Αν και έχει μπει στη ζωή εκατομμυρίων επιχειρήσεων και εργαζομένων, η τηλεργασία στην ΕΕ παραμένει -εν πολλοίς- σε μία «γκρίζα» θεσμικά περιοχή. Το καθεστώς που ισχύει από το 2002 πηγάζει από την «Aυτόνομη συμφωνία για την τηλεργασία» (Autonomous Agreement on Telework) και η εφαρμογή της εναπόκειται σε εργοδότες και τους εργαζόμενους. Αυτό, όπως αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρέπει να αλλάξει, καθώς δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες ούτε των επιχειρήσεων, ούτε των εργαζομένων.
Οι σχετικές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2022 και αναμένεται να διαρκέσουν έναν χρόνο. Το καλοκαίρι του 2023, οι κοινωνικοί εταίροι θα παρουσιάσουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις προτάσεις τους, που θα αποτελέσουν τον κορμό του νέου ρυθμιστικού πλαισίου που θα βάζει κανόνες στους νέους υβριδικούς τρόπους εργασίας στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης.
«Βρισκόμαστε στο μέσο των διαπραγματεύσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για μία συμφωνία που θα λάβει τη μορφή Οδηγίας και θα είναι η βάση της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στόχος μας είναι να παρουσιαστεί στις αρχές του Ιουλίου του 2023 και να αποτελεί έναν καλό συμβιβασμό μεταξύ των εταιρειών και των σωματείων των εργαζομένων» ανέφερε ο Maxime Cerruti, διευθυντής του τμήματος Κοινωνικών Υποθέσεων της οργάνωσης BusinessEurope, που είναι ένας από τους κοινωνικούς εταίρους που μετέχουν στις διαργματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες.
Ο Μαξίμ Τσερούτι, που μετείχε στο «Ψηφιακό συνέδριο έναρξης του Ευρωπαϊκού έργου SEVSOCDIAL για την τηλεργασία» του ΣΕΒ τόνισε ότι οι νέες τεχνολογίες απαιτούν ανάλογη προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου.
«Τα τελευταία χρόνια περνάμε μία πολύ σημαντική προσαρμογή λόγω της πανδημικής κρίσης, με τη μορφή υποχρεωτικών μέτρων που ελήφθησαν τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους» εξήγησε ο Μαξίμ Τσερούτι. «Τώρα, όμως, επιστρέφουμε στην οργάνωση της τηλεργασίας σε οικοθελή βάση. Πρόθεσή μας είναι να παρέχουμε ένα καλό ρυθμιστικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα λάβει υπόψη τις αλλαγές και την εμπειρία που έχουμε αποκτήσει τα τελευταία χρόνια σε πραγματικούς όρους. Επίσης πρέπει να διασαφηνιστεί τι σημαίνει «οικοθελής» τώρα που βρισκόμαστε στο 2022 και οδεύουμε στο 2023, την ώρα που βλέπουμε μία πολύ σημαντική αύξηση στην χρήση της τηλεργασίας και της τάσης για υβριδική εργασία.»
Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» της προσπάθειας. Σήμερα, το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής συμφωνίας -πλαίσιο του 2002, θεσπίζει τον «οικοθελή χαρακτήρα» της τηλεργασίας καθώς δίνεται:
- δικαίωμα στον εργοδότη να αρνηθεί το αίτημα του εργαζόμενου για τηλεργασία
- δικαίωμα στον εργαζόμενο να αρνηθεί το αίτημα του εργοδότη, εφόσον η τηλεργασία δεν αποτελεί μέρος της αρχικής σύμβασης εργασίας, και η άρνηση αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνη της λόγο απόλυσης ή επιβολής άλλων δυσμενών μέτρων.
Τα «αγκάθια»
Από τα βασικά θέματα που θα κληθεί να ρυθμίσει το νέο πλαίσιο είναι:
- ποιοι δικαιούνται να αιτούνται τηλεργασία
- η παροχή εξοπλισμού και τα ωράρια για την τηλεργασία
- η κάλυψη εξόδων για χρήση τηλεπικοινωνιακών δικτύων/ ηλεκτρικού ρεύματος/ ψύξης/ θέρμανσης εκτός γραφείου
οι καλύψεις για υγεία και ασφάλεια των εργαζόμενων - ο καθορισμός ότι οι τηλεργαζόμενοι έχουν τις ίδιες συνθήκες απασχόλησης με τους εργαζόμενους που εργάζονται στις εγκαταστάσεις των εργοδοτών
- το δικαίωμα αποσύνδεσης
- η προστασία των προσωπικών δεδομένων.
«Χρειάζονται κοινά πρότυπα για την προστασία των τηλεργαζομένων σε όλη την ΕΕ» τονίζει η έκθεση «Telework in the EU: Regulatory frameworks and recent updates», του Ευρωπαϊκού Ίδρυματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) που δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο του 2022. «Ενώ υπάρχει κάποιο κοινό έδαφος, ως επί το πλείστον οι κανονισμοί σε εθνικό επίπεδο για τηλεργασία διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, με αξιοσημείωτες ανισότητες όσον αφορά στην υγεία και στην ασφάλεια, το χρόνο εργασίας και την δικαίωμα αποσύνδεσης.»
Η τηλεργασία στην Ελλάδα
Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ, πάνω από 7 στις 10 επιχειρήσεις εφαρμόζουν, ήδη, υβριδικό μοντέλο τηλεργασίας, και ποσοστό άνω του 60% θεωρεί ότι η τηλεργασία επέδρασε σίγουρα θετικά/μάλλον θετικά στην παραγωγικότητα.
«Γνωρίζουμε τη δουλειά που γίνεται στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα και στην κοινότητα των εργοδοτών για να σημειωθεί πρόοδος στην τηλεργασία στην Ελλάδα» τόνισε ο Μαξίμ Τσερούτι στο συνέδριο του ΣΕΒ «και στηρίζουμε πλήρως αυτές τις προσπάθειες, ώστε να εισαχθούν μεταμορφωτικά μοντέλα λειτουργίας των επιχειρήσεων. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ανταγωνιστική, με ευέλικτη αγορά εργασίας, κάνοντας καλή χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας προς όφελος των επιχειρήσεων αλλά και των εργαζομένων» είπε.
Στην Ελλάδα, από την πρώτη Ιανουαρίου 2023, οι εργαζόμενοι με σοβαρά προβλήματα υγείας -όπως αυτά προσδιορίζονται στη σχετική ΚΥΑ 105538/2022- έχουν το δικαίωμα να αιτηθούν τηλεργασία και προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία σε περίπτωση που ο εργοδότης απορρίψει το αίτημα.
Διαβάστε ακόμη
Έτοιμο το σχέδιο για τη στήριξη των δανειοληπτών – Πότε θα γίνουν οι ανακοινώσεις
Τουρκία: Ποινή φυλάκισης στον Εκρέμ Ιμάμογλου – Χάνει τα πολιτικά δικαιώματά του