Στον πιο σημαντικό ίσως παράγοντα αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία -και όχι μόνο- εξελίσσεται η αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, σε σημείο που ακόμα και κορυφαίοι Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν ανοιχτά τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις.
Οι ΗΠΑ δεν κρύβουν ότι θεωρούν την Κίνα ως στρατηγική απειλή ασφαλείας και προχωρούν σε κινήσεις όπως το εμπάργκο σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας (εξελιγμένα microchip κ.ά), με στόχο να εμποδίσουν την περαιτέρω ενίσχυση της Κίνας σε κρίσιμους τομείς,κατ΄εξοχήν στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η Κίνα τα τελευταία χρόνια επενδύει μεγάλα ποσά σε υποδομές, τεχνολογικές καινοτομίες και βιομηχανίες που ανταγωνίζονται άμεσα τις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Κίνα παραβιάζει τους κανόνες ελεύθερου εμπορίου και χρησιμοποιεί αθέμιτες πρακτικές όπως η παραβίαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και η κατασκοπεία.
Όμως η καχυποψία των ΗΠΑ και οι αμερικανικές κινήσεις σε βάρος της Κίνας ενισχύθηκαν ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη σύσφιξη των σχέσεων της Μόσχας με το Πεκίνο.
Η διαδικασία περιγράφεται ως «αποσύνδεση» (decoupling) των ΗΠΑ από την Κίνα και παρόλο που επισήμως η κυβέρνηση των ΗΠΑ απορρίπτει τον όρο, η ανησυχία για τις οικονομικές συνέπειες της διαδικασίας αυτής ενισχύονται διαρκώς.
Ακόμα και η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν εξέφρασε προ ημερών φόβους για τις οικονομικές επιπτώσεις τα αποσύνδεσης και, παρόλο που αναγνώρισε τους κινδύνους ασφαλείας, υπογράμμισε ότι θα πρέπει να διατηρηθούν οι οικονομικές σχέσεις με την Κίνα.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, καθηγητής του Χάρβαρντ Λάρι Σάμερς, υπογράμμισε κι αυτός τους κινδύνους της αποσύνδεσης και το υψηλό κόστος, αναφέροντας ενδεικτικά ότι οι δασμοί στον κινεζικό χάλυβα, πλήττουν την αμερικανική οικονομία , δεδομένου ότι η βιομηχανία χάλυβα απασχολεί 60.000 ανθρώπους, ενώ οι βιομηχανίες που χρησιμοποιούν χάλυβα απασχολούν 6 εκατομμύρια εργαζόμενους. Επικαλέστηκε, μάλιστα έρευνα του ινστιτούτου Πετερσον, σύμφωνα με την οποία το ελεύθερο εμπόριο αποδίδει όφελος 1 τρισ. δολάρια στους καταναλωτές, ενώ εάν αφαιρεθούν οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα θα ανέβει κατά 2% το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών.
Πληθωρισμός και στασιμότητα
Η διαταραχή των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού δημιουργεί μακροχρόνιες πληθωριστικές πιέσεις, και επιβαρύνει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, χώρια οι οικονομικές επιπτώσεις που δημιουργεί η διαρκής γεωπολιτική αβεβαιότητα, με πιθανό σημείο νέας έντασης την Ταϊβάν.
Είναι ενδεικτική η επισήμανση του διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστου Μεγάλου στο συνέδριο των Δελφών, ο οποίος χαρακτήρισε τις επιδεινούμενες σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας ως το σοβαρότερο παράγοντα κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία και τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Ο κ. Μεγάλου εξέφρασε μάλιστα την ανησυχία του ειδικά για την Ευρώπη, η σημασία της οποίας διεθνώς μειώνεται ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η οποία υποφέρει από τις οικονομικές κυρώσεις περισσότερο από τις ΗΠΑ την Κίνα και ενδεχομένως περισσότερο και από την ίδια τη Ρωσία, όπως χαρακτηριστικά είπε.
Το κόστος για την Ευρώπη
Για την Ευρώπη οι συνέπειες από την «αποσύνδεση» με το Πεκίνο μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερες από ότι για τις ΗΠΑ και η υπόθεση οδηγεί σε διαφοροποιήσεις ανάμεσα στη στάση των χωρών μελών καθώς η Κίνα είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος για χώρες όπως η Γερμανία. Στην πραγματικότητα, η αποσύνδεση της Κίνας θα στερήσει την παγκόσμια αγορά από τα φθηνά προϊόντα με τα οποία τροφοδοτεί όλο τον κόσμο. Το γεγονός αυτό δεν θα επηρεάσει μόνο ανοδικά τις τιμές των αγαθών, αλλά θα πλήξει και την ανταγωνιστικότητα χωρών με μεγάλη εμπορική διασύνδεση με την Κίνα.
Για τη Γερμανία, για παράδειγμα, οι εισαγωγές από την Κίνα αντιπροσωπεύουν το 12% του συνόλου, ενώ οι εξαγωγές το 8%. Συνολικά, η Κίνα αντιπροσωπεύει το 20% του γερμανικού εμπορίου. Οι γαλλικές εξαγωγές προς την Κίνα αυξάνονται με ρυθμό 10% ετησίως τα τελευταία 26 χρόνια, και από 4,1 δισ. ευρώ το 1995 έφτασαν τα 48 δισ. ευρώ το 2021.
Είναι ενδεικτικό ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ύστερα από την επίσκεψή του στο Πεκίνο προ εβδομάδων υιοθέτησε πολύ διαφορετική ρητορική από την αμερικανική, ηπιότερη και με έμφαση στη συνεργασία και τη συνεννόηση.
Η κινεζική πλευρά υποδέχθηκε μετά Βαΐων και κλάδων τον Εμανουέλ Μακρόν, σε αντίθεση με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία συμμετείχε κι εκείνη στην επίσημη επίσκεψη, αλλά έγινε δεκτή υπηρεσιακά και με χαμηλούς τόνους, προφανώς επειδή υιοθετεί πιο σκληρή ρητορική.
Το Πεκίνο από την πλευρά του, επικαλείται τους κανόνες της αγοράς και δηλώνει ανοιχτά ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να εμποδίσουν την οικονομική άνοδο της Κίνας.
Ο πρέσβης της Κίνας στην Ελλάδα, κ. Junheng Xiao, σε ομιλία του στο συνέδριο των Δελφών, είπε ότι οι ΗΠΑ βλέπουν την Κίνα ως απειλή, όπως είχαν κάνει στο παρελθόν και με την Ιαπωνία καθώς και ότι χρησιμοποιούν τη γεωπολιτική για να παρέμβουν στην αγορά και να εμποδίσουν την άνοδο της Κίνας, ειδικά στον τομέα της τεχνολογικής καινοτομίας.
Υπογράμμισε ακόμη ότι αυτά τα μέτρα μόνο για λίγο μπορούν να αποδώσουν και ότι η Κίνα θα συνεχίσει να ενισχύει την οικονομία της με στόχο να προσφέρει ευημερία στους πολίτες της αλλά και να συμμετέχει στα διεθνή προβλήματα, στην πράσινη μετάβαση και την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Έχουμε 3.000 πανεπιστήμια στην Κίνα, 70 εκατομμύρια μηχανικούς είπε ο κ. Junheng Xiao και έχουμε κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 1 τρισ δολαρίων σε 100 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Ανέφερε, επίσης, ότι η κινεζική οικονομική πολιτική είχε ως αποτέλεσμα να βγάλει 470 εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια, οι οποίοι σήμερα αποτελούν τη μεγαλύτερη μεσαία τάξη στον κόσμο και θα φτάσουν τα 700 εκατομμύρια σε λίγα χρόνια.
Διαβάστε ακόμη
«Πράσινες» οι πιο ανθεκτικές επενδύσεις της χρονιάς
ΕΝΦΙΑ 2023: Ξεκίνησε η ανάρτηση των εκκαθαριστικών – Σε 10 δόσεις η πληρωμή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ