Δρ Βασίλης Γρηγορίου (Advent Technologies): Στην κορυφή των ευρωπαϊκών ερευνών για το υδρογόνο (pics)

Τη Δευτέρα, 27 Μαρτίου, στη νέα state of the art μονάδα παραγωγής αλλά και κέντρο ερευνών της Advent Technologies στo Τσάρλστον της Βοστόνης, σε μία πανηγυρική εκδήλωση η κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Μόρα Χίλι ευχαριστούσε τον δρα Βασίλη Γρηγορίου και τα στελέχη της εταιρείας για το γεγονός ότι ενισχύουν τις προσπάθειες της κυβέρνησής της για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος γύρω απ’ το «πράσινο υδρογόνο» και συνολικά την καθαρή ενέργεια εν αναμονή μάλιστα ενός μεγάλου χρηματοδοτικού προγράμματος που έχει εξαγγείλει το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ. Θεωρώντας ότι τοποθετείται ένας ακόμη κρίκος μιας αλυσίδας καινοτομίας που χτίζεται σε μια πάντα φιλική στη νεοφυή επιχειρηματικότητα Πολιτεία, η κυρία Χίλι δήλωσε έτοιμη να βοηθήσει την Advent Technologies αλλά και άλλες επιχειρήσεις ώστε η Μασαχουσέτη να έχει τα πρωτεία της καινοτομίας σε έναν χώρο που αρχίζει να φαντάζει σαν το ιερό δισκοπότηρο της πράσινης ενέργειας.

Μερικά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην Κοζάνη, ο δρ Γρηγορίου, ο άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με έναν από τους πιο πετυχημένους «τεχνοβλαστούς» που βγήκαν από τα ερευνητικά κέντρα των ελληνικών πανεπιστημίων, εξελισσόμενο σήμερα στην Advent Technologies, μια εταιρεία εισηγμένη στο NASDAQ, έχει αναλάβει να χτίσει ένα αντίστοιχο εργοστάσιο. Και όπως εξηγεί στο «business stories», θέλει να το καταστήσει ουσιαστικά επίκεντρο των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων της εταιρείας που γεννήθηκε στην Πάτρα, εξακολουθεί να έχει σημαντική παρουσία εκεί, αλλά στην κορύφωση της κρίσης, το 2012, δεχόμενη κεφάλαια από αμερικανικό venture capital έκανε το άλμα προς τις ΗΠΑ.

Το κλειδί για την επένδυση της Κοζάνης είναι η συμμετοχή της Advent Technologies στα φιλόδοξα προγράμματα αρκετών δισεκατομμυρίων της Κομισιόν που ξεκινούν με την πολιτική απόφαση για διασφάλιση πάση θυσία της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω και των πράσινων μορφών ενέργειας. Μάλιστα η Advent Technologies, που σήμερα διατηρεί μια δομή που απασχολεί 50 επιστήμονες στην Πάτρα, έχει αναλάβει τον συντονιστικό ρόλο του σημαντικού έργου Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI), που στοχεύει στην προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της πρώτης βιομηχανικής ανάπτυξης (First Industrial Deployment – FID) υδρογόνου στην Ευρώπη, συνολικού ύψους 5,4 δισ. ευρώ. Σημειωτέον ότι η Advent για τις επενδύσεις και την έρευνά της στο δικό της πρόγραμμα, που ονομάζεται «Green HiPo», θα λάβει 782 εκατ. ευρώ. Ο δε δρ Γρηγορίου μόλις πρόσφατα εκλέχθηκε από τους άλλους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα πρόεδρος της Συντονιστικής Ομάδας του IPCEI στο πρώτο σκέλος, το οποίο αφορά την τεχνολογία του υδρογόνου Hy2Tech.

Ολα τα παραπάνω, καθώς και μία συμφωνία με την αυτοκινητοβιομηχανία Huyndai ώστε η Advent Technologies να βοηθήσει με την τεχνολογία της στην ανάπτυξη κινητήρων υδρογόνου για φορτηγά ήταν πολύ καλοί λόγοι για μια συζήτηση με τον δρα Γρηγορίου.
Ο ίδιος βρίσκεται στις νέες υποδομές στο Τσάρλστον. «Οταν ήρθαμε εδώ, με την είσοδό μας στον NASDAQ, ήταν πολύ σημαντικό για μένα να έχουμε σημαντική παρουσία στις ΗΠΑ. Αυτό το Κέντρο που φτιάξαμε λοιπόν έχει μεγάλες υποδομές, state of the art εξοπλισμό και έχει στελεχωθεί με πολύ καλούς μηχανικούς, χημικούς κ.ά., όπου προσπαθούμε να κάνουμε πράξη σειρά επιτευγμάτων μεγάλων εργαστηρίων σε δικές μας τεχνολογίες. Αντίστοιχα και στην Κοζάνη με τα όποια προβλήματα αυτό θα επιδιώξουμε», τονίζει.

Από την αρχή τού ζητάμε η συζήτηση να γίνει όσο το δυνατόν με πιο απλούς όρους, δεδομένου ότι το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται η Advent Technologies είναι ήδη πολύπλοκο για τον μέσο πολίτη που δεν έχει σπουδάσει χημικός.
«Οταν επιστρέφετε στη γενέτειρά σας στα Τρίκαλα και συγκεντρώνεται η παρέα, τι τους απαντάτε όταν ρωτούν πάνω σε τι δουλεύετε;» τον ρωτάμε. «Οτι φτιάχνω μiα γεννήτρια που κάνει bypass τις ντιζελογεννήτριες! Αυτό απαντώ», λέει.

Και εξηγεί: «Αυτή τη στιγμή λόγω πολιτικής και όχι τόσο επιχειρηματικής πρωτοβουλίας, έρχονται η Κομισιόν και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και λένε “δεν θέλουμε ντιζελογεννήτριες, θέλουμε μηδενικούς ρύπους”. Ωραία! Πώς πάμε εκεί; Θα πάμε μέσω νέων τεχνολογιών. Η τεχνολογία που έχουμε αναπτύξει εμείς, των κυψελίνων καυσίμου είναι στην πραγματικότητα μια γεννήτρια που είναι σαν μπαταρία, μια ηλεκτροχημική διάταξη. Φανταστείτε μια μπαταρία που φορτίζει – ξεφορτίζει. Στη γεννήτρια τη δικιά μας, λοιπόν, όσο της βάζεις υδρογόνο, που το παίρνουμε με διαφορετικούς τρόπους, βγάζει καθαρή ενέργεια, ενώ το παραπροϊόν είναι νερό, υδρατμός. Οπότε τους λέω: “Θα σας έχω μια τέτοια γεννήτρια που θα βγάζει καθαρή ενέργεια”. Ωραία; Ωραία. Το καταλαβαίνουν αυτό! Γιατί η αγορά δεν έχει γεμίσει ακόμα με αυτά, αφού ακούγονται τόσο ωραία; Διότι τώρα φτιάχνουμε την τεχνολογία, οπότε τα προϊόντα αυτά αναπτύσσονται σιγά-σιγά. Και φυσικά είναι ακριβά. Αρα σήμερα θα χρησιμοποιηθούν σε περιοχές και εφαρμογές που ο άλλος θέλει να πληρώσει τη διαφορά. Είτε, π.χ., μια επιχείρηση είτε μια κυβέρνηση που μπορεί να επιδοτήσει. Εμείς λοιπόν δουλεύουμε πάνω σε τέτοια πρότζεκτ, δημιουργούμε τις τεχνολογίες ώστε να έρθουν μετά οι κολοσσοί του χώρου και να τις αναπτύξουν εμπορικά πλέον. Και όχι δεν τρέφω αυταπάτες, η Advent Technologies δεν θα γίνει κολοσσός, θα αποτελεί ένα μέρος της αλυσίδας που δημιουργείται και μεγαλώνει», μας λέει.

Παρ’ όλα αυτά, η Advent Technologies έχει προλάβει να γράψει ιστορία στο ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων ως μία πετυχημένη περίπτωση «τεχνοβλαστού», που έσπασε μάλιστα τα όρια εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης που γνώρισε ποτέ η χώρα.

«Τι ήταν αυτό που έκανε τη διαφορά και δεν εξελίχθηκε σε αποτυχημένη προσπάθεια, όπως στις περισσότερες περιπτώσεις;» τον ρωτάμε.
«Θα είμαι ειλικρινής. Πρώτον, είναι η επιμονή μου. Είμαι επίμονος άνθρωπος. Κανονικά θα έπρεπε να τα είχα παρατήσει δέκα φορές. Η εταιρεία έφτασε τρεις φορές πολύ κοντά στο λουκέτο, διότι αυτά τα πράγματα έχουν έντονες και απότομες αλλαγές. Τη μια μέρα είσαι πάνω, την άλλη κάτω. Δεύτερον, ήμουν πολύ τυχερός γιατί είχα μια ομάδα ανθρώπων δίπλα μου που τυχαία γνωριστήκαμε στην Πάτρα και φτάσαμε ψηλά. Μερικοί απ’ αυτούς, όπως η Νόρα Γουρδούπη, είναι μαζί μου ύστερα από 20 χρόνια! Και το τρίτο είναι ότι αυτό το έργο, κατά κάποιον τρόπο, το είχα ξαναδεί. Δούλεψα στη βιομηχανία, στην έρευνα. Εργάστηκα στο ερευνητικό τμήμα της Polaroid τη δεκαετία του ’90. Αυτά που ξεκινήσαμε τότε αποτελούν τη βάση και γι’ αυτά που κάνουμε από το 2006 όταν συγκροτήσαμε την εταιρεία στην Πάτρα, όπου λίγα χρόνια πριν είχα επαναπατριστεί από τις ΗΠΑ για προσωπικούς λόγους. Τώρα εάν η Polaroid πήρε αργότερα την κατιούσα γιατί στηρίχθηκε -κακώς τότε- μόνο στη φωτογραφία παγώνοντας ό,τι νέο είχαμε φτιάξει, είναι άλλο θέμα. Αυτά όμως έχουν να κάνουν με αποφάσεις της διοίκησης. Σήμερα θα μπορούσε να είναι μια εντελώς διαφορετική εταιρεία.

Ωστόσο, αυτό ήταν ένα μάθημα για τους υπόλοιπους. Οπότε πάντα προσπαθούσαμε να μαθαίνουμε και να είμαστε διορατικοί. Στην περίπτωση της Advent Technologies, λοιπόν, τα κάναμε όλα όπως έπρεπε ώστε σήμερα να φτάσουμε εδώ, αλλά και παράλληλα να δείξουμε τον τρόπο και σε άλλους. Κατά κάποιον τρόπο φτιάξαμε… το εγχειρίδιο. Πήραμε χρηματοδότηση από “επιχειρηματικούς Αγγέλους”, μπήκαν μετά venture capitals, συμπεριλαμβανομένου και αμερικανικού τη χειρότερη χρονιά της κρίσης, το 2012, και κάναμε το άλμα στις ΗΠΑ, όπου εκεί ξεκινήσαμε μετά τις προσπάθειες εισόδου στον NΑSDAQ, και παράλληλα διευρύναμε διαρκώς το έργο και τις υποδομές μας. Ολα αυτά λοιπόν ακολουθώντας ένα όραμα και ένα βασικό σχέδιο. Εντάξει… και με αρκετή τύχη υπό την έννοια ότι τουλάχιστον δύο φορές θα μπορούσαμε να είχαμε πάει άκλαυτοι, αλλά στο τέλος τα καταφέραμε».

Σήμερα, η εταιρεία πατάει ουσιαστικά σε δύο βάρκες, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία και την πολιτική απόφαση να υποστηριχθεί η έρευνα και η ανάπτυξη τεχνολογιών γύρω από το «πράσινο υδρογόνο» με διαφορετικές μορφές.

«Στην Ελλάδα, σήμερα, βρίσκεται περίπου το 25% του δυναμικού μας. Καμιά πενηνταριά άνθρωποι στη δομή της Πάτρας και στα γραφεία στην Αθήνα σε σύνολο 220. Από εκεί κι έπειτα έχουμε δομές στη Γερμανία, τη Δανία, και φυσικά στην Αμερική. Με τη δημιουργία της μονάδας στην Κοζάνη θα επιχειρήσουμε να συμμαζέψουμε λίγο τα της Ευρώπης, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι θα κλείσει η Πάτρα ή τα άλλα σημεία. Η Κοζάνη θα είναι το σημείο αναφοράς, η “ομπρέλα”», σημειώνει.

Ο ίδιος δεν προσδιορίζει το ύψος της επένδυσης που θα γίνει για τη δημιουργία του εργοστασίου της Κοζάνης. Επικαλείται το ποσό των περίπου 780 εκατ. ευρώ που η Advent Technologies μπορεί να τραβήξει για τη συμμετοχή της στο IPCEI. «Ολα θα γίνουν σταδιακά. Θα ξεκινήσουμε με το Κέντρο Ερευνας και μετά με την παραγωγή. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι θα χρησιμοποιηθούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ γι’ αυτή την πολύπλευρη επένδυση και υπολογίζουμε ότι μπορούν να δημιουργηθούν 600 θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης», απαντά.

Κάτι για το οποίο, ωστόσο, θα αναζητηθούν συνεργασίες και με άλλες μεγάλες εταιρείες του χώρου με τις οποίες θα μπορούσαν να υπάρξουν συνέργειες.

«Η Ευρώπη θέλει να είναι η Ελλάδα μια κατασκευαστική χώρα στην αλυσίδα της αξίας. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, στην Ελλάδα δεν το έχουμε καταλάβει αυτό ακόμα! Βλέπουμε μόνο το τακτικό κομμάτι, όχι το στρατηγικό, τη μεγάλη εικόνα. Λέμε, τώρα πού θα βρούμε τα λεφτά, από ποιον κουμπαρά. Αυτές όλες είναι τακτικές συζητήσεις. Η Ευρώπη, από τη στιγμή που στην Ελλάδα υπάρχει και τοπική δυνητική αγορά λόγω της σύνδεσης με τη Μ. Ανατολή και των τεράστιων δυνατοτήτων στις ΑΠΕ, έχει αποφασίσει πως η Ελλάδα θα παίξει ρόλο στο υδρογόνο. Αυτό δεν έχει πισωγύρισμα. Γιατί λοιπόν να μην υπάρχει και μια κατασκευαστική βάση; Εδώ πρέπει να υπάρξει πλήρης στήριξη και στρατηγική που θα εκμεταλλευτεί το momentum που έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη», τονίζει.

«Σκοπός της εταιρείας είναι να φτιάχνει κυψελίδες καυσίμου για εμπορικές δραστηριότητες. Από το 2020 και μετά έχουμε τρομερή δραστηριότητα και στην ηλεκτρόλυση γιατί πιστεύω πολύ στο πράσινο υδρογόνο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, εξάλλου, έχει επικεντρώσει πολλές δυνάμεις σε αυτόν τον χώρο. Η Ευρώπη θέλει να απεξαρτηθεί πλήρως από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα ως το 2027. Αρα αυτό είναι το αύριο στον χώρο της ενέργειας. Ηδη έχει δεσμευτεί να επενδύσει 50 δισ. ευρώ στο υδρογόνο, με την προοπτική να γίνουν εκατοντάδες. Αυτό θα ενεργοποιήσει και τις δυνάμεις της αγοράς στις ΗΠΑ, οπότε να είστε σίγουροι ότι θα υπάρξουν πολλές εξελίξεις στον χώρο αυτό, ο οποίος πλέον εισέρχεται στην κεντρική σκηνή μαζί με το σύνολο των ΑΠΕ».

Σήμερα η Advent αναπτύσσει δύο προϊόντα:
■ Εlectrolysers, δηλαδή μηχανές παραγωγής πράσινου υδρογόνου από νερό και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οι μηχανές αυτές θα είναι οι καθαρές «πετρελαιοπηγές» του μέλλοντος και θα μπορούν να εγκατασταθούν σε κάθε χώρα.

■ Fuel Cells (κυψέλες καυσίμου), δηλαδή μηχανές που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα. Οι μηχανές αυτές θα αντικαταστήσουν σταδιακά τις μηχανές εσωτερικής καύσης και τις γεννήτριες ντίζελ παγκοσμίως.

Στην τεχνολογία κυψελών καυσίμου η εταιρεία διαθέτει πάνω από 150 πατέντες και έχει ολοκληρώσει 38 έργα έρευνας και ανάπτυξης που έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις ΗΠΑ, αλλά και σε εθνικό επίπεδο από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται. Τον Φεβρουάριο του 2021, η Advent εισήχθη στον NASDAQ της Νέας Υόρκης επιτυγχάνοντας να αντλήσει 158,3 εκατ. δολάρια για την υλοποίηση του επιχειρηματικού της πλάνου.

Ο δρ Βασίλης Γρηγορίου μέχρι πρόσφατα κατείχε και τη θέση του διευθυντή και προέδρου του Δ.Σ. στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ). Στη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας έχει αναλάβει πολλές ερευνητικές και διευθυντικές θέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στις ΗΠΑ (Πανεπιστήμιο Duke, Πρίνστον, Polaroid, MIT, Πανεπιστήμιο Northeastern, Advent).

Είναι διδάκτωρ Φυσικοχημείας (Ph.D) από το Πανεπιστήμιο Duke. Εχει διατελέσει πρόεδρος της Εταιρείας Εφαρμοσμένης Φασματοσκοπίας (SAS), ενώ διετέλεσε και εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Horizon 2020 για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας (ERC), τις δράσεις «Marie Sklodowska-Curie» και τις μελλοντικές και αναδυόμενες τεχνολογίες (FET).

Διαβάστε ακόμη  

Οι τέσσερις Eλληνίδες πλοιοκτήτριες που πρωταγωνιστούν το 2023

Οι εκλογές μεταθέτουν τις μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις  

30 αργύρια: Σε πόσα ευρώ αντιστοιχούν τα νομίσματα που πήρε ο Ιούδας για να προδώσει τον Ιησού