Τι κοινό μπορεί να έχει μια βιομηχανία λευκοσιδηρών προϊόντων με την «εθνική» σοκολατοποιία ΙΟΝ; Η απάντηση αφορά τον ιδρυτή τους που δεν είναι άλλος από τον Κωνσταντίνο Κωτσιόπουλο, τον άνθρωπο που, μαζί με λίγους ακόμη τολμηρούς συνοδοιπόρους, έβαζε το 1930 τον θεμέλιο λίθο της σοκολατοβιομηχανίας ΙΟΝ επί της οδού Πειραιώς, στο Ν. Φάληρο.
Δύο χρόνια πριν, όμως, το 1928, ο ίδιος είχε κάνει ένα άλλο σημαντικό επιχειρηματικό βήμα, ιδρύοντας την ΕΛΣΑ, με αντικείμενο την κατασκευή προϊόντων λευκοσιδήρου.
Η αφετηρία της διαδρομής
Η εταιρεία Λευκοσιδηρουργίας και Στιλβωμάτων ΕΛΣΑ ξεκίνησε τη διαδρομή της κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Ηταν τότε μία από τις πρώτες ελληνικές βιομηχανίες που εστίασε τη δραστηριότητά της στη συσκευασία τροφίμων σε δοχεία από λευκοσίδηρο, εφαρμόζοντας μάλιστα πρωτοποριακές μεθόδους για την εποχή.
Η έδρα της βρισκόταν αρχικά επί της οδού Κολοκοτρώνη στον Πειραιά. Από την αφετηρία της και παράλληλα με τον κλάδο της συσκευασίας τροφίμων η ΕΛΣΑ δημιούργησε και παρήγαγε ένα πρωτοποριακό προϊόν στιλβώματος υποδημάτων, το δημοφιλέστατο στους παλαιότερους Κάμελ» (Camel).
Ετσι, η εταιρεία στα πρώτα χρόνια της διαδρομής της ταυτίστηκε με τις κρέμες και τα βερνίκια Camel, που ήταν συσκευασμένα στα γνωστά στρογγυλά μικρά δοχεία και πολύ γρήγορα καθιερώθηκαν στην κορυφή των προτιμήσεων των καταναλωτών για την περιποίηση των υποδημάτων τους. Η ΕΛΣΑ παρήγαγε και συσκεύαζε εκτός από τα Camel και άλλες αλοιφές για παπούτσια.
Το Camel επί δεκαετίες αποτέλεσε ένα από τα γερά χαρτιά της εταιρείας και διατηρήθηκε στο χαρτοφυλάκιό της μέχρι το 1997, όταν ο κλάδος στιλβωμάτων και τα εμπορικό σήμα μεταβιβάστηκαν στον όμιλο Σαράντη.
Η ισχυροποίηση και οι παραγωγικές μονάδες
Στην πορεία, όμως, αυτή η μικρή βιοτεχνία στον Πειραιά έμελλε να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής λευκοσιδηρών δοχείων στην Ελλάδα.
Η «συνταγή» ήταν η ίδια που εφαρμόστηκε και στην περίπτωση της ΙΟΝ. Σκληρή και οργανωμένη δουλειά, στοχευμένες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση της παραγωγής, υιοθέτηση των πλέον αυστηρών διεθνών προτύπων έτσι ώστε να είναι εγγυημένες η ποιότητα και η ασφάλεια των προϊόντων.
Με τα χρόνια η ΕΛΣΑ δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι μπήκε σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό, καθώς στα πιο δημοφιλή προϊόντα της ανήκε και εξακολουθεί να ανήκει η κατηγορία των λευκοσιδηρών δοχείων ελαιολάδου. Με άλλα λόγια, οι γνωστοί και κάθε διάστασης τενεκέδες με το λάδι από το χωριό που βρίσκονταν σε κάθε ελληνικό σπίτι έφεραν, οι περισσότεροι τουλάχιστον, την υπογραφή της ΕΛΣΑ.
Από την αρχή μέχρι και σήμερα η ιστορία της εταιρείας συμβαδίζει με την ανάπτυξη της ελληνικής κονσερβοποιίας και γενικότερα της μεταλλικής συσκευασίας στη χώρα μας, με την ΕΛΣΑ να αποτελεί «συστατικό στοιχείο» στην αλυσίδα των εξελίξεων.
Σταθμός σε αυτό το επίπεδο υπήρξε η συνεργασία τεχνικής υποστήριξης με την Αmerican Can Company, τη μεγαλύτερη κάποτε εταιρεία του κλάδου διεθνώς, που ξεκίνησε το 1977. Εκτοτε η ΕΛΣΑ άρχισε να αποκτά πολύτιμη τεχνογνωσία, την οποία ενσωμάτωσε σταδιακά σε όλη τη γραμμή παραγωγής με θεαματικά αποτελέσματα.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1965, η έδρα της εταιρείας και η βασική παραγωγική της μονάδα εγκαταστάθηκαν στον Αγιο Ιωάννη Ρέντη επί της οδού Θηβών, όπου βρίσκονται μέχρι και σήμερα.
Στη συνέχεια, το 1983 κατασκευάστηκε το δεύτερο εργοστάσιο στη Σκύδρα του Νομού Πέλλας, γνωστό κέντρο για κονσερβοποιίες φρούτων και λαχανικών. Και τούτο καθώς ένα μεγάλο μέρος, που φτάνει και το 50%, των εσόδων της εταιρείας προέρχεται από τον τομέα της κονσερβοποιίας ροδακίνων, ενώ το υπόλοιπο από τους τομείς άλλων ειδών διατροφής, αλλά και τον τομέα των χρωμάτων.
Η ΕΛΣΑ εκτός από την παραγωγή λευκοσιδηρών συσκευαστικών ειδών ασχολείται και με τις μεταλλοτυπικές εκτυπώσεις για τις ανάγκες των δικών της προϊόντων και προϊόντων τρίτων, ενώ στις δραστηριότητές της περιλαμβάνονται ακόμη η παραγωγή ειδών συσκευασίας και πωμάτων φιαλών από λευκοσίδηρο, αλουμίνιο, άλλα μέταλλα, χαρτί και γυαλί ή πλαστική ύλη, καθώς και οι λιθογραφικές εκτυπώσεις σε επιφάνειες λευκοσιδήρου και άλλων υλικών.
Άλλαξε χέρια δύο φορές
Στη μακρά διαδρομή της μεγάλο σταθμό αποτελεί ασφαλώς το γεγονός ότι άλλαξε χέρια δύο φορές.
Ο κύκλος όπου η ΕΛΣΑ ήταν απλώς… ΕΛΣΑ και ελεγχόταν από την οικογένεια Κωτσιόπουλου και γενικότερα από ελληνικά κεφάλαια έκλεισε το 2007. Εκείνη την περίοδο πραγματοποιήθηκε η εξαγορά της από τον αυστριακό επιχειρηματικό όμιλο μεταλλικών και άλλων ειδών συσκευασίας τροφίμων Vogel & Noot, ο οποίος λειτουργούσε 16 ομοειδείς βιομηχανικές εταιρείες σε διάφορες χώρες. Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια η ΕΛΣΑ έγινε 100% θυγατρική του ομίλου Vogel & Noot.
Το 2011, ωστόσο, ο όμιλος Vogel & Noot εξαγοράστηκε από τη Silgan Group με αποτέλεσμα και εκείνη να αλλάξει και πάλι χέρια περνώντας αυτή τη φορά στον έλεγχο του ισχυρού αμερικανικού ομίλου μεταλλικών και άλλων ειδών συσκευασίας τροφίμων και λοιπών προϊόντων. Πρόκειται για έναν επιχειρηματικό κολοσσό, καθότι είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός άκαμπτων συσκευασιών στις ΗΠΑ, ενώ έχει εξελιχθεί σε κορυφαίο παγκόσμιο προμηθευτή λύσεων βιώσιμης άκαμπτης συσκευασίας για προϊόντα καταναλωτικών αγαθών, λειτουργώντας 113 εγκαταστάσεις παραγωγής σε τέσσερις ηπείρους, με περισσότερους από 15.600 υπαλλήλους και πωλήσεις άνω των 5 δισ. δολ. (για τη χρήση του 2021).
Η φιλοσοφία του μητρικού ομίλου
Ετσι πλέον από το 2011 έως και σήμερα η ΕΛΣΑ έγινε ELSA-Silgan αποτελώντας 100% θυγατρική της Silgan Holding.
Η Silgan ιδρύθηκε το 1987 και όπως αναφέρεται σχετικά «η βασική αποστολή της ήταν απλή και ξεκάθαρη: να ανταγωνίζεται και να κερδίζει στις αγορές όπου δραστηριοποιείται όντας η καλύτερη σε αυτό που κάνει».
Προς αυτή την κατεύθυνση οι ιδρυτές της Phil Silver και Greg Horrigan καθιέρωσαν τέσσερις βασικές αρχές που συνεχίζουν να αποτελούν τη φιλοσοφία του ομίλου:
■ Πιστεύουμε ότι πρέπει να ανταποκρινόμαστε στις μοναδικές ανάγκες των πελατών μας με ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες, αναζητώντας ταυτόχρονα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών μας.
■ Οπου έχουμε ή πιστεύουμε ότι μπορούμε να αναπτύξουμε ένα βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, θα επιδιώξουμε να αναπτυχθούμε. Οπου δεν έχουμε βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, θα επικεντρωθούμε εκ νέου, θα αναδιαρθρωθούμε ή θα αποσυρθούμε.
■ Πρέπει να προωθήσουμε και να ανταμείψουμε την αριστεία στην απόδοση των ανθρώπων μας, γιατί πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο πρωταρχικός τρόπος για την επίτευξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
■ Θα τηρούμε τα υψηλότερα πρότυπα ηθικής συμπεριφοράς στις εσωτερικές και εξωτερικές μας σχέσεις.
Με αυτή τη «γραμμή», η Silgan εξελίχθηκε σε leader της διεθνούς αγοράς στα μεταλλικά και άλλα ειδικά δοχεία και γενικότερα στις βιώσιμες λύσεις συσκευασίας τόσο για επώνυμα προϊόντα όσο και στο σκέλος της ιδιωτικής ετικέτας.
Τα «γερά χαρτιά» και οι δυσκολίες
Η ΕΛΣΑ υπό τη σκέπη της Silgan συνέχισε την πορεία της με αναπτυξιακό πρόσημο, έχοντας υιοθετήσει τις καλύτερες πρακτικές κατασκευής, ώστε να βελτιστοποιήσει τις δυνατότητες και τις επιδόσεις της. Παραδείγματα τέτοιων πρακτικών είναι το 5S, TPM (Total Preventive Maintenance), QCO (Quick ChangeOver) και OEE (Overall Equipment Effectiveness).
Ετσι στην Ελλάδα πελάτες της είναι οι μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων και χημικών που λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο, με εξαγωγές σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, έχει αναπτύξει σημαντική εξωστρέφεια, καθώς πάνω από το 20% της παραγωγής της εξάγεται σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία, η Ρουμανία, η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Αιθιοπία, ο Λίβανος, η Ιορδανία, η Συρία, η Κύπρος κ.ά.
Στο τιμόνι της ΕΛΣΑ-Silgan βρίσκεται από το 2012 ο Κωνσταντίνος Θεοδωρακόπουλος, ο οποίος κατέχει τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας.
Οσον αφορά στο κρίσιμο σκέλος των οικονομικών επιδόσεων, η ΕΛΣΑ-Silgan έχει υποστεί τις επιπτώσεις από τα σκαμπανεβάσματα των διαδοχικών κρίσεων, με συνέπεια -αν και καταγράφει τα τελευταία χρόνια υψηλούς τζίρους- τα τελικά αποτελέσματα σε αρκετές χρήσεις να είναι ζημιογόνα.
Σε κάθε περίπτωση, επιχειρεί με επιτυχία να κεφαλαιοποιεί το εκτόπισμά της στην αγορά. Και τούτο καθώς έχει καθιερωθεί ως μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες κατασκευής λευκοσιδηρών δοχείων κονσερβών, αλλά και ως η μεγαλύτερη παραγωγός στη χώρα δοχείων γενικής χρήσης για τρόφιμα και άλλα προϊόντα.
Παράλληλα, κατέχει ηγετική θέση στην κατασκευή στρογγυλών πρεσαριστών λευκοσιδηρών δοχείων για ψαρικά και έτοιμα φαγητά, ενώ αναπτύσσεται και στην κατασκευή τετράγωνων πρεσαριστών δοχείων ψαρικών και των αντίστοιχων άκρων εύκολου ανοίγματος. Στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα περιλαμβάνονται η μακρά εμπειρία και η τεχνογνωσία που σε συνδυασμό με τις σύγχρονες παραγωγικές υποδομές και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό της εγγυώνται προϊόντα υψηλής ποιότητας. Είναι άλλωστε πιστοποιημένη ήδη από το 1997 με το Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001.
Οι οικονομικές επιδόσεις και τα «αντίμετρα»
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις για τη χρήση του 2022, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε θεαματικά στα 50,6 εκατ. ευρώ έναντι 35,94 εκατ. ευρώ το 2021, καταγράφοντας αύξηση κατά 40,7%. Παράλληλα, τα EBITDA αυξήθηκαν στο 1,7 εκατ. ευρώ έναντι 0,4 εκατ. ευρώ το 2021 (αύξηση κατά 328%). Σημαντικό τμήμα της αύξησης του τζίρου αποδίδεται στην αναθεώρηση του τιμοκαταλόγου των βασικών προϊόντων ως αποτέλεσμα της μεγάλης ανόδου των τιμών του λευκοσιδήρου, βασικής πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται στην παραγωγή.
Επίσης το ποσοστό μεικτού κέρδους διαμορφώθηκε σε 9,8% το 2022 έναντι 5,9% το 2021. Ωστόσο, το καθαρό (μετά από φόρους) αποτέλεσμα της χρήσης ήταν ζημίες 845.823 ευρώ έναντι ζημιών 1,7 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά και με τα αποτελέσματα εις νέο να δείχνουν ζημίες ύψους 3,42 εκατ. ευρώ. Οπως επισημαίνεται στην έκθεση του Δ.Σ., το 2022 υπήρξε το έτος όπου ολοκληρώθηκε η κύρια φάση της πανδημίας και άρχισαν να γίνονται περισσότερο αισθητές οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις. Η Ελλάδα επηρεάστηκε κυρίως από την αλματώδη αύξηση στις τιμές της ενέργειας και βασικών πρώτων υλών, ως αποτέλεσμα τόσο της πανδημίας όσο και των γεωπολιτικών εξελίξεων (πόλεμος στην Ουκρανία).
«Η εταιρεία μπροστά σε αυτές τις δύσκολες και ιδιαίτερες καταστάσεις προσπάθησε να βελτιώσει τα περιθώρια κέρδους της και να εξορθολογήσει τις δαπάνες της. Προχώρησε σε αναδιάρθρωση τμήματος της παραγωγής της με παροπλισμό συγκεκριμένων ζημιογόνων γραμμών παραγωγής και μετακίνηση άλλων μεταξύ των δύο εργοστασίων της. Συγκεκριμένα, διακόπηκε η λειτουργία των γραμμών παραγωγής άκρων στη Σκύδρα λόγω υποκατάστασης της παραγωγής τους από άλλες εταιρείες του ομίλου, ενώ προς το τέλος του έτους ολοκληρώθηκε η μεταφορά της γραμμής βενζινοδοχείου και της αντίστοιχης πρέσας από το εργοστάσιο του Αγ. Ιωάννη Ρέντη σε αυτό της Σκύδρας με στόχο την υψηλότερη παραγωγικότητα και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της εποχικότητας», όπως αναφέρεται. Αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις της διοίκησης για την τρέχουσα χρονιά καθώς, όπως τονίζεται, η εταιρεία λόγω της ηγετικής της θέσης στην ελληνική αγορά και του έντονου εξαγωγικού της χαρακτήρα είτε μέσω άμεσων είτε μέσω έμμεσων (μέσω των πελατών της) εξαγωγών καθώς και του σωστού μείγματος τιμολογιακής και πιστωτικής πολιτικής θα μπορέσει να καλύψει τους στόχους που έχουν τεθεί.
Μάλιστα μετά την παραγωγική αναδιάρθρωση το 2022 βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι του ανταγωνισμού σε ό,τι αφορά το λειτουργικό κόστος και την παραγωγική αποδοτικότητα, κάτι που της επιτρέπει να αυξήσει τα περιθώρια κέρδους ανεξάρτητα από την πορεία του κλάδου.
Μία επιπλέον σημαντική εξέλιξη είναι ότι εντός του 2023 έγινε επανενεργοποίηση της δυνατότητας χρήσης βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων κίνησης από κοινό ταμείο του μητρικού ομίλου (cash pooling) και έτσι η εξάρτηση της εταιρείας από βραχυπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις αναμένεται να περιοριστεί.
Διαβάστε ακόμη
Επενδυτική βαθμίδα: Άμεσα οφέλη 1 δισ. από τόκους και επενδυτικό «μπουμ» 3% του ΑΕΠ
Θεόδωρος Κόντες: «Tα κορεσμένα νησιά δημιουργούν δυσαρέσκεια στους επισκέπτες» (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ