Η ακρίβεια, ο αλματώδης πληθωρισμός και η διαρκή υποτίηση της τουρκικής λίρας «πονούν» εργαζόμενους και νοικοκυριά στη γειτονική Τουρκία, με τους νέους να ανησυχούν λόγω έλλειψης επαγγελματικών ευκαιριών. Είναι χαρακτηριστικό δε, ό,τι οι τιμές κατοικιών μέχρι τα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης, έχουν τετραπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Ακόμη, και οι τράπεζες γονατίζουν κάτω από τις αλλεπάλληλες υποχρεώσεις που τους επιβάλλει η κεντρική τράπεζα και συνήθως στοιχειοθετούν άτυπους ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων και ανορθόδοξες μεθόδους στήριξης του νομίσματος.
Οι ευθύνες επιρρίπτονται στον Ταγίπ Ερντογάν και στην ανορθόδοξη νομισματική πολιτική που έχει υπαγορεύσει στην Τράπεζα της Τουρκίας να μειώνει διαρκώς τα επιτόκια παρά τον ιλιγγιώδη πληθωρισμό. Το αποτέλεσμα είναι η σχεδόν απαξίωση του τουρκικού νομίσματος που μέσα σε λιγότερο από μία πενταετία, από τις προηγούμενες εκλογές, έχει χάσει το 75% της αξίας του.
Το γενικότερο αίσθημα που επικρατεί είναι κατά του Τούρκου προέδρου, λόγω της κακής κατάσταση της τουρκικής οικονομίας. Ο πληθωρισμός έχει συντρίψει την αγοραστική δύναμη των Τούρκων καθώς τα τελευταία χρόνια υπερέβη κάποιες φορές το 100% στην Κωνσταντινούπολη και σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις, ενώ στα τέλη του 2022 έφτασε στο 85% σε όλη την επικράτεια της Τουρκίας.
Κατρακυλά η λίρα
Από την αρχή του έτους η λίρα έχει υποχωρήσει περαιτέρω 4% και η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος βρίσκεται τώρα στις 19,46 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο, όταν προ πέντε ετών δεν υπερέβαινε τις 6 τουρκικές λίρες ανά δολάριο και ήδη είχε αρχίσει η συνεχής διολίσθησή της.
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών συγκλίνουν στην πρόβλεψη ότι μετά τις εκλογές της 14ης Μαΐου θα σημειωθεί νέα διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος και νέα επιτάχυνση των τιμών καταναλωτή. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η στροφή δηλαδή νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο δολάριο με τη μετατροπή των καταθέσεών τους στο αμερικανικό νόμισμα.
Ανάμεσα στους ελιγμούς που έχει επιστρατεύσει η κυβέρνηση για να περιορίσει τη ζήτηση για δολάρια ήταν το ανορθόδοξο μέτρο των προστατευμένων καταθέσεων σε τουρκικές λίρες. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε σε όσους θα διατηρούσαν τις καταθέσεις στο τουρκικό νόμισμα για ένα προσυμφωνημένο χρονικό διάστημα πως θα αναπληρώσει το τμήμα της αξίας τους που χάνουν εξαιτίας της υποτίμησης του νομίσματος.
Το μέτρο απέφερε κάποια αποτελέσματα στην αρχική εφαρμογή του, καθώς οδήγησε σε αύξηση των καταθέσεων σε λίρες κατά 100 δισ. δολ. μέχρι τις 20 Απριλίου. Από τη στιγμή, όμως, που έληξαν οι προθεσμίες αυτών των λογαριασμών, εκτοξεύθηκε η ζήτηση για δολάρια καθώς οι Τούρκοι προσπαθούν να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους.
Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές της 14ης Μαΐου η Τράπεζα της Τουρκίας κάλεσε τις τουρκικές τράπεζες να μην πουλάνε δολάρια σε επιχειρήσεις που δεν έχουν άμεση ανάγκη να πληρώσουν εισαγωγές ή να κάνουν άλλες πληρωμές σε σκληρό νόμισμα. Ζητούμενο να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια για να αντεπεξέλθουν στην αυξημένη ζήτηση για δολάρια.
Το παράδοξο είναι ότι οι κάθε λογής ανορθόδοξοι ελιγμοί της κυβέρνησης Ερντογάν, που επιχειρεί να εφαρμόσει το μοντέλο της Κίνας για την ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας, έχουν αποφέρει κάποιους καρπούς φαινομενικά.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους το ΑΕΠ της Τουρκίας αυξήθηκε κατά 5,6%, αλλά τα στοιχεία προδίδουν πως η μεγάλη τάξη των εργαζομένων δεν έχει επωφεληθεί από αυτήν την οικονομική ανάπτυξη. Τα τελευταία στοιχεία φέρουν το μερίδιο που αντιπροσωπεύουν οι μισθοί και οι ασφαλιστικές εισφορές στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της τουρκικής οικονομίας να μην υπερβαίνει το 26,5% όταν μόλις το 2021 έφτανε στο 30,1%. Βρίσκεται, άλλωστε, σταθερά σε πτωτική πορεία από το 2016, οπότε και ανερχόταν στο 36%.
Διαβάστε ακόμη:
Πτωτικά το ευρώ μετά τις αποφάσεις της ΕΚΤ – Κινδυνεύει η ισοτιμία του $1,10
Αντικειμενικές αξίες: Το 2024 οι αλλαγές στις τιμές ζώνης
Στη γραμμή 4 του μετρό βλέπει ευκαιρίες η Dimand
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ