Το «ντέρμπι» μεταξύ μισθών και επιχειρηματικών κερδών θα κρίνει κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα καταφέρει να ρίξει τον πληθωρισμό κοντά στο 2% μέχρι το τέλος του 2025 χωρίς να προχωρήσει σε νέα αύξηση επιτοκίων, όπως ελπίζει η Κριστίν Λαγκάρντ.
Ο πληθωρισμός έχει πέσει στο 4,3%, αλλά τα συνδικάτα διεκδικούν αυξήσεις μισθών για να καλύψουν τις απώλειες εισοδήματος που έχουν οι εργαζόμενοι λόγω του πληθωρισμού και η ΕΚΤ «ελπίζει» ότι οι επιχειρήσεις θα απορροφήσουν το αυξημένο κόστος από τους μισθούς, χωρίς να το περάσουν στις τιμές.
Και τούτο με δεδομένο ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη ανεβάσει τα περιθώρια κέρδους τους στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης -έβαλαν δηλαδή «καπέλο» στις τιμές μεγαλύτερο από την αύξηση κόστους που είχαν- τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό.
Όπως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρος της ΕΚΤ, μετά τη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, η απόφαση είναι σταματήσουν προς το παρόν οι αυξήσεις επιτοκίων και να τηρηθεί στάση αναμονής, ανάλογα με την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων.
Η «μετάφραση» των προσεκτικών ανακοινώσεων και των εξειδικευμένων δηλώσεων παραπέμπει στο ότι το βασικό μέγεθος που θα παρακολουθεί η ΕΚΤ είναι οι αυξήσεις που θα γίνουν στους μισθούς και κατά πόσον οι εταιρείες θα περάσουν αυτές τις αυξήσεις στις τιμές ή, αντίθετα, θα απορροφήσουν ένα μέρος τους.
Οι επιχειρήσεις στην ευρωζώνη, από τη στιγμή που ξέσπασε η ενεργειακή κρίση και εμφανίστηκε ο πληθωρισμός, ανέβασαν τα περιθώρια κέρδους τους. Πρόσθεσαν, δηλαδή, στις τιμές πώλησης όχι μόνο το πρόσθετο κόστος, που είχαν λόγω της ενεργειακής κρίσης και των ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες τους, αλλά και ένα «καπέλο», το οποίο ήταν πρόσθετο κέρδος για εκείνες.
Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ είχε εξηγήσει τον περασμένο Ιούνιο, μετά τη συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ που πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία, ότι τα 2/3 της αύξησης του πληθωρισμού το 2022 προήλθαν από την αύξηση του περιθωρίου κέρδους που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις.
Με απλά λόγια, αυτό το «καπέλο» που έβαλαν στις τιμές τους οι επιχειρήσεις ευθύνεται για τα 2/3 της αύξησης των τιμών το 2002, που πληθωρισμός έκλεισε στο 9,2%. To ΔΝΤ από την πλευρά του, υπολόγισε ότι αυτή η αύξηση των περιθωρίων εταιρικού κέρδους (το «καπέλο») ευθύνεται για τον μισό πληθωρισμό της τελευταίας διετίας.
Με άλλα λόγια, η πρόεδρος της ΕΚΤ είχε πει τότε ότι παρόλο που το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων υποχωρεί το τελευταίο διάστημα (μείωση τιμών ενέργειας κ.λπ.) οι επιχειρήσεις διατηρούν ψηλά τα περιθώρια κέρδους. Οι επιχειρήσεις, δηλαδή, σε πολλούς κλάδους εκμεταλλεύτηκαν τις αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια, αλλά και τις διαταραχές στην προσφορά αγαθών λόγω του τέλους της καραντίνας, για να αυξήσουν τις τιμές παραπάνω από την αύξηση που είχαν στο κόστος τους.
Λόγω των έκτακτων καταστάσεων, της απότομης αλλαγής σκηνικού, αλλά και χάρη στις αποταμιεύσεις της πανδημίας και την κρατική στήριξη, οι καταναλωτές δεν «αντιλήφθηκαν» την κατάσταση, ενώ ταυτόχρονα είχαν διαθέσιμο εισόδημα και δεν σταμάτησαν την κατανάλωση, επομένως οι επιχειρήσεις πέρασαν εύκολα τις αυξήσεις των τιμών.
Η «ελπίδα» της ΕΚΤ είναι ότι καθώς τώρα η οικονομία «φρενάρει» λόγω των αυξήσεων του επιτοκίου και μπαίνει σε στασιμότητα, η κατανάλωση δεν θα μπορεί να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, οπότε και οι τιμές θα σταματήσουν να ανεβαίνουν. Εκείνο, όμως, που μπορεί να ανατρέψει αυτό το σενάριο είναι το ενδεχόμενο οι επιχειρήσεις να προσθέσουν στις τιμές κατανάλωσης το κόστος από τις αυξήσεις μισθών.
Η ΕΚΤ «ποντάρει» στο ότι υπό συνθήκες οικονομικής στασιμότητας, οι εταιρείες δεν μπορούν το ίδιο εύκολα να «περάσουν» αυξήσεις τιμών στην κατανάλωση, επομένως είναι πιθανόν (και ζητούμενο) οι επιχειρήσεις να απορροφήσουν το αυξημένο μισθολογικό κόστος μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους -που «φούσκωσαν» το τελευταίο διάστημα- προκειμένου να μην χάσουν μερίδια αγοράς. Στην περίπτωση αυτήν, πιθανώς δεν θα χρειαστούν και νέες αυξήσεις επιτοκίων.
Η Κριστίν Λαγκάρντ είχε προειδοποιήσει, πάντως, ήδη από τον περασμένο Ιούνιο, ότι εάν οι εταιρείες δεν απορροφήσουν τις αυξήσεις μισθών, ο πληθωρισμός θα ανέβει και πάλι και η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να αυξήσει εκ νέου τα επιτόκια, προκειμένου να «πνίξει» την κατανάλωση, να συμπιεστεί η ζήτηση και να σταματήσει η αύξηση των τιμών.
Είχε επίσης υπολογίσει ότι για να καλυφθούν οι εισοδηματικές απώλειες του πληθωρισμού, οι μισθοί θα πρέπει να ανέβουν κατά μέσο όρο 14% στην ευρωζώνη μέχρι το τέλος του 2025. Σύμφωνα με τους ίδιους υπολογισμούς, για να απορροφήσουν ένα τέτοιο αυξημένο κόστος, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους περίπου κατά το 1/4. Εάν δεν το κάνουν και περάσουν το κόστος στις τιμές κατανάλωσης και αναζωπυρωθεί ο πληθωρισμός, ο στόχος της ΕΚΤ δεν θα καλυφθεί και, επομένως, θα τεθεί πάλι θέμα αύξησης επιτοκίων.
Διαβάστε ακόμη
Η υπογεννητικότητα βάζει στη «μέγγενη» Ασφαλιστικό και Υγεία
The Body Shop: Συζητήσεις με την Aurelius Group για την εξαγορά του
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ