Την δεύτερη ημέρα του Νοεμβρίου, δεκάδες εκατομμύρια χρήστες των social media μοιράστηκαν με τους ψηφιακούς τους φίλους το spotify wrapped τους, δηλαδή την ετήσια ανασκόπηση των μουσικών τους συνηθειών, από τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες, μέχρι την δεκαετία που νοστάλγησαν περισσότερο.
Γιατί όσο και αν έχει αλλάξει η φύση της μουσικής, τα περισσότερα άτομα συνεχίζουν να την θεωρούν αρκετά σημαντικό κομμάτι της ζωής τους, ώστε να θέλουν να μοιραστούν τα γούστα τους και να πάρουν μία ιδέα για τις προτιμήσεις των άλλων. Όπως και όλες οι βιομηχανίες, έτσι και αυτή της μουσικής, έχει αλλάξει δραστικά ως αποτέλεσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας. Από τα βινύλια στις κασέτες και από τα CD στις παράνομες λήψεις τραγουδιών στο Napster, η εμπειρία του μουσικόφιλου αλλάζει συνεχώς από γενιά σε γενιά.
Η πιο σημαντική αλλαγή των καιρών μας στον τομέα της μουσικής ήρθε στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, με την δημιουργία των εφαρμογών streaming. Ξαφνικά, στην μισή τιμή ενός βινυλίου, μπορούσες να ακούσεις όποιο τραγούδι θέλεις, όποτε θέλεις, σε οποιαδήποτε συσκευή. Οι εφαρμογές streaming έφεραν την επανάσταση σε όλες τις πτυχές της μουσικής και είναι πλέον δύσκολο να βρεις τι έχει μείνει ίδιο.
Όσο και να αλλάξει ο κόσμος, όμως, πάντα θα παραμείνει ενδιαφέρον το πώς η τέχνη αλληλεπιδρά με την ανάγκη για κέρδος. Είναι πραγματικά ωραίο να βλέπεις αυτούς τους βιρτουόζους καλλιτέχνες, που δημιουργούν για την χαρά της έκφρασης, μα η ιστορία δείχνει πως και στην τέχνη, η ζήτηση σμιλεύει το προϊόν αναλόγως.
Έτσι, το streaming άλλαξε την μουσική αυτή καθ’ εαυτή. Επειδή οι καλλιτέχνες και οι δισκογραφικές πληρώνονται ανά stream, η διάρκεια των τραγουδιών μειώθηκε δραστικά. Από τι στιγμή που για να μετρήσει ένα stream, ο χρήστης πρέπει να ακούσει τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα του τραγουδιού, οι καλλιτέχνες άλλαξαν τον τρόπο που γράφουν κομμάτια. Τέλος οι μεγάλες, θεατρικές εισαγωγές, το τραγούδι πρέπει να είναι «πιασάρικο» από την αρχή.
Για τους πιο παραδοσιακούς ακροατές, μεγάλη τραγωδία είναι και η μοίρα των άλμπουμ. Στις παλιές καλές εποχές θα σου πουν, ο κάθε δίσκος είχε σημασία, ήταν ένας ολόκληρος κύκλος. Μέσα σε μερικά χρόνια ο David Bowie μεταμορφωνόταν από τον εξωγήινο Ziggy Stardust στον καλοντυμένο και σκοτεινό Thin White Duke.
Σήμερα, από οικονομική άποψη, όσο περισσότερα τραγούδια έχει ο δίσκος τόσο το καλύτερο και όσο πιο συχνά κυκλοφορούν οι δίσκοι τόσο μεγαλύτρα είναι τα κέρδη. Διότι με αυτήν την τεχνική ο καλλιτέχνης πάντα παραμένει σχετικός, «relevant» που λένε οι ξένοι, γιατί το διαδίκτυο είναι μία θάλασσα πληροφοριών και είναι πολύ εύκολο κάποιος να βρεθεί κάτω από την επιφάνεια και να μην τον βρει κανείς.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι μυστικά, τα είπε και ο John Janick, ο CEO της Interscope, της μεγαλύτερης δισκογραφικής στον πλανήτη, στη Wall Street Journal.
«Στο παρελθόν, μπορούσες να έχεις 18μηνους κύκλους για κάθε άλμπουμ. Τώρα πρέπει να βγάζεις μουσική συνεχώς. Ο DaBaby(πλέον ένας από τους πιο γνωστούς ράπερ στον πλανήτη) κυκλοφορεί άλμπουμ σχεδόν κάθε έξι μήνες εδώ και τέσσερα χρόνια. Με την Billie (Eilish) βγάζουμε τραγούδι με βίντεο κλιπ κάθε δύο με τρεις μήνες. Αυτό δουλεύει για εκείνους».
Σε αντίθεση με κάποιον ρομαντικό της μουσικής, όμως, ο Janick δεν ακουγόταν καθόλου ενοχλημένος με το νέο τοπίο της μουσικής βιομηχανίας. Στην περίοδο 2015-2019, τα συνολικά έσοδα της μουσικής βιομηχανίας, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα κέρδη από τις ζωντανές εμφανίσεις και άλλων ειδών προϊόντα, είχαν σύνθετο ετήσιο αριθμό ανάπτυξης(CAGR) ύψους 13%. To 2019 ήταν μακράν η καλύτερη χρονιά της βιομηχανίας εδώ και μία δεκαετία και το 80% των συνολικών εσόδων ήρθαν από τις εφαρμογές streaming.
Όποτε ίσως το Spotify, με τους 320 εκατομμύρια χρήστες και τους 140 εκατομμύρια συνδρομητές, να μην είναι τόσο κακό για την μουσική, τουλάχιστον από οικονομική άποψη. Κάποιοι ίσως τολμούσαν κιόλας να πουν πως το streaming ήταν η ιδανική εξέλιξη, γιατί μειώνει σημαντικά την πειρατεία.
Επιπλέον, τα πλεονεκτήματα του διαδικτύου κάνουν την διαδικασία της δημιουργίας, της διαφήμισης και της διανομής της μουσικής πολύ πιο εύκολη για έναν επίδοξο μουσικό. Κάτι που φαίνεται και από το γεγονός πως στην τελευταία δεκαετία, το 35% των καλλιτεχνών που βρέθηκαν στα αμερικανικά charts προέρχονταν από ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες, ενώ το 2001 αυτός ο αριθμός ήταν μόλις στο 13%.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες, ειδικότερα όσοι δεν έχουν ήδη ορδές θαυμαστών που αδημονούν για τον επόμενο δίσκο τους, είναι οικονομικό. Είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί πόσα χρήματα βγάζει ανά stream κάθε καλλιτέχνης, γιατί το κάθε stream έχει διαφορετική αξία, αλλά από τότε που κυκλοφόρησαν οι εφαρμογές streaming, αρκετοί τραγουδιστές έχουν εκφράσει την δυσαρέσκεια τους για τα έσοδα τους. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς, σαν την Taylor Swift και τον Thom York των Radiohead, αρνιούνταν για χρόνια να κάνουν την μουσική τους διαθέσιμη στους χρήστες του Spotify.
Πάντως, παρά τους (αρκετούς) επικριτές τους, οι εφαρμογές streaming έχουν ήδη γίνει το επίκεντρο της μουσικής βιομηχανίας. Το Spotify, όμως, δεν σταματάει εδώ. Η σχετικά νέα αγορά, που παρ’ όλα αυτά φαίνεται ήδη κορεσμένη, είναι αυτή των podcasts και το Spotify έχει μπει για τα καλά στο παιχνίδι. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, η σουηδική εταιρεία αγόρασε, μεταξύ άλλων, τα δίκτυα, Megaphone (235$ εκ.), Gimlet και Anchor (340$ εκ.), The Ringer (195$ εκ.) και το Joe Rogan Podcast, για 100 εκατομμύρια δολάρια.
Κάπως έτσι εξηγείται πως είναι δυνατόν το Spotify, μακράν η μεγαλύτερη εφαρμογή streaming στον κόσμο, δώδεκα ολόκληρα χρόνια μετά την ίδρυση του, να μην βγάζει κέρδος. Όπως έχει πει πολλές φορές ο συνιδρυτής του, Ντάνιελ Εκ, η εταιρεία του είναι ακόμη στην φάση της ανάπτυξης. Ο 37χρονος δισεκατομμυριούχος (το net worth του υπολογίζεται στα 4,5$ δισ.) βλέπει πως το ραδιόφωνο χάνει έδαφος, ειδικότερα στα νεανικά κοινά και δεν σκοπεύει να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη.
Είναι προφανές ότι βλέπει το Spotify σαν κάτι παραπάνω από μία εφαρμογή αποκλειστικά για μουσική και η υπομονή που δείχνει, σε συνδυασμό με την φιλοδοξία του, είναι εντυπωσιακή. Μένει μόνο να δούμε αν θα του βγει σε καλό, αν και μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το 2040, για να μάθουμε τι θα ακούει ο κόσμος, όσο ταξιδεύει με τον αυτόματο πιλότο στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο του.
Διαβάστε περισσότερα
Ελλάκτωρ: «Eμφύλιος» μέχρι τέλους για τον έλεγχο του ομίλου
Η ΕΚΤ παίρνει το όπλο της – Τι προβλέπουν οι οικονομολόγοι για τις επόμενες κινήσεις της
Ταμείο Ανάκαμψης: Τον Ιανουάριο τα πρώτα κονδύλια από τα €1,8 τρισ. ευρώ