Για την Barnes & Noble, αλλά και για ολόκληρη την βιομηχανία των παραδοσιακών βιβλιοπωλείων, η τελευταία δεκαετία ήταν δύσκολη. Για επτά συνεχόμενα χρόνια, τα έσοδα της Barnes & Noble, της μεγαλύτερης αλυσίδας στον κλάδο, μειώνονταν. Μέσα στην ίδια περίοδο, η εταιρεία έχει αλλάξει πέντε CEO’s, σαν μία παρακμάζουσα ποδοσφαιρική ομάδα που φοβάται τον υποβιβασμό και αλλάζει προπονητές κάθε μήνα.
Πράγματι, στον κόσμο των επιχειρήσεων, τα βιβλιοπωλεία που βασίζονται στις φυσικές πωλήσεις χάνουν όλο και περισσότερο έδαφος από τους διαδικτυακούς πωλητές λιανικής, σαν την Amazon. Έχει γίνει ξεκάθαρο, πλέον, πως τα βιβλιοπωλεία πρέπει να αλλάξουν, αλλιώς κινδυνεύουν να γίνουν είδος προς εξαφάνιση, περίπου όπως τα δισκάδικα.
Φυσικά, στην διοίκηση του Elliot Management hedge fund γνώριζαν ότι το επιχειρηματικό μοντέλο πολλών βιβλιοπωλείων είναι ξεπερασμένο. Ωστόσο αποφάσισαν την εξαγορά της Barnes & Noble για 475 εκατομμύρια το 2019. Και έβαλαν στον τιμόνι της τον James Daunt, έναν άνδρα που τους εγγυήθηκε πως θα φέρει αλλαγές.
Η πρόσληψη του ως CEO της Barnes & Noble είναι χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας του, αλλά ο Daunt έχει ήδη βρεθεί άλλη μία φορά σε παρόμοια θέση και τα είχε πάει περίφημα. Το 2011 τον προσέλαβε η Waterstone, η μεγαλύτερη αλυσίδα βιβλιοπωλείων στο Ηνωμένο Βασίλειο, και παρότι του πήρε τέσσερα χρόνια, ο Βρετανός την έφερε πίσω στα κέρδη. Τώρα καλείται να κάνει το ίδιο και στην άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Γεννημένος το 1963, σπούδασε Ιστορία στο Cambridge και έπειτα εργάστηκε ως τραπεζίτης στην JP Morgan, άλλα όπως του υπέδειξε η μέλλουσα γυναίκα του, το κάλεσμα του ήταν στα βιβλία. Έτσι, στα 26 του, ίδρυσε ένα βιβλιοπωλείο και έπειτα ακολούθησαν άλλα έξι παραρτήματα, που λειτουργούν ακόμη και σήμερα.
Στην Waterstone χρησιμοποίησε συγκεκριμένες τεχνικές για να κάνει την εταιρεία και πάλι κερδοφόρα, αλλά για να φέρει τις ίδιες αλλαγές στην Barnes & Noble, θα έπρεπε απομακρυνθεί από το μοντέλο που έφερε την εταιρεία στην κορυφή. Μέχρι πρότινος, τα 627 καταστήματα της αλυσίδας θύμιζαν την οργάνωση των supermarket, γιατί ήταν τεράστια, ήταν παντού και είχαν μόνο μικρές διαφορές μεταξύ τους.
Αυτό το μοντέλο είχε ως στόχο να κάνει τον πελάτη να νιώθει άνετα μέσα σε κάθε κατάστημα, αλλά εν έτει 2020, αν κάποιος θέλει να βρει μία μεγάλη ποικιλία βιβλίων οριοθετημένη με αλφαβητική σειρά, τότε δεν έχει κανέναν απολύτως λόγο να βγει από το σπίτι του. Όμως ο Daunt θέλει να βγάλει τον πελάτη από το σπίτι, δίνοντας ξεχωριστό χαρακτήρα σε κάθε ένα από τα βιβλιοπωλεία της αλυσίδας.
Μέσα στους τελευταίους μήνες, ο Βρετανός απέλυσε τους μισούς «δοκιμαστές» της εταιρείας, δηλαδή τους ανθρώπους που επιλέγουν ποια βιβλία θα αγοραστούν, αλλά και αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη, που είχαν υπό την επίβλεψη τους δεκάδες καταστήματα ο καθένας. Πλέον, οι τοπικοί διευθυντές των καταστημάτων έχουν πρωτόγνωρες ελευθερίες, όπως την δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιοι πως θα οριοθετούνται τα βιβλία και ποια θα μπουν στην βιτρίνα.
Το νέο αυτό μοντέλο δεν εγγυάται άμεση επιτυχία. Κάποια καταστήματα θα τα πάνε καλύτερα και κάποια χειρότερα. Επιπλέον, αρκετοί εκδότες θα αποσύρουν την χρηματοδότηση τους, από τη στιγμή που τα βιβλία τους δεν θα φιγουράρουν σε κάθε βιτρίνα. Ωστόσο, η διαφοροποίηση του κάθε καταστήματος με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής φαίνεται να του δίνει περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης από ό,τι ο ευθύς ανταγωνισμός με την Amazon.
Έτσι ακριβώς πέτυχαν τα καταστήματα που άνοιξε πριν από 30 χρόνια και με τον ίδιο τρόπο κατάφερε να βάλει την Waterstone πίσω στον σωστό δρόμο. Εστιάζοντας σε μικρές λεπτομέρειες, όπως το ύψος των ραφιών και το σχήμα ή το μέγεθος των τραπεζιών σε κάθε βιβλιοπωλείο. Με τις αλλαγές στην διοίκηση της Barnes & Noble, o Daunt θέλει να δώσει την ευκαιρία σε κάθε διευθυντή καταστήματος να πάρει τις αντίστοιχες αποφάσεις, ώστε κάθε βιβλιοπωλείο να είναι κάτι παραπάνω από μία απλή αποθήκη βιβλίων.
Όμως όσο τίμιες και να είναι οι προσπάθειες του, ίσως να μην τα καταφέρει. Στο κάτω κάτω, είναι δύσκολο να διαχειρίζεσαι οποιαδήποτε αλυσίδα, όταν το ενδιαφέρον για το προϊόν σου μειώνεται κάθε χρόνο. Τουλάχιστον, όμως, ο Daunt ξέρει ότι προσπάθησε, κάνοντας την μεγαλύτερη αναδιάρθρωση στην ιστορία της Barnes & Noble. Όσο για τους ρομαντικούς βιβλιόφιλους, μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι, ξερώντας πως ο άνθρωπος που παλεύει για το μέλλον του παραδοσιακού βιβλιοπωλείου δεν το κάνει για τα λεφτά. Είναι η ίδια αίσθηση που νιώθει ένας φίλαθλος, όταν η ομάδα που αγαπά προπονείται από έναν θρύλο του συλλόγου, γιατί ξέρει πως όσα παιχνίδια και να χαθούν, ο προπονητής πονάει όσο πονάει και η κερκίδα.
Διαβάστε περισσότερα
Το απόλυτο χάος στις ταχυμεταφορές