Nέα συμφωνία αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, υπέγραψαν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο ομόλογός του Μάικ Πομπέο, σηματοδοτώντας την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων των δύο χωρών.
Πρόκειται για την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCΑ), το οποίο θεωρείται ότι θα επιταχύνει τον βηματισμό της συμμαχικής σχέσης Αθήνας-Ουάσινγκτον.
Στις κοινές δηλώσεις τους, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών αναφέρθηκαν στη νέα σελίδα που ανοίγεται για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Η συνεργασία μας συνιστά εγγύηση ασφάλειας και πηγή σταθερότητας
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά τη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάικ Πομπέο, αναφερόμενος στη νέα δυναμική που έχουν προσλάβει οι σχέσεις Ελλάδος-ΗΠΑ τόνισε ότι αυτή δεν είναι συγκυριακή.
“Η χώρα μας μετά από μία δεκαετία εσωστρέφειας, λόγω της κρίσης, επανέρχεται με αυτοπεποίθηση στο διεθνές περιβάλλον. Επαναπροσδιορίζει τη σχέση της με τους στενότερους συμμάχους και είναι σε θέση να εκπληρώσει το ρόλο της ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στο άμεσο περιβάλλον και την ευρύτερη περιοχή. Μια περιοχή που ταλανίζεται από μακροχρόνιες συγκρούσεις, απειλές και παραβατικές συμπεριφορές που υπονομεύουν τη διεθνή νομιμότητα”.
Στο σημείο αυτό έκανε μνεία στην πρόθεση της Τουρκίας να διενεργήσει νέα γεώτρηση εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Μια απόφαση που, όπως τόνισε, “έρχεται μετά από σωρεία παραβιάσεων σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο και υπονομεύει κάθε προσπάθεια εδραίωσης της ειρήνης και της συνεργασίας στην περιοχή”.
Στο πλαίσιο αυτό τόνισε τη σημασία της στρατηγικής αναβάθμισης της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, επισήμανε ότι “αυτή καθαυτή, συνιστά εγγύηση ασφάλειας και πηγή σταθερότητας, ανάπτυξης και ευημερίας” επισημαίνοντας ότι “οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις σήμερα βρίσκονται στο ιστορικό τους απόγειο, καθώς και ότι “το επιστέγασμα όλης αυτής της νέας φάσης στην οποία έχουν εισέλθει είναι αναμφισβήτητα ο Στρατηγικός Διάλογος, ο Δεύτερος Γύρος του οποίου, εκκινεί τη Δευτέρα”.
Και πρόσθεσε: “Είναι, επίσης, απόδειξη της δέσμευσης Ελλάδος και ΗΠΑ να οδηγηθούμε σε μια ολιστική στρατηγική θεώρηση της συνεργασίας μας που περιλαμβάνει όλους εκείνους τους τομείς που μέχρι σήμερα αναπτύσσονταν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον”.
Στο νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται σήμερα, όπως εξήγησε ο κ. Δένδιας, η συνεργασία των δύο χωρών εκτείνεται από τα περιφερειακά ζητήματα, την άμυνα και την ασφάλεια, έως την οικονομία, το εμπόριο, τις επενδύσεις, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τις σχέσεις των κοινωνιών μας και, φυσικά, τα θέματα ενέργειας. Ως προς την ενέργεια, όπως υπογράμμισε “το ουσιαστικό διακύβευμα παραμένει η ενεργειακή ασφάλεια και η διαφοροποίηση πηγών και οδών ενέργειας” αποσαφηνίζοντας ότι “για την υλοποίηση όλων αυτών των σχεδιασμών, συνεργαζόμαστε εντατικά με τους εταίρους μας και τους Αμερικανούς συμμάχους μας, προάγοντας μαζί τη συνεργασία, την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, πάντα όμως στη βάση της διεθνούς νομιμότητας”.
Στο Μέγαρο Μαξίμου για συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη έφτασε λίγα λεπτά πριν τις 10:30 ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Από ελληνικής πλευράς βρίσκονται μεταξύ άλλων ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Δένδιας.
Το κλίμα ήταν ιδιαίτερα θερμό ανάμεσα στον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Πομπέο με τους δύο πολιτικούς να έχουν έναν σύντομο διάλογο με χαμόγελα μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Αμέσως μετά επισήμανε πως «οι αμερικανικές εταιρείες είναι έτοιμες να έρθουν, να επενδύσουν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας».
Στον χαιρετισμό του πριν την έναρξη της συνάντησης ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις συζητήσεις που είχε στις ΗΠΑ με τον υπουργό Εμπορίας της Αμερικής και τις επαφές του με τους Έλληνες ομογενείς.
Παράλληλα ο πρωθυπουργός δήλωσε «ευτυχής που η επίσκεψή σας πραγματοποιείται νωρίς, 3 μήνες μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης, και συμπίπτει με την λαϊκή εντολή για αλλαγή σελίδας στη χώρα».
Μιλώντας για την οικονομία ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι «αφήνουμε πίσω τις δύσκολες ημέρες της κρίσης και αντιμετωπίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Οδεύουμε στην ανάκαμψη και λάβαμε μέτρα που την υπηρετούν βάζοντας τέλος στo capital controls, προωθούνται ταχύτατα οι ιδιωτικοποιήσεις και θεσπίζονται ειδικά κίνητρα για τις ιδιωτικές επενδύσεις».
Ειδική και εκτενής ήταν η αναφορά του πρωθυπουργού στην τουρκική προκλητικότητα στο ανατολικό Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο με αφορμή «την επικαιροποίηση της αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας που ενισχύει το στρατηγικό αποτύπωμα στην περιοχή υπέρ της ασφάλειας και της σταθερότητας».
Ο πρωθυπουργός έθεσε το ζήτημα των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου και την ακραία ρητορική της Τουρκίας που όπως είπε «δεν συνάδει με τη σχέση φιλίας που επιδιώκει η Ελλάδα».
«Οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας στο οικόπεδο 7 της κυπριακής ΑΟΖ παραβιάζουν κατάφορα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Η Κύπρος ζητά την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και προσδοκώ στη θετική συμβολή των ΗΠΑ που θα βοηθήσει σε ένα πιο γόνιμο κλίμα στην περιοχή» είπε ακόμα ο κ. Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός χαιρέτισε το γεγονός ότι «ολοένα και περισσότεροι τουρίστες από τις ΗΠΑ επισκέπτονται την Ελλάδα» κάνοντας αναφορά και στην απόκτηση των ναυπηγίων στη Σύρο από την ONEX, το ενδιαφέρον της Pfizer να επενδύσει στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας στη Θεσσαλονίκη αλλά και το έμπρακτο ενδιαφέρον των αμερικανικών επιχειρήσεων για το Ελληνικό.
«Σας καλοσωρίζω με αισθήματα φιλίας και εκτίμησης και μαζί σας χαιρετίζω το άνοιγμα του νέου κεφαλαίου στις σχέσεις των δύο χωρών» ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του ο κ. Μητσοτάκης.
Πομπέο: Οι αμερικανικές εταιρίες είναι έτοιμες να επενδύσουν
Επισημαίνοντας πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν ήταν ποτέ ισχυρότερες ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. «Γίνονται πολύ σπουδαία πράγματα, όλα πηγαίνουν καλά και δουλεύουμε πολύ σκληρά, οι μηχανές έχουν ανάψει για τα καλά. Οι σχέσεις των δύο χωρών μας είναι στο απόγειο, ποτέ δεν ήταν ισχυρότερες και προσβλέπω στο μέλλον», είπε ο κύριος Πομπέο.
Αμέσως μετά επισήμανε πως «οι αμερικανικές εταιρίες είναι έτοιμες να έρθουν, να επενδύσουν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας».
Επίσης, ο κύριος Πομπέο επισήμανε πως θα συζητηθεί ο ρόλος της Ελλάδας «στην γεωργαφική περιοχή, που είναι πολύ δυναμική, με πολλά να συμβαίνουν, μια ενεργή περιοχή, και είμαστε εδώ να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα να διατηρήσει το ρόλο της σαν πυλώνας σταθερότητας».
«Μιλήσατε για τις ιστορικές σχέσεις των χωρών μας, ευελπιστώ να κάνω τα πάντα σωστά για να μην ακούσω στο τέλος τα παράπονα της ελληνικής κοινότητας στο Κάνσας», είπε με χιούμορ ο υπουργός Εξωτερικών, κλείνοντας την τοποθέτησή του.
Το πρόγραμμα της επίσκεψης
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ βρίσκεται στην Αθήνα από χθες το βράδυ. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θα έχει σειρά επαφών με την πολιτική ηγεσία της χώρας.
Η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών αναμένεται να σηματοδοτήσει την περαιτέρω αναβάθμιση των διμερών σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ, αλλά και τη διεύρυνση του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, με επιστέγασμα την υπογραφή της επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defence Cooperation Agreement-MDCA) των δυο χωρών.
Προετοιμάζει, επίσης, και ουσιαστικά το έδαφος για το δεύτερο στρατηγικό διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ που ξεκινάει στις 7 Οκτωβρίου. Για τον σκοπό αυτό έρχονται στην Αθήνα έξι ανώτατα στελέχη από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το Πεντάγωνο και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Αυτά θα διεξάγουν τις συνομιλίες με τους Έλληνες ομολόγους τους την ερχόμενη Δευτέρα και Τρίτη, με σκοπό να δημιουργηθούν πρόσθετοι μηχανισμοί και πεδία συνεργασίας των δύο χωρών.
Η Ελλάδα αναδεικνύεται σταδιακά σε παίκτη-κλειδί για τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Η διολίσθηση της Τουρκίας προς τη Ρωσία, μάλιστα, προσδίδει σ’ αυτή την αλλαγή μονιμότερο χαρακτήρα, αν και ακόμα βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο.
Η επίμαχη αμυντική συμφωνία παραχωρεί ελληνικές στρατιωτικές βάσεις για χρήση από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Σε αντάλλαγμα, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις αποκτούν πρόσβαση σε στρατιωτική τεχνολογία αιχμής, εγγύηση για την ασφάλεια της χώρας, ενώ κρίσιμη είνα και η από κοινού εκπαίδευση Ελλήνων και Αμερικανών χειριστών ελικοπτέρων στο Στεφανοβίκειο Βόλου και μία γενικότερη ενίσχυση της στρατηγικής σχέσης της Ελλάδας με τις ΗΠΑ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύμπτωση ότι η επίσκεψη του Πομπέο συμπίπτει χρονικά με την ανακοίνωση της επιβολής δασμών σε 150 ευρωπαϊκά προϊόντα, αλλά και την παραδοχή του επικεφαλής του Στειτ Ντιμπάρτμεντ ότι ήταν παρών όταν έγινε το τηλεφώνημα μεταξύ του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού ομολόγου του. Τηλεφώνημα, το οποίο οδήγησε στην έναρξη έρευνας από τη Βουλή των Αντιπροσώπων σε βάρος του Αμερικανούπροέδρου.
Το απόγευμα, ο Μ. Πομπέο θα εκφωνήσει ομιλία στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ενώ την Κυριακή θα αναχωρήσει από την Αθήνα για τις ΗΠΑ.
Κατά την παρουσία του Αμερικανού ΥΠΕΞ στην Ελλάδα, αναμένεται να αναδειχθεί περαιτέρω η στρατηγική διάσταση της σχέσης Αθήνας – Ουάσινγκτον, με έμφαση στην εμβάθυνση της αμυντικής, διπλωματικής, αλλά και οικονομικής συνεργασίας τους.
Προ της άφιξης του Μάικ Πομπέο στην Αθήνα, ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε υπογραμμίσει τον κομβικής σημασίας ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στον σχεδιασμό της αμερικανικής Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας και είχε χαρακτηρίσει ως «θεμελιωδώς σημαντική» τη συνεργασία των ΗΠΑ με τη «σύμμαχό μας Ελλάδα».