Το «πακέτο Μπάιντεν» για στήριξη της αμερικανικής οικονομίας ψηφίστηκε από τη Γερουσία το Σάββατο, ανοίγοντας το δρόμο για τη διοχέτευση 1,9 τρισ. δολαρίων στην οικονομία των ΗΠΑ. Η ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων έχει προγραμματιστεί για την Τρίτη, αλλά καθώς το σώμα ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς στην πράξη δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το νομοσχέδιο θα πάρει το δρόμο για υπογραφή από τον πρόεδρο και υλοποίηση.
Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι πώς θα επιδράσουν τα 1,9 τρισ. δολάρια στην αμερικανική και τη διεθνή οικονομία, αλλά και στις αγορές.
Η «καλή πλευρά» του πακέτου Μπάιντεν είναι ότι θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα και την κατανάλωση, σε μια περίοδο που η αγορά εργασίας βρίσκεται με 9,5 εκατομμύρια θέσεις λιγότερες σε σχέση με την περίοδο πριν την πανδημία.
Οι ενδεχόμενες παρενέργειες, όμως, έχουν να κάνουν με πιθανή αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων οι οποίες θα φέρουν αύξηση των επιτοκίων.
Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα: Θα καταφέρει το πακέτο Μπάιντεν να ενισχύσει την οικονομία χωρίς να δημιουργήσει πληθωριστικές πιέσεις;
Ο συνδυασμός οικονομικής ανάκαμψης και αύξησης των επιτοκίων, παραδοσιακά σημαίνει καλά νέα για το χρηματιστήριο και κακά νέα για τα ομόλογα.
Εάν τα επιτόκια αυξηθούν τότε η αξία των υφιστάμενων ομολόγων θα υποχωρήσει και οι κάτοχοί τους τα πουλάνε, οδηγώντας τις τιμές χαμηλότερα. Όταν η τιμή των ομολόγων υποχωρεί η απόδοσή τους αυξάνεται και αυτό συμβαίνει το τελευταίο διάστημα στην αγορά ομολόγων.
Την ίδια στιγμή, ισχυρότερη οικονομική ανάκαμψη σημαίνει “καλά νέα” για τις μετοχές, καθώς ο κύκλος εργασιών και τα κέρδη αυξάνονται.
Όμως στο σημερινό περιβάλλον το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων ερμηνεύεται και ως προάγγελος προβλημάτων για πολλές εταιρείες που έχουν αυξήσει το δανεισμό τους λόγω του φθηνού χρήματος τα τελευταία χρόνια και θα δυσκολευτούν να αναχρηματοδοτήσουν το δανεισμό τους με υψηλότερο κόστος χρήματος.
Πέραν αυτού, εάν τα επιτόκια αυξηθούν, αλλάζει και η αποτίμηση των μετοχών, δικαιολογώντας χαμηλότερους δείκτες τιμής προς κέρδη (P/E). Με τα επιτόκια στο μηδέν, το μέρισμα μιας μετοχής έχει συγκριτικά μεγαλύτερη αξία και δικαιολογεί υψηλότερη τιμή μετοχής και δείκτη P/E της τάξης του 22-25. Εάν, όμως, τα επιτόκια αυξηθούν π.χ. στο 5-6%, η αποτίμηση αλλάζει και το «σωστό» P/E είναι χαμηλότερο.
Αυτός είναι και ο λόγος που τις τελευταίες ημέρες κάποιες μετοχές υποχώρησαν, κυρίως από τον τομέα της τεχνολογίας, που είχαν τρελά κέρδη τους τελευταίους μήνες.
Η πρωτοφανής κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στις αγορές, λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης («τύπωμα χρήματος») από τις κεντρικές τράπεζες και τα μηδενικά (ή και αρνητικά) επιτόκια, δημιουργεί συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας για το τι πρόκειται να συμβεί εάν η νομισματική πολιτική αλλάξει, όσο κι αν οι κεντρικές τράπεζες διαβεβαιώνουν ότι προς το παρόν δεν προτίθενται να κάνουν κάτι τέτοιο.
Ήδη πάντως οι αγορές ομολόγων έχουν προεξοφλήσει ότι θα υπάρξουν πληθωριστικές πιέσεις και αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση επιτοκίων.
Το δε μεγάλο ερώτημα -που αντιστοιχεί και στο χειρότερο δυνατό σενάριο- είναι τι θα συμβεί εάν εκδηλωθούν πληθωριστικές πιέσεις, αλλά η οικονομική ανάπτυξη δεν έρθει ή είναι χαμηλή.
Στην περίπτωση αυτή οι κεντρικές τράπεζες θα βρεθούν σε αδιέξοδο, καθώς θα πιέζονται από τη μια να συνεχίσουν να τροφοδοτούν την αγορά με ρευστότητα («τύπωμα» χρήματος και χαμηλά επιτόκια) για να τονώσουν την οικονομία, αλλά από την άλλη θα πιέζονται να αυξήσουν τα επιτόκια για να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό.
Στην αγορά πάντως, οι αποδόσεις (επιτόκιο) των αμερικανικών ομολόγων 10ετούς διάρκειας έχουν αυξηθεί στο 1,56%, καθώς οι τιμές των ομολόγων υποχώρησαν. Οι αποδόσεις των ομολόγων κινούνται αντίστροφα με τις τιμές και η προοπτική ανόδου των επιτοκίων προκάλεσε πωλήσεις οι οποίες οδήγησαν τις τιμές χαμηλότερα.
Βέβαια, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED) των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ, ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αυξήσει τα επιτόκια ή να σταματήσει το «τύπωμα» χρήματος, για το επόμενο διάστημα, εκτιμώντας ότι οι όποιες πληθωριστικές πιέσεις δεν θα έχουν διάρκεια ή βάθος.
Εάν λάβουμε υπ΄όψιν ότι πέρσι η FED είχε αναγγείλει ότι μπορεί να «ανεχτεί» και πληθωρισμό πάνω από το 2% (που είναι το επίσημο όριο) προσωρινά, αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι ο Πάουελ, είναι αποφασισμένος να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά.
Φαίνεται, όμως, ότι η αγορά ομολόγων «δοκιμάζει» τη FED και για το λόγο αυτό οι αποδόσεις των μακροχρόνιων ομολόγων ανεβαίνουν.
Πολύ μικρότερη είναι η άνοδος των αποδόσεων στα διετή ομόλογα, η οποία έφτασε στο 0,14% (από 0,13% προηγουμένως) πράγμα που σημαίνει ότι η καμπύλη των αποδόσεων των ομολόγων γίνεται πιο απότομη, κάτι που αποτελεί κατ΄εξοχήν ένδειξη ότι έρχεται ανάκαμψη και πληθωρισμός.
Το πακέτο των 1,9 τρισ. δολαρίων πέρασε μόνο με τις ψήφους των Δημοκρατικών, που σημαίνει ότι ο Τζο Μπάιντεν δεν κατάφερε να πετύχει διακομματική συναίνεση, αλλά από την άλλη πλευρά αυτό σημαίνει ότι τα ποσά εγκρίθηκαν χωρίς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις προς όφελος των Ρεπουμπλικάνων.
Οι περισσότεροι Αμερικανοί θα λάβουν μια επιταγή 1.400 δολαρίων ο καθένας, την τρίτη στη σειρά, ύστερα από τα 1.200 δολάρια πέρσι και τα 600 δολάρια τον περασμένο Δεκέμβριο. Τα έκτακτα επιδόματα ανεργίας θα συνεχιστούν μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο, ενώ θα διοχετευθούν και περίπου 350 δισ. δολάρια στις πολιτειακές αρχές.
Το σίγουρο είναι ότι τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη ομοσπονδιακή οικονομική ενίσχυση στην ιστορία και θα ενισχύσουν την οικονομία των ΗΠΑ, αλλά εκεί εστιάζεται και η κριτική η οποία εστιάζει στο ότι η οικονομική δραστηριότητα είχε ήδη αρχίσει να ανακάμπτει από το Φεβρουάριο και, επομένως, το ποσό της ενίσχυσης είναι υπερβολικό και μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως πληθωρισμό.
Διαβάστε ακόμα
Ποια θα είναι η επόμενη μέρα για τον τουρισμό στην Αθήνα
Χωρίς εισφορά αλληλεγγύης και το 2022
Cathie Wood: Η superstar επενδύτρια που διαχειρίζεται 50 δισ.