Eξι βασικούς άξονες για δύο από τους σημαντικότερους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, τη Ρόδο και τη Σαντορίνη περιλαμβάνει το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών, που ξεκίνησε τον Μάϊο του 2019 με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και με την υποστήριξη του Υπουργείου Τουρισμού.
Αειφορία για τη Σαντορίνη και Ρόδο τεσσάρων εποχών είναι οι δύο βασικές προτεραιότητες για τους δύο προορισμούς, όπως αυτές καταγράφηκαν από την έρευνα που έγινε σε επισκέπτες και φορείς των δύο νησιών. Κομβικό ρόλο για την υλοποίηση του προγράμματος είχαν τόσο το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου και το Επιμελητήριο Κυκλάδων, που διασφάλισαν την άρτια διεξαγωγή της διαβούλευσης και την ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών (π.χ. μέλη, φορείς, κάτοικοι), όσο και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ,) που προσέφερε ερευνητικά δεδομένα, υποστήριξε τις δραστηριότητες του προγράμματος (π.χ. συναντήσεις εργασίας, online έρευνες) και εξέφρασε άποψη επί των τελικών κειμένων.
«Πρόκειται για δύο από τους σημαντικότερους ελληνικούς προορισμούς, οι οποίοι ωστόσο αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Κάθε προορισμός θα πρέπει να έχει ένα μακροπρόθεσμο πλάνο διαχείρισης που θα αφήνει θετικό κοινωνικό αποτύπωμα, με την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών, τον περιορισμό των επιπτώσεων του υπερτουρισμού, την προώθηση τοπικών προϊόντων κ.τ.λ.», ανέφεραν χθές οι εκπρόσωποι της EBRD κατά την πρώτη παρουσίαση του project, τονίζοντας ότι το πλάνο δράσης δεν μπορεί να εφαρμοστεί εν μία νυκτί αλλά είναι μία ατζέντα δεκαετίας.
Ο στόχος του πιλοτικού προγράμματος για τα δύο νησιά είναι να ταυτοποιηθούν οι προτεραιότητες ανά προορισμό και να ενισχυθούν οι επιδόσεις τους (π.χ. όσον αφορά τις δαπάνες των επισκεπτών, τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής κ.τ.λ.) καθώς επίσης και να ελαχιστοποιηθεί ο αρνητικός αντίκτυπος (π.χ. σε σχέση με φαινόμενα υπερτουρισμού).
Το μοντέλο για τη διαχείριση λαμβάνει υπόψη τους επισκέπτες, τους κατοίκους, τις επιχειρήσεις και το περιβάλλον. Ειδικότερα, ακολουθούνται τέσσερις βασικές αρχές που έχουν να κάνουν με την στόχευση σε επισκέπτες που δαπανούν περισσότερα, τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, τη διαχείριση του αρνητικού αντίκτυπου ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της υψηλής σεζόν και τέλος την εξασφάλιση της κατανόησης των κατοίκων.
Οσον αφορά τους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη ως προς το πλάνο της διαχείρισης ενός προορισμού είναι οι εξής:
-Η αύξηση της διεθνούς ζήτησης στους τουριστικούς προορισμούς
-Η αναζήτηση «εμπειριών» και αυθεντικότητας»
-Το ζήτημα της αειφορίας που έρχεται πλέον στο επίκεντρο
-Η αυξανόμενη σημασία της διαχείρισης ενός προορισμού
-Ο «εθνικός» στόχος για την προσέλκυση νέων αγορών -τουριστών με υψηλότερες δαπάνες
-Η ανάγκη αναδιάρθρωσης του κλάδου που έγινε ακόμη πιο έντονη μετά την κατάρρευση της Thomas Cook
-Η ανάγκη για επιμήκυνση της σεζόν με καλύτερη κατανομή των επισκεπτών στο Αιγαίο εκτός της υψηλής περιόδου με ενεργό το ρόλο των αεροπορικών.
Oι ερωτήσεις που τέθηκαν σε κατοίκους, φορείς και επισκέπτες είναι καταρχάς σε ποιο σημείο βρίσκεται τώρα ο προορισμός και που θα είναι την επόμενη δεκαετία,
Ενδεικτικά, πραγματοποιήθηκαν τέσσερις έρευνες σε 1.600 επισκέπτες από Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και Γερμανία.
Συνοπτικά, το πλάνο με ορίζοντα την επόμενη δεκαετία, έως το 2030 για τη Ρόδο είναι για τουρισμό όλο το χρόνο για τις τέσσερις εποχές με την προώθηση μοναδικών εμπειριών για τους επισκέπτες. Για τη Σαντορίνη, το αντίστοιχο πλάνο είναι για έναν μοναδικό προορισμό στην Ελλάδα, που θα αναγνωρίζεται διεθνώς ότι προωθεί την αειφορία και διαφυλάσσει την πολιτιστική κληρονομιά.
Πιο συγκεκριμένα, οι έξι στρατηγικές προτεραιότητες για τη Ρόδο όπως προέκυψε από την έρευνα είναι οι εξής:
-Ρόδος για τέσσερις εποχές
-Επανατοποθέτηση του προορισμού για διεύρυνση της επιρροής του προορισμού σε νέες αγορές
-Αειφορία
-Διαχείριση των επισκεπτών στην πόλη
-Διάχυση των θετικών επιπτώσεων του τουρισμού σε όλο το νησί και όχι μόνο σε κεντρικές περιοχές.
-Βελτίωση της εμπειρίας του επισκέπτη και επικέντρωση στην ποιότητα
Οσον αφορά τις έξι στρατηγικές προτεραιότητες για τη Σαντορίνη καταρχάς τίθεται σε πρώτο πλάνο, η αειφορία δεδομένου ότι το νησί αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις.
Δεύτερη προτεραιότητα είναι η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων, ακολουθεί η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού, η εξασφάλιση της βέλτιστης (optimum) αξίας από τον τουρισμό, η δημιουργία νέων εμπειριών και τέλος η ενίσχυση του brand του νησιού.