Η ρωσική βιομηχανία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας συνεχίζει να αποφεύγει τις κυρώσεις επτά μήνες μετά το ξεκίνημα του πολέμου στην Ουκρανία, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο από τους Ουκρανούς πολιτικούς, όσο και από τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές.
Παρά τους οκτώ γύρους κυρώσεων κατά της Ρωσίας, πολλές από τις οποίες έχουν προσηλωθεί στην αγορά ενέργειας, αλλά και τις εκκλήσεις των Ουκρανών για ολικό εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικής πυρηνικής ενέργειας, τίποτα δεν έχει αλλάξει.
Σύμφωνα με δηλώσεις του στελέχους της Greenpeace, Αριάδνα Ροντρίγκο, στο πρακτορείο CNBC, «πρόκειται για τρέλα. Η Ευρώπη συνεχίζει να χρηματοδοτεί το Κρεμλίνο μέσω της εισαγωγής ρωσικών πυρηνικών καυσίμων. Εάν οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν πράγματι να σταματήσουν τον πόλεμο, θα πρέπει να εφαρμόσουν εμπάργκο και να επικεντρωθούν στην επιτάχυνση ανάπτυξης και χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)». Σύμφωνα με τη Ροντρίγκο, οι δύο ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες αντιστάθηκαν σθεναρά σε οποιεσδήποτε προτάσεις κυρώσεων κατά της πυρηνικής ενέργειας ήταν η Ουγγαρία και Βουλγαρία.
Σημειωτέον πως ο νέος γύρος κυρώσεων της Κομισιόν δε συμπεριλαμβάνει την πυρηνική ενέργεια, αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αποφασίσει αντίστοιχο εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και μείωση της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου και άνθρακα.
Οι ελάχιστες κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στον εν λόγω τομέα αφορούν μόνο την πρόσβαση των ρωσικών πλοίων στους ευρωπαϊκούς λιμένες, αλλά έχουν πολλαπλά «παραθυράκια» τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εξαγωγείς.
Σύμφωνα με πρόσφατες αναρτήσεις του Ουκρανού Προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι στο Τwitter «ο τρόμος για τη χρήση πυρηνικών που σπέρνει η Ρωσία θα πρέπει να καταπολεμηθεί δυναμικότερα από τη διεθνή κοινότητα με κυρώσεις τόσο κατά της ρωσικής βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας αλλά και της εισαγωγής ρωσικών πυρηνικών καυσίμων».
Παρόμοια κινήθηκαν και πρόσφατες δηλώσεις του ανώτατου οικονομικού συμβούλου του, Όλεγκ Ουστένκο, ο οποίος τόνισε πως «είναι απαραίτητη η εφαρμογή κυρώσεων όχι μόνο στο ρωσικό πετρέλαιο αλλά και στη ρωσική πυρηνική ενέργεια. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και το ουράνιο από τη Ρωσία θα πρέπει να απαγορευτούν. Η Μόσχα χρησιμοποιεί τα έσοδα από τις εξαγωγές αυτές για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμό της».
Ρωσική επιρροή
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε, πρόσφατα, για επιβολή «άμεσου εμπάργκο» στις εισαγωγές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων και τόνισε πως τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη θα πρέπει να διακόψουν οποιαδήποτε συνεργασία με τον ρωσικό κολοσσό Rosatom τόσο σε ό,τι αφορά τα υπάρχοντα, όσο και τα νέα πυρηνικά πρότζεκτ.
Η Ρωσία, όμως, είναι σημαντικός «παίκτης» της παγκόσμιας αγοράς πυρηνικών καυσίμων και οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια θα αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη, ιδιαίτερα λόγω της σημασίας της Rosatom στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Η συγκεκριμένη εταιρεία η οποία έχει την άμεση υποστήριξη του Κρεμλίνου δεν κυριαρχεί μόνο στην ευρύτερη αγορά αλλά διαχειρίζεται και το πρόγραμμα πυρηνικού οπλισμού της Ρωσίας, ενώ αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει τη διαχείριση του κατειλημμένου πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια στην Ουκρανία.
Υπάρχουν, συνολικά, 18 πυρηνικοί αντιδραστήρες στην Ευρώπη, σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία και η Τσεχία. Όλοι οι αντιδραστήρες αυτοί βασίζονται στην εισαγωγή ρωσικών πυρηνικών καυσίμων και τη χρήση λοιπών παρεμφερών υπηρεσιών.
Ενδεικτική της αυξημένης επιρροής της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά πυρηνικής ενέργειας ήταν η πρόσφατη ανακοίνωση της ουγγρικής κυβέρνησης για την κατασκευή δύο νέων πυρηνικών μονάδων στη χώρα από τη Rosatom.
Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό ρυθμιστή πυρηνικής ενέργειας Euratom Supply Agency, το 19,7% των συνολικών εισαγωγών ουρανίου προς την Ευρώπη το 2021 προερχόταν από τη Ρωσία. Οι μόνες δύο χώρες οι οποίες ξεπέρασαν τη «ρωσική αρκούδα» σε εξαγωγές προς τη Γηραιά Ήπειρο ήταν ο Νίγηρας με 24,3% και το Καζακστάν με 23%.
Το αντίτιμο για τις εισαγωγές ρωσικού ουρανίου ήταν 210 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με έρευνα της Investigate Europe. Σημειωτέον πως η εισαγωγή ουρανίου από το Καζακστάν αξίας 245 εκατομμυρίων ευρώ ελέγχεται κι αυτή από τη Rosatom.
«Πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικό ποσό», τόνισε η Ροντρίγκο, υπογραμμίζοντας πως οι εκτιμήσεις αυτές προσμετρούν μόνο το κόστος των εισαγωγών ουρανίου και όχι τις υπηρεσίες που προσφέρει η Rosatom στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα. Το στέλεχος της Greenpeace ανέφερε χαρακτηριστικά πως «η σημερινή κατάσταση με τη ρωσική πυρηνική ενέργεια είναι ενδεικτική των διπλών στάνταρ που διέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Πράσινη» ενέργεια
Οι υποστηρικτές της χρήσης πυρηνικής ενέργειας τονίζουν πως μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικού και τη μετάβαση από τους υδρογονάνθρακες.
Παρ’ όλα αυτά, οι επικριτές της υπογραμμίζουν πως η πυρηνική ενέργεια είναι ακριβή και επικίνδυνη, ενώ μπορεί να αντικατασταθεί από φθηνότερες και πιο «πράσινες» ενεργειακές λύσεις. Τα περιβαλλοντικά γκρουπ υποστηρίζουν πως η Ευρώπη θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Παρ’ όλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσφατα αναγνώρισε την πυρηνική ενέργεια ως «περιβαλλοντικά βιώσιμη» σε ορισμένες περιπτώσεις, προκαλώντας τις αντιδράσεις της αυστριακής κυβέρνησης η οποία προχώρησε σε μήνυση κατά της Ε.Ε., αποκαλώντας την απόφαση ως «παράλογη και ανεύθυνη».
Διαβάστε ακόμη
Η dream team των Ελλήνων μάνατζερ πολυεθνικών κολοσσών (pics)
Οι κορυφαίοι προορισμοί για τους Έλληνες στο εξωτερικό το φθινόπωρο (πίνακας)