Το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής στο Πρωτοδικείο του Ρεθύμνου έπεσαν οι «τίτλοι τέλους» στους φιλόδοξους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς των αδελφών Δομαζάκη και άρχισε η αντίστροφη πορεία, της «καθόδου από τον Γολγοθά» των 850 εργαζομένων της Creta Farms. Η τοποθέτηση της τριμελούς προσωρινής διοίκησης, που προτάθηκε από τις τράπεζες σηματοδοτεί την επανέναρξη της παραγωγής και τη νέα προσπάθεια επανατοποθέτησης των προϊόντων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας στην αγορά. Κάτι που βεβαίως δεν γίνεται με ένα αυτόματο τρόπο και σίγουρα δεν είναι εύκολο.
Παράλληλα ανοίγει και επισήμως ο δρόμος για την πώληση των μετοχών της εταιρείας σε έναν από τουλάχιστον έξη – προς το παρόν – ενδιαφερόμενους αγοραστές, σύμφωνα με τις μη δεσμευτικές προσφορές που έχουν κατατεθεί. Η ελπίδα επιστρέφει στους εκατοντάδες εργαζόμενους της – πάλαι ποτέ – κορυφαίας ελληνικής αλλαντοβιομηχανίας, αλλά όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, τα πράγματα σίγουρα δεν θα είναι ίδια όπως στο πρόσφατο παρελθόν. Πολλά θα αλλάξουν.
Ωστόσο η περίπτωση της Creta Farms αποτελεί αρνητικό case study στην ελληνική αγορά, που γίνεται ακόμη πιο – οδυνηρά – ενδιαφέρον δεδομένου ότι η εταιρεία κατόρθωσε σχεδόν αλώβητη να διέλθει μέσα από τα δύσκολα χρόνια της κρίσης. Και στο σαφώς ευνοϊκότερο μεταμνημονιακό περιβάλλον, η «βεντέτα» των δύο αδελφών, του Εμμ. Δομαζάκι και Κων. Δομαζάκη στο έδαφος των καταγγελιών της κακοδιαχείρισης, που ήδη συνωθούνται στα πινάκια των δικαστηρίων, ήταν αρκετή για να την οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής. Κι ας είχε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 15 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων…
Χρειάζεται να πάμε μέχρι την Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ρέθυμνο για να ξετυλίξουμε το κουβάρι των όσων απίθανων πραγμάτων συνέβησαν αυτή τη χρονιά στην Creta Farms.
Το ρήγμα στις σχέσεις των αδελφών Δομαζάκη
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του έτους, το 2019, όταν έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα δημοσιεύματα που περιέγραφαν την εκρηκτική σχέση που είχε αρχίσει να επικρατεί μεταξύ των μεγαλομετόχων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας. Τα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για οριακές καταστάσεις μεταξύ των δύο μετόχων και για βαθύ ρήγμα στις σχέσεις των αδελφών Δομαζάκη. Για το τι συνέβαινε ακριβώς θρυλούνται πολλά και εικάζονται ακόμη περισσότερα. Το προφανές, συνέπεια του οποίου είναι η έντονη φημολογία, ήταν ποιός εκ των δύο έχει τον έλεγχο της εταιρείας και πως «πολιτεύεται».
Ωστόσο η αγορά ήδη προεξοφλούσε πως η «βεντέτα» που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στον 59χρονο Εμμανουήλ Δομαζάκι και τον κατά ένα χρόνο μικρότερο αδελφό του Κωνστανίνο Δομαζάκη, θα είχε άσχημη κατάληξη.
Βέβαια μέχρι τότε και οι δύο μέτοχοι διέψευδαν κατηγορηματικά τις πληροφορίες για «σύννεφα» στη σχέση τους και μάλιστα τον Φεβρουάριο με κοινή τους ανακοίνωση – την τελευταία – διαβεβαίωναν ότι «η οικογένεια Δομαζάκη παραμένει ακάθεκτη στο τιμόνι της εταιρείας και πασχίζει με κάθε τρόπο για την διασφάλιση των συμφερόντων των εργαζομένων, των μετόχων της Creta Farms και της εθνικής μας οικονομίας».
Τα πράγματα μετά από αυτό – φαίνεται – να ησυχάζουν μέχρις ότου ο Κωνσταντίνος Δομαζάκης, δύο μήνες αργότερα, στέλνει επιστολή στον ορκωτό ελεγκτή της εταιρείας όπου ισχυρίζεται ότι ο ίδιος είχε χρηματοδοτήσει την Creta Farms με κεφάλαια ύψους 11,6 εκατ. ευρώ κατά τα έτη 2005-2006 με σκοπό την ταμιακή της διευκόλυνση.
Μετά την αποστολή της συγκεκριμένης επιστολής – η κρίση έγινε εμφανής σε κάθε ενδιαφερόμενο – το ΔΣ της Creta Farms αποφασίζει να διενεργηθεί ειδικός έλεγχος από ανεξάρτητο οίκο διεθνούς φήμης.
Την ίδια στιγμή οι τράπεζες – γνωρίζοντας το μέγεθος της κρίσης μεταξύ των δύο βασικών μετόχων – αποφασίζουν σε πρώτη φάση να «περάσουν» το σύνολο των δανείων της επιχείρησης, ύψους 110 εκατ. ευρώ στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα. Σε εκείνη τη φάση οι τράπεζες, σύμφωνα με τις τότε πληροφορίες, δεν είχαν ακόμη σκοπό να καταγγείλουν τα δάνεια αυτά. Όμως τα συγκεκριμένα δάνεια θεωρούνταν αμφίβολης είσπραξης, μετά την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της εταιρείας του 2018 σύμφωνα με τα οποία η σχέση του καθαρού δανεισμού της Creta Farms προς προσαρμοσμένα EDITDA άγγιζε τις 19 φορές.
Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα έλεγαν ότι είχαν κατ΄επανάληψη προσπαθήσει σε «νεκρό χρόνο» να συμβουλεύουν τους δύο θερμόαιμους ρεθυμνιώτες επιχειρηματίες – «πίνοντας κρασί μαζί τους» – χωρίς όμως αποτέλεσμα. Προσπάθεια όμως για να τους «συνετίσουν» κατέβαλαν ακόμη κι όταν ξέσπασε η κρίση, η οποία και πάλι έπεσε στο κενό.
Αναστολή διαπραγμάτευσης μετοχής
Στον απόηχο αυτών των εξελίξεων, στις αρχές Μαϊου του 2019 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προχωρά στην αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής με βάση τα όσα επίμαχα καταγράφονταν στον ισολογισμό της εταιρείας.
Παράλληλα το διοικητικό συμβούλιο ανασχηματίζεται. Ο Εμμ. Δομαζάκις αναλαμβάνει πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, ενώ αντιπρόεδρος αναλαμβάνει ο Πέτρος Παπαδάκης. Ο Κων. Δομαζάκης εκπίπτει σε απλό μέλος του διοικητικού συμβουλίου.
Ο κ. Κων. Δομαζάκης αντιδρά άμεσα. Καταθέτει αίτηση ακύρωσης της απόφασης του ΔΣ στα δικαστήρια, η οποία ωστόσο δεν γίνεται δεκτή και έτσι τίθεται οριστικά εκτός θέσης ευθύνης από την διοίκηση της εταιρείας.
Η επόμενη ημέρα, λοιπόν, βρίσκει τους μεγαλομετόχους της Creta Farms να προετοιμάζονται πυρετωδώς ενόψει της κρίσιμης γενικής συνέλευσης της 7 Ιουνίου. Θα είναι η πρώτη δημόσια σύγκρουση διά ζώσης. Οι μέτοχοι της εισηγμένης εταιρείας καλούνται να αποφασίσουν την ανάκληση του ΔΣ και την εκλογή νέου, την άσκηση αγωγής κατά ανταγωνιστών για αθέμιτες πρακτικές, ενώ θα γινόταν και συζήτηση για τα 11,6 εκατ. του Κων. Δομαζάκη. Ωστόσο, η συνέλευση αναβάλλεται για τις 26 Ιουνίου 2019. H αναβολή γίνεται με κοινή συναίνεση.
Υπουργική παρέμβαση
Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου αλλάζει η κυβέρνηση και στη θέση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων τοποθετείται ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος αποφασίζει να εμπλακεί στην υπόθεση, σε μία προσπάθεια υπέρβασης της κρίσης και διάσωσης της εταιρείας. Πραγματοποιεί αλλεπάλληλες συναντήσεις με τους δύο μετόχους, ενώ επικοινωνεί και με τους τραπεζίτες.
Έτσι κατόρθωσε στις 26 Ιουλίου να υπογραφεί συμφωνία Standstill/Mou μεταξύ της εταιρείας, των μετόχων και των εκπροσώπων των τεσσάρων πιστωτριών τραπεζών. Ειδικότερα αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, η τοποθέτηση CRO/Monitoring Trustee, η μεταβίβαση σημάτων δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνα από την Deloitte. Επίσης προβλεπόταν έκτακτη χρηματοδότηση για την αποκατάσταση της ομαλότητας στην εταιρεία. Οι τράπεζες όμως δεν είναι διατεθειμένες να την χορηγήσουν «ελαφρά της καρδία» – είναι ήδη εκτεθειμένες με πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Κι ως εκ τούτου ζητάνε αυξημένες διασφαλίσεις και συγκεκριμένα την ενεχυρίαση του συνόλου των μετοχών των βασικών μετόχων. Ωστόσο οι μέτοχοι αντιδρούν και η συμφωνία παγώνει, με αποτέλεσμα τα προβλήματα της εταιρείας να πολλαπλασιάζονται και να μεγενθύνονται.
Ακολουθεί μαραθώνιος διαβουλεύσεων μεταξύ της διοίκησης της Creta Farms και των τραπεζών προκειμένου να βρεθεί λύση και να επιτευχθεί η ενδιάμεση χρηματοδότηση της εταιρείας ώστε να αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευσή της.
Πιστώτριες τράπεζες και βασικοί μέτοχοι σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας και υπό την στενή παρακολούθηση του υπουργού, Α. Γεωργιάδη, διαπραγματεύονται με σκοπό την άρση του αδιεξόδου των δύο πλευρών.
Αντικείμενο των διαπραγματεύσεων, οι εξασφαλίσεις που ζητούν οι τράπεζες για να εκταμιεύσουν νέα κεφάλαια, ύψους περίπου 4 εκατ. ευρώ, προς την εταιρεία. Εξασφαλίσεις οι οποίες επικεντρώνονται στην ενεχυρίαση των μετοχών που κατέχουν οι βασικοί μέτοχοι της αλλαντοβιομηχανίας.
Η πρόσθετη χρηματοδότηση κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να μην βάλει λουκέτο η εταιρεία και να συνεχιστεί η παραγωγή της, που πλέον καταρρέει λόγω έλλειψης πρώτων υλών.
Από την πλευρά τους οι τράπεζες παραμένουν αμετακίνητες στις θέσεις τους, αναφορικά με την παροχή ενδιάμεσης χρηματοδότησης στην Creta Farms. Επιμένουν στην θέση τους, που αφορά στην πλήρη και χωρίς όρους και προϋποθέσεις ενεχυρίαση των μετοχών των βασικών μετόχων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας, και απορρίπτουν οποιαδήποτε άλλη πρόταση.
Ωστόσο, μετά από έντονες διαβουλεύσεις μεταξύ των τραπεζικών ιδρυμάτων και του μεγαλομετόχου, Εμμανουήλ Δαμαζάκι, αποφασίζεται να προχωρήσει η χρηματοδότηση της Creta Farms ώστε η διαδικασία εξεύρεσης νέου επενδυτή να ολοκληρωθεί με την εταιρεία εν λειτουργία.
Παράλληλα, ο Εμμανουήλ Δομαζάκις προχωρά σε ενεχυρίαση των μετοχών του, αλλά και σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ως επικεφαλής της διοίκησης, προκειμένου να εισέλθει ο νέος επενδυτής χωρίς καθυστερήσεις.
Στο σημείο αυτό οι τράπεζες έχουν αποκτήσει τον έλεγχο της εταιρείας με αποτέλεσμα τα δικαιώματα ψήφου άνω του 5% στην Creta Farms να διαμορφώνονται (σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών) ως εξής: Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων 25,36%, Εθνική Τράπεζα 12,17%, Κων. Δομαζάκης 12,16%, Εμμ. Δομαζάκις 9,98%, Αlpha Bank 7,93% και Τράπεζα Πειραιώς 5,315%.
Ενδοοικογενειακή διαμάχη και εκρηκτικές συνελεύσεις
Εν τω μεταξύ η ενδοοικογενειακή διαμάχη συνεχίζεται με εκατέρωθεν μηνύσεις και αγωγές. Συγκεκριμένα η διοίκηση της Creta Fams στα μέσα Σεπτεμβρίου προχωρά στην κατάθεση μήνυσης και άσκηση αγωγής εναντίον του Κων. Δομαζάκη, μεταξύ άλλων, για τέλεση κακουργηματικής διάστασης απάτη, απιστία, παραπλάνηση του επενδυτικού κοινού και παραβιάσεις διατάξεων του νόμου περί Ανωνύμων Εταιρειών.
Από την πλευρά του, ο Κων. Δομαζάκης απαντώντας στο εξώδικο ρίχνει ευθύνες στην διοίκηση για την κατάρρευση της αλλαντοβιομηχανίας.
Δημοσιεύματα κάνουν λόγο για απειλές κατά της ζωής του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της Creta Farms, Εμμ. Δομαζάκι, προπηλακισμούς και δεκάδες απειλητικά εξώδικα κατά στελεχών από τον Κων. Δομαζάκη.
Με επιστολές του προς τον Τύπο ο Κων. Δομαζάκης υποστηρίζει ότι η διοίκηση της εταιρείας που ηγείται ο αδελφός του, διαστρεβλώνει πράγματα και καταστάσεις.
Η διοίκηση της Creta Farms με απαντητικό εξώδικο προς τον Κων. Δομαζάκη, παρουσιάζει βήμα-βήμα μία σειρά ενεργειών του που οδήγησαν την εταιρεία στη σημερινή κατάσταση. Υποστηρίζει ότι το πρώην μέλος της διοίκησης και μεγαλομέτοχος έδειξε ότι σκοπός του ήταν να «καταστρέψει οικονομικά την εταιρεία με συκοφαντίες για την επάρκεια των οργάνων της και της διοίκησής της, διασύροντας την εταιρεία στο επενδυτικό κοινό, τους πιστωτές, τους καταναλωτές και τους συνεργάτες της». Πόλεμος δηλώσεων, ανακοινώσεων και εξωδίκων.
Την Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου στα γραφεία της εταιρείας στο Ρέθυμνο, πραγματοποιήθηκε η εξ’ αναβολής γενική συνέλευση της 4ης Σεπτεμβρίου 2019. Ξεκίνησε το πρωί και διεκόπη αργά το βράδυ και αποφασίστηκε η συνέχισή της την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου με τους αδελφούς Δομαζάκη να διασταυρώσουν τα ξίφη τους για το ποιος θα επικρατήσει και θα αναλάβει τα ηνία της εταιρείας.
Η συνέλευση των μετόχων της 26ης Σεπτεμβρίου ήταν ακόμα πιο εκρηκτική με την εικόνα για τα ακριβή ποσοστά των μετόχων και την σύνθεση του ΔΣ να παραμένει θολή. Το εκρηκτικό ταμπεραμέντο των πρωταγωνιστών δεν μπορεί να κρυφτεί. Λόγω επεισοδίων, λοιπόν, που προκλήθηκαν η γενική συνέλευση διεκόπη για τις αρχές Οκτωβρίου. Μάλιστα κρίθηκε απαραίτητη ακόμη και η … «συμμετοχή» της αστυνομίας για να επιβληθεί η τάξη. Και τα ευτράπελα που συνέβησαν παραπέμπουν σε παλιά ελληνική ταινία.
Στο χείλος της καταστροφής
Τελικώς η κατάσταση στην Creta Farms μοιάζει να είναι αδιέξοδη με την εταιρεία να βρίσκεται ένα βήμα πριν από την οριστική κατάρρευση.
Οι πιστώτριες τράπεζες, οι οποίες έχουν έκθεση σχεδόν 110 εκατ. ευρώ στην εταιρεία, βλέποντας τα αδέλφια Δομαζάκη να καθυστερούν να υλοποιήσουν την συμφωνία μεταβίβασης των ενεχύρων ζητούν την παραίτηση του ΔΣ και αντικατάστασή τους από νέα, φυσικά πρόσωπα, κοινής αποδοχής από τους δύο βασικούς μετόχους. Μάλιστα, λίγο αργότερα καταθέτουν αίτηση στο Πρωτοδικείο Ρεθύμνου ζητώντας την τοποθέτηση προσωρινής διοίκησης στην εταιρεία.
Τα πρόσωπα που προτάθηκαν από τις τράπεζες για να σχηματίσουν την τριμελή προσωρινή διοίκηση της Creta Farms – και έγιναν αποδεκτά από το Πρωτοδικείο Ρεθύμνου κατά την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων – είναι οι κ.κ. Λυκούργος Παπαγιαννόπουλος, επιχειρηματίας, Στέφανος Ξενάκης, οικονομολόγος, και Δημήτρης Τσίρμπας, επιχειρηματίας. Ο κ. Παπαγιαννόπουλος προτείνεται να αναλάβει το αξίωμα του προέδρου στην εταιρεία. Η τελική απόφαση πρόκειται να εκδοθεί κατά την οριστική εκδίκαση της αίτησης στις 15 Νοεμβρίου.
Πάντως επισημαίνεται ότι οι τράπεζες δεν έχουν εγκρίνει ακόμη την ενδιάμεση χρηματοδότηση των 4 εκατ. ευρώ, διότι δεν έχουν λάβει τα ενέχυρα των σημάτων, ενώ έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής από προμηθευτές. Τα πράγματα παραμένουν ακόμη εξαιρετικά δύσκολα παρά το γεγονός ότι η δικαστική απόφαση δημιουργεί εύλογες προσδοκίες.
Εν τω μεταξύ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται από την πλευρά των τραπεζών η διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας άνοιξε και το λεγόμενο data center για τους έξι ενδιαφερόμενους επενδυτές για να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα για την εταιρεία και να προχωρήσουν, ενδεχομένως, στην επόμενη φάση, δηλαδή στην κατάθεση δεσμευτικής προσφοράς.
Έτσι μη δεσμευτικές προσφορές έχουν καταθέσει οι: Σπύρος Θεοδωρόπουλος (μέσω της αλλαντοβιομηχανίας ΝΙΚΑΣ), Δημήτρης Βιντζηλαίος (του fund Impala Invest και βασικός μέτοχος της Λακωνικής Τροφίμων), ο επιχειρηματίας Θεόδωρος Δουζόγλου, το fund Lime Capital Partners (έχει εξαγοράσει τη γαλακτοβιομηχανία «Δωδώνη») και το αμερικανικό fund HIG. Ενώ πληροφορίες κάνουν λόγο για την χορήγηση παράτασης στην υποβολή δεσμευτικών προσφορών και εκτιμάται ότι τελικώς δεν θα είναι η 31η Οκτωβρίου η καταληκτική προθεσμία.