Πολλά μπορεί να αλλάξουν μέσα σε ένα χρόνο. Με την έναρξη της πανδημίας, το BBC μίλησε με ορισμένους οικονομολόγους για να δει τι μέλλει γενέσθαι στην οικονομία των ΗΠΑ. Τώρα, ένα χρόνο μετά, οι ίδιοι ειδικοί απαντούν για το πως έχουν τα πράγματα και προχωρούν σε προβλέψεις για το μέλλον.
Πριν έναν χρόνο, όλοι είχαν αναφέρει πως οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με την οικονομική ύφεση του 2008. Παρόλα αυτά υπήρχαν ανησυχίες σχετικά με την κυβερνητική παρεμβατικότητα και το πρόγραμμα εμβολιασμού.
Πρόβλεψη: Οι κυβερνήσεις πρέπει να παρέμβουν
Ολα σταμάτησαν όταν η πανδημία κατέκλυσε τον πλανήτη την άνοιξη του 2020. Μέσα σε ένα μόλις μήνα, 17 εκατομμύρια Αμερικανοί έχασαν τις δουλειές τους, και το ΑΕΠ μειώθηκε κατά $2,21 τρισ. Η χώρα δεν είχε βιώσει τέτοια κρίση από το κραχ του 2008. Η κυβέρνηση χρειάστηκε να παρέμβει για την αποφυγή μεγαλύτερων ζημιών, σύμφωνα με τον Τοντ Κνουπ, οικονομολόγο του Cornell College. Οταν το BBC συνομίλησε με τον Κνουπ τον προηγούμενο Ιούνιο, ο ίδιος ήλπιζε πως η κυβερνητική υποστήριξη θα βοηθούσε επικουρικά την οικονομία.
Τί συνέβη;
Οι προβλέψεις του Κνουπ ήταν σωστές. Το Κογκρέσο υπερψήφισε μια σειρά πακέτων ανάκαμψης τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή η υποστήριξη, η οποία περιλαμβάνει απευθείας πληρωμές στους Αμερικανούς πολίτες και επέκταση των επιδομάτων ανεργίας, βοήθησε πολλούς. «Σχεδόν σε όλους τους τομείς, έχουμε αποφύγει τα χειρότερα», ανέφερε ο Κνουπ.
Το ΑΕΠ έχει σημειώσει ανάκαμψη της τάξης του 6,4% για το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Αν και το ποσοστό ανεργίας είναι υψηλότερο από αυτό προ-πανδημίας, περίπου 15 εκατομμύρια Αμερικανοί επέστρεψαν στην εργασία.
Ο Κάμπελ Χάρβι, οικονομολόγος του Duke University, συμφωνεί με τον συνάδελφό του.
Τον προηγούμενο Ιούνιο, είχε παρομοιάσει την πανδημία ως έναν τυφώνα ο οποίος διαλύει τα πάντα στο πέρασμά του. H ανάκαμψη από την πανδημία είναι παρόμοια με την ανάκαμψη από μια φυσική καταστροφή, σύμφωνα με τον ίδιο.
Αλλά ακόμη και με την κυβερνητική βοήθεια, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν “βουλιάξει” και δεν πρόκειται να επανέλθουν.
Πρόβλεψη: Πολλές βιομηχανίες δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν
Kατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος των lockdowns ο Κνουπ ανέφερε πως ήταν ξεκάθαρο πως οι βιομηχανίες οι οποίες βασίζονται στη φυσική παρουσία όπως τα ταξίδια και μερικές βιομηχανίες λιανικής θα υποφέρουν, ενώ άλλες θα καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα.
«Η πανδημία φέρνει τα πάνω-κάτω όσον αφορά τους ανθρώπους αλλά και τα κοινωνικά συστήματα που έχουμε. Τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε και ανταλλάσουμε ιδέες και τεχνολογία», είχε αναφέρει.
«Δεν γίνονται πρωτοσέλιδα – δεν τους έχετε ακούσει ποτέ, μπορεί να είναι μια επιχείρηση δύο ατόμων, αλλά και αυτό είναι ζημιά», συμπληρώνει.
Τί συνέβη;
Ο Κνουπ αποδείχθηκε και πάλι σωστός. Η πανδημία διέλυσε ορισμένες βιομηχανίες και έδωσε ώθηση σε άλλες.
Οι εταιρείες που βασίζονται στην τεχνολογία όπως Amazon, Netflix και Shopify, βγήκαν κερδισμένες.
Η Amazon τριπλασίασε τα κέρδη της κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αυξάνοντας τον προσωπικό πλούτου του Τζεφ Μπέζος στα $202 δισ.
Εν τω μεταξύ, ολόκληρες βιομηχανίες όπως αυτές του τουρισμού και των μεταφορών διαλύθηκαν, με εκατομμύρια εργαζομένων να χάνουν τις θέσεις τους. Η National Restaurant Association αναφέρει ότι η βιομηχανία τους έχασε 115 δισ. δολάρια σε πωλήσεις το 2020 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ η αεροπορική βιομηχανία έχει λάβει περίπου 55 δισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Πρόβλεψη: Η οικονομία θα ανακάμψει με το εμβόλιο
Όταν ο Dow Jones έπεσε σχεδόν 3.000 μονάδες σε μία μέρα στις 16 Μαρτίου 2020, πολλοί πανικοβλήθηκαν. O Xάρβι, όμως, προέβλεψε πως με την έλευση των εμβολίων, η οικονομία θα ανακάμψει. «Υπάρχει φως στο τούνελ, και αυτό οφείλεται στο εμβόλιο», ανέφερε.
Τί συνέβη;
Η Wall Street ανέκαμψε, κατά πολύ. Το χρηματιστήριο έχει φτάσει σε υψηλά ρεκόρ, με τον Dow Jones να διπλασιάζεται σχεδόν, μέσα σε ένα μόλις έτος. Αν και η ανάκαμψη αυτή είναι μεγαλύτερη από αυτή στην οποία ήλπιζε ο Χάρβι, ο ίδιος παραμένει συγκρατημένος για το πως θα επηρεαστεί η μακροπρόθεσμη ανάκαμψη.
Ο Χάρβι υπογραμμίζει πως το ριμπάουντ, συνδυαζόμενο με τα χαμηλά επιτόκια, έχει οδηγήσει πολλούς σε υπερβολικά αισιόδοξες πρακτικές, όπως η αγορά ακινήτου ή η λήψη μεγάλου δανείου, κάτι που μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα στο μέλλον εάν υπάρξει εκ νέου οικονομική κρίση.
Κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα ύφεση θα ήταν αν οι νέες μεταλλάξεις αποδειχθούν ανθεκτικές στα εμβόλια ή εάν υπήρχε πρόβλημα στη χορήγηση των εμβολίων. O Χάρβι ασκεί κριτική για το γεγονός ότι η Δύση έχει λάβει την πλειονότητα των εμβολίων, ενώ άλλες χώρες ακόμα περιμένουν, τονίζοντας ότι δίνεται η δυνατότητα στον ιό να συνεχίζει να κυκλοφορεί και να μεταλλάσσεται. «Δεν υπάρχουν σύνορα όταν πρόκειται για πανδημία», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο και όσο περισσότερο καθυστερεί ο εμβολιασμός, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα να υπάρξουν πιο μεταδοτικές και πιο θανατηφόρες μεταλλάξεις».
Τί μέλλει γενέσθαι;
Αν και οι δύο προαναφερθέντες οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η οικονομία έχει επιδείξει στιβαρή ανάκαμψη το τελευταίο έτος, ανησυχούν για το μέλλον. «Μερικά από τα ρίσκα είναι μεγαλύτερα σήμερα παρά πριν από ένα χρόνο, κι αυτό μου δημιουργεί ανησυχία», ανέφερε ο Χάρβι, ο οποίος ανησυχεί για το ρίσκο του υπερπληθωρισμού σε μακροπρόθεσμο επίπεδο. Οταν οι κυβερνήσεις δανείζονται έτσι ώστε να υποστηρίξουν την οικονομία, οι τιμές των αγαθών και τα πραγματικά επιτόκια μπορεί να εκτοξευθούν στα ύψη. «Πολλοί πιστεύουν πως μπορούμε να συνεχίσουμε τα έξοδα χωρίς συνέπειες, αλλά αυτές υπάρχουν, απλά τις μεταθέτουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας», αναφέρει.
Ο Κνουπ από την πλευρά του ανησυχεί για το πόσο ανόμοια είναι η οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ. Πολλοί έχουν βγει κερδισμένοι, ενώ άλλοι υποφέρουν, ιδιαίτερα σε γκρουπ που ιστορικά υποφέρουν από την ανισότητα, όπως οι αφροαμερικανοί, οι λατίνοι και οι γυναίκες. Πολλοί χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι στον κλάδο των υπηρεσιών έχουν δει τις δουλειές τους να χάνονται ή να μειώνονται οι ώρες τους, ή εάν είναι απαραίτητοι έπρεπε να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλειά τους για να πάνε στη δουλειά. Αυτή η διευρυνόμενη ανισότητα αποτελεί κακό μαντάτο για την οικονομία, σύμφωνα με τον Κνουπ, διότι επηρεάζει αρνητικά πολλές πτυχές της κοινωνίας μας. «Η ανισότητα κάνει κακό στην οικονομική ανάπτυξη», υπογραμμίζει «Πλήττει την οικονομική ανάπτυξη και την ποιότητα της εκπαίδευσης, κάτι που σημαίνει μειωμένη ανάπτυξη στο μέλλον», προσθέτει.
Διαβάστε ακόμα:
ΔΕΗ: Προσφέρει στους κατοίκους το 5% των έργων σε Μεγαλόπολη και Δ. Μακεδονίας
Τουρισμός για όλους: Αυξάνονται οι δικαιούχοι και τα ξενοδοχεία για δωρεάν διακοπές
Έλον Μασκ: Το νέο διαστημοδρόμιο της Space-X έχει όνομα ελληνικό