Με τον ταχύτερο ρυθμό όλων των εποχών αυξάνονται οι τιμές των περισσότερων τροφίμων εδώ και τουλάχιστον 1 – 1,5 μήνα, δηλαδή από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Οι εχθροπραξίες, άλλωστε, έχουν προκαλέσει σοκ στις εφοδιαστικές αλυσίδες της Μαύρης Θάλασσας, η οποία θεωρείται υψίστης σημασίας για την παραγωγή των σιτηρών και των μαγειρικών ελαίων.
Αυτή η κατάσταση, όπως είναι εύλογο, έχει επιφέρει πανικό ανάμεσα στους καταναλωτές, οι οποίοι φοβούνται τον κίνδυνο των ελλείψεων, κάτι που με τη σειρά του αυξάνει τη ζήτηση και άρα τις τιμές των αγαθών. Την ίδια ώρα, εξαιτίας του πολέμου, η παραγωγή μιας σειράς σημαντικών αγαθών είναι μειωμένη, επιδρώντας αρνητικά στο ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι τιμές των τροφίμων, οι οποίες είχαν ήδη πάρει την ανιούσα ακόμη και πριν την έναρξη του πολέμου, αυξήθηκαν κατά ακόμη 13% τον Μάρτιο, σημειώνοντας νέο ιστορικό υψηλό.
Τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας είναι κλειστά για λόγους ασφαλείας, ενώ πολλά πλοία αποφεύγουν την περιοχή, μέσω της οποίας διακινείται το ¼ του παγκόσμιου εμπορίου σιτηρών. Ταυτόχρονα, οι αγρότες στην Ουκρανία –κορυφαίος εξαγωγέας ηλιέλαιου– περιμένουν μια δραματική μείωση της παραγωγής. Στον υπόλοιπο κόσμο δε, οι υψηλές τιμές ενέργειας και το αυξημένο κόστος λιπασμάτων ωθούν ανοδικά τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, «φορτώνοντας» τον λογαριασμό των καταναλωτών.
Το ράλι είναι εντονότερο στις φτωχότερες χώρες, όπου η αγορά των λαχανικών – φρούτων – ψωμιού διαθέτει υψηλό μερίδιο στο πορτοφόλι των πολιτών. Αυτό έχει αναγκάσει πολλά κράτη να μειώσουν τις εισαγωγές, να αναζητήσουν νέους προμηθευτές ή να αξιοποιήσουν τα εγχώρια αποθέματα.
«Παρότι αυτό δεν λύνει το πρόβλημα μακροπρόθεσμα» σχολιάζει η Έριν Κόλιερ, αναλύτρια του ΟΗΕ. Πρόκειται, όπως εξηγεί στο Bloomberg, για ένα είδος μείωσης της ζήτησης. «Αυτό δεν μπορεί να διαρκέσει για καιρό. Το σιτάρι είναι βασικό φαγητό».
Από τα μέσα του 2020 έως σήμερα, οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως έχουν εκτιναχθεί κατά 75%, φθάνοντας σε επίπεδα που είχαν να καταγραφούν από τις επισιτιστικές κρίσεις του 2008 και του 2011. Μάλιστα, ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι οι τιμές ενδέχεται να ενισχυθούν περαιτέρω.
Κι αυτό είναι ένα «κακό νέο» για το πρόβλημα της πείνας. Το αυξημένο κόστος από τον πόλεμο και τις κυρώσεις, μπορεί να οδηγήσει ακόμη 40 εκατομμύρια άτομα στη ζώνη της ακραίας φτώχειας, όπως εκτιμά η μη κερδοσκοπική οργάνωση Κέντρο για την Παγκόσμια Ανάπτυξη (CGD).
Άλλωστε, πέραν των τρεχόντων προβλημάτων, οι αγρότες καλούνται να αντιμετωπίσουν και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα, οι πρωτοφανείς ξηρασίες στο Κέρας της Αφρικής έχουν προκαλέσει τον θάνατο εκατομμύριο ζώων, ενώ η υπερθέρμανση του πλανήτη καθιστά «διατροφικά ανασφαλείς» ολοένα και περισσότερες χώρες.
Διαβάστε επίσης:
Μητσοτάκης: Χρειάζονται συντεταγμένα ευρωπαϊκά μέτρα για την ενέργεια
Θεοδωρόπουλος: «Στόχος να μπει ο νέος όμιλος τροφίμων στο Χρηματιστήριο»
Οι πέντε εταιρείες που δίνουν μάχη για τον «γλυκό» τζίρο της σοκολάτας στην Ελλάδα