της Μάγκυ Αθανασιάδη*
Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι, ήδη, μέρος της ζωής μας, δεν είναι επιστημονική φαντασία. Εικονικοί προσωπικοί βοηθοί επωμίζονται πλέον όλες τις εργασίες ρουτίνας αφήνοντάς μας χρόνο για πιο δημιουργικές και παραγωγικές εργασίες. Τα αυτόνομα οχήματα έχουν ήδη αναλάβει σημαντικό μέρος των εργασιών στα κέντρα διανομής της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Εργαλεία αναγνώρισης προσώπου και φωνής αυτοματοποιούν τη καταγραφή των πρακτικών των συνεδριάσεων. Chatbots αναλαμβάνουν την εξυπηρέτηση πελατών, προσφέροντας εξατομικευμένη φροντίδα και υποστήριξη. Το 45% των επιχειρήσεων διεθνώς έχουν ήδη υιοθετήσει τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα με βάση έρευνα της Accenture αγγίζει μόλις το 3%.
Οι εκτιμήσεις για το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς τεχνητής νοημοσύνης το 2025 κυμαίνονται από $60 δις. έως $190 δις., ενώ το 2030 η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να φέρει στην παγκόσμια οικονομία 13,3 τρισ. ευρώ. Εταιρείες κολοσσοί όπως η Amazon, η Apple, και η Google επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια. Η ΕΕ επενδύει 20 δισ. ευρώ κάθε χρόνο για έρευνα και εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης.
Η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργήσει ως νέος μοχλός ανάπτυξης τόσο της οικονομίας όσο και της ποιότητας ζωής. Αναμένεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα καταφέρει να επιλύσει μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του κόσμου: από τη θεραπεία χρόνιων ασθενειών ή τη μείωση των ποσοστών θανάτων σε τροχαία ατυχήματα, μέχρι την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή την πρόβλεψη απειλών στον κυβερνοχώρο.
Παράλληλα όμως δημιουργείται και μεγάλη ανησυχία για το μέλλον που έρχεται. Οι ίδιες τεχνολογικές εφαρμογές σε λάθος χέρια μπορεί να αποδειχθούν επιζήμιες. Οι αλλαγές που θα φέρει στην εργασία η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να οδηγήσει σε κατάργηση 75 εκατ. θέσεων εργασίας μέχρι το 2025. Προκειμένου να μας προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη έναν νέο, καλύτερο κόσμο εργασίας, ασφάλειας, αποτελεσματικότητας και ποιότητας ζωής, θα πρέπει πρώτα να επιλύσουμε ένα ευρύ φάσμα δεοντολογικών, νομικών, ρυθμιστικών και εκπαιδευτικών θεμάτων.
Αυτός είναι και ο λόγος που τα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη έχουν ήδη διαμορφώσει και εφαρμόζουν στρατηγικές για την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και για την προστασία των πολιτών τους από τους κινδύνους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από όλα τα κράτη μέλη έως τα μέσα του 2019, να χαράξουν τις δικές τους στρατηγικές AI.
Έξι από τις βασικές προτεραιότητες των εθνικών στρατηγικών για την τεχνητή νοημοσύνη αφορούν:
1) Προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης σε επιμέρους τομείς εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης και ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών.
2) Διεύρυνση της υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης στους παραδοσιακούς κλάδους και σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με τη χρήση διαφόρων χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε να διαμορφωθούν υγιείς, ανταγωνιστικές αγορές.
3) Διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης στην κοινωνία. Ανάπτυξη εφαρμογών για τον δημόσιο τομέα, τη δημόσια υγεία, αλλά και την εκπαίδευση.
4) Δημιουργία ενός ισχυρού οικοσυστήματος δεδομένων. Η αφθονία των δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας για τα συστήματα εκπαίδευσης της τεχνητής νοημοσύνης. Το άνοιγμα των δεδομένων του δημόσιου τομέα αποτελεί προϋπόθεση για πολλά από αυτά τα συστήματα. Παράλληλα όμως πρέπει να ρυθμιστεί η κυριότητα και να διασφαλιστεί η προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
5) Διαμόρφωση προγραμμάτων επανεκπαίδευσης για τις θέσεις εργασίας που είναι πιο πιθανό να αυτοματοποιηθούν. Ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλες τις βαθμίδες εργαζομένων. Σημαντική αύξηση των πτυχιούχων με εξειδίκευση σε τεχνητή νοημοσύνη.
6) Διαμόρφωση ενός κοινά αποδεκτού κώδικα δεοντολογίας. Ρύθμιση και προαγωγή της ειρηνικής, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι αλλαγές που θα φέρει η τεχνητή νοημοσύνη θα έρθουν γρήγορα και θα είναι σαρωτικές. Η διαρκής μάθηση είναι ο μόνος τρόπος να μην μείνουμε πίσω. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να ανέβει σε αυτό το τρένο από την αρχή αυτή τη φορά. Η υιοθέτηση ενός γρήγορου ρυθμού ανάπτυξης και ενσωμάτωσης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει συσσωρευτικά σε άνοδο του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά $195 δις στα επόμενα 15 έτη με βάση μελέτη της Accenture.
Οι φορείς χάραξης πολιτικής σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις και το επιστημονικό δυναμικό της χώρας θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στη χάραξη ενός οραματικού, μακρόπνοου σχεδίου για την ψηφιακή Ελλάδα, αλλά και το σχεδιασμό άμεσων θεσμικών και προγραμματικών παρεμβάσεων για θέματα που άπτονται της τεχνητής νοημοσύνης.
* Η κα Μάγκυ Αθανασιάδη είναι Senior Advisor ΣΕΒ