Το Business Insider είναι ξεκάθαρο: «Η εργασία δεν είναι η ζωή σας και ότι οι εργοδότες – ειδικά οι μεγάλοι και απρόσωποι όπως της Google – σας βλέπουν 100% ως αναλώσιμους. Η αγορά εργασίας παραμένει μια δύσκολη υπόθεση σύμφωνα με τις περισσότερες μετρήσεις. Ζήστε τη ζωή σας, όχι τη δουλειά σας».
Η ιδέα του εργασιακού χώρου ως οικογένεια ακούγεται ιδανικό στη θεωρία. «Οι απολύσεις από εταιρίες τεχνολογίας, αν και σημαντικές, είναι λίγες σε σχέση με το τι συμβαίνει στην ευρύτερη αγορά εργασίας. Η ιδέα της «εργασιακής οικογένειας» είναι υπαρκτή και υπάρχει μια καθαρή αίσθηση εμπιστοσύνης στις «εργασιακές οικογένειες». Καθώς οι καταναλωτές έχουν βγει από την απομόνωση, έχουν επιστρέψει στην αγορά ενός μεγάλου φάσματος αγαθών και υπηρεσιών. Υπάρχει κοινότητα.
Αλλά η ασάφεια των ορίων μεταξύ εργασίας και οικογένειας μπορεί να κοστίσει». Στο βιβλίο τους του 2021 «Out of Office», οι δημοσιογράφοι Τσάρλι Βάρζελ και Ανν Έλεν Πέτερσεν κατακρίνουν το αρχέτυπο της εργασίας ως οικογένεια: «Έχουν ήδη μια οικογένεια, είτε την έχουν επιλέξει, είτε όχι», γράφουν. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου άνοιξαν 45 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σύμφωνα με μετρήσεις του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας. «Και όταν μια εταιρεία χρησιμοποιεί τη ρητορική της οικογένειας, επαναδιατυπώνει μια συναλλακτική οικονομική σχέση εργοδότη- εργαζομένου ως μία συναισθηματική σχέση». Προσθέτουν: «Μπορεί να φαίνεται δελεαστικό στους εργαζόμενους, αλλά στην πραγματικότητα είναι χειραγώγηση από την πλευρά των εργοδοτών. Τις περισσότερες φορές μάλιστα είναι ένα μέσο πίεσης των εταιριών να πληρώνουν λιγότερους ανθρώπους για να κάνουν περισσότερη δουλειά».
Οικογένεια δεν σημαίνει απλώς στενές σχέσεις, αλλά αφοσίωση και διαρκείς δεσμούς, για τα οποία πολλές φορές απαιτούνται θυσίες: η οικογένεια έρχεται πρώτη. Η αντιμετώπιση μίας εταιρίας ως «οικογένεια» μπορεί τελικά να «αναγκάσει τους εργαζόμενους να υποστούν εκμετάλλευση αδιαμαρτύρητα», και σαν αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ότι δεν πρέπει να ζητούν άδεια, ή περισσότερα χρήματα ή να κάνουν παράπονα για κακές συμπεριφορές στο χώρο εργασίας. Με άλλα λόγια, αυτό που συμβαίνει είναι οι εργασιακές σχέσεις επισκιάζονται από ενοχές. Ο Ήντεν Κίνγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ράις που ειδικεύεται στη βιομηχανική και οργανωτική ψυχολογία, είπε ότι ορισμένες εταιρείες που εφαρμόζουν την οικογενειακή νοοτροπία τη χρησιμοποιούν ως μέσο για να αποσπούν περισσότερα από τους υπαλλήλους τους. Η Ρεμπέκα Ράιαν, οικονομολόγος και ιδρύτρια της «NextGen Consulting», συμφώνησε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας αποσύρονται σιγά σιγά μετά από μία υπερβολική ανάπτυξη των προηγούμενων ετών. «Μερικές φορές οι ηγέτες χρησιμοποιούν αυτό το είδος γλώσσας, όπως ότι «είμαστε όλοι μέρος της ίδιας οικογένειας» με έναν ανειλικρινή τρόπο που κάνει τους ανθρώπους στην πραγματικότητα να αποσύρονται» λέει ο Κινγκ.
«Η ιδέα ότι «είμαστε όλοι μέλη μιας οικογένειας, αλλά θα σας ζητήσω να εργάζεστε τρελές ώρες, με μικρή αμοιβή, δίχως σεβασμό» φαίνεται ανειλικρινής. «Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι αυτός: οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν συχνά τη μέθοδο της «αργής οικονομίας» ώστε να διώξουν περιττούς υπαλλήλους. Αυτό συμβαίνει όταν οι ίδιες επιχειρήσεις διαπιστώσουν ότι απασχολούν πολλούς εργαζομένους από την πανδημία και ύστερα και θέλουν να μειώσουν τα έξοδά τους. «Οι απολύσεις που θα ακολουθήσουν δεν θα είναι μόνο απρόσωπες, αλλά και απάνθρωπες» λέει η Σίλβια Μπονίλα Ζιζούμπο, σύμβουλος καριέρας, που πέρασε 17 χρόνια στην Google πριν ιδρύσει τη δική της εταιρεία πριν από τρία χρόνια. «Το πρόσφατο κύμα απολύσεων στις εταιρίες τεχνολογίας, που ίσως είναι το αποτέλεσμα των υψηλότερων επιτοκίων της Fed, υποδηλώνει ότι οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας πιθανότατα θα μειωθούν σημαντικά το 2023», δήλωσε ο Μάικ Ρέυνολντς, αντιπρόεδρος επενδυτικής στρατηγικής στη Glenmede. «Είναι ένα πλήγμα για όσους απολύονται αλλά και για εκείνους που εξακολουθούν να εργάζονται στην εταιρία». Σύμφωνα με την Μπονίλα Ζιζούμπο, υπάρχουν πέντε παράγοντες που παίζουν ρόλο στο χώρο εργασίας: επένδυση χρόνου, συνεισφορά, αφοσίωση, εργασιακοί στόχοι και απόδοση. Ο Ντάνιελ Σβαρτς, συνεργάτης στη δικηγορική εταιρεία Shipman & Goodwin, λέει ότι οι εταιρείες τεχνολογίας είχαν ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό ισχύει και για άλλες μεγάλες εταιρείες, οι οποίες επίσης θα επηρεαστούν.
Αυτοί οι παράγοντες είναι που μας κάνουν να νιώθουμε ικανοποιημένοι και επιτυχημένοι στη δουλειά μας και μας ωθούν να είμαστε πιο φιλόδοξοι και παραγωγικοί. Ταυτόχρονα, η εργασία γίνεται μαζί και με άλλους ανθρώπους, δημιουργώντας σχέσεις και χτίζοντας αμοιβαία εμπιστοσύνη. Στην περίπτωση των εταιριών τεχνολογίας, γνώρισαν ταχεία ανάπτυξη τα τελευταία τρία χρόνια και συνειδητοποίησαν ότι έχουν περισσότερο προσωπικό από αυτό που μπορεί να υποστηρίξει το επιχειρηματικό τους μοντέλο. «Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι απαραίτητος για την επιχείρηση», είπε, «και είναι αυτό που δίνει κίνητρα στους εργαζόμενους. Σε αυτή την περίπτωση, το να τους διώξουν ξαφνικά είναι πραγματικά σαν προδοσία», είπε. «Για άλλους, είναι απλά σημάδι ότι τα υψηλότερα επιτόκια δημιουργούν μια πιο κλειστή αγορά»: η συνεισφορά, η αφοσίωση, η υψηλή απόδοση και η πίστη δεν έχουν πια καμία σημασία.
Σήμερα οι εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας ξυπνούν σε μία πραγματικότητα την οποία οι εργαζόμενοι σε άλλες βιομηχανίες υψηλής ζήτησης γνωρίζουν καλά. Όσο συναισθηματικά βαρύ και αν είναι αυτό, ας μην παραμελείται το γεγονός ότι σε μεγάλες εταιρίες οι απολύσεις είναι καθημερινό φαινόμενο και γίνονται μαζικές όταν εισρέουν οι νέες γενιές ασκούμενων υπαλλήλων.
Διαβάστε ακόμη:
Ποινική έρευνα για τη «μαύρη» λίστα των $100 δισ. στην Credit Suisse
Alpha Bank: Εθελούσια έξοδος με αποζημίωση έως €200.000 – Οι όροι και οι προϋποθέσεις
Tηλεργασία στο Δημόσιο: Τι αλλάζει για τους υπαλλήλους – Ποιοι εξαιρούνται