Την προηγούμενη εβδομάδα, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις που κράτησαν έως τα ξημερώματα, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξαν σε μία ιστορική συμφωνία για τη διαμόρφωση των κατώτατων μισθών στα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Εκ πρώτης, η Οδηγία φαίνεται αρκετά ασαφής και γενικόλογη, καθώς προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν εάν οι υφιστάμενοι κατώτατοι μισθοί τους είναι επαρκείς για να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές τους κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, την αγοραστική τους δύναμη ή τη μακροπρόθεσμη εθνική παραγωγικότητα επίπεδα και εξελίξεις.»
Όπως, όμως, διαβεβαιώνει στο newmoney o Γερμανός ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Dennis Radtke, επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου, η συμφωνία προβλέπει συγκεκριμένα βήματα. Καταρχάς, «επαρκής κατώτατος μισθός» ορίζεται αυτός που «είναι δίκαιος σε σχέση με την κατανομή των μισθών στη χώρα και παρέχει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης».
Για να μεταφραστεί αυτή η γενική τοποθέτηση σε συγκεκριμένα νούμερα, θα ακολουθηθεί η αρχή «50% του μέσου και 60% του διάμεσου μισθού». Ο μέσος μισθός προκύπτει προσθέτοντας όλους τους μισθούς και στη συνέχεια διαιρώντας το άθροισμα με τον αριθμό των εργαζομένων. Για τον διάμεσο μισθό αφαιρούνται από την εξίσωση οι ακραίες τιμές (πολύ υψηλές και πολύ χαμηλές) και για αυτό θεωρείται πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Για την εφαρμογή της κοινοτικής Οδηγίας, λοιπόν, στα κράτη μέλη προτείνεται:
- να φροντίσουν οι κατώτατοι μισθοί τους να φτάνουν στο 50% του μέσου και 60% του διάμεσου μισθού της χώρας. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο κατώτατος μισθός βρισκόταν, το 2020, στο 40% του μέσου και στο 50% του διάμεσου μισθού
- να συνυπολογίσουν την αγοραστική δύναμη και το κόστος διαβίωσης
- το ρυθμό αύξησης των μισθών
- το ύψος της παραγωγικότητας και ανάπτυξης για να καθορίσουν το ύψος του κατώτατου μισθού.
Αυτές, ωστόσο, είναι κατευθύνσεις και όχι δεσμευτικά μέτρα. Αυτό που είναι δεσμευτικό είναι η εξάπλωση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Σε δύο χρόνια από τώρα, όταν η Οδηγία θα πρέπει να έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν διασφαλίσει ότι το 80% των εργαζόμενών τους καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σε διαφορετική περίπτωση θα υποχρεωθούν να παρουσιάσουν σχέδιο δράσης για την επίτευξη του στόχου και αν δεν λάβουν μέτρα, η Ε. Επιτροπή μπορεί να ξεκινήσει διαδικασία επί παραβάσει του κοινοτικού δικαίου.
«Νομικά δεν είναι δυνατό να επιβάλλουμε στα κράτη μέλη να ανεβάσουν τους κατώτατους μισθούς στο 50% του μέσου και 60% του διάμεσου μισθού, όπως ζητούσαν οι Πράσινοι και η Αριστερά» εξηγεί ο Dennis Radtke. «Όμως, “περάσαμε” στην οδηγία την υποχρέωση
από τα κράτη μέλη να πετύχουν 80% κάλυψη των εργαζομένων με συλλογικές συμβάσεις. Γιατί πιστεύουμε ότι οι δίκαιοι και επαρκείς μισθοί δεν ορίζονται από τους πολιτικούς, αλλά από τις συλλογικές συμφωνίες . Στη Γερμανία, για παράδειγμα, μόλις το 50% των εργαζομένων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Και ο αριθμός αυτός μειώνεται σταθερά. Και είμαστε μία από τις χώρες με τους περισσότερους χαμηλόμισθους εργαζομένους στην Ευρώπη. Έχουμε 8 εκατομμύρια ανθρώπους που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό. Άρα, υπάρχει άμεση σύνδεση: όσο μεγαλύτερο το ποσοστό κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις, τόσο λιγότεροι εργαζόμενοι λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό».
Μισθοί πολλών ταχυτήτων
Όλα αυτά δε σημαίνουν ότι τα κράτη μέλη θα καταλήξουν να έχουν ίδιους κατώτατους μισθούς. Για παράδειγμα, η Γερμανία την προηγούμενη εβδομάδα ανέβασε τον κατώτατο μισθό σε 12 ευρώ την ώρα (από τον Οκτώβριο του 2022), μεγαλώνοντας και άλλο την απόσταση που την χωρίζει από τις χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης (Χάρτης 1).
«Λόγω νομικών περιορισμών» αναφέρει ο Dennis Radtke «δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε τα κράτη μέλη να ορίσουν ένα πολύ συγκεκριμένο επίπεδο μισθών, για παράδειγμα 12 ευρώ την ώρα – που ούτως ή άλλως δεν θα είχε νόημα, γιατί οι συνθήκες
σε κάθε κράτος είναι πολύ διαφορετικές (π.χ. τα έξοδα διαβίωσης δεν είναι συγκρίσιμα στη Βουλγαρία και στη Σουηδία). Αλλά αυτό που κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε κοινά διαδικαστικά πρότυπα όσον αφορά στη ρύθμιση, στην προσαρμογή και επιβολή κατώτατων μισθών».
Παρόλα αυτά, ο Γερμανός ευρωβουλευτής διαβεβαίωνει ότι το νέο πλαίσιο θα οδηγήσει σε πιο δίκαιους και επαρκείς μισθούς.
«Η Οδηγία θα φέρει καλύτερους και πιο δίκαιους μισθούς με δύο τρόπους. Καταρχάς, με τη βελτίωση των διαδικασιών καθορισμού του κατώτατου μισθού. Δεύτερον, και σημαντικότερο, με την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε όλα τα κράτη μέλη. Οι συλλογικές συμβάσεις είναι οι εγγυητές για καλούς μισθούς».
Αυξήσεις, παραγωγικότητα και πληθωρισμός
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής απορρίπτει κατηγορηματικά τις προειδοποιήσεις ότι η άνοδος του κατώτατου μισθού μπορεί να πλήξει την παραγωγικότητα χωρών όπως η Ελλάδα.
«Καθόλου» μας απάντησε «Η εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για τους εργαζόμενους είναι απαραίτητη για μία βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάκαμψη από την κρίση. Η επαρκής προστασία του κατώτατου μισθού έχει τη δυνατότητα να τονώσει την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Μπορεί επίσης να συμβάλει στη διατήρηση της εγχώριας ζήτησης, αυξάνοντας τα έσοδα των επιχειρήσεων και αντισταθμίζοντας το υψηλότερο κόστους εργασίας».
Όσο για αυτούς που προειδοποιούν ότι οι αυξήσεις μισθών, ειδικά στην παρούσα συγκυρία του υψηλού πληθωρισμού, μπορούν να πλήξουν την ανάπτυξη, ιδιαίτερα των ασθενέστερων οικονομιών ο Dennis Radtke απαντά: «Όσοι δεν θέλουν να πάρουν μέτρα, βρίσκουν πάντα μία δικαιολογία: τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον πληθωρισμό, την πανδημία κ.λπ. Για κάποιους στην Ευρώπη δε θα υπάρξει ποτέ κατάλληλη στιγμή για να λάβουμε μέτρα. Όμως, αυτό είναι άδικο και απαράδεκτο. Έχουμε, τώρα, δύο χρόνια μπροστά μας, ώστε τα κράτη να εφαρμόσουν τα μέτρα. Δεν θα αλλάξουν τα πράγματα από τη μία μέρα στην άλλη».
Διαβάστε ακόμα:
Cryptos: Βουτιά χωρίς τέλος – Στα ύψη ο «δείκτης φόβου» των επενδυτών
Αλέξανδρος Σίνκα (TTSA): Τι σημαίνει για την Ελλάδα το project του 1 δισ. ευρώ (pics)