Οι ρυθμιστές των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη συγκαλούνται σε ψηφιακή σύνοδο αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν για την πιθανότητα νέων μεταλλάξεων του κορωνοϊού και τα νέα lockdown που απειλούν την παγκόσμια ανάκαμψη, ενώ παράλληλα θα προσπαθήσουν να βρουν τρόπους βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.
Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει γρηγορότερα από όσο ανέμεναν οι περισσότεροι λόγω της στιβαρής ανάπτυξης της Κίνας και των ΗΠΑ και της αύξησης των εμβολιασμών στις ανεπτυγμένες χώρες. Παρόλα αυτά, ένα νέο κύμα lockdown από την Ευρώπη έως τον Καναδά, απειλεί την ανάπτυξη αυτή.
«Τα περιθώρια στενεύουν», ανέφερε η Κρυσταλλίνα Γκεοργκίεβα του ΔΝΤ, υπογραμμίζοντας πως «όσο περισσότερο μας πάρει να αυξήσουμε την παραγωγή και την παράδοση των εμβολίων, τόσο το δυσκολότερο για να επιτύχουμε τους στόχους μας».
Το ΔΝΤ αναμένεται να αυξήσει τους υπολογισμούς του για παγκόσμια ανάπτυξη από το προηγούμενο 5,5%, σύμφωνα με την ίδια. Η φετινή ανάπτυξη ακολουθεί μία πτώση του 3,5% το 2020.
Το ανοιξιάτικο φόρουμ του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας λαμβάνει χώρα μεταξύ της 5ης και 11ης Απριλίου και συμπεριλαμβάνει κράτη μέλη εντός κι εκτός των G20. Η ανταπόκριση στην πανδημία, η βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και η κλιματική αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον.
Η μέχρι τώρα ανάκαμψη οφείλεται σε μεγάλο μέρος στα οικονομικά ταμεία ανάκαμψης ύψους $16 τρισ, αλλά και στις επενδύσεις και τις βοήθειες των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών, κυρίων ανεπτυγμένων χωρών, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Οι ΗΠΑ και μόνο έχουν ήδη “ρίξει” $5 τρισ στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της πανδημίας.
Τον περασμένο Ιανουάριο το ΔΝΤ υπολόγιζε ανάπτυξη της τάξεως του 5,1% για τις ΗΠΑ φέτος, αλλά οι ιδιώτες οικονομολόγοι υπολογίζουν ανάπτυξη ύψους 7%. Η Κίνα, η οποία περιόρισε την πανδημία γρηγορότερα, υπολογίζεται να έχει ανάπτυξη 8,1% το 2021.
Οι μεταλλάξεις
Ενα από τα ρίσκα στην ανάκαμψη είναι οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού. Τρεις εξ αυτών στη Βρετανία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική έχουν ήδη επεκταθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Ολες εξ αυτών αυξάνουν τις ανησυχίες της οπισθοδρόμησης εάν δεν περιοριστούν ενώ όλες είναι πιο μεταδόσιμες. Η Βρετανία σιγά-σιγά αρχίζει να χαλαρώνει το lockdown του Ιανουαρίου, ενώ στη Γαλλία, ο Πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε νέα περιοριστικά μέτρα την περασμένη εβδομάδα.
Στον Καναδά, η Οττάβα βρίσκεται υπό “πολιορκία” από ρεκόρ νέων προσβληθέντων, ενώ το Οντάριο παραμένει υπό αυστηρούς περιορισμούς στη μετακίνηση. Η Βραζιλία και η Ινδία έχουν, επίσης, αύξηση των κρουσμάτων.
Στις ΗΠΑ οι πολιτείες έχουν ξεκινήσει την άρση των μέτρων, αλλά με τα νούμερα σε μερικά μέρη να αυξάνονται ραγδαία, οι αρχές προειδοποιούν για μια νέα αύξηση των κρουσμάτων.
Μερικές μελέτες έχουν επιδείξει πως κάποια εμβόλια μπορεί να χάσουν μερική από την αποτελεσματικότητά τους ενάντια στις μεταλλάξεις της Νοτίου Αφρικής και της Βραζιλίας. Η μεγάλη ανησυχία έγκειται στο ότι τα νέα στελέχη μπορεί να υπερκεράσουν τις προσπάθειες εμβολιασμού και να δημιουργήσουν κατά μέρους επιδημίες, οδηγώντας σε περιορισμούς.
Οι επιστήμονες από την πλευρά τους, είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι, αφού οι νέες εμβολιαστικές τεχνολογίες αλλά και ο ίδιος μας ο οργανισμός έχει -επίσης- την ικανότητα να μεταλλάσσεται για την καταπολέμηση των νέων στελεχών. Παρόλα αυτά, τα νέα στελέχη υπογραμμίζουν και πάλι την ανάγκη εμβολιασμού.
Αναπτυσσόμενες οικονομίες
Ακόμη και πριν τις μεταλλάξεις του ιού, οι παγκόσμιες αρχές ανησυχούσαν για την ολοένα και αυξανόμενη διαφορά μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, που έγινε ακόμη πιο αισθητή κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες η κρίση του κορωνοϊού έχει μειώσει το κατά-κεφαλήν ΑΕΠ κατά 1/5 , υπερδιπλάσιο ποσοστό από το αντίστοιχο στις ανεπτυγμένες, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΔΝΤ. Πέρυσι και μόνο, πάνω από 100 εκατ ανθρώπων, ιδιαίτερα στη νότιο Ασία, κατρακύλησαν υπό το όριο της ακραίας φτώχειας το οποίο βρίσκεται στα $1,9 ανά ημέρα. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, περίπου 6 εκατομμύρια παιδιά μπορεί να σταματήσουν να πηγαίνουν σχολείο φέτος.
«Τα οικονομικά μέλλοντα διαφέρουν ολοένα και περισσότερο», ανέφερε η Γκεοργκίεβα. «Τα εμβόλια δεν είναι διαθέσιμα παντού και για όλους. Πολλές χώρες μένουν πίσω. Πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να χάνουν τις δουλειές τους και να βρίσκονται στο όριο της φτώχειας».
Η χρηματοδότηση προς τα φτωχότερα έθνη είναι περιορισμένη, τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες προσπαθούν να βοηθήσουν την εγχώριά τους κατάσταση. Το γκρουπ των G20 έχει προσφέρει $5 δισ χαλάρωσης χρέους σε πάνω από 40 αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά οι ιδιωτικές τράπεζες δεν έχουν μπει κι αυτές στο παιχνίδι. Τα εξωτερικά χρέη των χωρών αυτών υπερδιπλασιάστηκαν μεταξύ του 2010 και του 2019, σε πάνω από $750 δισ, σύμφωνα με το Institute of International Finance.
«Οι πλούσιες χώρες έχουν καταφέρει να διαθέσουν τρισεκατομμύρια σε ταμεία ανάκαμψης και οικονομικά κίνητρα στους πολίτες και τις οικονομίες τους, αλλά τί θα γίνει με τις φτωχές και τις μέσες χώρες;» αναρωτάται η Νάντια Ντάαρ, επικεφαλής της Oxfam International στην Ουάσινγκτον.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος χωρίς επέκταση του προβλήματος, το ΔΝΤ προτείναι τη διάθεση $650 δισ σε διεθνές απόθεμα μέσω Special Drawing Rights ή Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα (SDR/ΕΤΔ) στο οποίο θα μπορούν να βασίζονται ορισμένες χώρες. Οι επικριτές του προγράμματος υπογραμμίζουν, όμως, πως αυτός ο τρόπος είναι ανεπαρκής αφού το μεγαλύτερο μέρος των αποθεματικών θα δοθούν στις πλουσιότερες χώρες οι οποίες είναι και οι μεγαλομέτοχοι του ΔΝΤ. Το αμερικανικό κόμμα των Ρεπουμπλικανών επίσης υποστηρίζει πως μέρος των αποθεμάτων μπορεί να βοηθήσει καταπιεστικές κυβερνήσεις και δικτατορίες αλλά και να χρηματοδοτήσει τρομοκρατικές οργανώσεις.
Προς απάντηση των επικρίσεων αυτών το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ ανέφερε πως οι ΗΠΑ θα μπορούν να μπλοκάρουν την άντληση δολαρίων μέσω ΕΤΔ σε όσες χώρες δεν συμπλέουν με τα αμερικανικά συμφέροντα.
Πληθωρισμός
Υπάρχουν, επίσης, και φόβοι για τη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων λόγω της τεράστιας έγχυσης τρισεκατομμυρίων προς καταπολέμηση του οικονομικού κόστους της πανδημίας, ο οποίος μπορεί να επιβαρύνει τις υπερχρεωμένες οικονομίες.
«Ενα μεγάλο ερώτημα είναι το πόσο γρήγορη θα μπορεί να είναι η απόσυρση της οικονομικής βοήθειας και εάν κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε χρεοκοπίες», ανέφερε η Οντίλ Ρενό-Μπάσσο, της European Bank for Reconstruction and Development.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ από την πλευρά του, ανέφερε πως δεν αναμένει την αλλαγή της ρότας της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας. Παρόλα αυτά, η απόδοση των δεκαετών αμερικανικών ομολόγων βρέθηκε στο 1,72% την προηγούμενη εβδομάδα, σε σχέση με το 0,91% το τέλος του 2020, σηματοδοτώντας οικονομική ανάκαμψη, αλλά παραμένοντας χαμηλό σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα.
Διαβάστε ακόμη:
ΟΑΕΔ: Πότε θα καταβληθούν τα επιδόματα ανεργίας – Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
e-ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ: «Ζεστό» χρήμα σε χιλιάδες δικαιούχους – Ποιοι πάνε ταμείο μέχρι τις 9 Απριλίου