του Μάκη Πολλάτου
Ως πολλαπλασιαστής των πιθανοτήτων για πρόωρες βουλευτικές εκλογές από τα τέλη Φεβρουαρίου του 2019 λειτουργεί το Σκοπιανό. Την Παρασκευή, 24 ώρες αφότου ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να στηθούν ξαφνικά κάλπες με τη φράση «συνέχεια τα ίδια θα λέμε; Ούτε τον Ιανουάριο, ούτε τον Φεβρουάριο, ούτε τον Μάρτιο. Μετά έχουμε διπλές εκλογές», ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος ανακοίνωσε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα έρθει προς κύρωση στη Βουλή αμέσως μετά τις 15 Ιανουαρίου.
Την ημέρα εκείνη στο κοινοβούλιο της FYROM ολοκληρώνεται η συνταγματική αναθεώρηση και έρχεται η σειρά της Ελλάδας να υλοποιήσει τα προβλεπόμενα από τη συμφωνία. «Με την ολοκλήρωση των τροποποιήσεων στο σύνταγμα της FYROM η Ελλάδα θα κυρώσει το πρωτόκολλο για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Η εν λόγω κυρωτική διαδικασία θα ολοκληρωθεί μαζί με τη διαδικασία κύρωσης της παρούσας συμφωνίας», αναφέρεται στο άρθρο 2 παρ. 4 της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Με απλά λόγια, από τις 15 Ιανουαρίου και μετά η Βουλή των Ελλήνων υποχρεούται να κυρώσει τη συμφωνία για «Βόρεια Μακεδονία» και «μακεδονική γλώσσα». Ωστόσο οι διαδικασίες για την οριστικοποίηση ένταξης στο ΝΑΤΟ δεν έχουν ολοκληρωθεί. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: η κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών θα γίνει από τη Βουλή των Ελλήνων μαζί με την επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης της «Βόρειας Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ ή μήπως η κυβέρνηση θα επιλέξει να φέρει προς ψήφιση τη συμφωνία αλλαγής του συνταγματικού ονόματος των Σκοπίων τον Ιανουάριο αφήνοντας την επισημοποίηση της ένταξης της FYROM στη Συμμαχία για τον Μάρτιο, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εισδοχής της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ;
Το ερώτημα αυτό έθεσαν οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ). «Εσείς πότε θέλετε να γίνει η κύρωση της συμφωνίας και του πρωτοκόλλου ένταξης της ”Βόρειας Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ; Μαζί ή ξεχωριστά;» ήταν ο ελιγμός που επιχείρησε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της Ν.Δ. στη συνεδρίαση του ΕΣΕΠ.
«Εσείς να μας πείτε πώς το ερμηνεύετε. Εσείς διαπραγματευθήκατε τη Συμφωνία των Πρεσπών, όχι εμείς», αντέτεινε ο τομεάρχης Εξωτερικών της Ν.Δ. Γιώργος Κουμουτσάκος και ρώτησε τον Γιώργο Κατρούγκαλο: «Είναι υποχρεωτικό να γίνει ταυτόχρονα η κύρωση της συμφωνίας για ”Βόρεια Μακεδονία” με την κύρωση της ένταξης των γειτόνων στο ΝΑΤΟ;». Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών δεν απάντησε. Επιλέγοντας την οδό της… δημιουργικής ασάφειας, ο Γιώργος Κατρούγκαλος αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα έχει φροντίσει να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ώστε να διατηρείται η επιλογή της κύρωσης των δύο συμφωνιών (η Συμφωνία των Πρεσπών και το πρωτόκολλο ένταξης των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ) σε διαφορετικό χρόνο…
Η μισή κύρωση της Συμφωνίας
Τι επιδιώκει ο Αλέξης Τσίπρας από τον χειρισμό αυτό; Η άφιξη της Συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή αμέσως μετά τις 15 Ιανουαρίου είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει κλυδωνισμούς στην κυβέρνηση. Ακόμη κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ, ενισχυμένος από πρόθυμους βουλευτές όπως η Κατερίνα Παπακώστα και ο Σπύρος Δανέλλης καταφέρει να περάσει τη συμφωνία από τη Βουλή, το ενδεχόμενο οι αναταράξεις από την προαναγγελθείσα αποχώρηση Καμμένου και των πιστών του βουλευτών από την κυβέρνηση να οδηγήσουν σε πρόωρες εκλογές είναι σφόδρα πιθανό. Στο σενάριο αυτό, η νέα κυβέρνηση θα έχει μπροστά της το δύσκολο έργο να κυρώσει το πρωτόκολλο ένταξης της «Βόρειας Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ περί τον Μάρτιο, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι εσωτερικές διαδικασίες στη Συμμαχία. Για τον Τσίπρα, που αντιδρά με οργή όταν οι βουλευτές της αντιπολίτευσης τον εμφανίζουν ως μειοδότη που είναι έτοιμος να δεχτεί εθνικές υποχωρήσεις, αυτή θα είναι μια χρυσή ευκαιρία να διώξει από πάνω του το στίγμα της προδοσίας. Εάν στο μεταξύ γιατρευτεί από την ασθένεια των πρωθυπουργών που θεωρούν ότι πάντα έχουν τη δυνατότητα να ανατρέπουν την επερχόμενη εκλογική ήττα εξαγοράζοντας ψήφους και συμφιλιωθεί με την παγιωμένη εικόνα υπέρ της Ν.Δ., η παράδοση της εξουσίας θα έχει μια γεύση πιο γλυκιά…
Η μισή κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών θα είναι σαν ο Αλέξης Τσίπρας να υποχρεώνει το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη να γευτεί μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ (έστω και ετεροχρονισμένα) το δηλητηριασμένο μήλο της συμφωνίας για «Βόρεια Μακεδονία», «μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα». Η Ν.Δ. ως κυβέρνηση θα πρέπει να ολοκληρώσει τη συμφωνία υπερψηφίζοντας την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, αφού πιθανή ακύρωση των συμφωνηθέντων θα προκαλέσει την οργή της αμερικανικής διοίκησης. Ο Μητσοτάκης θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο αποχωρήσεων «μακεδονομάχων» βουλευτών και ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει καταφέρει να αναβιώσει την απειλή διάσπασης της Ν.Δ. με αφορμή το Σκοπιανό, όπως επεδίωκε από την αρχή της προώθησης της συμφωνίας. Το ενδεχόμενο καταιγιστικών πολιτικών εξελίξεων μέσα στις επόμενες εβδομάδες με αφορμή το Σκοπιανό είναι πλέον πιθανό. Εκτός κι αν οι μεγάλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ πειστούν να επιταχύνουν τις εσωτερικές διαδικασίες επικύρωσης του πρωτοκόλλου ένταξης της «Βόρειας Μακεδονίας» μέχρι τέλος Ιανουαρίου, προκειμένου η Βουλή των Ελλήνων να είναι σε θέση να κυρώσει μαζί τη συμφωνία για «Βόρεια Μακεδονία» και την εισδοχή της γειτονικής χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία στις αρχές του 2019. Θέλουν όμως οι ΗΠΑ την ταχεία διεκπεραίωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ή θα επιλέξουν να επιμεριστούν και στη Ν.Δ. οι πολιτικές ευθύνες για την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας με την οποία διαφωνεί η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών;