Εργασιακά

Επιφυλακτικοί οι εργοδότες για την αύξηση του κατώτατου μισθού

Αυξήσεις από 3,5% έως 4% προτείνουν οι εργοδοτικοί φορείς, καθώς, όπως υποστηρίζουν, μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού θα οδηγήσει σε υψηλότερη φορολογία λόγω του νέου συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης

newsroom

4 Μαρτίου 2024 - 7:30

Η ανησυχία για ανατροφοδότηση του πληθωρισμού και η στενότητα των μικρών επιχειρήσεων αποθάρρυνε τους εργοδοτικούς και επιστημονικούς φορείς να προτείνουν γενναιόδωρες αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για το 2024. Η μπίλια κάθισε σε ποσοστά κοντά στον μέσο πληθωρισμό του 2023 (3,5%) και έως 4%. Μόνο ο ΣΕΤΕ εισηγήθηκε αύξηση 5% την ίδια ώρα που η ΓΣΕΕ προτείνει ο κατώτατος μισθός να φτάσει τα 908 ευρώ από 780 που είναι σήμερα.

Από την πλευρά του, το ΙΟΒΕ παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια τα οποία περιλαμβάνουν συνδυασμούς αύξησης κατώτατου μισθού και μείωσης εισφορών των εργαζομένων που μπορεί να φέρουν έως και 6% αύξηση στις καθαρές αποδοχές των χαμηλόμισθων. Για παράδειγμα, αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 4% στα 811,2 ευρώ και οι ασφαλιστικές εισφορές μειωθούν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, ο καθαρός μισθός για τον εργαζόμενο θα είναι 707 ευρώ (+6,0%).

Οι μικρομεσαίοι εργοδότες (ΓΣΒΕΕ, ΕΣΕΕ) ήταν για πρώτη φορά ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, καθώς η μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού θα οδηγήσει σε υψηλότερη φορολογία λόγω του νέου συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης που συνδέεται με το ύψος του κατώτατου μισθού. Μάλιστα καθώς απασχολούν και εργαζομένους, το τεκμαρτό τους εισόδημα θα αυξηθεί ακόμα παραπάνω με βάση τις αποδοχές των υπαλλήλων.
Πάντως οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι το Μέγαρο Μαξίμου, που έχει και τον τελευταίο λόγο, θα αποφασίσει ποσοστό αύξησης άνω του 4%.

Οι μέσοι μισθοί

Ωστόσο ενδιαφέρον έχουν και τα συμπεράσματα των φορέων που αναφέρονται στους μέσους μισθούς, στις αμοιβές ανά κλάδο αλλά και στη σύγκριση των μισθών της Ε.Ε. με τον κατώτατο της Ελλάδας. Τα σημαντικότερα που σταχυολογήσαμε είναι τα εξής:

Μέσοι μισθοί: Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, οι μικρές επιχειρήσεις, με έως 10 εργαζόμενους, κατά μέσον όρο έχουν χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με τις πιο μεγάλες (>10), που προσφέρουν κατά κανόνα καλύτερες αμοιβές, ενώ καταγράφονται και συστηματικές κλαδικές μισθολογικές διαφορές. Ως εκ τούτου, η επίδραση του κατώτατου μισθού δεν είναι ομοιογενής, καθώς συνήθως επηρεάζει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις και συγκεκριμένους κλάδους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τις αυξήσεις του 2023, οι μισθοί αυξήθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις κατά 8,5%, σχεδόν όσο η αύξηση του κατώτατου μισθού (9,4%), ενώ στις μεγάλες, ακριβώς επειδή έδιναν μεγαλύτερους μισθούς, κατά 5,4%. Αυτό μάλλον είχε επίδραση και στην απασχόληση, αφού στις μικρές επιχειρήσεις, που, λόγω τόσο των αυξήσεων του κατώτατου μισθού όσο και του αυξημένου πληθωρισμού, πιέζονται περισσότερο, η απασχόληση αυξήθηκε κατά μόλις 0,94%, ενώ στις μεγάλες κατά 2,97%.

Ο κλάδος με την υψηλότερη αύξηση είναι η ενημέρωση και επικοινωνία (106,2 ευρώ), ενώ στους υπόλοιπους κλάδους η αύξηση είναι χαμηλότερη των 100 ευρώ. Πάντως την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση καταγράφει ο πρωτογενής τομέας, καθώς και οι κατασκευές και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες. Παράλληλα, ο υψηλός πληθωρισμός φαίνεται ότι απορρόφησε πολύ μεγάλο μέρος από τις μισθολογικές αυξήσεις που δόθηκαν, αφού οι μέσοι μισθοί σε πραγματικούς όρους είναι αυξημένοι κατά μόλις 1,6% έναντι ονομαστικών αυξήσεων 5,2%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού φαίνεται να επηρεάζει και τους μισθούς όσων δεν αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, καθώς η αύξησή του δημιουργεί πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις και για τους υπόλοιπους μισθωτούς. Εκτιμάται ότι, όπως και με την αύξηση του κατώτατου το 2019, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,4%-0,5%. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού (η αύξηση ήταν της τάξεως του 9,4% τον Απρίλιο 2023) ήταν 4% για θέσεις εργασίας με μισθό από 950 ευρώ έως 1.050 ευρώ, 2% για θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.050 έως 1.150 ευρώ και 1% για τις θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.150 έως 1.250 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η διάχυση του κατώτατου μισθού βαίνει μειούμενη όσο απομακρυνόμαστε από επίπεδο του κατώτατου.

Ο μέσος μισθός, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ για το σύνολο των πλήρως απασχολούμενων, κατέγραψε αύξηση κατά 4,9% το 2023 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα 1.439 ευρώ. Από την άλλη πλευρά ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των απασχολούμενων, μεταξύ 25% και 35% εμφανίζεται να λαμβάνει μισθό μικρότερο από τον κατώτατο μηνιαίο λόγω της ευρείας εξάπλωσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.

Οι μισθοί στην Ε.Ε.

Κατά τη διάρκεια του 2023 και έως τις αρχές του 2024, 10 χώρες της Ε.Ε. προέβησαν σε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού σε διψήφιο ποσοστό (έως 31% στην Πολωνία), ενώ 12 χώρες προέβησαν σε μικρότερη αύξηση, εκ των οποίων και η Ελλάδα με αύξηση της τάξης του 9,4%.

Η πρώτη ομάδα χωρών με μηνιαίο μεικτό μισθό άνω των 1.500 ευρώ αποτελείται από έξι χώρες: το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Στη συνέχεια, η Ισπανία και η Σλοβενία ξεχωρίζουν με κατώτατο μισθό άνω των 1.000 ευρώ, ενώ σε 13 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (910 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τους 14 μισθούς), ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται μεταξύ 663 (Ρουμανία) και 1.000 ευρώ (Κύπρος), ενώ στη χαμηλότερη θέση εμφανίζεται η Βουλγαρία με κατώτατο μισθό στα 477 ευρώ.