Οι δυνατότητες και η ευελιξία που παρέχει μια ψηφιοποιημένη οικονομία έχουν γίνει πλέον σαφείς στον καθέναν εν μέσω της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό οι γεωγραφικοί περιορισμοί πλέον έχουν εξαλειφθεί! Ετσι, μια εταιρεία που δουλεύει στον ψηφιακό κόσμο δεν χρειάζεται να βρίσκεται απαραιτήτως στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη, ούτε να έχει τους εργαζομένους της σε τεράστιες υποδομές. Ακόμα κι αν δίνει τη μάχη της σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον απευθυνόμενη όχι μόνο στο σύνολο της ελληνικής αγοράς, αλλά και στη διεθνή…
Κάπως έτσι, τα τελευταία -σχεδόν- δεκαεπτά χρόνια στο Ηράκλειο της Κρήτης λειτουργεί και αναπτύσσεται η Enartia, μια εταιρεία που δημιούργησαν τα αδέλφια Δημήτρης και Αγγέλα Ανθουλάκη με τον φίλο τους Φραγκούλη Μαούνη. Στην αρχή εστίασαν απλώς στο στήσιμο ιστοσελίδων τοπικών επιχειρήσεων, αλλά πολύ γρήγορα διευρύνθηκαν και απέκτησαν δυναμική προς κάτι πιο σύνθετο.
Και με αυτό τον τρόπο έφτασαν σήμερα μέσα από τα brands που έχτισαν, papaki και TopHost, να εξελιχθούν σε εταιρεία leader σε ό,τι αφορά την καταχώρηση ελληνικών domain names στο Διαδίκτυο (αυτά με την κατάληξη .gr), ελέγχοντας το 45% της αγοράς, και παράλληλα να γίνουν από τους μεγαλύτερους παίκτες στην παροχή υποδομών και υπηρεσιών, πάντα μέσω cloud, για τον ψηφιακό μετασχηματισμό κάθε επιχείρησης.
Επειδή δε η ελληνική αγορά φαντάζει ήδη μικρή για το μέγεθός τους, φρόντισαν να κάνουν και τα πρώτα σοβαρά βήματα στο εξωτερικό εξαγοράζοντας τη Νο 1 εταιρεία domain names της Αλβανίας, καθώς και το 50% μιας αντίστοιχης αξιόλογης εταιρείας της Σερβίας.
«Οταν ξεκινήσαμε το όλο εγχείρημα μας φαινόταν πολύ δύσκολο και πραγματικά δεν μπορούσαμε να δούμε ότι θα φτάναμε στο σημερινό σημείο», λέει στο «business stories» ο κ. Ανθουλάκης, ο οποίος εκτελεί χρέη διευθύνοντος συμβούλου στην Enartia. «Ξεκινήσαμε να κατασκευάζουμε ιστοσελίδες για τοπικές εταιρείες, όμως το 2004 με την απελευθέρωση της αγοράς των domain names στραφήκαμε εκεί, οπότε έπρεπε να παρακάμψουμε τον γεωγραφικό περιορισμό. Κάτι που βέβαια καταφέραμε λόγω και της φύσης του αντικειμένου.
«Το Διαδίκτυο δίνει άμεση πρόσβαση σε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Κάτι που τώρα αντιλαμβάνονται μέχρι και οι πιο μικροί καταστηματάρχες που επιχειρούν να ψηφιοποιήσουν το κατάστημά τους λόγω αναγκαιότητας», προσθέτει ο ίδιος και συνεχίζει: «Εφόσον υπάρχουν δίκτυα και υποδομές σήμερα ο καθένας μπορεί να επιχειρήσει απ’ οπουδήποτε θέλει. Στην αρχή για τις υπηρεσίες φιλοξενίας μας χρησιμοποιούσαμε υποδομές στη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Σήμερα, με τις σοβαρές επενδύσεις που έχουν γίνει στο κομμάτι των data centers, πλέον χρησιμοποιούμε υποδομές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη».
Με τι ακριβώς όμως ασχολείται η Enartia; «Γενικά μπορούμε να πούμε ότι είμαστε μια πλατφόρμα την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν όσοι θέλουν να μεταφερθούν στον ψηφιακό κόσμο», απαντά ο κ. Ανθουλάκης. Και εξηγεί: «Το πρώτο κομμάτι αφορά την κατοχύρωση domain name, όπου και είμαστε leader στην Ελλάδα, με 120.000 ονόματα και μερίδιο αγοράς 45%. Στη συνέχεια παρέχουμε εργαλεία σε WordPress και cloud για την κατασκευή ιστοσελίδων και ηλεκτρονικών καταστημάτων. Επίσης, παρέχουμε υπηρεσίες φιλοξενίας στο Διαδίκτυο, SSL για ασφαλή μεταφορά data, e-mail, SCO και προβολής στο Ιντερνετ, καθώς και υπηρεσίες ηλεκτρονικής τιμολόγησης».
Οπως λέει ο ίδιος, οι πελάτες της εταιρείας έχουν φτάσει στους 90.000. «Είναι από ιδιώτες, επιχειρηματίες, εταιρείες που κατασκευάζουν ιστοσελίδες και λειτουργούν ως agents, γραφίστες, εταιρείες μάρκετινγκ μέχρι μεγάλες επιχειρήσεις κάθε κλάδου, οργανισμοί και τράπεζες».
Το 2020 μπορεί να προκάλεσε αναταράξεις σε όλη την αγορά εξαιτίας του COVID-19, ήταν όμως και η χρονιά όπου σημειώθηκε έκρηξη στη ζήτηση των υπηρεσιών της Enartia.
«Υπήρξε αύξηση της ζήτησης σε όλες μας τις υπηρεσίες κατά μέσο όρο γύρω στο 16%», λέει ο κ. Ανθουλάκης. Οι περισσότεροι νέοι πελάτες ήταν εταιρείες που δεν είχαν φροντίσει νωρίτερα για την ψηφιακή τους παρουσία. «Εταιρείες που ουσιαστικά εξαναγκάστηκαν λόγω των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν από την πανδημία να κινηθούν πιο γρήγορα απ’ ό,τι προγραμμάτιζαν». Μεγαλύτερη ζήτηση υπήρξε για domain names και έπειτα για φιλοξενία στο Διαδίκτυο (hosting) και δημιουργία e-shop. «Οι υπηρεσίες μας και τα εργαλεία που προσφέρουμε σε αυτά τα τρία αποτέλεσαν την αιχμή», σημειώνει.
One stop shop
Βάσει του στρατηγικού πλάνου ανάπτυξης που έχει καταρτίσει η διοικητική ομάδα, το σύνολο των προσφερόμενων υπηρεσιών αναμένεται να διευρυνθεί περαιτέρω.
«Συνολικά, μας ενδιαφέρει να κάνουμε μια πλατφόρμα όπου οι χρήστες θα μπορούν να βρουν υπηρεσίες οι οποίες θα αναπτυχθούν και θα τους βοηθήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Στρατηγικά, λοιπόν, το επόμενο διάστημα θα προσπαθούμε να προσθέτουμε υπηρεσίες ώστε μέσα από ένα κοινό περιβάλλον να μπορούν να εξελιχθούν online. Να γίνουμε δηλαδή one stop shop τόσο για τον ιδιώτη όσο και για την επιχείρηση. Παράλληλα, επειδή παρατηρούμε την αυξανόμενη ανάγκη για tailor made υπηρεσίες, όπου ζητούνται πιο εξειδικευμένες λύσεις με τα εργαλεία που παρέχουμε, διερευνούμε την πιθανότητα συνεργειών. Το σκεπτικό είναι η πλατφόρμα μας να εξελιχθεί σε ένα κανονικό marketplace», λέει ο κ. Ανθουλάκης.
Και τι ακριβώς σημαίνει αυτό; «Ενα περιβάλλον όπου θα μπαίνουν οι δικοί μας πελάτες και θα μπορούν να λαμβάνουν υπηρεσίες που σήμερα εμείς δεν παρέχουμε, όπως να αλλάξουν logo, χρώματα και γενικά τις γραφιστικές ή τις υπηρεσίες προώθησης στο Ιντερνετ. Αντί, λοιπόν, να αφήσουμε τον πελάτη μας να ψάχνει, μέσω του marketplace θα τον κάνουμε match με την ανάλογη εταιρεία». Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το marketplace θα ξεκινήσει εντός του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς.
Εξωστρέφεια
Πέρα από την επέκταση των υπηρεσιών που σήμερα παρέχει η Enartia και την εξέλιξή της σε one stop shop, ο άλλος πυλώνας του στρατηγικού της σχεδίου, όπως λέει ο κ. Ανθουλάκης, είναι η μεγαλύτερη διείσδυση σε ξένες αγορές. «Μπήκαμε τα τελευταία δύο χρόνια στις αγορές της Αλβανίας και της Σερβίας και θέλουμε να ενισχύσουμε το αποτύπωμά μας εκεί, προτού προβούμε σε άλλη εξαγορά εκτός Ελλάδας», αναφέρει ο ίδιος. «Να βελτιστοποιήσουμε τον τρόπο συνεργασίας και λειτουργίας των δύο νέων εταιρειών που βάλαμε κάτω από την ομπρέλα μας και να επενδύσουμε σε νέες υπηρεσίες».
Στην Αλβανία η Enartia εξαγόρασε πλήρως τη Host.al, εταιρεία με κύριο αντικείμενο τα domain names και ηγετική θέση στη γειτονική αγορά. Στη Σερβία εξαγόρασε το 50% της Mint Hosting, εταιρείας μικρότερης αλλά με δυναμική, μας λέει ο ίδιος και προσθέτει ότι και στις δύο αυτές αγορές εξαιτίας της πανδημίας υπάρχει σημαντική αύξηση της ζήτησης.
Μια δυναμική που, όπως εκτιμά, θα διατηρηθεί ακόμα και μετά τη λήξη συναγερμού για την υγειονομική απειλή. «Δεν θα σταματήσει. Πλέον έχουν δημιουργηθεί νέες καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές. Το καταναλωτικό κοινό ανακάλυψε την ταχύτητα και την ευκολία που προσφέρουν οι online αγορές. Οπότε δημιουργήθηκαν νέες αγοραστικές συνήθειες. Το καταναλωτικό κοινό αναγκάστηκε να εκπαιδευτεί πολύ γρήγορα σε αυτό. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για την τηλεργασία, την τηλεκπαίδευση, τις ανέπαφες συναλλαγές κ.ο.κ. Ολο και περισσότερες εταιρείες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ηδη παρατηρούνται ουρές αναμονής επιχειρηματιών στους agents στους οποίους απευθύνονται για να τους βοηθήσουν, γιατί οι τελευταίοι δεν προλαβαίνουν…».
Για τον κ. Ανθουλάκη, αυτό είναι ένα βήμα που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να το κάνουν όλες οι επιχειρήσεις της χώρας. «Πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν ήρθε λόγω της πανδημίας, ούτε θα ξεφουσκώσει όταν αυτή θα ξεπεραστεί. Επιταχύνθηκε από αυτή και γι’ αυτό ίσως ήρθε άναρχα, όμως θα μείνει. Το καταναλωτικό κοινό πλέον έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί το ψηφιακό κανάλι ακόμα και όταν ψάχνει κάτι τοπικά. Ασχετα, λοιπόν, με αυτά που περνάμε σήμερα λόγω της πανδημίας, φτάνουμε πλέον σε εκείνο το σημείο όπου ο ιδιώτης σε μεγαλύτερο βαθμό θα προτιμήσει να κάνει την έρευνα αγοράς του ή ακόμα και να παραγγείλει ηλεκτρονικά απ’ ό,τι να επισκεφτεί δέκα διαφορετικά καταστήματα για να βρει αυτό που ψάχνει. Οπότε κάθε επιχείρηση πρέπει να μπει σε αυτή τη διαδικασία», τονίζει. Το γεγονός ότι μέχρι και ο δημόσιος τομέας έκανε άλματα στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών εκτιμά ότι βελτιώνει την αναβάθμιση του ψηφιακού προφίλ της χώρας, αλλά και την εκπαίδευση των πολιτών στη νέα εποχή. Προς το παρόν, πάντως, οι νέες συνθήκες του COVID-19 φέρνουν αλλαγές και στην ίδια την Enartia. «Οι βασικοί πυλώνες λειτουργίας μας καθώς και το στρατηγικό μας πλάνο δεν άλλαξαν από το disrupt της πανδημίας. Απεναντίας, δημιούργησαν ευκαιρίες τις οποίες εκμεταλλευόμαστε», λέει ο κ. Ανθουλάκης.
«Ολη σχεδόν η ομάδα μας πλέον δουλεύει από απόσταση. Ηταν κάτι που εφαρμόζαμε σε έναν βαθμό, γιατί έχουμε ανθρώπους στην Αθήνα, στη Ρόδο, στην Κέρκυρα, στην Αλβανία, στη Σερβία… μέχρι και τη Σανγκάη, οπότε η μετάβαση ήταν ομαλή. Σε βαθμό μάλιστα που αποφασίσαμε πλέον να αφήσουμε τα μεγάλα γραφεία στα οποία είχαμε επενδύσει πριν από περίπου μια πενταετία και να πάμε με ένα πιο μικρό και ευέλικτο σχήμα στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας στο Ηράκλειο. Πραγματικά, δεν έχουμε κανέναν λόγο να έχουμε μεγάλα γραφεία. Πλέον το σκεπτικό είναι μία ή δύο φορές την εβδομάδα απλά να βρίσκονται μαζί οι ομάδες που έχουμε δημιουργήσει. Είναι αφενός πιο αποδοτικό γιατί όλοι έχουμε αυξήσει την παραγωγικότητά μας με την εξ αποστάσεως εργασία και αφετέρου πιο οικονομικό για μια εταιρεία. Και νομίζω ότι είναι κάτι που θα εφαρμοστεί σε μεγάλο βαθμό σε πολλούς κλάδους και μετά την πανδημία».
Σημειωτέον ότι σήμερα το προσωπικό της Enartia φτάνει περίπου τα 80 άτομα, εκ των οποίων τα 50 βρίσκονται στην Κρήτη. Ο δε τζίρος της εταιρείας έφτασε στα 7,2 εκατ. ευρώ το 2020 και τα EBITDA ήταν 1 εκατ. ευρώ, με πρόβλεψη να φτάσουν στα 2 εκατ. ευρώ. φέτος. Πρόκειται για μια ενθαρρυντική εξέλιξη και για την πορεία αναδιάρθρωσης της εταιρείας, η οποία είχε ξεκινήσει από πέρυσι με την απορρόφηση της TopHost.
Η αρχή όλων
Η αφετηρία της Enartia τοποθετείται το 2004. Ο κ. Ανθουλάκης, ο οποίος εργαζόταν τότε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), η αδελφή του, Αγγέλα, που μόλις είχε τελειώσει το Deree, και ο φίλος τους από το ΤΕΙ Κρήτης, Φραγκούλης Μαούνης, αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια εταιρεία με σκοπό να εκμεταλλευτούν τη δυναμική του Διαδικτύου. Οι δύο φίλοι στο μεταξύ ήδη είχαν ολοκληρώσει τα μεταπτυχιακά τους κάνοντας παράλληλα και τις πρώτες προσπάθειές τους στην αγορά. Η εμπειρία που είχαν στο στήσιμο αποτέλεσε και την αρχική υπηρεσία της κρητικής εταιρείας.
Ωστόσο, με την απελευθέρωση της αγοράς των domain names, που έως τότε ήταν στην αρμοδιότητα του ΙΤΕ, η εταιρεία το 2006 θα εγκατέλειψε τη βασική υπηρεσία για να αφοσιωθεί στη συγκεκριμένη αγορά. «Αυτό στο οποίο δώσαμε έμφαση ήταν η θετική κουλτούρα, κάτι που καθόρισε και τη συνέχειά μας», λέει ο κ. Ανθουλάκης. Από εκεί και πέρα, ξεκίνησε μια διαρκής ανοδική πορεία για την εταιρεία, η οποία έφτασε προ πενταετίας να συμπεριληφθεί στις «πλέον αναπτυσσόμενες μικρές εταιρείες της Ευρώπης» και σήμερα να θεωρείται leader αγοράς. Πώς θα είναι η εταιρεία μετά από πέντε χρόνια; «Σίγουρα μεγαλύτερη και με περισσότερες υπηρεσίες», αποκρίνεται ο κ. Ανθουλάκης. «Θέλω να ελπίζω ότι ύστερα από πέντε χρόνια, όταν θα βλέπουμε πώς είναι η εταιρεία σήμερα, να μας φαίνεται μικρή…».
Διαβάστε ακόμη:
Οι Έλληνες συλλέκτες, τα big deals και τα αριστουργήματα που αλλάζουν χέρια
Αναλυτικός Οδηγός: Πώς θα κάνουμε από σήμερα τα ψώνια μας
Σταϊκούρας: Ένα κομμάτι της Επιστρεπτέας Προκαταβολής μπορεί να μην επιστραφεί