Για τα πρώτα τρία χρόνια της ανάκαμψης της πανδημίας, η αγορά εργασίας των ΗΠΑ, ήταν ένα από τα φωτεινά σημεία που συνέβαλαν στην ώθηση της παγκόσμιας οικονομικής άνθησης της Αμερικής. Ωστόσο υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας χάνει τον δυναμισμό της. Είτε πρόκειται για δεδομένα όπως το ποσοστό ανεργίας είτε για έρευνες που βασίζονται στο συναίσθημα των επιχειρήσεων, είναι σαφές ότι η αγορά εργασίας έχει ψυχρανθεί.
Τα παραπάνω συμπεράσματα θα πρέπει να προκαλούν ανησυχία, γιατί η ανεργία τείνει να είναι σαν μία μπάλα που κυλάει σε λόφο: Μόλις αρχίσει να κινείται, δύσκολα σταματάει, μεταδίδει το Business Insider σε άρθρο του.
Σύμφωνα με το αμερικανικό μέσο, είναι σαφές ότι η Federal Reserve θα πρέπει να είναι η δύναμη που θα επιβραδύνει την ολίσθηση της αγοράς εργασίας.
Ο τρόπου που θα δράσει η Fed θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις πιθανότητες αποφυγής μεγαλύτερης αύξησης της ανεργίας. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, αύξησε πολλές φορές τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να επιβραδύνει τις ταχέως αυξανόμενες τιμές, αλλά με τον πληθωρισμό να έχει εξημερωθεί σε μεγάλο βαθμό, οι κίνδυνοι έχουν πλέον μετατοπιστεί προς την αγορά εργασίας. Η υπερβολική αναμονή για τη μείωση των επιτοκίων, θα αυξήσει τις πιθανότητες κατάρρευσης της αγοράς εργασίας.
Εν ολίγοις: Η Fed πρέπει να βιαστεί και να προχωρήσει σε περικοπή των επιτοκίων.
Η αγορά εργασίας βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής
Από τον Απρίλιο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2023, η οικονομία πρόσθεσε 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας — κατά μέσο όρο 674.000 νεοαπασχολούμενους το μήνα. Η ανεργία έφτασε στο χαμηλό 54 ετών του 3,4% τον Απρίλιο του 2023 και τα ποσοστά προσλήψεων εκτινάχθηκαν. Η ιστορική ισχύς της αγοράς εργασίας οδήγησε σε μεγάλα κέρδη για τους μέσους εργαζόμενους: Οι μισθοί για επαγγέλματα χαμηλότερων υπηρεσιών στους τομείς του λιανικού εμπορίου και της φιλοξενίας σημείωσαν την πιο ταχεία αύξηση.
Τον τελευταίο χρόνο, αυτή η ιστορία άλλαξε. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες στο 4,1% — αύξηση 0,7 ποσοστιαίων μονάδων από το ιστορικό χαμηλό του. Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια μικρή προσαρμογή, αυτό μεταφράζεται σε 1,1 εκατομμύριο περισσότερους άνεργους Αμερικανούς από ό,τι ήταν τον Απρίλιο του 2023 και περίπου 550.000 περισσότερους ανθρώπους χωρίς δουλειά μόνο φέτος. Είναι σημαντικό ότι το ποσοστό ανεργίας επανήλθε στο σημείο που ήταν πριν από την αναταραχή της πανδημίας: Στο 4,1%, το ποσοστό ανεργίας είναι εκεί που ήταν στις αρχές του 2018.
Αφού έφτασε το υψηλό του 3,3% από τα τέλη του 2021 έως τις αρχές του 2022, το ποσοστό με το οποίο οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις δουλειές τους στον ιδιωτικό τομέα είναι χαμηλότερο σήμερα από ό,τι στην αρχή της πανδημίας.
Αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια στην αγορά εργασίας επιδεινώνονται από την αποδυνάμωση των δεδομένων σε ολόκληρη την οικονομία. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο με ετήσιο ρυθμό 1,2%, και το μοντέλο GDPNow της Atlanta Fed εκτιμά ότι το δεύτερο τρίμηνο θα φτάσει στο 1,5%. Αυτό θα φέρει τον μέσο όρο για το πρώτο εξάμηνο του έτους σε ένα σχετικά υποτονικό 1,4%, κάτω από τις εκτιμήσεις της Fed για μακροπρόθεσμες δυνατότητες.
Υπάρχουν επίσης δύο μεγάλα σημάδια ότι το δεύτερο ημίχρονο μπορεί να μην βελτιωθεί. Πρώτον, μετά από μια ισχυρή πορεία για επενδύσεις σε κατοικίες τα τελευταία τρίμηνα, οι προοπτικές για την κατασκευή κατοικιών έχουν αποδυναμωθεί καθώς οι οικοδομικές άδειες έχουν μειωθεί. Οποιαδήποτε επιβράδυνση των επενδύσεων σε κατοικίες είναι πιθανό να επιβραδύνει την αύξηση του ΑΕΠ.
Δεύτερον, η κατανάλωση επιβραδύνεται μετά το τέλος του 2023 με έντονο ρυθμό. Το επίπεδο των λιανικών πωλήσεων και των υπηρεσιών τροφίμων είναι ουσιαστικά σταθερό τους τελευταίους πέντε μήνες, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να μειώνουν τις δαπάνες τους.
Οι χαμηλές προοπτικές για την ανάπτυξη είναι σημαντικές διότι, παρόλο που το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,1% πέρυσι, το ποσοστό ανεργίας εξακολουθεί να αυξάνεται κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες στο 3,7%. Τελικά, η απασχόληση ακολουθεί την οικονομική ανάπτυξη. Εάν η ανάπτυξη 3% δεν θα μπορούσε να εμποδίσει την αύξηση της ανεργίας το 2023, γιατί το ποσοστό ανεργίας θα παρέμενε σταθερό το 2024 εάν η ανάπτυξη ήταν σημαντικά χαμηλότερη;
Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί αυτό
Είτε η αύξηση της ανεργίας είναι μεγάλη είτε μικρή, ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε την ανεργία περισσότερων ανθρώπων είναι να παρέμβει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. ο πληθωρισμός υπό έλεγχο. Τα τελευταία τρία χρόνια, το κομμάτι του πληθωρισμού αυτής της εξίσωσης έχει προτεραιότητα – οι αυξήσεις των επιτοκίων ήταν το απαραίτητο κόστος για την επιβράδυνση των τιμών. Όμως, καθώς ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει, η ισορροπία των κινδύνων έχει κλίνει προς την πλευρά της ανεργίας της εντολής του. Η υπερβολική αναμονή για να αρχίσει η μείωση των επιτοκίων κινδυνεύει να επιδεινώσει την αδυναμία της αγοράς εργασίας. Είναι πολύ καλύτερη ιδέα για τη Fed να ξεκινήσει εκ νέου βαθμονόμηση της πολιτικής τώρα, προτού χρειαστούν πιο επιθετικές ενέργειες.
Δεδομένης της κατάστασης της οικονομίας, υπάρχει ισχυρή περίπτωση να ξεκινήσουν αυτές οι μειώσεις επιτοκίων το συντομότερο δυνατό. Το ποσοστό ανεργίας 4,1% είναι ήδη πάνω από τη συναινετική πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας για το τέλος του έτους, πράγμα που σημαίνει ότι η αγορά εργασίας επιδεινώνεται με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι αναμενόταν. Ταυτόχρονα, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός -ο οικονομικός δράκος που η Fed προσπαθούσε να εξοντώσει με τις αυξήσεις των επιτοκίων της- έχει τιθασευτεί. Ο βασικός δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών, ο προτιμώμενος δείκτης μέτρησης του πληθωρισμού από τη Fed, βρίσκεται σε περίπου 2,5% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να μειώνεται, όπως η συνεχιζόμενη άνοδος του δολαρίου ΗΠΑ, που θα συμβάλει στη συγκράτηση των τιμών για τα εισαγόμενα καταναλωτικά αγαθά.
Όταν οι καιροί είναι αβέβαιοι, όπως ισχυρίζεται η Fed, είναι χρήσιμο να ανατρέξετε στους εμπειρικούς κανόνες πολιτικής για να βοηθήσετε στην καθοδήγηση των ενεργειών προς τα εμπρός. Ένας τέτοιος κανόνας είναι ο κανόνας Taylor, μια αρκετά υποτυπώδης φόρμουλα που προτείνει πού πρέπει να βασίζονται τα επιτόκια μόνο στο ποσοστό ανεργίας και στον πυρήνα του πληθωρισμού. Δεδομένων των τρεχόντων οικονομικών δεδομένων, ο κανόνας προτείνει ότι η Fed θα πρέπει να έχει επιτόκια από 4,5% έως 4,75%, πράγμα που συνεπάγεται τρεις ή τέσσερις μειώσεις επιτοκίων κατά 0,25%.
Ωστόσο, αντί να επιβραδύνουν τις περικοπές που έρχονται, οι αξιωματούχοι της Fed παραμένουν σταθερά πίσω από την καμπύλη. Είτε πρόκειται για τους προέδρους των περιφερειακών τραπεζών είτε για τον πρόεδρο Jerome Powell, η πρόσφατη ρητορική της Fed συνοψίζεται στα εξής: Πρέπει να δούμε περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία ότι ο πληθωρισμός επιβραδύνεται πριν αρχίσουμε να μειώνουμε τα επιτόκια. Πράγματι, ορισμένα γεράκια της νομισματικής πολιτικής υποστηρίζουν ότι η χαλάρωση τώρα μπορεί να διακινδυνεύσει την επανάληψη της δεκαετίας του 1970 , όταν οι πρόωρες περικοπές επέτρεψαν στον φαινομενικά ηττημένο πληθωρισμό να επιστρέψει . Αυτή είναι μια ολική κόκκινη ρέγγα. Καταλαβαίνω ότι οι υπάλληλοι θέλουν να αποφύγουν την επανάληψη της δεκαετίας του ’70, αλλά το να ζεις πάρα πολύ στο παρελθόν είναι επίσης πρόβλημα. Ο πληθωρισμός είναι δείκτης υστέρησης. Τα σημερινά στοιχεία για τον πληθωρισμό αντιπροσωπεύουν τη χθεσινή νομισματική πολιτική. Εφόσον η πολιτική δεν έχει αλλάξει, υπάρχει ελάχιστος λόγος να περιμένουμε να αλλάξει η δυναμική πίσω από τον πληθωρισμό.
Ακόμα κι αν το κόψιμο λίγο τώρα αποδειχτεί λάθος, θα ήταν ένα σχετικά μικρό που θα μπορούσε να αναιρεθεί γρήγορα. Σε τελική ανάλυση, όπως σημείωσε ο ίδιος ο Πάουελ, εάν «προσπαθήσετε να αποσπάσετε τη σημασία για την οικονομία των ΗΠΑ μιας μείωσης των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, θα έχετε πολλή δουλειά στα χέρια σας». Λοιπόν, μπορείς να το συνεχίσεις!
Κανείς δεν υποστηρίζει ότι η Fed θα πρέπει να ξεκινήσει μια επιθετική χαλάρωση της πολιτικής, αλλά η επαναβαθμονόμηση της πολιτικής δεδομένης της μέχρι σήμερα εξέλιξης της οικονομίας έχει νόημα. Η ιδέα είναι να κάνετε λίγο τώρα αντί να χρειάζεται να κάνετε περισσότερα αφού καταστεί προφανές ότι θα έπρεπε να έχετε ενεργήσει νωρίτερα.
Για επανεξέταση: Η ανεργία έχει αυξηθεί και οι κίνδυνοι είναι ότι θα αυξηθεί περαιτέρω. Ο πληθωρισμός έχει επιβραδυνθεί και οι κίνδυνοι είναι ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω. Και όλο αυτό το διάστημα, η Fed θέτει τη ρητορική της στα προβλήματα του χθες.
Διαβάστε ακόμη:
Σε φάση stress tests εισέρχονται οι ελληνικές τράπεζες
Γ. Ρέτσος: Να μη δαιμονοποιείται ο τουρισμός – Ζητούμενο η ενιαία, κεντρική στρατηγική
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ