Το μικροσκοπικό εμιράτο του Κατάρ στον Περσικό Κόλπο έχει αποδειχθεί ως ο φίλος παντός καιρού για την Τουρκία. Το πρώτο άτομο που απαντά στο τηλέφωνο του Ταγίπ Ερντογάν κάθε φορά που ξεμένει από χρήματα είναι ο Εμίρης του Κατάρ, Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι.
Ήταν το Κατάρ των 300.000 που έσπευσε να βοηθήσει την Τουρκία των 82 εκατομμυρίων μετά την κρίση του κοροναϊού, όταν τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας τελείωσαν και υποχώρησαν σε αρνητικό έδαφος στην προσπάθεια στήριξης της λίρας.
Το πλούσιο σε φυσικό αέριο Κατάρ «έβαλε πλάτη» στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας τριπλασιάζοντας μια συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Δηλαδή 15 δισ. από τα 38 που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην κεντρική τράπεζα πρόήλθαν από ριάλ του Κατάρ.
Ανταπόδοση ή business;
Δεν είναι γνωστό εάν το έθνος του Κόλπου το κάνει αυτό από ανταπόδοση στην Άγκυρα – οποία είχε σπεύσει να βοηθήσει κατά τη διάρκεια του εμπάργκο του Κατάρ από τις υπόλοιπες χώρες του Περσικού Κόλπου το 2018.
Η αποκαλυπτική ανάλυση του Μπουράκ Τουιγκάν εντοπίζει ένα εντυπωσιακό στοιχείο. Φαίνεται να μην υπάρχει όριο στις τουρκικές εταιρείες που εξαγοράζουν οι Καταριανές «έναντι πινακίου φακής».
Προσφορές: Από 1 δισ. μόνο 50 εκατομμύρια
Οι Καταριανοί αγόρασαν ένα εργοστάσιο τεθωρακισμένων οχημάτων αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια: Αυτό ήταν το τίμημα για το 50% της BMC, ενός από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές εμπορικών και στρατιωτικών οχημάτων της Τουρκίας. Το άλλο μισό ανήκει σε έναν επιχειρηματία με στενούς δεσμούς με τον Erdoğan, τον Εθέμ Σανσάκ.
Οι Καταριανοί απέκτησαν επίσης το μεγαλύτερο πάροχο συνδρομητικής τηλεόρασης της Τουρκίας, Digiturk, έγιναν συνέταιροι στον όμιλο media ATV-Sabah, αγόρασαν την πλειοψηφία των μετοχών της βιομηχανίας πουλερικών Banvit και του πολυκαταστήματος Beymen.
Προσθέστε: αρχοντικά στο διάσημο Βόσπορο της Κωνσταντινούπολης, ξενοδοχεία στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Μαρμαρίδας και ολόκληρο το οροπέδιο των Σουρμένων στη βόρεια περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Αλλά η μεγαλύτερη επένδυσή τους ήταν το τζετ ύψους 400 εκατομμυρίων δολαρίων δώρο του Εμίρη στον Ερντογάν το 2018, καθώς και την ονομασία ενός αλόγου κούρσας – αξίας εκατομμυρίων δολαρίων – προς τιμήν του Ερντογάν.
Όπου υπάρχει πολύτιμο οικόπεδο στην Τουρκία, εκεί θα βρείτε τους Καταριανούς, αναφέρει ο Τουιγκάν. Μερικά από τα ιστορικά, ξύλινα σπίτια στο Σουλειμανιέ της Κωνσταντινούπολης – κομμάτι του ευρύτερου μνημείου παγκόσμιας πολιτστικής κληρονομιάς της UNESCO – μετατρέπονται σήμερα σε μοντέρνες πολυκατοικίες.
Ο πολεοδομικός μετασχηματισμός που εκτείνεται σε μια έκταση 102 στεμμάτων και περιλαμβάνει πάνω από 700 σπίτια κατασκευάζονται από την φίλα προσκείμενη στον Ερντογάν εταιρεία Kuzu Construction και την Qatari Diar. Οι δύο εταιρείες υπέγραψαν αμφιλεγόμενες επενδύσεις στην αριστοκρατική περιοχή Ατάκιοϊ της Κωνσταντινούπολης.
Η μητέρα του Εμίρη, Σεϊχα Μοζά μπιντ Νασέρ, αγόρασε ένα οικόπεδο 44 στρεμμάτων πάνω από εκεί που θα περάσει η νέα διώρυγα του Βοσπόρου. Το ότι το αγόρασε συμπτωματικά πριν ανακοινωθεί η διαδρομή της διώρυγας εξόργισε αρκετούς Τούρκους.
Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η Γενική Διεύθυνση Κτηματολογίου και Κτηματολογίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας της Τουρκίας απαγόρευσε την πρόσβαση στα σχετικά πολεοδομικά έγγραφα και τους τίτλους ιδιοκτησίας.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, ο αρθρογράφος Μουράτ Μουράτογλου ρώτησε αναρωτήθηκε τί έχει υποσχεθεί η Τουρκία το Κατάρ σε αντάλλαγμα όλης αυτής της βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης συμφωνίας ανταλλαγής συναλλάγματος.
«Είναι ολόκληρο το Kanal Istanbul; Είναι Το Ταμείο Πλούτου της Τουρκίας, του οποίου οι κινήσεις καλύπτονται από μυστήριο; Είναι η Κρατική Vakıfbank; Η Botas; Η Turkish Airlines;» έγραψε ο Μουράτογλου.
Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Για παράδειγμα, υπήρξαν ασυνήθιστες αυξήσεις στα μερίδια εταιρειών του Κατάρ στο τουρκικό χρηματιστήριο. Το χαρτοφυλάκιο έξι εταιρειών του Κατάρ υπερτριπλασιάστηκε σε έξι μήες: από 16 δισεκατομμύρια λίρες (2,3 δισεκατομμύρια δολάρια) στα τέλη Ιουνίου 2019 σε σχεδόν 59 δισεκατομμύρια λίρες μέχρι το τέλος του έτους.
Οι ειδικοί λένε ότι η QNB Finansbank ενδέχεται να ανοίξει δεύτερο δημόσιο διαγωνισμό ή να αποσυρθεί από το χρηματιστήριο τις επόμενες ημέρες. Όπως είναι σήμερα, οι Καταριανοί είναι οι μεγαλύτεροι ξένοι επενδυτές στο Borsa Istanbul (Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης).
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016 για ανατροπή της κυβέρνησης του Ερντογάν, φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν προπαγανδιστικά ρεπορτάζ λέγοντας ότι το Κατάρ και άλλες χώρες του Κόλπου θα διοχετεύσουν μεγάλες επενδύσεις στην Τουρκία.
Ένας ισχυρισμός ισχυρίστηκε ότι το Κατάρ και οι Σαουδάραβες επενδυτές θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις αξίας 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων επιπλέον της αποστολής καυτών χρημάτων τους έξι μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.) Αλλά αυτά τα χρήματα δεν έφτασαν ποτέ.
Δεν έχουν ακόμα δοθεί διευκρινήσεις σχετικά με την επένδυση ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανακοίνωσε το Κατάρ στην Τουρκία μετά την κρίση με τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2018 με αφορμή τον φυλακισμένο πάστορα Άντριου Μπράνσον. Ίσως έφτασαν αυτά τα χρήματα, ίσως μπήκαν σε τσέπες ορισμένων ανθρώπων – κανείς δεν γνωρίζει.
Ακόμη και πριν από αυτό, υπήρχαν αναφορές στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης σχετικά με τα σχέδια που υποστηρίζει το Κατάρ στην Τουρκία, για παράδειγμα τη χρηματοδότηση από το Κατάρ της Nebras Energy που επενδύει 14 δισεκατομμύρια δολάρια σε θερμοηλεκτρικό σταθμό, Καχραμανμαρας. Το έργο έχει τρία στάδια, και αναμένεται να ολοκληρωθεί την επόμενη δεκαετία.
Εν τω μεταξύ, οι ηγέτες ανταλλάσουν συνεχώς επισκέψεις, και όχι μόνοι τους.
Ο Ερντογάν και η οικογένειά του πήγαν στο Κατάρ 56 φορές σε 12 χρόνια, ενώ ο Εμίρης του Κατάρ και η συνοδεία τους επισκέφτηκαν την Τουρκία 45 φορές, είχε αναφέρει σε τουίτ ο δημοσιογράφος Τουφάν Τιρένς. «Τί έρωτας είναι αυτός;» αναρωτιώταν.
Ο αριθμός των επισκέψεων έχει πολλαπλασιαστεί έκτοτε. Μια εντυπωσιακή φωτογραφία από συνάντηση μεταξύ των δύο πλευρών το 2018, απεικονίζει τον Ερντογάν, τον ο Αλ Θάνι, τον τότε υπουργό Ενέργειας και γαμπρό του Ερντογάν Μπεράτ Αλμπαράκ, τον ξάδερφος του Αλ Θάνι και ο τον υπουργό Εξωτερικών Αμπντουλάχμαν αλ-Τάνι γύρω από ένα τραπέζι, χωρίς τα σακάκια τους.
Ο σημερινός πρεσβευτής της Τουρκίας στο Κατάρ, Φικρέτ Εζέρ, είναι φίλος του Ερντογάν από το γυμνάσιο. Ο Εζέρ ανακοίνωσε ότι οι Καταριανοί είχαν άμεσες και έμμεσες επενδύσεις στην Τουρκία συνολικού ύψους 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το πρώτο εξάμηνο του 2019. Ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη ανάλυση αυτού του αριθμού.
Και κανείς δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες.