Ο Γάλλος συγγραφέας και πολιτικός Αντρέ Μαλρό έχει πει ότι «η τέχνη είναι μια αντίσταση στο πεπρωμένο» και ο Δημήτρης Μαυρομμάτης μπορεί να επαίρεται ότι από έφηβος ακόμη πήγε κόντρα στη δική του μοίρα. Αυτή που τον ήθελε διάδοχο της εμπορικής αυτοκρατορίας που είχε χτίσει ο Κωνσταντινουπολίτης πατέρας του, την οποία πούλησε κερδίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια. Η τελευταία λέξη δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη σημασία για τον διεθνή Ελληνα κροίσο, μόνο σε ό,τι είχε να κάνει με την αγάπη του για την τέχνη ή με συγκεκριμένες επενδύσεις.
Ακόμη και κάποιες από τις κατοικίες του ανά τον κόσμο βγαίνουν κατά διαστήματα σε πώληση από αυτόν τον μοναχικό κατά βάθος δισεκατομμυριούχο. Πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό ότι η εκπληκτική βίλα του στη Μύκονο φέρεται να πωλείται και, σύμφωνα με πληροφορίες, το αντίτιμο που ζητάει ο κ. Μαυρομμάτης είναι 20 εκατ. ευρώ, αν και κάποιοι ανεβάζουν το τίμημα στα 25 εκατ. Ποσό τεράστιο, όπως λένε άνθρωποι από τον χώρο του real estate, απόλυτα δικαιολογημένο, όμως, όπως υποστηρίζουν αυτοί που έχουν φιλοξενηθεί ή προσκληθεί στη συγκεκριμένη κατοικία.
Πρόκειται για την παλιά βίλα του εκδότη Αντώνη Λυμπέρη στα Χουλάκια, όχι όμως αυτή που κατέληξε στον εφοπλιστή Γιώργο Προκοπίου. Στην ουσία ήταν μια ημιτελής κατοικία την οποία αγόρασε πριν από έξι χρόνια μετά από συνεννόηση με τον κ. Μαυρομμάτη η αείμνηστη πλέον αδερφή του, Λιάνα.
Πέρα από το κόστος της αγοράς που ανήλθε, σύμφωνα με πληροφορίες, στα 2 εκατ. ευρώ, τα δύο αδέρφια ξόδεψαν πάνω από 3 εκατ. ευρώ προκειμένου να αποπερατωθεί, να διακοσμηθεί και να επιπλωθεί με ό,τι καλύτερο υπήρχε στην αγορά. Μόνο που τον Ιούλιο του 2019 το πεπρωμένο, στο οποίο σχεδόν πάντα ο κ. Μαυρομμάτης ήθελε να είναι απέναντι, τον χτύπησε με μια οδυνηρή απώλεια. Μια ξαφνική επιπλοκή στην υγεία της αδερφής του την οδήγησε στο νοσοκομείο, όπου και κατέληξε μετά από σύντομη νοσηλεία, γεμίζοντάς τον θλίψη.
Ο διάσημος συλλέκτης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με την αδερφή του, αφού αμφότεροι δεν δημιούργησαν ποτέ οικογένεια και ήταν σχεδόν πάντα μαζί. Εκτοτε η Μύκονος δεν θα ήταν ποτέ πια η ίδια και όσοι τον είδαν πριν από δύο καλοκαίρια στο «Solymar» διαπίστωσαν ότι δεν είχε πολλή όρεξη για παρέες ή κουβέντες. Ανέβηκε από την παραλία στο εστιατόριο και παρόλο που αρκετοί γνωστοί και φίλοι έτρωγαν εκείνη την ώρα, επέλεξε να φάει μόνος του σε ένα μικρό τραπέζι. Ούτως ή άλλως ήταν πάντα ένας εσωστρεφής χαρακτήρας που προτιμούσε να μη φαίνεται, με εξαίρεση κάποια λαμπερά γκαλά στα οποία ήταν προσκεκλημένος.
Φέτος δεν έχει θεαθεί ακόμη στο νησί και η απόφασή του να πουλήσει την εκπληκτικής αισθητικής βίλα του, ζητώντας, όπως ακούγεται, 20 εκατ. ευρώ συζητήθηκε αρκετά σε επώνυμες παρέες. Η κατοικία περιέχει πανέμορφα έπιπλα απόλυτα εναρμονισμένα με την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και κάποια εκπληκτικά ψηφιδωτά, ενώ δεν είναι φορτωμένη έτσι ώστε να αναδεικνύονται οι χώροι της. Τη διακόσμησή της ανέλαβαν διάσημοι ξένοι του interior design με τη συμβολή της Βέτας Τσουκαλά. Το μόνο που δεν θα αντικρίσει ο επισκέπτης είναι κάποια από τα δεκάδες διάσημα έργα τέχνης που έχει στην κατοχή του ο κ. Μαυρομμάτης. Εχει επιλέξει να κρατάει μακριά από το νησί τους Πικάσο που του ανήκουν, έργα του Μπασκιά και γλυπτά του Τζακομέτι αξίας εκατομμυρίων ευρώ.
Δεν σκέφτεται καθόλου να δώσει 15 εκατ. προκειμένου να αποκτήσει έναν Πάμπλο Πικάσο, αφού διαθέτει ένα ιδιαίτερο αισθητήριο σε ό,τι έχει να κάνει με την τέχνη. Αυτή που κυριαρχεί ουσιαστικά στη ζωή του ως το μεγαλύτερο πάθος ενός ανθρώπου που ήταν πάντα διαφορετικός και ευαίσθητος, σαν τις διάσημες πορσελάνες Σεβρών που συνέλεγε.
Ο ανήσυχος συλλέκτης
Ο ήλιος έλαμπε στο Μόντε Κάρλο στα τέλη Ιουνίου του 2008, την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης γλυπτών που φιλοτέχνησε η Σοφία Βάρη. Ανάμεσα στους καλεσμένους από το διεθνές jet set και ισχυρούς Ελληνες φιλότεχνους ήταν και ο κ. Μαυρομμάτης, ο μεγαλύτερος τότε συλλέκτης αντικειμένων του 18ου αιώνα στον κόσμο. Η είδηση ότι κομμάτια της περίφημης συλλογής του έβγαιναν σε δημοπρασία είχε ήδη γίνει γνωστή στους κύκλους των φιλότεχνων. Η πώληση της κατοικίας των έξι ορόφων στην Chester Square του Λονδίνου του απέφερε, σύμφωνα με τις φήμες, ένα ποσό της τάξης των 40 εκατ. ευρώ, αφού η συγκεκριμένη πλατεία βρίσκεται στην Belgravia και θεωρείται μία από τις ακριβότερες στη βρετανική πρωτεύουσα. Ο γιος του εύπορου επιχειρηματία από την Κωνσταντινούπολη έχει αποκτήσει το παρατσούκλι «Το μάτι», το οποίο του δόθηκε χάρη στο εξαιρετικό αισθητήριο που διαθέτει όταν αναζητά σπανιότατες πορσελάνες Σεβρών.
Μεγαλωμένος στα πούπουλα από μικρό παιδί, έζησε την πολυτέλεια στα διάφορα σπίτια της οικογένειας κι εκεί άρχισε να θαυμάζει τα παλιά έπιπλα και αντικείμενα, εν αντιθέσει με τους γονείς του που δεν ήταν ποτέ συλλέκτες. Μπορεί να θαύμαζαν εντυπωσιακά κομμάτια στα μουσεία, αλλά ειδικά ο πατέρας του ήταν πρώτα απ’ όλα μπίζνεσμαν και όπως απέδειξε η πορεία του πολύ διορατικός, αφού με έδρα το Παρίσι βλέπει μακριά και πιο συγκεκριμένα στην Αφρική. Εμπορεύεται καφέ και κακάο από το Καμερούν και οι δουλειές πάνε τόσο καλά που η επιχείρηση ανοίγει γραφεία στο Λονδίνο, στη Γενεύη και το Αμστερνταμ.
Φεύγοντας από τη ζωή το 1977 αφήνει πίσω του μια αυτοκρατορία, το βάρος της οποίας αδυνατεί να σηκώσει ο 19χρονος τότε Δημήτρης, που είχε ήδη αρχίσει να «ερωτοτροπεί» με τις αντίκες. Εχοντας απόλυτη συναίσθηση ότι μια λάθος κίνηση μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποφασίζει να πουλήσει την οικογενειακή επιχείρηση. Τον βοήθησαν σε αυτή του την κίνηση οι σπουδές που έκανε τότε στις Οικονομικές Επιστήμες και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, χρειάστηκε όμως κάτι παραπάνω από ενάμιση χρόνο για να κλείσει το deal, όταν ήταν σίγουρος ότι θα έπιανε την υψηλότερη τιμή. Οταν έπεσαν οι τελικές υπογραφές ήταν πλέον ένας νεαρός δισεκατομμυριούχος που, κοιτάζοντας μπροστά, ανοίγει το πρώτο του χρηματιστηριακό γραφείο στη Γενεύη το 1981, σε ηλικία 23 ετών.
Ιππότης των τεχνών
Θα ακολουθήσουν κι άλλα γραφεία, ωστόσο, εν αντιθέσει με τον πατέρα του, το πάθος για τις πορσελάνες και τα αντικείμενα του 18ου αιώνα τον οδηγεί στην αναζήτηση σπανιότατων κομματιών, όπως το περίφημο μαύρο βάζο που δέσποζε στο εξώφυλλο καταλόγου δημοπρασίας. Είναι μοναδικό στον κόσμο, όπως και κάποια άλλα κομμάτια της πολύ μεγάλης συλλογής του, της οποίας κάποια στιγμή έχασε τον λογαριασμό, καθώς αυξανόταν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό όπου απευθύνθηκε στον ειδικό Τζον Γουάιτχεντ, το 2004, έχοντας μόλις αγοράσει ένα υπέροχο πορσελάνινο βάζο Σεβρών του 1770, το οποίο ήταν ζωγραφισμένο από τον Ντοντίν, τον σπουδαιότερο καλλιτέχνη του διάσημου εργοστασίου. Από το βάζο έλειπε το κάλυμμά του και ο κ. Μαυρομμάτης ρώτησε τον Γουάιτχεντ αν υπήρχε άλλο βάζο σε αυτή τη φόρμα από το οποίο θα μπορούσε να γίνει ένα αντίγραφο. Ο τελευταίος δεν χρειάστηκε να ψάξει πολύ για να του πει: «Φυσικά και υπάρχει, εσύ το έχεις κι αυτό!».
Είχε και άλλα, εντελώς διαφορετικά και πανάκριβα αντικείμενα, όπως τη συλλογή διαμαντιών του, από την οποία επέλεξε να βγάλει σε δημοπρασία δεκαέξι κομμάτια.
Κορυφαίο ήταν το Graff Ruby, ένα δαχτυλίδι 8,62 καρατίων με μια πέτρα Βιρμανίας εξαιρετικής καθαρότητας που πουλήθηκε για 9 εκατ. ευρώ. Ηταν πολύ δεμένος με την αδερφή του και εξακολουθεί να κινείται μεταξύ Γενεύης, Μόντε Κάρλο, Λονδίνου και Νέας Υόρκης παρακολουθώντας τις δουλειές του. Απολαμβάνει τη ζωή και όταν έρχεται στην Αθήνα μένει πάντα στο διαμέρισμά που διατηρεί στην οδό Σέκερη στο Κολωνάκι, διακοσμημένο με έπιπλα από τον Σαρίδη, όμως το σπίτι που λατρεύει είναι αυτό στο Παρίσι και μια εξοχική κατοικία στις Μπαχάμες, όπου πηγαίνει τον χειμώνα. Είναι ιδιοκτήτης άνω των πέντε πινάκων του Πικάσο, ενός του Φράνσις Μπέικον, ενώ στη συλλογή του διαθέτει και έργο του «αιρετικού» Ζαν Μισέλ Μπασκιά.
Παραμένει ανύπαντρος και, όπως έχει δηλώσει, αν δεν αποκτήσει παιδιά, θα χαρίσει την περίφημη συλλογή του σε κάποιο μουσείο, όχι πάντως ελληνικό, αφού δεν θέλει η δική του να έχει την τύχη που είχε αυτή του Αλέξανδρου Ιόλα.
Τα διάσημα «χτυπήματα»
Ο Δημήτρης Μαυρομμάτης δεν καταλαβαίνει από οικονομική κρίση. Οντας ένας από τους πλουσιότερους Ελληνες του εξωτερικού, δεν δίστασε να ελαφρώσει τον τραπεζικό του λογαριασμό κατά 20.260.290 ευρώ προκειμένου να κάνει δικό του έναν Πικάσο σε δημοπρασία του οίκου Christie’s τον Ιούνιο του 2011. O Ελληνας συλλέκτης απέκτησε τη δημιουργία του διάσημου Ισπανού ζωwγράφου με τίτλο «Femme Assise, Robe Bleue» που δείχνει την ερωμένη του Ντόρα Μάαρ να κάθεται σε καρέκλα και να προβάρει ένα ροζ καπέλο. Το νέο δημοσιεύτηκε την επομένη στη «London Daily News» έπειτα από επιλεκτική διαρροή, αφού ο ίδιος ο συλλέκτης αποφεύγει συνήθως να μιλάει για τα αποκτήματά του.
Οπως συμβαίνει σε κάθε σημαντική δημοπρασία, έτσι και στις 21 Ιουνίου του 2011 υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που αδημονούσαν να χτυπήσουν τα καλύτερα κομμάτια της συλλογής «Ιμπρεσιονιστές και Μοντέρνα Τέχνη». Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, τρία από αυτά -όλα δημιουργίες του Πάμπλο Πικάσο- αποδείχτηκαν τα ακριβότερα έργα της έκθεσης. Για το πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ ο κ. Μαυρομμάτης κονταροχτυπήθηκε με έτερο συλλέκτη το όνομα του οποίου δεν έγινε γνωστό και παρόλο που η αρχική εκτίμηση πώλησης ήταν από 4,5 μέχρι 9 εκατ. ευρώ, η κόντρα ανέβασε στα ύψη την τιμή. Τελικά μέσω του Τόμας Σεϊντού, τότε επικεφαλής του οίκου στο τμήμα Ιμπρεσιονιστών και Μοντέρνας Τέχνης, ο Ελληνας συλλέκτης απέκτησε τον πίνακα πληρώνοντας κάτι παραπάνω από 20 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο είναι το τελευταίο απόκτημα της προσωπικής του συλλογής, η οποία περιλαμβάνει εκπληκτικά έργα διάσημων ζωγράφων.
Ο κ. Μαυρομμάτης ήταν ήρεμος εκείνο το βράδυ που η ένταση είχε ανέβει κατακόρυφα στην αίθουσα δημοπρασιών του οίκου Christie’s. Ως γνωστότατος «παίχτης» και ένας από τους πλέον γνωστούς συλλέκτες στον κόσμο, χρειάστηκε να χτυπήσει πάνω από 18 φορές το σπάνιο γλυπτό του Αλμπέρτο Τζιακομέτι με τίτλο «Tete de Diego sur socle», το οποίο εμφανιζόταν για πρώτη φορά σε δημοπρασία.
Κύριος αντίπαλός του ο Βρετανός γκαλερίστας Σάιμον Θίομπολντ, ο οποίος προσπάθησε να αποκτήσει για λογαριασμό του ή ίσως για κάποιον πελάτη του το γλυπτό του διάσημου Ελβετού καλλιτέχνη, τα έργα του οποίου πρωταγωνιστούν στο χρηματιστήριο της τέχνης. Το έργο με τιμή εκκίνησης τα 2 εκατ. ευρώ ανέβηκε γρήγορα ψηλά, και σταδιακά έμεινε μόνο με δύο διεκδικητές. Τον Ελληνα συλλέκτη και τον Βρετανό γκαλερίστα, που ηττήθηκε από τον κ. Μαυρομμάτη, ο οποίος το χτύπησε στα 4 εκατ. ευρώ.
Kεντρική φωτο κειμένου: Ο Δημήτρης Μαυρομμάτης με την αγαπημένη του αδελφή Λιάνα, η οποία έφυγε από τη ζωή
Διαβάστε ακόμη:
Μήνα – μήνα οι αυξήσεις στις τιμές των ναύλων (πίνακας)
Βασίλης Κάτσος: Ο «συλλέκτης» prime ακινήτων και η βίλα Κοντομηνά στην Ύδρα