Πολλά πλοία φαίνεται πως δίνουν ψευδές στίγμα έτσι ώστε να καλύψουν την παράνομη δραστηριότητά τους, ενώ όλο και περισσότερα το κάνουν έτσι ώστε να μεταφέρουν αγαθά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο λεγόμενος και «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας αποτελείται από «γνωστά-άγνωστα» σκάφη τα οποία μεταφέρουν πετρέλαιο παραβαίνοντας τις κυρώσεις των G7 για τα $60/βαρέλι, τάνκερ τα οποία κρύβονται στα «σκοτεινά» νερά της Βενεζουέλας και πλοία φορτωμένα με εμπορευματοκιβώτια τα οποία μεταφέρουν κλεμμένα ουκρανικά σιτηρά μεταξύ άλλων. Πολλά από τα παραπάνω έχουν ήδη ανιχνευθεί από δορυφόρους οι οποίοι μπορούν να παρακολουθούν ποιά από αυτά δίνουν ψευδές στίγμα.
Τα μεγάλα πλοία πρέπει να φέρουν αυτόματο σύστημα αναγνώρισης (AIS) το οποίο παρέχει τη συνεχή τοποθεσία τους, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι συγκρούσεις και τα δυστυχήματα.
Ορισμένα εξ αυτών, όμως, έχουν αρχίσει είτε να σβήνουν τους πομπούς, είτε να «ξεγελούν» το σύστημα με ηλεκτρονικά μέσα, παρέχοντας ψευδή τοποθεσία ακόμα και εκατοντάδες ναυτικά μίλια μακριά.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της εταιρείας τεχνολογίας Windward, έχει παρατηρηθεί αύξηση της πρακτικής αυτής της τάξης του 12% σε σκάφη τα οποία μεταφέρουν πετρέλαιο ή σιτηρά το α’ εξάμηνο του έτους σε σχέση με πέρυσι. Σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2021, η αύξηση αυτή κυμαίνεται στο 82%.
Οι εξελίξεις στην τεχνολογία επιτρέπουν την ευκολότερη ανίχνευση των ψευδών σημάτων, ενώ οι νέες προσπάθειες για τη βελτίωση της διαφάνειας κάνουν όλο και πιο πολλές τοποθεσίες πλοίων γνωστές στις ιδιωτικές και δημόσιες υπηρεσίες, όπως σημείωσε ο CEO της εταιρείας αναλύσεων Spire Maritime, Τζον Λασκ.
«Παρατηρούμε όλο και μεγαλύτερες προσπάθειες εποπτείας στην ναυτιλία λόγω των κυρώσεων» σημείωσε ο Λασκ σε συνέντευξή του στο CNBC, προσθέτοντας πως «λόγω των σκιωδών πλοίων, υπάρχει αύξηση της παράνομης ναυτιλίας».
Όταν ερωτήθηκε για το σε πόσα πλοία έχει απαγορευθεί να δέσουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια, εκπρόσωπος της Ε.Ε. τόνισε πως «οι πληροφορίες τέτοιου είδους δεν είναι δημόσια προσβάσιμες. Τα κράτη-μέλη ειδοποιούν το ένα το άλλο όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο».
Όσο για τον Λασκ, σημείωσε πως «όταν έχουμε μαύρες αγορές οι οποίες παραβαίνουν τους διεθνείς νόμους, είτε πρόκειται για παραβιάσεις ΑΟΖ για ψάρεμα, είτε την παράνομη μεταφορά εμπορευμάτων, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε, πια, να ανιχνεύουμε τις παραβάσεις και καταλαβαίνουμε τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν τη γενικότερη οικονομία».
Το τελευταίο έτος, η τεχνολογία της Windward έχει ανιχνεύσει 1.100 τάνκερ τα οποία σχετίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τη Ρωσία, τα οποία έσβησαν ή παραποίησαν τα συστήματα ταυτοποίησής τους.
«Πρόκειται για εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου» ανέφερε ο εκπρόσωπος της εταιρείας, υποστηρίζοντας πως «για παράδειγμα 500 πλοία θα μπορούσαν να μεταφέρουν 800 εκατομμύρια βαρέλια. Εάν πολλαπλασιάσουμε τα βαρέλια αυτά με την τιμή του πετρελαίου στα $60/βαρέλι για παράδειγμα, καταλήγουμε στα $48 δισεκατομμύρια».
Σε online άρθρο, η Windward τόνισε πως τα δεδομένα της υποδεικνύουν αύξηση της μεταφοράς εμπορευμάτων μεταξύ πλοίων στα ανοιχτά βόρεια του Μαρόκου, κάτι το οποίο υποδεικνύει λαθρεμπόριο.
Παρόμοια είναι και η κατάσταση στη Μαύρη Θάλασσα, όπου πλοία κάργκο μεταφέρουν σιτηρά από την Ουκρανία στο Μαρόκο και τον Περσικό Κόλπο.
Παράλληλα, η Spiral έχει ανιχνεύσει και ταυτοποιήσει 50 μεγάλα τάνκερ πετρελαίου τα οποία καλύπτουν τα ίχνη τους και εξάγουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα. Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ, η Spire υπολογίζει πως 108 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, αξίας περίπου $8 δισεκατομμύρια έχουν αποσταλεί από τη Βενεζουέλα στην ανατολική Ασία μεταξύ της 1ης Νοεμβρίου και της 29ης Ιουνίου. Τα τάνκερ αυτά έδειχναν ψευδώς πως βρίσκονται κοντά στην Ανγκόλα αλλά η πραγματική τους τοποθεσία ήταν στην ΑΟΖ της Βενεζουέλας.
Τα πλοία αυτά, με το που πλησίαζαν τη Νότια Αφρική, σταματούσαν την απόκρυψη της τοποθεσίας τους και συνέχιζαν κανονικά την πορεία τους. Σύμφωνα με τα δεδομένα, πολλά από τα πλοία είχαν επίσης ήδη προχωρήσει σε μερική αποφόρτωση του κάργκο τους.
Δεδομένης της εξέλιξης της τεχνολογίας, όπως αναφέρει και το στέλεχος της Spire, Ίαν Γκούντριτζ, είναι σχετικά εύκολο πια να καταλάβει κανείς όταν το AIS έχει σβήσει ή δίνει ψευδές στίγμα.
«Ας υποθέσουμε πως βρίσκεστε σε ένα τάνκερ σημαντικού μεγέθους και σβήσετε το AIS. Δεν πρόκειται να σας πάρουν τηλέφωνο μόνο οι ιδιοκτήτες του πλοίου, οι μισθωτές του, οι ασφαλιστές του, όλοι γνωρίζουν άμεσα τι συμβαίνει. Γι αυτό και οι περισσότεροι πια προσπαθούν να παραποιούν το στίγμα», σημείωσε ο Γκούντριτζ.
Σύμφωνα με ειδικό τεχνικό της Spire, αυτό μπορεί να γίνει με ορισμένους τρόπους. Ένας εξ αυτών είναι το προσωρινό σβήσιμο του AIS και η πρόσθεση μίας συσκευής μεταξύ του GNSS (σύστημα πλοήγησης στη ναυτιλία) και του πομπού το οποίο θα παρέχει ψευδή στοιχεία. Ο άλλος τρόπος είναι το χακάρισμα του λογισμικού του AIS το οποίο μπορεί να δείχνει πως το πλοίο δεν κινείται, όταν στην πραγματικότητα πλέει κανονικά. Η τεχνολογία αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ευρέως διαθέσιμη.
Οι επιπτώσεις στην ασφάλιση των πλοίων -και όχι μόνο- είναι σημαντικές αφού οι πρακτικές αυτές χρησιμοποιούνται για να υπερκεράσουν το πλαφόν το οποίο έχει τεθεί από τους G7 για το ρωσικό πετρέλαιο.
Διαβάστε ακόμη
Υπερταμείο: Στρατηγικός επενδυτής στις Ελληνικές Αλυκές με νέα εξαγορά – Στο 80% το ποσοστό του
ΤΑΙΠΕΔ: Ο ΟΛΘ προτιμητέος επενδυτής για το λιμάνι Βόλου
Πετρέλαιο: Ζήτημα χρόνου η εκτόξευση στα $100 – Γιατί οι τιμές βρίσκονται σε υψηλό 13 μηνών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ