1. Γενικό πλαίσιο
Από τις διατάξεις του Ν. 2112/1920, του Β.Δ. της 16/18.7.20, του Ν. 3198/1955 όπως τα ως άνω νομοθετήματα τροποποιηθέντα και συμπληρωθέντα ισχύουν σήμερα, και του άρθρου 669 παρ. 2 του ισχύοντος Αστικού Κώδικα, προκύπτει ότι η ιδιωτικού δικαίου και αορίστου χρόνου σύμβαση εργασίας λύεται, πλην της περιπτώσεως θανάτου του μισθωτού και της αμοιβαίας των μερών συναινέσεως δια καταγγελίας εκ μέρους εκατέρου των συμβαλλομένων μερών, ενώ οσάκις ενεργείται υπό του μισθωτού δεν υποβάλλεται σε κάποιο τύπο (άρθρο 158 Αστικού Κώδικα) δυναμένη να γίνει εγγράφως και προφορικώς, ρητώς και σιωπηρώς.
H προθεσμία προειδοποίησης για την καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, ισχύει για αμφότερα τα μέρη (εργοδότη και εργαζόμενο), με συνέπεια ο υπάλληλος που καταγγέλλει τη σύμβαση εργασίας, χωρίς να τηρήσει την προθεσμία προειδοποίησης, να οφείλει και αυτός να καταβάλει αποζημίωση. Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας που γίνεται από το μισθωτό υποδηλώνει την οικειοθελή αποχώρησή του από την εργασία του.
2. Προθεσμία προειδοποίησης – Αποζημίωση σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης αυτής
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 4 του Ν. 2112/1920, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του Ν. 4558/1930 και Ν. 3198/1955, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 του ίδιου νόμου, εκτός του εργοδότη και ο υπάλληλος, που προτίθεται να λύσει την υφιστάμενη εργασιακή σχέση αορίστου χρόνου, οφείλει να καταγγείλει αυτήν προ ορισμένου χρόνου, υποχρεούμενος διαφορετικά στην καταβολή στον εργοδότη του αποζημίωσης, η οποία δεν δύναται να υπερβεί ποσό ίσο προς το σύνολο των τακτικών αποδοχών τριών (3) μηνών (`Αρειος Πάγος 192/69 ΝοΒ 17.940).
Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι σε περίπτωση που είναι ενεργός έγκυρη σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, ο μισθωτός που έχει την ιδιότητα του υπαλλήλου και που αποχωρεί οριστικά από την εργασία του λόγω καταγγελίας από μέρους του της σύμβασης αυτής, οφείλει να προβεί σε προειδοποίηση του εργοδότη του.
Η προθεσμία προειδοποίησης στην περίπτωση αυτή είναι η μισή από εκείνη που επιβάλλεται από την προθεσμία του άρθρου 3 του Ν. 2112/1920 που ισχύει για την καταγγελία της εργασιακής σχέσης από μέρους του εργοδότη.
Ο χρόνος δε αυτός όπως προαναφέρθηκε, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί τους τρεις (3) μήνες. Ούτε και η αποζημίωση, στην περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης αυτής προς καταγγελία μπορεί να υπερβεί το ποσό, που αντιστοιχεί σε τρεις (3) μήνες. Σύμφωνα δε με το άρθρο 8 του ίδιου νόμου κάθε συμφωνία αντίθετη προς τα παραπάνω, εφ΄ όσον δεν είναι ευνοϊκότερη για τον υπάλληλο, είναι αυτοδικαίως άκυρη.
Από τα ανωτέρω συνάγεται σαφώς, ότι η ακυρότητα προϋποθέτει συμφωνία, με την οποία περιορίζεται το νόμιμο δικαίωμα της καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας από τον υπάλληλο και καθορίζονται όροι, για την άσκηση του δικαιώματός του αυτού, δυσμενέστεροι από εκείνους, που η διάταξη του άρθρου 4 του Ν. 2112/1920 θεσπίζει (`Αρειος Πάγος 1189/1993). Για τον υπολογισμό της αποζημιώσεως αυτής λαμβάνονται υπ΄ όψη οι αποδοχές του τελευταίου εργασιακού μηνός με καθεστώς πλήρους απασχολήσεως σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Ν. 3198/1955.
Η παράλειψη της ειδοποίησης, η οποία σημειωτέον γίνεται άτυπα, δίχως να χρειάζεται έγγραφη γνωστοποίηση της καταγγελίας, δεν βλάπτει την εγκυρότητα της καταγγελίας και έχει σαν μόνη συνέπεια την υποχρέωση καταβολής της προαναφερόμενης αποζημίωσης, η οποία υπολογίζεται με βάση το αντίστοιχο ποσό των αποδοχών του χρόνου της προειδοποίησης, αλλά δεν αντιστοιχεί αναγκαία στη ζημία που υπέστη ο εργοδότης από την έλλειψη προειδοποίησης. Επομένως, παρέχεται ακόμη και όταν ο θιγόμενος εργοδότης δεν υπέστη καμία ζημία.
Ο ισχυρισμός του εργαζόμενου, που προβάλλει κατ΄ ένσταση, ότι αποχώρησε λόγω κακής συμπεριφοράς της εκπροσώπου της επιχείρησης προς το πρόσωπο του και διατάραξης των σχέσεων τους, δεν δικαιολογεί την απροειδοποίητη αποχώρησή του (Εφετείο Θράκης 27/2007).
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο e-forologia πατώντας εδώ
Δείτε περισσότερα άρθρα για την πλήρη Φορολογική, Λογιστική και Εργατική σας ενημέρωση στο e-forologia.gr
*Ο Πέτρος Ραπανάκης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα εργατικής νομοθεσίας και ανθρώπινου δυναμικού