Η νεοφυής επιχειρηματικότητα αναπτύσσεται πλέον με ταχείς ρυθμούς στην Ελλάδα, με ότι αυτό σημαίνει για την οικονομία. Ένας από τους πρωταγωνιστές της τεχνολογικής «κούρσας» των τελευταίων ετών στην χώρα, ο οποίος διευρύνει το αποτύπωμα του στο οικοσύστημα των start ups, επενδύει σε αυτές, τις στηρίζει και πιστώνεται ένα μεγάλο κομμάτι των ιδιαίτερα προσοδοφόρων συμφωνιών εξαγοράς που τις αφορούν, ο ιδρυτής και partner του VentureFriends, Απόστολος Αποστολάκης, μιλάει με ιδιαίτερη αισιοδοξία στο newmoney για το μέλλον του κλάδου.
Μερικούς μήνες μετά από το «deal του αιώνα», την πώληση της Instashop στον γερμανικό «κολοσσό» Delivery Hero με αντίτιμο-ρεκόρ για την εγχώρια αγορά, ύψους 360 εκατ.$, δεν διστάζει να προβλέψει ότι μέσα σε μια διετία ή τριετία το πολύ, η αποτίμηση για τις κορυφαίες ελληνικές start ups θα …τριπλασιασθεί και θα υπερβεί ακόμα και το όριο του 1 δισ.ευρώ.
Ξεχωρίζει τις 3 top ελληνικές νεοφυείς εταιρείες του portfolio των funds της VentureFriends οι οποίες κάνουν, ήδη, διεθνή καριέρα (Blueground, Spotawheel, Plum), όπως επίσης αναφέρει και 2 που κατά την γνώμη του είναι πολλά υποσχόμενες , δραστηριοποιούνται προς το παρόν στην Ελλάδα αλλά έχουν σημαντικές προοπτικές εκτός συνόρων (Douleutaras, Flexcar). Όλες δείχνουν ικανές να δημιουργήσουν μεγάλες εταιρείες και να μπουν στο επενδυτικό στόχαστρο ισχυρών ομίλων…
Παρά τις διακυμάνσεις που παρατηρηθήκαν, κατά καιρούς, τα προηγούμενα χρόνια στα μεγέθη των επενδύσεων σε ελληνικές start up, ο πήχης ανεβαίνει ξανά: μόνο η VentureFriends εξετάζει 30-40 εταιρείες από Ελλάδα σε μηνιαία βάση και περί τις 200 συνολικά, αν προστεθούν όσες «ακτινογραφούνται» και στο εξωτερικό.
Ο κ.Αποστολάκης αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι δεν θα αργήσουν οι 2 επόμενες επενδυτικές κινήσεις της «ομάδας» του (με συνοδοιπόρο του τον co-founder και partner, Γιώργο Δημόπουλο) και παραδέχεται ότι η «περιπέτεια» με τη κρίση που πέρασε το E shop, αν και ψυχοφθόρα, του πρόσφερε μαθήματα τα οποία οδήγησαν στα νέα,τότε, success stories των E food, Taxibeat και του Doctoranytime…
Τα δυο πρώτα funds της VentureFriends έχουν αντλήσει κεφάλαια ύψους 70 εκατ. από το 2016, έκαναν 40 επενδύσεις εκ των οποίων οι 30 σε ελληνικά start up σχήματα, ενώ μέσα στο 2021 ξεκινά και το τρίτο fund με μεγαλύτερες φιλοδοξίες.
«Αυτές μπορεί να γίνουν οι νέες Instashop»
«Η Instashop πουλήθηκε και απέφερε σημαντικές αποδόσεις στους μετόχους της.
Δεν ανήκει πια στο portfolio μας, αλλά παραμένει μια start up που επενδύει και μεγαλώνει την ομάδα της στην Ελλάδα. Από αυτές που έπονται, είναι η Blueground η οποία έχει ανακάμψει δυναμικά στις ΗΠΑ, μια δύσκολη αγορά λόγω του κορωνοϊού (σ.σ. πλατφόρμα που προσφέρει επιπλωμένα, υψηλής ποιότητας διαμερίσματα σε στελέχη εταιρειών) και έχει μπει σε αναπτυξιακή τροχιά ανοίγοντας τους τελευταίους μήνες σε 2 νέες πόλεις: στην Βιέννη και στο Ντένβερ!
Με την Spotawheel, έναν ηλεκτρονικό έμπορο μεταχειρισμένων αυτοκίνητων, στην οποία αναφέρθηκαν πρόσφατα οι Financial Times, είμαστε leaders σε δυο αγορές, στην Ελλάδα και στην Πολωνία και έχει μεγάλη προοπτική. Είναι, το αντίστοιχο του αγγλικού Cazoo που εχθές ανακοίνωσε ότι μπαίνει με SPAC στο αμερικανικό χρηματιστήριο και αποτίμηση 7 δισ. δολάρια! Αυτό δείχνει, γενικά, τη θετική τάση που επικρατεί για το συγκεκριμένο business model.
Ένα άλλο θετικό παράδειγμα από το χαρτοφυλάκιο μας αποτελεί το Plum το Fintech start up στο Λονδίνο, με Έλληνοκύπριο founder, το οποίο βοηθά τον χρήστη να διαχειρισθεί τους τραπεζικούς λογαριασμούς του, κάνει automatic saving σε κάποια χρήματα και σου επιτρέπει να τα επενδύσεις.
Είναι, πιθανόν, μια από τις πιο δυνατές εταιρεία στην Ευρώπη στην κατηγορία των PFMs apps (Personal Financial Management)…», δηλώνει στο newmoney ο Απόστολος Αποστολάκης και προσθέτει:
«Από τις start up μας που δεν έχουν δείξει ακόμα τα …δόντια τους είναι ο Douleutaras, ο οποίος σήκωσε πρόσφατα ένα επενδυτικό γύρο και από την Olympia Group και πιστεύουμε ότι μέσα στην χρονιά, όταν θα πάει σε μια νέα χώρα θα εμφανίσει πολύ μεγαλύτερα νούμερα. Παράλληλα και το Flexcar σαφώς έχει πολύ μεγάλες προοπτικές για να «βγει» στο εξωτερικό και να γίνει μια μεγάλη εταιρεία.
Η καινοτομία του είναι ότι δίνει ένα σχεδόν καινούργιο αυτοκίνητο και αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις του όπως service, τέλη κυκλοφορίας κλπ, χωρίς να ζητάει προκαταβολή (παρά μόνο τα δυο πρώτα μισθώματα) ή δέσμευση για τη διάρκεια μίσθωσης …».
«Μια ή δυο νέες επενδύσεις εντός διμήνου»
Η VentureFriends εξετάζει 200 start up εταιρείες σε διεθνές επίπεδο μηνιαίως και 30-40 από αυτές είναι ελληνικές, πράγμα που αποδεικνύει το μέγεθος της, κατά τον κ.Αποστολάκη, όπως και πόσο αυστηρές είναι οι προϋποθέσεις για μια νέα επένδυση:
«Ονόματα των νέων στόχων δεν μπορούμε να αναφέρουμε, για ευνόητους λόγους. Δεν είμαστε μόνο …ελληνικό fund. Παρακολουθούμε, όμως, ετησίως περισσότερες από 400 νεοφυείς εταιρείες στην Ελλάδα και αυτή την στιγμή είμαστε αισιόδοξοι ότι δυνητικά, τουλάχιστον, θα μπορέσουμε να επενδύσουμε άμεσα σε μια ή σε δυο από αυτές, σε έναν ή το πολύ δυο μήνες. Έχουμε δει πολλές περιπτώσεις και από αυτές, επιλέγουμε ποιες πληρούν τα κριτήρια…Με τον κορωνοϊο πάντως έχει πέσει λίγο η δραστηριότητα, ενώ θα περίμενε κανείς να ανέβει. Ίσως, ο κόσμος εξακολουθεί να διανύει μια φάση προσαρμογής».
Πότε προβλέπει ο Έλληνας expert του κλάδου ότι θα εμφανισθεί το πρώτο ελληνικό Unicorn, δηλαδή η πρώτη start up του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ;
«Η Instashop κατέχει ξεκάθαρα το ρεκόρ εξαγοράς ελληνικής νεοφυούς εταιρείας. Πριν από 3 χρόνια «πανηγυρίσαμε» για το TaxiBeat (Daimler) ή την Innoetics (Samsung Electronics) και αργότερα έγινε ένα πιο μεγάλο deal 150 εκατ.$ για το Softomotive (Microsoft).
Το deal για την Instashop δείχνει ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας και ανεβαίνουν τα νούμερα τόσο σε αριθμό εταιρειών που εξαγοράζονται, όσο και σε ύψος αποτιμήσεων.
Είμαι πολύ σίγουρος ότι θα δούμε ελληνικές εταιρείες start up οι οποίες θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ σε αξία και όχι πολύ μακριά. Μιλάμε για τα επόμενα 2-3 χρόνια. Είναι πολύ πιο κοντά από όσο νομίζουμε αυτό. Αισθάνομαι βέβαιος ότι ελληνικές start ups, όπως το Blueground και άλλες, θα φθάσουν σε αυτό το milestone,. Ποια θα πάει ψηλά και πόσο γρήγορα, θα περιμένουμε…».
«Τα δυο μαθήματα που πήρα από την υπόθεση του E shop»
Η ιστορία του E shop επιφύλασσε μια αρνητική και επώδυνη εμπειρία για τον Απόστολο Αποστολάκη. Τι του άφησε, πως ο ίδιος «στάθηκε στα πόδια του», ποια μαθήματα έλαβε και πως αντέδρασε;
«Ήταν μια δύσκολη εποχή για μένα από όλες τις απόψεις, πρακτικά αλλά και ψυχολογικά / συναισθηματικά…
Σήμερα, όταν το σκέφτομαι βλέπω το θετικό της υπόθεσης. Το 2011-2013 ήταν μια δύσκολη και ψυχοφθόρα περίοδος. Γιατί, διαπίστωσα πως είναι να μην πηγαίνουν καλά τα πράγματα. Προφανώς, πήρα μαθήματα.
Καμιά φορά λες, Ο.Κ. μπορώ να προχωρήσω μόνος μου. Το πρώτο μάθημα, ότι είναι σημαντικό να έχεις επενδυτές/partners, οι οποίοι να μπορούν να σε στηρίξουν στα δύσκολα. Το δεύτερο, ότι δεν πρέπει να θεωρείται απόλυτο όταν κάνεις μια πώληση να βρίσκεται η αποτίμηση στο μέγιστο ύψος. Είναι καλό να είναι μια win-win συναλλαγή όπου και οι 2 πλευρές να κερδίζουν. Η ζωή είναι μικρή, πρέπει να κλείνουμε κεφάλαια, να εξελισσόμαστε και να προχωράμε. Αυτά είναι τα προσωπικά μου μαθήματα, που με χαρακτηρίζουν γενικά στον τρόπο σκέψης μου…», απαντά αρχικά ο ιδρυτής της VentureFriends και εξιστορεί τι ακριβώς επακολούθησε:
«Το θετικό, για μένα, ήταν ότι ένιωσα μια εσωτερική πίεση να κάνω πράγματα και οδηγήθηκα σε μια πολύ δημιουργική περίοδο. Ήμουν, τότε, συνιδρυτής στο E food, στο Doctoranytime και αφιέρωσα αρκετό χρόνο, ως πρώτος επενδύτης και στο Taxibeat. Όλο αυτό με ώθησε να δώσω πολύ ενέργεια σε αυτές τις εταιρείες που θεωρούσα ότι είχαν πολύ μεγάλο potential και τελικά και οι 3 είδαν πολύ θετικά αποτελέσματα και έπαιξαν θεωρώ, σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα.
Ειδικά, αν σκεφθείς ότι επειδή πουλήθηκε το E food, μπορέσαμε και δημιουργήσαμε το VentureFriends. Η επιτυχία αυτή μας έδωσε τη δυνατότητα να πάμε σε επενδυτές και να πούμε κοιτάξτε τι έκανε αυτή η start up, που ήταν μόνο στην Ελλάδα. Ομοίως με το Taxibeat, δεύτερο success story που αρκετοί επενδυτές τους οποίους είχαμε καλέσει να συμμετάσχουν, έβγαλαν κι αυτοί χρήματα. Οπότε, εμπιστεύθηκαν και κατάλαβαν ότι, Ο.Κ., κάτι καλό γίνεται στα ελληνικά start ups. Και το Doctoranytime είναι ένα σημαντικό success story από την Ελλάδα, που με ίδιους πόρους, πραγματοποίησε μια ίσως πιο ήπια πορεία ανάπτυξης, αλλά δραστηριοποιείται σε Ελλάδα, Βέλγιο, Μεξικό. Είναι μια σοβαρή, κερδοφόρα διεθνής εταιρεία, που απασχολεί 100 άτομα και είχα την τύχη να είμαι συνιδρυτής της, μετά από πρόταση της Ελευθερίας Ζούρου που σήμερα οδηγεί την εταιρεία σε ανάπτυξη στη Λατινική Αμερική…»
«Γιατί ανεβαίνει ο κλάδος των start ups»
Ποια είναι η κατάσταση στον κλάδο των ελληνικών start ups, με το έμπειρο μάτι ενός από τους κατ’ εξοχήν ειδικούς του;
«Η άποψη μου είναι πολύ θετική, για όσα συμβαίνουν …Βλέπουμε τα data points. Όλο και πιο πολλές διεθνείς start ups, με σημαντικά μεγέθη και να έρχονται, παράλληλα, μεγαλύτερες πωλήσεις εταιρειών.
Με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και με μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας να εξαγοράζουν μικρότερα start ups. Κάτι το οποίο προσφέρει μια ρευστότητα στην αγορά. Η πώληση του Myjobnow μπορεί να μην είναι μεγάλη σε απόλυτο μέγεθος, αλλά ήταν ένα θετικό γεγονός για ιδρυτές και επενδυτές και δίνει μια κατεύθυνση. Το ότι το Skroutz αγόρασε ένα άλλο start up, δείχνει ακριβώς ότι έχουν φθάσει σε μεγάλο μέγεθος οι ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας που μπορούν να κάνουν εξαγορές.
Και αυτό το ρεύμα θα το ακολουθήσει και ο παραδοσιακός τομέας της οικονομίας μας. Παράδειγμα, το ότι και ο όμιλος Olympia επένδυσε στον Douleutara και γενικά βλέπει start ups, νομίζω θα αφυπνίσει γενικότερα τα παραδοσιακά industries να έρθουν πιο κοντά στην τεχνολογία και στα τεχνολογικά start ups. Κι αυτό είναι μόνο καλό για την Ελλάδα. Γενικά πιστεύω ότι τους επόμενους μήνες, θα έχουμε πολλά και ενδιαφέροντα νέα!».
( Apostolos Apostolakis – Partner @ www.VentureFriends.vc
VF team is growing! check@ https://apply.workable.com/venturefriendsvc/ )
Διαβάστε ακόμη:
Ψηφιακό… μποτιλιάρισμα στις τράπεζες – Πώς η πανδημία απογείωσε τις e-συναλλαγές
Πόθεν έσχες: Αντίστροφη μέτρηση για τις δηλώσεις – Λήγει η προθεσμία, προσοχή στα πρόστιμα
10+1 μέτρα «Γέφυρα» για Απρίλιο και μέχρι να ανοίξει η αγορά