Σε παγκόσμιο οικονομικό θρίλερ εξελίσσονται οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μάχη μεταξύ της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ είναι οριακή ενώ οι οικονομικές αναλύσεις προβλέπουν ότι το αποτέλεσμα θα επηρεάσει σοβαρά το παγκόσμιο εμπόριο και ειδικά την ευρωπαϊκή οικονομία.
Μια προεδρία της Κάμαλα Χάρις υπόσχεται συνέχιση της συνεργασίας με την Ευρώπη αλλά και των προστατευτικών μέτρων στήριξης της αμερικανικής παραγωγής, ενώ οι Δημοκρατικοί σχεδιάζουν να συνεχίσουν και να εντείνουν τα μέτρα κατά της Κίνας.
Μια προεδρία Τραμπ πιθανότατα κρύβει σημαντικές διαταραχές με υψηλούς δασμούς και άλλα προστατευτικά μέτρα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εμπορικούς πολέμους και αυξημένο πληθωρισμό.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και οι δύο υποψήφιοι όπως και τα προγράμματα των κομμάτων τους υποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν την στροφή προς τον οικονομικό προστατευτισμό.
Η τάση αυτή έχει αποκτήσει δυναμική σε παγκόσμιο επίπεδο, με τους νέους εμπορικούς περιορισμούς να τριπλασιάζονται από το 2019.
Εάν εκλεγεί ο Τραμπ, η τάση αυτή ενδέχεται να επιταχυνθεί καθώς θα εφαρμόσει επιθετικές δασμολογικές πολιτικές.
Οι αυξημένοι δασμοί θα οδηγήσουν τις εταιρείες να επανασχεδιάσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, οδηγώντας σε κατακερματισμό των παγκόσμιων εμπορικών δικτύων, καθώς θα προσπαθούν να αποφύγουν το υψηλό κόστος εισαγωγών.
Η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να υποβαθμιστεί περαιτέρω με μια κυβέρνηση Τραμπ, καθώς οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος παραγωγής λόγω της χαλάρωσης των κανονιστικών υποχρεώσεων που έχει υποσχεθεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ενώ την ίδια στιγμή τα ευρωπαϊκά προϊόντα θα μείνουν έξω από την αμερικανική αγορά λόγω των δασμών 10-20% που προγραμματίζει ο τελευταίος.
Εάν η Κάμαλα Χάρις κερδίσει την προεδρία, οι εμπορικές πολιτικές της αναμένεται να προωθήσουν ένα πιο σταθερό και συνεργάσιμο διεθνές εμπορικό περιβάλλον. Προφανώς θα διατηρήσει ορισμένα προστατευτικά μέτρα, ιδίως έναντι της Κίνας, αλλά η κυβέρνησή της είναι λιγότερο πιθανό να επιβάλει γενικούς δασμούς στην Ε.Ε. Αντ’ αυτού, η Χάρις θα επικεντρωθεί πιθανότατα σε στοχευμένους δασμούς και διπλωματική δέσμευση για την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Μια κυβέρνηση Χάρις πιθανότατα θα δώσει προτεραιότητα στη διατήρηση ισχυρών διατλαντικών δεσμών, αναγνωρίζοντας ότι η ΕΕ είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Η Ε.Ε. έχει πλεόνασμα περίπου 133 δισ. ευρώ από τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, καθώς εξάγει αγαθά 553 δισ. ευρώ και εισάγει αγαθά αξίας 350 δισ. ευρώ.
Η συνέχιση του status quo από την Χάρις, χωρίς δασμούς θα συνέβαλε στη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη, σε μια δύσκολη περίοδο για την τελευταία, ειδικά για τη Γερμανία, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές.
Αντίθετα, μια προεδρία Τραμπ πιθανότατα θα εγκαινιάσει ένα κύμα προστατευτικών πολιτικών που θα μπορούσαν να διαταράξουν σημαντικά τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις και να προκαλέσουν μεγάλες αναταράξεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Ο Τραμπ έχει προτείνει την επιβολή δασμών από 10% έως 20% σε όλα τα προϊόντα που παράγονται στο εξωτερικό, αλλά θα φτάνουν έως και το 60% για τις κινεζικές εισαγωγές. Οι δασμοί αυτοί θα αυξήσουν το κόστος για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Το πιθανότερο είναι ότι τα μέτρα αυτά θα οδηγήσουν σε αντίποινα δασμών από τις ευρωπαϊκές χώρες, επιβαρύνοντας περαιτέρω τις οικονομικές σχέσεις.
Ειδικά η οικονομία της Γερμανίας που εξαρτάται από τις εξαγωγές και βρίσκεται ήδη σε ύφεση, θα δει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται περαιτέρω και κινδυνεύει με χαριστική βολή στην αυτοκινητοβιομηχανία της που θα βρεθεί υπό τη διπλή πίεση των αμερικανικών δασμών στις εξαγωγές και των φτηνών εισαγωγών ηλεκτρικών οχημάτων από την Κίνα.
Παρόλο που η Χάρις δεν πρόκειται να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, αναμένεται να συνεχίσει την σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα και πιθανότατα θα πιέσει και την Ευρώπη να σκληρύνει και εκείνη τη στάση της απέναντι στο Πεκίνο και τις ευρωπαϊκές εταιρείες να απομακρυνθούν από την Κίνα.
Κάτι τέτοιο πιθανώς θα οδηγήσει σε αυξημένο ανταγωνισμό μεταξύ ευρωπαϊκών και κινεζικών επιχειρήσεων στις παγκόσμιες αγορές, ιδίως σε τομείς όπως η τεχνολογία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δημιουργώντας έναν πρόσθετο παράγοντα πίεσης στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η πίεση αυτή θα είναι πολύ πιο έντονη βέβαια με μια προεδρία Τραμπ, εάν τελικά ο τελευταίος υλοποιήσει όσα έχει υποσχεθεί.
Οι προστατευτικές πολιτικές του Τραμπ πιθανότατα θα επιδεινώσουν τις γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Κίνας και τούτο μπορεί να οδηγήσει σε αντίποινα, πυροδοτώντας ένα παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο με άγνωστες συνέπειες
Επιπλέον, ο σκεπτικισμός του Τραμπ απέναντι στο ΝΑΤΟ και τις πολυμερείς συμφωνίες εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στην Ευρώπη.
Στην καλύτερη περίπτωση οι ευρωπαϊκές χώρες θα κληθούν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους, επιβαρύνοντας τους κρατικούς προϋπολογισμούς, σε μια περίοδο που η οικονομία θα πιέζεται από την επιβράδυνση των εξαγωγών.
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών είναι ότι οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μπορεί να μειωθούν κατά 100-150 δισ. ευρώ, ενώ το ΑΕΠ της Ε.Ε. μπορεί να υποχωρήσει κατά 1-1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Το σχέδιο της Χάρις για τη φορολογία αποσκοπεί σε αύξηση των εσόδων, με μειώσεις φόρων για όλους εκτός από τους πλουσιότερους. Η Χάρις προτείνει αυξήσεις φόρων που εκτιμάται ότι θα συγκεντρώσουν περίπου 4,1 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2025 έως το 2034. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει μείωση της φορολογίας της μεσαίας τάξης κατά μέσο όρο περίπου 1.980 δολάρια ετησίως και σημαντικές αυξήσεις για το πλουσιότερο 1% των φορολογουμένων, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μέση αύξηση της φορολογίας κατά 121.460 δολάρια.
Αντίθετα, μια προεδρία Τραμπ θα επικεντρωθεί στην παράταση των φορολογικών περικοπών του 2017, οι οποίες μείωσαν τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή από το 35% στο 21%. Οι προτάσεις του Τραμπ θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση του εταιρικού φόρου στο 15%, ωφελώντας τις επιχειρήσεις, αλλά αυξάνοντας σημαντικά το εθνικό χρέος λόγω του δανεισμού που θα πρέπει να καλύψει την απώλεια κρατικών εσόδων.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να προσθέσουν μεταξύ 7,5 και 15,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στο εθνικό χρέος κατά την επόμενη δεκαετία.
Διαβάστε ακόμη
«Καπνική Μιχαηλίδης»: Από τον «καπνό» των ζημιών στη «φωτιά» των πλειστηριασμών (pics)
Μάστιγα οι ρευματοκλοπές: Πάνω από 400 εκατ. ευρώ οι ετήσιες απώλειες
ΤΑΞΙ: Έρχονται κλιμάκια ελεγκτών και πρόστιμα για το αυτοκόλλητο σήμα (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα