Τον Ιούνιο αναμένεται το πρώτο crash test στην αγορά εργασίας που θα δείξει την πρόθεση των επιχειρήσεων να προχωρήσουν σε απολύσεις, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, καθώς όλο και περισσότεροι κλάδοι της οικονομίας επαναλειτουργούν και αποσωληνώνονται από τον κρατικό αναπνευστήρα.

Το δεύτερο κύμα απολύσεων, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, θα φουντώσει τον Σεπτέμβριο, γιατί μαζί με την τουριστική σεζόν λήγει τον Αύγουστο και η ισχύς της ρήτρας μη απόλυσης που δεσμεύει χιλιάδες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν λάβει επιστρεπτέα προκαταβολή.

Σημειώνουμε μάλιστα ότι δεν τίθεται ως προϋπόθεση ρήτρα μη απόλυσης για την ένταξη των επιχειρήσεων εστίασης στην κρατική ενίσχυση μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Οι εκπρόσωποι του κλάδου πάντως που επαναλειτούργησε με δυσκολίες και περιορισμούς στο ωράριο όσο και στη χρήση τραπεζοκαθισμάτων τονίζουν ότι μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο προτιμούν, προς το παρόν, να βγάζουν σε αναστολή σύμβασης μέρος του προσωπικού τους παρά να προχωρήσουν σε απολύσεις.

Ζητούμενο αποτελεί σε ποιον βαθμό θα συγκρατηθεί η αύξηση της ανεργίας, καθώς η δυνατότητα υπαγωγής σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης σταδιακά θα περιορίζεται με κόφτες, και κατά πόσο θα συμβάλουν τα προγράμματα που θα ρίξουν στην αγορά το υπουργείο Εργασίας και ο ΟΑΕΔ.

Ηδη από τις αναστολές του Μαΐου εξαιρέθηκαν περισσότεροι από 400 κλάδοι, ανάμεσα στους οποίους είναι αυτοί του χονδρεμπορίου, της βιομηχανίας, των ηλεκτρονικών υπολογιστών, των απορρυπαντικών, του τσιμέντου, των εργοταξίων, της ναυπήγησης σκαφών, της κατασκευής επίπλων, των στρωμάτων, των παιχνιδιών, των εκδόσεων, των ΜΜΕ, του λιανεμπορίου, των τροφίμων και ποτών κ.ά.

Καθώς ολοένα περισσότεροι τομείς της οικονομίας ανοίγουν μετά το παρατεταμένο lockdown, η ομπρέλα προστασίας απλώνεται μόνο στους κλειστούς ΚΑΔ, στον τουρισμό (ξενοδοχεία, τουριστικά λεωφορεία, μεταφορές), στην εστίαση και στο λιανεμπόριο τουλάχιστον για τον μήνα Μάιο.

Αυτό σημαίνει ότι οι απολύσεις που είχαν παραμείνει παγωμένες για 15 μήνες λόγω των μέτρων στήριξης, το επόμενο διάστημα φαίνεται να ξεκλειδώνουν ως επιλογή για τις επιχειρήσεις με συρρίκνωση του κύκλου εργασίας.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το εμπόριο θα είναι ο πρώτος κλάδος που θα προχωρήσει σε απολύσεις, ενώ θα ακολουθήσουν υπηρεσίες και κλάδοι όπως των καζίνο, των επίπλων και των παιχνιδιών.

Τον Απρίλιο το σύστημα «Εργάνη» κατέγραψε μικρή αύξηση των απολύσεων (κατά 20.000), στοιχείο που δείχνει τη σταδιακή επαναφορά σε κανονικούς ρυθμούς σε σχέση με τη μηδενική κινητικότητα που επικρατούσε πέρυσι τον Απρίλιο κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown. Αλλά και οι προσλήψεις κατέγραψαν αυξητική πορεία (κατά 77.000 άτομα) σε σχέση με πέρυσι που είχε σημειωθεί υπέρογκο έλλειμμα προσλήψεων, με αποτέλεσμα να σημειωθεί θετικό ισοζύγιο στις ροές απασχόλησης τον Απρίλιο κατά 33.000 θέσεις εργασίας. Οι προσλήψεις αφορούσαν κυρίως σερβιτόρους, τραπεζοκόμους, μάγειρες, ψήστες και ταμίες εμπορικών καταστημάτων.

Υπενθυμίζουμε ότι στις κλειστές επιχειρήσεις που βγάζουν σε αναστολή εργαζομένους ισχύει η ρήτρα μη απόλυσης. Δηλαδή απαγορεύεται να απολυθεί ο εργαζόμενος όσο βρίσκεται σε αναστολή. Μετά το τέλος της αναστολής υποχρεούνται να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με το χρονικό διάστημα της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων. Μάλιστα από την απόλυση δεν προστατεύεται μόνο ο εργαζόμενος που τίθεται σε αναστολή, αλλά και το σύνολο του προσωπικού της επιχείρησης που κάνει χρήση του μέτρου των αναστολών.

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ας δούμε ποιες επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα να προχωρήσουν σε απολύσεις:

  1. Κλειστές επιχειρήσεις που ανοίγουν αλλά δεν επιθυμούν να κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής ως πληττόμενες μπορούν να προχωρήσουν και σε απολύσεις άμεσα με βάση τα ισχύοντα για το επιτρεπόμενο ποσοστό.
  2. Επιχειρήσεις που ανοίγουν και από κλειστές χαρακτηρίζονται πληττόμενες δεν μπορούν να προχωρήσουν σε απολύσεις για όσο διαρκεί η αναστολή του εργαζομένου και για ισόχρονο διάστημα μετά τη λήξη της αναστολής. Μετά τη λήξη του ισόχρονου διαστήματος απελευθερώνεται η δυνατότητα των απολύσεων. Για παράδειγμα τον μήνα Μάιο εργαζόμενος στην εστίαση τέθηκε σε αναστολή από τις 3 έως τις 15 του μήνα, δηλαδή για 13 ημέρες. Οταν παρέλθει το ισόχρονο διάστημα, ήτοι στις 28 του μήνα, η επιχείρηση μπορεί να προχωρήσει στην απόλυσή του. Αντίστοιχα, αν ο συνάδελφός του τεθεί σε αναστολή από τις 16 έως τις 31 Μαΐου, για 16 ημέρες, μπορεί να απολυθεί στις 16 Ιουνίου.
  3. Οι επιχειρήσεις που έχουν εντάξει υπαλλήλους στη «Συν-Εργασία» δεν μπορούν να τους απολύσουν για το διάστημα που ισχύει αυτός ο μηχανισμός, αλλά μπορούν να απολύσουν όσους δεν εντάσσονται. Οι εντασσόμενοι μπορούν να απολυθούν όταν λήξει η ομπρέλα προστασίας του «Συν-Εργασία». Να σημειωθεί πως δεν υπάρχει καμία υποχρέωση νέας πρόσληψης στη θέση όποιου εργαζομένου απολυθεί (όπως ισχύει στην περίπτωση των αναστολών).
  4. Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις-εργοδότες που εντάσσονται στο πρόγραμμα επιδότησης των νέων θέσεων εργασίας το οποίο διαρκεί έξι μήνες δεν απαγορεύεται να απολύσουν εργαζομένους. Εχουν όμως την υποχρέωση να διατηρήσουν τον ίδιο μέσο όρο του αριθμού των εργαζομένων για το χρονικό διάστημα των έξι μηνών που επιδοτείται κάθε νέα θέση εργασίας.

 

Αντίθετα, οι εποχικοί του τουρισμού θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται τον Ιούνιο (προφανώς και τους επόμενους καλοκαιρινούς μήνες) κάτω από την ομπρέλα των μέτρων προστασίας. Ειδικότερα, οι εποχικά εργαζόμενοι υποχρεωτικής επαναπρόσληψης σε τουριστικά καταλύματα και τουριστικά λεωφορεία που θα επαναπροσληφθούν μπορούν να υπαχθούν και τον Ιούνιο σε αναστολή σύμβασης, ενώ διατηρείται ενεργό και το δικαίωμα των μονομερών δηλώσεων αναστολής.

Εναλλακτικά, προβλέπεται η ένταξή τους στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία», το οποίο θα επεκταθεί έως και τον Σεπτέμβριο με πλήρη κάλυψη των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών για τον χρόνο που εργάζονται (όπως ισχύει για τις επιχειρήσεις του κλάδου των αερομεταφορών και της ακτοπλοΐας).

Βασικό εργαλείο στο οπλοστάσιο του οικονομικού επιτελείου για τη στήριξη των εποχικών χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης είναι και η ένταξή τους στο πρόγραμμα των 100.000 θέσεων εργασίας. Με την ένταξη της πρόσληψής τους στο πρόγραμμα αυτό έως και έξι μήνες, θα καλύπτεται το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών και ο καθαρός μισθός τους θα επιδοτείται με 200 ευρώ.

Διαβάστε ακόμη: 

Νίκος Λούλης: «Το ντιλ Chipita – Mondelez θα ανοίξει πόρτες και στην Μύλοι Λούλης»

Η βιομηχανία μόδας εκπέμπει SOS: Ποιο ύφασμα απειλεί να καταστρέψει τον πλανήτη

Ελλάκτωρ: Άλλαξε χέρια μέσω πακέτου το 2,4%