Διεθνείς επενδυτές και διαχειριστές κεφαλαίων απέσυραν περισσότερα από 7 δισεκατομμύηρια δολάρια από την τουρκική αγορά ομολόγων το πρώτο εξάμηνο του έτους – η πιο βίαιη έξοδος ξένων επενδυτών στην ιστορία της γειτονικής χώρας, αναφέρει η Wall Street Journal.
Το μερίδιο των ξένων στα τουρκικά ομόλογα που είναι σε κυκλοφορία έχει καταρρεύσει από περίπου 33% το 2013, σε μόλις 5% σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας.
Τα τουρκικά ομόλογα δεν είναι πλέον ελκυστικά καθώς με εντολή Ερντογάν – και κόντρα στην οικονομική λογική της αγοράς – η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει τα επιτόκια κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που μετατρέπει συνάλλαγμα σε λίρες για να αγοράσει τουρκικά ομόλογα χάνει αυτόματα χρήματα.
Ο Βίκτορ Σάμπο επικεφαλής επενδύσεων στην Aberdeen Standart Investments αναφέρει στη WSJ ότι οι επενδυτές δεν ασχολούνται καν πλέον με την τουρκική αγορά ομολόγων: «Ο τρόπος με τον οποίο φεύγουν από την Τουρκία δεν έχει προηγούμενο».
Η έξοδος των επενδυτών επιδεινώνει την κατάσταση της υπερχρεωμένης οικονομίας η οποία έχει εξάρτηση από το ξένο συνάλλαγμα. Η κρίση του κορωνοϊού έχει προκαλέσει κατάρρευση στις εξαγωγές της Τουρκίας στην ΕΕ αλλά και τις τουριστικές αφίξεις. εξαφανίζοντας ουσιαστικά τα νέα έσοδα σε συνάλλαγμα.
Επιπλεόν για να σταματύσει την υποτίμηση του νομίσματος η Τουρκία έχει κάψει δισεκατομμύρια από τα περιορισμένα της συναλλαγματικά διαθέσιμα: Αγοράζοντας τουρκικές λίρες με σκληρό νόμισμα το τουρκικό καθεστώς αποπειράθηκε να συγκρατήσει την ισοτιμία.
Όταν τα διαθέσιμα τελείωσαν, το κράτος έβαλε χέρι στα διαθέσιμα των εμπορικών τραπεζών με υποχρεωτικό δανεισμό (με swaps), ζητώντας τους να καταθέσουν το συνάλλαγμά τους στην κεντρική τράπεζα της χώρας.
Επιπλέον εισήγαγε απαγορεύσεις και απαγορεύσεις στην εμπορία συναλλαγματος για τις ξένες τράπεζες αλλά και απαγορεύσεις για συγκεκριμένες αναλήψεις, επῖδεινώνοντας περαιτέρω τη διεθνή εμπορευσιμότητα του νομίσματος.
Παρ’όλα αυτά από την αρχή του χρόνου η τουρκική λίρα έχει χάσει το 13% της αξίας της και χρειάστηκε τη βοήθεια του Κατάρ (με το αζημίωτο) για να τη συγκρατήσει τις τελευταίες εβδομάδες.
Η φούσκα του δανεισμού
Προσπαθώντας να αποφύγει το αναπόφευχτο ο Ερντογάν έχει πυροδοτήσει ένα δίχως προηγούμενο πάρτι δανεισμού, που έχει δημιουργήσει τη μεγαλύτερη φούσκα της ιστορίας.
Αυτό όμως αυξάνει το ρίσκο στην περίπτωση που οι τουρκικές εμπορικές τράπεζες πάψουν να είναι σε θέση να δανείζονται συνάλλαγμα στις διεθνείς αγορές, κάτι που πολλοί αναλυτές λένε πως δε θα αργήσει να συμβεί με δεδομένη την ανορθόδοξη πολιτική του Ερντογάν.
Με τα ελλείμματα να διογκώνονται κάθε μήνα χωρίς τη δυνατότητα να καλυφθούν, το παραμικρό σοκ μπορεί να προκαλέσει κατάρρευση της οικονομίας.
Το ρίσκο αυξάνεται από τις πολεμικές περιπέτειες της Τουρκίας σε περισσότερα μέτωπα από τις ΗΠΑ, πλέον, και οι συνέπειες θα είναι πολύ μεγάλες για να τις απορροφήσουν οι πλούσιοι εναπομείναντες σύμμαχοι του Ερντογάν.
Για το λόγο αυτό η έξοδος των διεθνών επενδυτών δε θα ανασταφεί σύντομα, καθώς προτιμούν να παρατηρούν το επικίνδυνο παιχνίδι του Τούρκου ηγέτη από τις κερκίδες.