Σε μακροσκελές άρθρο του το περιοδικό Politico αναλύει τους λόγους που οδήγησαν στο αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία και εξετάζει τις κινήσεις των δύο μονομάχων προς τον δεύτερο γύρο καθώς οι Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιντσντάρογλου, δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το 50% και θα αναμετρηθούν ξανά, στις 28 Μαΐου.
Όπως ανακοίνωσε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας πριν λίγο ο Ερντογάν συγκέντρωσε το 49,51% των ψήφων ενώ ο Κιλιτσντάρογλου το 44,88%, απογοητεύοντας με το ποσοστό του μιας και οι δημοσκοπήσεις όλο το προηγούμενο διάστημα του έδιναν προβάδισμα. Επιπλέον το Συμβούλιο επιβεβαίωσε την ημερομηνία για τον δεύτερο γύρο των εκλογών.
Ο μεγαλοπρεπής Ερντογάν και η κουζίνα του Κιλιτσντάρογλου
Όπως σημειώνει το Politico, βετεράνος στην προεκλογική εκστρατεία, «ο μεγαλοπρεπής Ερντογάν εμφανίστηκε στο μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του κόμματός του AKΡ στην Άγκυρα τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας με ένα μικρόφωνο τραγουδώντας στο πλήθος “Σας αγαπάμε τόσο πολύ” μιλώντας για “γιορτή της δημοκρατίας”».
Κοροϊδεύοντας τον Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είχε γυρίσει τις διαφημίσεις της προεκλογικής του εκστρατείας στην ταπεινή του κουζίνα, είπε: «Κάποιοι είναι στην κουζίνα, εμείς είμαστε στο μπαλκόνι».
Ένας εμφανώς θυμωμένος Κιλιτσντάρογλου, το κόμμα του οποίου κατηγόρησε το στρατόπεδο του Ερντογάν για εκτεταμένες εκλογικές ατασθαλίες κατά τη διάρκεια της νύχτας, αντεπιτέθηκε: «Παρά τις συκοφαντίες και τις προσβολές του, ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να πάρει το αποτέλεσμα που περίμενε. Οι εκλογές δεν μπορούν να κερδηθούν στο μπαλκόνι». «Θα κερδίσουμε σίγουρα τις εκλογές στον δεύτερο γύρο… Ο Ερντογάν δεν κέρδισε την ψήφο εμπιστοσύνης που περίμενε… Τις επόμενες 15 ημέρες θα αγωνιστούμε για τα δικαιώματα, τους νόμους και τη δικαιοσύνη σε αυτή τη χώρα», είπε ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος.
Πώς έκανε την ανατροπή ο Ερντογάν
Άτομα κάθε ηλικίας, από πολίτες με προβλήματα υγείας μέχρι και υπερήλικες, κατάφεραν να βρουν το δρόμο προς τις κάλπες, με τον μηχανισμό του κυβερνώντος κόμματος να ξεπερνά τον εαυτό του αναφορικά με τα επίπεδα συσπείρωσης του ΑΚΡ.
Πέραν της όποιας κινητοποίησης, προβάδισμα στον Τούρκο Πρόεδρο φέρεται να έδωσε και το «βαθύ κράτος», δηλαδή η πάγια και στέρεη απήχηση που έχει οικοδομήσει σε ένα μέρος του εκλογικού σώματος, το οποίο αποτελεί την αδιαμφισβήτητη κομματική του βάση, η οποία οικοδομήθηκε μέσα από πελατειακά δίκτυα και προνόμια την τελευταία εικοσαετία. Αυτό το φάσμα περιλαμβάνει από ανώτατους δικαστικούς (εξού και οι αιχμές της αντιπολίτευσης προς τα μέλη του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου), δημοσίους υπαλλήλους κυρίως στην κορυφή της γραφειοκρατικής ιεραρχίας, ιδιοκτήτες ΜΜΕ στη γειτονική χώρα, αλλά και επιχειρηματίες με κρατικές αναθέσεις, πλάι σε εκατομμύρια αμόρφωτων και φτωχών σουνιτικής καταγωγής Τούρκων πολιτών, από την Ανατολία.
Ακόμη, μάλιστα, πιο σημαντική καθιστά την πρώτη νίκη του Ερντογάν το γεγονός ότι έχασε τις 10 επαρχίες της Νοτιοανατολικής Τουρκίας που επλήγησαν από το δίδυμο, φονικό σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου, παραδοσιακά προπύργια του κόμματός του και παρότι αυτά επέλεξαν τον πολιτικό του αντίπαλο, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, εντούτοις ο τελευταίος δεν κατάφερε να κερδίσει το πλεονέκτημα στην κάλπη, μπροστά στον Ερντογάν. Σημειωτέον ότι την εκλογική βάση του Ερντογάν, αλλά και ένα τμήμα της τουρκικής κοινωνίας πέραν του ΑΚΡ δελέασαν οι σαρωτικές παροχές του Τούρκου Προέδρου το τελευταίο χρονικό διάστημα, ξεκινώντας από τα φθηνά δάνεια και καταλήγοντας στην γρήγορη συνταξιοδότηση.
Το καλό εκλογικό αποτέλεσμα διαμόρφωσε ακόμη η απήχηση του Τούρκου Προέδρου στην ομογένεια, καθώς Τούρκοι πολίτες σε μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Γαλλία και η Γερμανία ψήφισαν σαρωτικά Ερντογάν, ωθώντας τον να δηλώσει χθες πως η παράταξή του και ο ίδιος θα είναι μπροστά στον πρώτο γύρο, χωρίς να αποκλείει να στεφθεί νικητής, μόλις ενσωματωθεί μεγαλύτερο ποσοστό της ψήφου των αποδήμων, επιτρέποντας στον Τούρκο Πρόεδρο να ελπίζει για την επικράτησή του από τον πρώτο γύρο. «Είμαστε πολύ μπροστά» ανέφερε, άλλωστε , ο κ. Ερντογάν, σχολιάζοντας τα εκλογικά αποτελέσματα, μαζί με το πρωτοφανές ποσοστό συμμετοχής 30 κομμάτων σε 200.000 κάλπες σε όλη τη χώρα.
Στην μεγάλη εκλογική εικόνα, χωρίς τον αέρα του φαβορί θα κινηθεί προς το δεύτερο γύρο ο επικεφαλής της ενωμένης αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος φαίνεται να προσβλέπει σε μια ελεγχόμενη -και μικρή- διαφορά από τον Τούρκο Πρόεδρο.
Προς το δεύτερο γύρο
Βαρύνοντα ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος αναμένεται να διαδραματίσουν και οι πρώτες εντυπώσεις, δίνοντας την αίσθηση του νικητή στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ταυτόχρονα της αμηχανίας στους κόλπους της αντιπολίτευσης, η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες ενωμένη σε ένα συμμαχικό σχήμα έξι κομμάτων, υπό τον Κεμάλ Κιλιτσντσάρογλου.
Ο ηγέτης της ενωμένης αντιπολίτευσης και επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος ήρθε δεύτερος σε μια εκλογική αναμέτρηση που για πολύ μεγάλο μέρος του διεθνούς Τύπου τον ήθελε ως απόλυτο φαβορί, χωρίς, ωστόσο, να καταφέρει να κάνει την ανατροπή, τουλάχιστον στην πρώτη φάση της πιο «ιστορικής προεδρικής εκλογής», σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές.
Στοχεύοντας στην μέγιστη δυνατή συσπείρωση στο δεύτερο γύρο, ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου επενδύει στο αφήγημα της μικρής διαφοράς από τον Τούρκο Πρόεδρο, τον οποίο κατηγόρησε ότι μπλόκαρε την ενσωμάτωση από τα κατά τόπους εκλογικά κέντρα μέσω ενστάσεων, αλλά ο ίδιος απέφυγε να σχολιάσει αυτό καθ’ εαυτό το εκλογικό αποτέλεσμα. Ούτε δήλωσε νικητής μετά το πέρας σχεδόν του συνόλου της ενσωμάτωσης, αλλά έσπευσε να υπογραμμίσει πως σε 300 εκλογικά τμήματα στην Άγκυρα και 783 στην Κωνσταντινούπολη οι αντιπρόσωποι του Ερντογάν δεν επιτρέπουν την επισημοποίηση και κατά συνέπεια την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων. Στον αντίποδα, οι αιχμές από πλευράς των εκπροσώπων των κομμάτων που μετέχουν στην «Λαϊκή Συμμαχία» αποσκοπούν, καθώς φαίνεται, στην καλλιέργεια κλίματος «ισοπαλίας» ενόψει της επαναληπτικής αναμέτρησης, η οποία θα εξελιχθεί στις 28 Μάϊου.
Με «σημαία» την μικρή διαφορά, το στρατόπεδο Κιλιτσντάρογλου θα επιχειρήσει να διατηρήσει την υψηλή συσπείρωση στην εκλογική του βάση ενόψει του δεύτερου γύρου, ο οποίος θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό, εκτός από τις ψήφους του Ογάν, στο αποτέλεσμα της κάλπης των Τούρκων πολιτών που ψήφισαν στο εξωτερικό. Στα θετικά της μεγάλης εκλογικής εικόνας για την αντιπολίτευση εντάσσονται η άνετη επικράτησή της στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Άγκυρα, Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη, ποντάροντας στην αντεπίθεση μέσα από τις μεγαλουπόλεις.
Στον αντίποδα, η πλευρά Ερντογάν αναμένεται να επιδιώξει την παγίωση της πρωτοκαθεδρίας που αποκόμισε στον πρώτο γύρο, επιχειρώντας ανοίγματα προς ορισμένες πλευρές του εκλογικού σώματος, έχοντας, σε κάθε περίπτωση, βασίσει το προβάδισμα της πρώτης φάσης της εκλογικής κούρσας σε συμπαγείς κοινωνικές ομάδες.
Οι συμμαχίες
Με αυτά τα δεδομένα, τις επόμενες ώρες αναμένεται να κριθεί αφενός το εάν και κατά πόσο θα επαληθευθεί η αποστροφή του Τούρκου Προέδρου ότι θα λάβει ποσοστό άνω το 50%, μόλις καταμετρηθούν και ψήφοι του εξωτερικού ή θα αναγκαστεί να αναζητήσει συμμάχους, ώστε να παγιώσει το προβάδισμα που απέκτησε στις κάλπες, χθες. Στην κατεύθυνση αυτή, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα φανεί αν θα επιδιώξει να έρθει σε συμφωνία με τον Σινάν Ογκάν, που σημειώνει ποσοστό 5,24% ή θα επιχειρήσει πιο εντυπωσιακά ανοίγματα, όπως για παράδειγμα το εκλογικό φλέρτ με την Μεράλ Ακσενέρ, το κόμμα της οποίας συγκέντρωσε ποσοστό 9,84%, τερματίζοντας τέταρτη πίσω από το ΜΗΡ του Μπαχτσελί, το οποίο διασώθηκε με ποσοστό 10,06%. Πλην της πρωτιάς στην προεδρική κούρσα, το ΑΚΡ τερμάτισε πρώτο στις κοινοβουλευτικές εκλογές, συγκεντρώνοντας ποσοστό 35,40% και μαζί με το ποσοστό Μπαχτσελί, την πλειοψηφία στη Βουλή.
Διαβάστε ακόμη
Κρίσιμα ραντεβού με θεσμούς και οίκους για την ελληνική οικονομία
Financial Times για Ελλάδα: Από τα πρόθυρα της χρεοκοπίας ένα βήμα πριν την επενδυτική βαθμίδα
J.P. Morgan: Κυβέρνηση Νέα Δημοκρατίας, είτε αυτόνομα είτε μαζί με το ΠΑΣΟΚ (διάγραμμα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ