Οι μεγάλες πλειοψηφίες φέρνουν και μεγάλες ευθύνες. Ο Κιρ Στάρμερ επανέφερε το Εργατικό Κόμμα στην εξουσία στις γενικές εκλογές της Πέμπτης, καθώς τα exit polls προέβλεπαν ότι θα κέρδιζε 410 από τις 650 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου. Η εκτιμώμενη πλειοψηφία των 170 βουλευτών του έναντι όλων των άλλων κομμάτων μαζί δίνει στον νέο πρωθυπουργό περιθώριο να κινηθεί γρήγορα για να θεραπεύσει τα οικονομικά δεινά της Βρετανίας. Όμως δημοσιονομικές δεσμεύσεις και οι προεκλογικές υποσχέσεις σημαίνουν ότι οι ενέργειές του θα είναι αργές και ίσως χρειαστεί να προβεί αύξηση της φορολογίας των πλουσίων.
Οι επενδυτές αναμένεται να καλωσορίσουν τη νεοαποκτηθείσα πολιτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου μετά από 14 ταραχώδη χρόνια συντηρητικών κυβερνήσεων. Αλλά τώρα αρχίζουν τα δύσκολα: η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει τη Βρετανία να αναπτυχθεί ξανά. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ΑΕΠ της χώρας θα επεκταθεί μόλις κατά 0,5% φέτος, ένα κλάσμα του 2% που ήταν ο ετήσιος μέσος όρος των 10 ετών πριν από το ξέσπασμα του Covid-19 το 2020. Ο Στάρμερ προχώρησε περισσότερο, μιλώντας για ανάπτυξη 2,5% ετησίως σε πρόσφατη συνέντευξή του.
Το πρόβλημα είναι ότι ο νέος πρωθυπουργός και η πιθανή υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, δεν έχουν αρκετά χρήματα στα ταμεία για να ενισχύσουν την οικονομία. Σε μια προσπάθεια να μην τρομάξουν τους ψηφοφόρους και τις αγορές, υποσχέθηκαν πίστη σε έναν αυθαίρετο κανόνα που ορίζει ότι το δημόσιο χρέος πρέπει να μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος της πενταετίας. Αυτό τους αφήνει λιγότερα από 9 δισεκατομμύρια λίρες σε επιπλέον δημόσιες δαπάνες μέχρι το 2028-2029, σύμφωνα με το Γραφείο Ευθύνης για τον Προϋπολογισμό του Ηνωμένου Βασιλείου. Έχουν επίσης δεσμευτεί να μην αυξήσουν τους φόρους στα εισοδήματα και τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με το Reuters, θεωρητικά, το μέγεθος της πλειοψηφίας των Εργατικών θα μπορούσε να επιτρέψει στους Σταρμερ και Ριβς να καταργήσουν αυτές τις υποσχέσεις, αλλά στην πράξη αυτό είναι απίθανο σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η σύντομη θητεία της πρωθυπουργού Λιζ Τρας τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022 στοιχειώνει ακόμα τους επενδυτές.
Η πρώτη προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης θα είναι πιθανότατα να καλύψει το κενό στις δημόσιες δαπάνες που άφησε πίσω της η κυβέρνηση του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ. Αυτό θα μπορούσε να ανέλθει σε έως και 20 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών.
Ο νέος πρωθυπουργός θα πρέπει να βρει έσοδα, και μάλιστα γρήγορα. Η φορολόγηση του πλούτου είναι μια καλή επιλογή. Επί του παρόντος, οι φόροι στον πλούτο -όπως οι εισφορές επί των κεφαλαιακών κερδών και της κληρονομιάς- αποφέρουν μόνο 40 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως, σε σύγκριση με τα περισσότερα από 580 δισεκατομμύρια λίρες που συγκεντρώνονται από τη φορολόγηση του εισοδήματος. Η αύξηση του ανώτερου συντελεστή του φόρου κεφαλαιακών κερδών από το σημερινό 20% στο 25%, η κατάργηση της τρέχουσας απαλλαγής για τους ανθρώπους που διατηρούν περιουσιακά στοιχεία και ο τερματισμός των φορολογικών ελαφρύνσεων στις εκποιήσεις επιχειρήσεων θα μπορούσε να συγκεντρώσει επιπλέον 6 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως.
Ωστόσο, οι ετήσιες δημόσιες επενδύσεις του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να διολισθήσουν από το 2,4% του ΑΕΠ τώρα στο 1,8% το 2028-2029. Για να αποτραπεί αυτό απαιτείται δαπάνη άνω των 26 δισεκατομμυρίων λιρών. Για να καλυφθεί το κενό απαιτείται η απεμπλοκή από τις δημοσιονιμικές δεσμεύσεις. Εάν ο Στάρμερ δεν είναι πρόθυμος να το κάνει αυτό, η σταθερότητα που υποσχέθηκε μπορεί να καταλήξει σε αδράνεια.
Διαβάστε ακόμη
Το σχέδιο της κυβέρνησης για τις τραπεζικές προμήθειες – Τι θα φέρει νέες παρεμβάσεις
Αναδρομικά: Ποια ποσά διεκδικούν οι συνταξιούχοι – Τι θα συμβεί με τις επικουρικές
ΕΣΠΑ: Συνεχίζονται οι αιτήσεις για στήριξη των επιχειρήσεων στη Θεσσαλία
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ