Πώς ο Ερντογάν βρέθηκε χωρίς συνάλλαγμα στη νέα κρίση της τουρκικής λίρας

Με παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος που έφτασαν το 1 δισ. δολάρια την ημέρα, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, επιχειρήθηκε η στήριξη της τουρκικής λίρας που έκανε βουτιά 1.6% μέσα σε μια μέρα χθες, μπαίνοντας σε νέα περίοδο αστάθειας.

Η προσοχή πλέον όλων των αναλυτών εστιάζεται στο γεγονός ότι τα πραγματικά συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν εξαντληθεί, ακόμα κι αν η κεντρική τράπεζα εμφανίζεται να διαθέτει κάποια αποθέματα.

Ο λόγος είναι ότι το τελευταίο διάστημα, οι εμπορικές τράπεζες της χώρας κυρίως οι κρατικές έχουν κινητοποιηθεί για να στηρίξουν το εθνικό νόμισμα, πουλώντας δολάρια στην αγορά, από τα αποθέματα καταθέσεων που έχουν.

Την ίδια στιγμή, για να είναι νόμιμες, έχουν συνάψει με την κεντρική τράπεζα συμφωνίες ανταλλαγής (swap) δολαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα παρέχει εγγυήσεις στις εμπορικές τράπεζες με δολάρια που δεν έχει.

Ο λόγος είναι βέβαια ότι με τον τρόπο αυτό η εξάντληση των αποθεμάτων δεν είναι εμφανής και η κεντρική τράπεζα παρουσιάζει απόθεμα.

Βέβαια, η κατάσταση είναι γνωστή στους ξένους αναλυτές και οι περισσότερες εκθέσεις των ξένων εταιρειών αναφέρονται στην εξάντληση των αποθεμάτων, γεγονός που ενισχύει τις προσδοκίες για περαιτέρω υποτίμηση και αυξάνει τις πιέσεις στο νόμισμα.

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα είχε καταφέρει να διατηρήσει την ισοτιμία στο επίπεδο των 6,85 λιρών ανά δολάριο, αλλά από το βράδυ της Δευτέρας το νόμισμα «βούτηξε» και έφτασε στις 6,97 μέχρι την Τρίτη.

Υπολογίζεται ότι μέσα στους επόμενους μήνες η Τουρκία πρέπει να αναχρηματοδοτήσει υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα που ανέρχονται σε 130 δισ. δολάρια, αλλά ο Ερντογάν δεν μπορεί να διασφαλίσει συμφωνίες με την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα (FED) για swap συναλλάγματος. Μια συμφωνία που πέτυχε με το Κατάρ για swap 5 δισ. δολαρίων, προφανώς δεν είναι επαρκής και για το λόγο αυτό πολλοί αναλυτές προβλέπουν περαιτέρω υποτίμηση της λίρας, έως και κατά 30%.

Η φυγή από τη λίρα οφείλεται στην οικονομική πολιτική του Ερντογάν, ο οποίος «συντηρεί» την οικονομική δραστηριότητα συμπιέζοντας τα επιτόκια, ώστε να αυξάνονται τα δάνεια, γεγονός που όμως ανεβάζει τον πληθωρισμό πάνω από το ύψος των επιτοκίων. Έτσι, τα πραγματικά επιτόκια είναι αρνητικά, γεγονός που διώχνει τους επενδυτές και τους καταθέτες από τη λίρα και τους οδηγεί στο δολάριο.