Τα τελευταία σαράντα χρόνια, η παγκοσμιοποίηση και οι τεχνολογικές εξελίξεις τους αφαίρεσε διαπραγματευτική δύναμη ενώ ευνοούσε όσους διέθεταν υψηλή εξειδίκευση, γνώση, πλούτο ή ακόμη και τις διασυνδέσεις για να διεκδικήσουν θέση στις νέες αγορές.
Η συγκυρία υποβάθμιζε τον ρόλο τους στην οικονομία σε μια πορεία που φαινόταν όχι μόνον μη αντιστρέψιμη αλλά και προορισμένη να κλιμακωθεί και να ολοκληρωθεί μέχρι την τελική τους εξαφάνιση. Ο λόγος για τους εργαζομένους με χαμηλή εξειδίκευση ή χωρίς εξειδίκευση, για τους απλούς χειρώνακτες, για όσους αναλαμβάνουν την πραγματικά σκληρή δουλειά.
Είναι αυτοί που είδαν να μπαίνουν στο περιθώριο από τις αρχές της δεκαετίας της νέας χιλιετίας όταν οι θέσεις εργασίας για τους εργάτες χαμηλής εξειδίκευσης άρχισαν να μεταναστεύουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ η επικράτηση του Ιντερνετ μετέφερε όλο και περισσότερο την εργασία στα γραφεία.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, στην ίδια μοίρα αμέτρητοι εργαζόμενοι σε επαγγέλματα που θεωρητικά μπορεί να ενέχουν κίνδυνο για την υγεία τους ή τη ζωή τους όπως οι καθαρίστριες και οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή των σκουπιδιών. Η πανδημία κατάφερε νέο πλήγμα σε αυτήν την κατηγορία εργαζομένων στις πλέον σκληρές και κακοπληρωμένες δουλειές που απαιτούσαν τη φυσική τους παρουσία και αναγκάστηκαν να τις εγκαταλείψουν ει μη τι άλλο επειδή τις απέκλειαν τα lockdowns.
Άρχισαν όμως να αλλάζουν όλα με την επανεκκίνηση των οικονομιών όταν αυξήθηκε η ανάγκη για τις υπηρεσίες τους. Και τώρα όλα δείχνουν πως παίρνουν τη ρεβάνς και μάλιστα θα αντιστραφούν οι όροι στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι ανειδίκευτοι εργάτες ή οι χαμηλής εξειδίκευσης είναι εκείνοι που θα μείνουν αλώβητοι όταν ο Αρμαγεδδών της τεχνητής νοημοσύνης θα σαρώνει τις αγορές εργασίας. Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης θα επηρεάσουν, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, εκατοντάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας, θέσεις γραφείου κατά κύριο λόγο και κυριολεκτικά θα εξαφανίσουν εντελώς 14 εκατ. θέσεις. Αλλά οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν θα είναι ανάμεσα στους έως τώρα «ασφαλείς» εργαζομένους υψηλού μορφωτικού επιπέδου καθώς θα καταστούν άχρηστοι όταν τα νέα επιτεύγματα της τεχνολογίας θα υποκαταστήσουν τις γνώσεις τους.
Αντιθέτως, όσα χειρωνακτικά επαγγέλματα προϋποθέτουν πρωτοβουλία και αντίληψη, όσα απαιτούν συνδυασμό φυσικής αντοχής με ικανότητα κοινωνικής επαφής δεν πρόκειται να επηρεαστούν. Για ορισμένα από αυτά τα επαγγέλματα, αντιθέτως, αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία η ζήτηση για να γνωρίσουν θεαματική αύξηση. Θα αυξηθεί η ζήτηση για φροντίδα ηλικιωμένων και ασθενών, για σκληρή εργασία στις βιομηχανίες πράσινης ενέργειας, στη μεταποίηση υψηλής τεχνολογίας και στις κατασκευαστικές.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αχρηστεύσει τις συμβουλές του δικηγόρου μας, να ακυρώσει το ταλέντο των σεναριογράφων τηλεοπτικών σειρών και την ευρηματικότητα των κειμενογράφων στις διαφημιστικές εταιρείες, αλλά δεν θα υποκαταστήσει τον υδραυλικό που θα διορθώσει τη διαρροή στις σωληνώσεις του μπάνιου μας, τον απλό τεχνίτη που θα εγκαταστήσει το κλιματιστικό στο σπίτι μας ή θα αλλάξει ένα ανταλλακτικό στην ηλεκτρική κουζίνα μας ούτε εκείνον που θα βοηθήσει τον ασθενή στο νοσοκομείο ή θα τον στηρίξει στο τελευταίο στάδιο της ζωής του. Οι νικητές στο νέο τοπίο της αγοράς εργασίας, όπως θα το έχει διαμορφώσει η τεχνητή νοημοσύνη, θα είναι οι υδραυλικοί, οι νοσηλεύτριες, οι καθαρίστριες και οι τεχνικοί που θα διορθώνουν τα μηχανήματα σε σπίτια και γραφεία.
Έπειτα από δύο χρόνια στη διάρκεια των οποίων κατεγράφη το πρωτοφανές φαινόμενο της «Μεγάλης Παραίτησης», οι κενές θέσεις έχουν αυξηθεί σε πολλά από τα επαγγέλματα χαμηλής εξειδίκευσης και μαζί τους έχουν αυξηθεί και οι μισθοί.
Ειδικότερα, στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, έχουν δημιουργηθεί 9,6 εκατ. νέες θέσεις εργασίας σε αυτούς τους τομείς και η αμερικανική στατιστική υπηρεσία προβλέπει πως η μεγαλύτερη αύξηση στη ζήτηση θα είναι για τα επαγγέλματα στους τομείς της φροντίδας υγείας, των μεταφορών, των τεχνικών εργασιών στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στη μεταποίηση.
Σχεδόν οι μισές από τις νέες και κενές θέσεις εργασίας θα είναι στον τομέα της φροντίδας και των υπηρεσιών υγείας και γενικότερα στις θέσεις κοινωνικής προσφοράς.
Οικονομολόγοι εκτιμούν πως μέχρι το 2032 ο ένας στους έξι καινούργιους εργαζομένους θα είναι σε κάποια παροχή υπηρεσιών υγείας ή απλά προσωπικής φροντίδας. Εν ολίγοις, όταν στο εγγύς μέλλον η λεγόμενη «δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη» θα εξαφανίζει θέσεις γραφείου που προσφέρουν την πολυτέλεια της τηλεργασίας, θα παρουσιαστούν περισσότερες ευκαιρίες για αυτήν την κατηγορία που δικαιούται ακόμη να αποκαλείται «εργατική τάξη», και τουλάχιστον σε ορισμένους κλάδους θα αυξηθούν και οι αποδοχές της.
Μεγάλα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης εμφανίζει, άλλωστε, ο κατασκευαστικός κλάδος που μέσα στο περασμένο έτος προσέθεσε κάπου 15.000 θέσεις εργασίας, αλλά οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για τους απλούς τεχνίτες θα παρουσιαστούν στη βιομηχανία μικροεπεξεργαστών όπου ήδη υπάρχουν κενές θέσεις.
Στο σύνολο του μεταποιητικού τομέα αναμένεται μεν πως οι θέσεις εργασίας θα παραμείνουν στάσιμες αλλά οι δαπάνες στον κλάδο έχουν αυξηθεί δραματικά και τα τελευταία τρία χρόνια έχουν φτάσει στα 200 δισ. δολ.
Το σημαντικότερο όμως είναι πως για την επόμενη δεκαετία αναμένεται μεγάλη ανάπτυξη της τάξης του 3% σε τομείς όπως ο ηλεκτρικός εξοπλισμός και η παραγωγή μικροεπεξεργαστών. Αυτό όμως συνεπάγεται μεγάλη ζήτηση και εκ των πραγμάτων καλούς μισθούς σε αμέτρητες θέσεις εργασίας που απαιτούν μόνον απολυτήριο λυκείου.
Διαβάστε ακόμη
ΕΕ: Ζητά «άμεσες παύσεις» των εχθροπραξιών στη Γάζα
Goldman: Υπερβολική η ανησυχία των επενδυτών για τα εταιρικά κέρδη (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ