι είχαν ακυρώσει τις παραγγελίες τους και άρα δεν τα είχαν πληρώσει, ούτε πλήρωναν κάτι. Το χειρότερο είναι ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει διαπιστωθεί σε ποιους και πόσους ακριβώς δόθηκαν δωρεάν αυτοκίνητα κατά λάθος και ότι η εταιρεία δεν μπορεί να κάνει κάτι για όσους τα πήραν, παρά μόνο να τα ζητήσει πίσω.
Αρκετό καιρό νωρίτερα, όταν η κεφαλαιοποίηση της Fisker έπεφτε στα 24 εκατομμύρια δολάρια (από 8 δις, θυμίζουμε), ο Χένρικ Φίσκερ αποφάσισε να βρει ο ίδιος την απαραίτητη ρευστότητα πουλώντας το σπίτι του στο Χόλιγουντ. Μια εντυπωσιακή έπαυλη με έκταση 1.096 τ.μ. και έχει θέα που εκτείνεται από το κέντρο του Λος Άντζελες μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει έξι υπνοδωμάτια, οκτώ μπάνια, ένα εξαθέσιο γκαράζ (με ύψος 7 μέτρων!) και όλα τα κομφόρ, που μέχρι σήμερα δίνεται έναντι 35 εκατομμυρίων. Η διαφορά είναι ότι σήμερα, η έπαυλη δίνεται και για ενοικίαση έναντι 125.000 δολαρίων το μήνα.
Τόσο απεγνωσμένος είναι ο Φίσκερ για ρευστό. Η εταιρεία, η οποία έχει σταματήσει την παραγωγή και έχει υποβάλλει αίτηση για ένταξη στο άρθρο 11 του πτωχευτικού κώδικα για προστασία από τους πιστωτές, έχει απομείνει πλέον με ελάχιστους εργαζόμενους και πουλάει τα εναπομείναντα μοντέλα της με εκπτώσεις που φτάνουν ως και τα 24.000 δολάρια. Σωτηρία, φαίνεται πως δεν υπάρχει στον ορίζοντα, παρά το γεγονός ότι το ταλέντο του Φίσκερ δημιούργησε ένα όμορφο, άνετο, πολυτελές και ικανό αυτοκίνητο, το οποίο όμως κατέστρεψαν οι αχρείαστες περικοπές και η μνημειώδης ανοργανωσιά. Και ως σήμερα, ο Φίσκερ αρνείται να δει την πραγματικότητα, μιας και κατ’ αυτόν, για τη χρεοκοπία της Fisker φταίνε οι κακές συνθήκες στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων και οτιδήποτε άλλο, εκτός από τις πραγματικές αιτίες…
Διαβάστε ακόμη
Στη δίνη των γαλλικών εκλογών τα ελληνικά ομόλογα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ