Τύμπανα πολέμου ηχούν στη Μέση Ανατολή μετά τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια κατά τη διάρκεια επίθεσης στην Τεχεράνη.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κατά τη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν το πρωί της Τετάρτης, έδωσε εντολή στο Ιράν να πλήξει άμεσα το Ισραήλ, σε αντίποινα, σύμφωνα με τρεις Ιρανούς αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για την εντολή, και μεταδίδουν οι New York Times.
Το Ιράν και η Χαμάς κατηγόρησαν το Ισραήλ για τη δολοφονία– το οποίο δεν αναγνώρισε ούτε διέψευσε τη δολοφονία του Χανίγια, ο οποίος βρισκόταν στην Τεχεράνη για την ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν. Κατά τη διάρκεια σχεδόν 10 μηνών πολέμου στη Γάζα, το Ιράν προσπάθησε να επιτύχει μια ισορροπία, ασκώντας πίεση στο Ισραήλ με έντονα αυξημένες επιθέσεις από τους συμμάχους του και τις πληρεξούσιες δυνάμεις του στην περιοχή, αποφεύγοντας παράλληλα έναν ολοκληρωτικό πόλεμο μεταξύ των δύο εθνών.
Στο μεταξύ, αρκετά κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασαν ανησυχία χθες Τετάρτη για τον κίνδυνο κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή, χαρακτηρίζοντας κρίσιμη την κατάσταση μετά τον θάνατο στην Τεχεράνη του ηγέτη της Χαμάς σε πλήγμα αποδιδόμενο στο Ισραήλ.
Μερικές ώρες μετά τον θάνατο του Ισμαήλ Χανίγια, του πολιτικού ηγέτη του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος, το ΣΑ συγκλήθηκε εκτάκτως κατόπιν αιτήματος του Ιράν, που υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία, την Κίνα και την Αλγερία.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας «θα έπρεπε να λάβει άμεσα μέτρα προκειμένου το Ισραήλ να λογοδοτήσει για αυτή την πράξη επίθεσης», χωρίς να αποκλείονται «κυρώσεις και άλλα απαραίτητα μέτρα για να αποτραπούν περαιτέρω παραβιάσεις και να επιδειχθεί ότι οι μοχθηρές δραστηριότητες του Ισραήλ δεν θα γίνουν ανεκτές από τη διεθνή κοινότητα», δήλωσε ο ιρανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, διατρανώνοντας για ακόμη μια φορά το δικαίωμα της Τεχεράνης στη «νόμιμη άμυνα».
Ο Ισμαήλ Χανίγια δολοφονήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες χθες Τετάρτη στην Τεχεράνη, σε πλήγμα το οποίο απέδωσαν στο Ισραήλ η Χαμάς και το Ιράν, που υποσχέθηκαν να εκδικηθούν τον θάνατό του, αυξάνοντας την ανησυχία για το ενδεχόμενο ανάφλεξης όλης της περιοχής εν μέσω του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, που σήμερα διανύει την 300ή ημέρα του.
Κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ιδίως η Κίνα, η Ρωσία και η Αλγερία, καταδίκασαν απερίφραστα τη δολοφονία.
«Το Ισραήλ ασκεί πολιτική αιματοχυσίας και καμμένης γης, αφήνοντας πίσω καταστροφή, ατελείωτο κύμα βίας που κατακλύζει τη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, την Υεμένη, τον Λίβανο, και τώρα την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Πού θα σταματήσει αυτή η τρέλα;» διερωτήθηκε ρητορικά ο αλγερινός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη Αμάρ Μπεντζαμά, κατηγορώντας την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου πως επιδίδεται σε «σαμποτάζ» των προσπαθειών να αποκατασταθεί η ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο τα περισσότερα κράτη μέλη απλά εξέφρασαν την ανησυχία τους για την κλιμάκωση του πολέμου στην περιοχή.
«Φοβόμαστε πως η περιοχή βρίσκεται στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου», τόνισε η πρεσβεύτρια της Ιαπωνίας, η Σίνο Μιτσούκο, ενώ η Σλοβενία εκτίμησε πως περιοχή βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα».
«Καλούμε να επιδειχθεί η μέγιστη υπευθυνότητα και να ασκηθεί η μέγιστη αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθεί η ανάφλεξη της περιοχής», δήλωσε από την πλευρά της η αναπληρώτρια πρεσβεύτρια της Γαλλίας στα Ηνωμένα Έθνη Ναταλί Μπροντέρ.
Πριν από την έκτακτη συνεδρίαση, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε με ανακοίνωση που δημοσιοποίησε ο εκπρόσωπός του πως οι επιθέσεις στην Τεχεράνη, καθώς και στη Βηρυτό, όπου το Ισραήλ στοχοποίησε ανώτερο στέλεχος της λιβανικής Χεζμπολά, αποτελούν «επικίνδυνη κλιμάκωση».
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεργαστεί για να αποτραπούν επειγόντως ενέργειες που θα μπορούσαν να σπρώξουν ολόκληρη τη Μέση Ανατολή στο κενό, με καταστροφικές συνέπειες για τους αμάχους», έκρινε ο κ. Γκουτέρες.
«Θα ήταν καλύτερο να μην γίνεται σεναριολογία για τον αντίκτυπο των πρόσφατων εξελίξεων για την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή, δεν είναι ούτε άμεσος ούτε αναπόφευκτος ο ευρύτερος πόλεμος», έκρινε από την άλλη ο αναπληρωτής πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Ρόμπερτ Γουντ, επιμένοντας για ακόμη μια φορά στο δικαίωμα του Ισραήλ -του οποίου η Ουάσιγκτον είναι ο κυριότερος σύμμαχος σε διεθνή κλίμακα- στη νόμιμη άμυνα.
«Θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε δράση για να υπερασπίσουμε όλο τον λαό του Ισραήλ», διεμήνυσε από τη δική του πλευρά ο ισραηλινός ομόλογός του, ο Τζόναθαν Μίλερ. Πρόσθεσε πως «η Χεζμπολά, η Χαμάς και Χούθι δεν είναι σε θέση να χύνουν το δηλητήριό τους παρά χάρη στο κεφάλι του ερπετού», καταφερόμενος εναντίον του Ιράν, του «υπ’ αριθμόν ένα υποστηρικτή της τρομοκρατίας» κατ’ αυτόν, που βοηθά αυτά τα κινήματα, αντίστοιχα στον Λίβανο, στη Λωρίδα της Γάζας και στην Υεμένη.
Διάγγελμα Νετανιάχου χωρίς αναφορά στην εξόντωση Χανίγια – «Έρχονται δύσκολες μέρες, είμαστε προετοιμασμένοι για όλα»
Το Ισραήλ θα απαντήσει με σθένος σε οποιαδήποτε επίθεση, διαμήνυσε νωρίτερα ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά τη δολοφονία τουΧανίγια στην Τεχεράνη και ενός υψηλόβαθμου στρατιωτικού ηγέτη της λιβανέζικης Χεζμπολάχ στη Βηρυτό.
«Πολίτες του Ισραήλ, έρχονται δύσκολες μέρες. Μετά το πλήγμα στη Βηρυτό αντηχούν απειλές απ’ όλες τις κατευθύνσεις. Είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα σενάρια και θα παραμείνουμε ενωμένοι και αποφασισμένοι απέναντι σε οποιαδήποτε απειλή. Το Ισραήλ θα επιβάλει βαρύ τίμημα σε οποιαδήποτε επίθεση εναντίον μας, από οποιαδήποτε πλευρά», ανέφερε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός στη δήλωσή του που μεταδόθηκε από την τηλεόραση.
הצטרפו לשידור החי: ראש הממשלה בנימין נתניהו מוסר הצהרה לתקשורת, מהקריה בתל אביב.
לשידור חי מונגש לשפת הסימנים:https://t.co/5WRyWu5sBJ https://t.co/j621vZRMqc
— ראש ממשלת ישראל (@IsraeliPM_heb) July 31, 2024
Ο Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ επέφερε συντριπτικά πλήγματα στους πληρεξούσιους του Ιράν τις τελευταίες ημέρες, όπως στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Όμως δεν αναφέρθηκε στον θάνατο του Χανίγια, για τον οποίο έχουν διατυπωθεί απειλές για αντίποινα.
«Επιφέραμε σκληρά πλήγματα» στους «εχθρούς», είπε, αναφέροντας συγκεκριμένα τον Φουάντ Σουκρ που σκοτώθηκε στη Βηρυτό. «Εξοντώσαμε το δεξί χέρι του Χασάν Νασράλα (του ηγέτη της Χεζμπολάχ) που ευθυνόταν ευθέως για τη σφαγή των παιδιών» στο Γκολάν, πρόσθεσε.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, μιλώντας μετά τις δολοφονίες, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «κάνει πράγματα για να ρίξει τη θερμοκρασία», αλλά θα έρθει να υπερασπιστεί το Ισραήλ αν δεχθεί επίθεση. Αμερικανοί αξιωματούχοι ηγήθηκαν μιας παγκόσμιας πολύμηνης διπλωματικής προσπάθειας για να αποτρέψουν την κλιμάκωση του πολέμου στη Γάζα σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν μια ακόμη πιο απότομη πρόκληση.
Ο Όστιν, ο οποίος επισκέπτεται τις Φιλιππίνες, δήλωσε ότι πιστεύει ότι μπορεί να αποφευχθεί μια ευρύτερη ανάφλεξη, παρά την απειλή εκδίκησης. «Δεν πιστεύω ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος. Το υποστηρίζω αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει έντονα τους τελευταίους μήνες για μια τουλάχιστον προσωρινή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων στη Γάζα, όπου σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της περιοχής σχεδόν 40.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και περισσότεροι από 90.000 έχουν τραυματιστεί από τις 8 Οκτωβρίου.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ουάσινγκτον δεν γνώριζε ούτε συμμετείχε στη δολοφονία του Χανίγια και ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τη Γάζα εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας.
Όμως οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να παγώσουν μετά τις επιθέσεις των τελευταίων ημερών, και ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του Χανίγια, ο οποίος έπαιζε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες από τη βάση του στη Ντόχα. Το Κατάρ περιέγραψε την επίθεση ως «επικίνδυνη κλιμάκωση» που θέτει σε κίνδυνο τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός.
«Πώς μπορεί να πετύχει η διαμεσολάβηση όταν το ένα μέρος δολοφονεί τον διαπραγματευτή της άλλης πλευράς;» έγραψε ο πρωθυπουργός της χώρας, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, στο Χ, ενώνοντας την περιφερειακή χορωδία καταδίκης.
Η Ρωσία και η Τουρκία καταδίκασαν τη δολοφονία του Χανίγια, με τη Μόσχα να την χαρακτηρίζει «εντελώς απαράδεκτη πολιτική δολοφονία», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Tass.
Οι επιλογές που εξετάζει η Τεχεράνη
Τον Απρίλιο, το Ιράν πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη και πιο ανοιχτή επίθεσή του στο Ισραήλ εδώ και δεκαετίες εχθρότητας, εκτοξεύοντας εκατοντάδες πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε αντίποινα για ένα ισραηλινό χτύπημα στο συγκρότημα της πρεσβείας του που σκότωσε αρκετούς Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές στη Δαμασκό της Συρίας. Αλλά ακόμη και αυτή η επίδειξη δύναμης είχε τηλεγραφηθεί αρκετά νωρίτερα, σχεδόν όλα τα όπλα καταρρίφθηκαν από το Ισραήλ και τους συμμάχους του και προκλήθηκε μικρή ζημιά.
Τώρα δεν είναι σαφές πόσο δυναμικά θα απαντήσει το Ιράν και αν θα βαθμολογήσει και πάλι την επίθεσή του για να αποφύγει την κλιμάκωση.
Οι Ιρανοί στρατιωτικοί διοικητές εξετάζουν μια άλλη συνδυασμένη επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους σε στρατιωτικούς στόχους στην περιοχή του Τελ Αβίβ και της Χάιφα, αλλά θα φροντίσουν να αποφύγουν τα πλήγματα σε πολιτικούς στόχους, δήλωσαν οι Ιρανοί αξιωματούχοι. Μια επιλογή που εξετάζεται είναι μια συντονισμένη επίθεση από το Ιράν και άλλα μέτωπα όπου έχει συμμαχικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης, της Συρίας και του Ιράκ, για μέγιστο αποτέλεσμα, είπαν.
Ο Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο για όλα τα κρατικά θέματα και είναι επίσης ο αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων, έδωσε εντολή στους στρατιωτικούς διοικητές των Φρουρών της Επανάστασης και του στρατού να προετοιμάσουν σχέδια τόσο για επίθεση όσο και για άμυνα σε περίπτωση που ο πόλεμος επεκταθεί και το Ισραήλ ή οι Ηνωμένες Πολιτείες χτυπήσουν το Ιράν, είπαν οι αξιωματούχοι.
Στη δημόσια δήλωσή του για τον θάνατο του Χανίγια, ο Χαμενεΐ έδωσε το μήνυμα ότι το Ιράν θα προβεί σε άμεσα αντίποινα, λέγοντας ότι «βλέπουμε την εκδίκηση για το αίμα του ως καθήκον μας», επειδή συνέβη στο έδαφος της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Είπε ότι το Ισραήλ έθεσε τις βάσεις για να λάβει «μια αυστηρή τιμωρία».
Δηλώσεις άλλων Ιρανών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του νέου προέδρου, Μασούντ Πεζεσκιάν, του υπουργείου Εξωτερικών, των Φρουρών και της αποστολής του Ιράν στον ΟΗΕ, ανέφεραν επίσης ανοιχτά ότι το Ιράν θα προβεί σε αντίποινα κατά του Ισραήλ και ότι έχει δικαίωμα να αμυνθεί σε μια παραβίαση της κυριαρχίας του.
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός: Ο κρίσιμος Αύγουστος και το «παζάρι» με ΕΕ για τη νέα λιτότητα
ETF ιδρύει ο «Dr. Doom» Νουριέλ Ρουμπινί
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ