Tρίτη θητεία για την φιλελεύθερο Τζάστιν Τριντό ή εναλλαγή στην εξουσία με νίκη του κεντροδεξιού Έριν Ο’ Τουλ; Οι Καναδοί, που καλούνται σήμερα πρόωρα στην κάλπες, θα αποφασίσουν ποιος θα αναλάβει να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση σε αυτές τις βουλευτικές εκλογές με αποτέλεσμα απρόβλεπτο.
Την κούρσα, που πρακτικά όλες οι δημοσκοπήσεις τη θέλουν αμφίρροπη, ξεκινούν οι ψηφοφόροι της Νέας Γης και του Λαμπραντόρ, στις ακτές στον Ατλαντικό, που θα αρχίσουν να ψηφίζουν πρώτοι, από τις 08:30 (τοπική ώρα· 14:00 ώρα Ελλάδας).
Στον Καναδά υπάρχουν έξι ζώνες ώρας, οι τελευταίοι ψηφοφόροι που θα ρίξουν τα ψηφοδέλτια στις κάλπες θα είναι αυτοί στη Βρετανική Κολομβία, επαρχία στις ακτές της χώρας στον Ειρηνικό, όπου τα εκλογικά τμήματα θα κλείσουν στις 19:00 (τοπική ώρα· 05:00 αύριο Τρίτη ώρα Ελλάδας).
Η προεκλογική εκστρατεία-αστραπή έκλεισε όπως άρχισε: με ομιλία του απερχόμενου πρωθυπουργού, που ζήτησε από τους Καναδούς να του δώσουν νέα ισχυρή εντολή για να κυβερνήσει τη χώρα και να τη βγάλει από την κρίση της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Ο Τριντό αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στα μέσα Αυγούστου, προκειμένου να αποπειραθεί να ανακτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που έχασε δύο χρόνια πριν. Αλλά σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, κινδυνεύει να χάσει το στοίχημα. Η φθορά της εξουσίας είναι πια αισθητή και η «Τρουντομανία» του 2015 φαντάζει πολύ μακρινή: έχει οροφή το 31% των προθέσεων ψήφου, ισοψηφεί πρακτικά με τον κυριότερο αντίπαλό του, τον συντηρητικό Έριν Ο’ Τουλ, μέχρι πρότινος άγνωστο στο ευρύ κοινό.
Επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας από τον Οκτώβριο του 2019, κάτι που συνεπάγεται πως εξαρτάται από κόμματα της αντιπολίτευσης για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που θέλει, ο Τζάστιν Τριντό προφανώς θέλει να εκμεταλλευτεί την σχετικά επιτυχή διαχείριση της πανδημίας και την καλή πορεία της εκστρατείας ανοσοποίησης στη χώρα. Η χώρα καταγράφει μια από τις καλύτερες εμβολιαστικές καλύψεις στον κόσμο: το 71% των 38 εκατομμυρίων Καναδών έχει λάβει μια πρώτη δόση εμβολίου, το 62% έχει εμβολιαστεί πλήρως.
Όμως τα βασικά θέματα που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν το αποτέλεσμα τη βραδιά των εκλογών έχουν να κάνουν κυρίως με την τσέπη των ψηφοφόρων και το υπαρξιακό άγχος που έχει προκαλέσει η πανδημία, η κλιματική αλλαγή και η υγειονομική περίθαλψη. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Abacus Data, οι ανησυχίες για το αυξανόμενο κόστος ζωής κατατάχθηκαν υψηλά ως ζήτημα για όλους τους Καναδούς ανεξάρτητα από φύλο και ηλικία. Η υγειονομική περίθαλψη παραμένει αιώνια ανησυχία.
Οι καύσωνες του Καναδά
Οι τελευταίες εκλογές σημαδεύτηκαν από απεργίες για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης μιας πορείας στους δρόμους του Μόντρεαλ με επικεφαλής τη νεαρή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ.Φέτος, μετά από ένα καλοκαίρι με πρωτοφανές κύμα καύσωνα με θύματα, οι ψηφοφόροι λένε ότι το περιβάλλον είναι στην πρώτη γραμμή. Όποιος κερδίσει τις εκλογές θα πρέπει να προετοιμαστεί να παρουσιάσει το νέο σχέδιο της χώρας στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα, τον Νοέμβριο στη Γλασκώβη.
Η ακρίβεια και τα νοικοκυριά
Οι Καναδοί βλέπουν τις τιμές των βασικών ειδών όπως τα τρόφιμα τα ρούχα και τις μεταφορές να αυξάνονται εξαιτίας του πληθωρισμού που άγγιξε το 3,7% τον Ιούλιο το μεγαλύτερο ποσοστό της δεκαετίας. Η Τράπεζα του Καναδά, υπεύθυνη για τον έλεγχο του πληθωρισμού, δήλωσε ότι οι αυξήσεις αναμένεται να είναι βραχύβιες καθώς η οικονομία ανακάμπτει. Ομως τα ακριβά καύσιμα και το ακριβό σούπερ μάρκετ δεν είναι η καλύτερη συνταγή για εκλογές. Τον Δεκέμβριο, μια έρευνα από την CIBC, μία από τις κύριες τράπεζες του Καναδά, έδειξε ότι το 60% των Καναδών ανησυχούν για τιςαυξήσεις των τιμών.
Πανάκριβη η αγορά κατοικίας
Οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σταθερά σε μεγάλες πόλεις όπως το Βανκούβερ, το Τορόντο και το Μόντρεαλ τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του The Economist, από το 2015 το κόστος των σπιτιών στο Βανκούβερ έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο 44% ενώ στο Τορόντο εκτινάχθηκε κατά 38%. Συγκριτικά, οι τιμές κατοικιών στο Λονδίνο αυξήθηκαν 9%, η Νέα Υόρκη 13%και το Τόκιο 6%. Η μέση τιμή πώλησης ενός σπιτιού στο Τορόντο είναι τώρα λίγο πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια και στο Βανκούβερ, 1,2 εκατ. δολ. Αύξηση των τιμών έχει παρατηρηθεί και εκτός των μεγάλων πόλεων.
Οι δαπάνες
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι διαδοχικές ομοσπονδιακές κυβερνήσεις προσπάθησαν να αποφύγουν να δημιουργηθούν μεγάλα ελλείμματα και υποσχέθηκαν ότι θα επιστρέψουν σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Οι Φιλελεύθεροι άρχισαν να απομακρύνονται από αυτό υπό τον Τριντό ο οποίος έκανε εκστρατεία το 2015 για μέτρια ελλείμματα και επενδύσεις σε υποδομές και ένα νέο πρόγραμμα παροχών για παιδιά. Έτσι, ακόμη και πριν χτυπήσει η πανδημία, τα… λογιστικά βιβλία του Καναδά ήταν «κόκκινα». Ενώ ο Τριντό έχει δεχτεί κριτική για τις μεγάλες δαπάνες υποστηρίζει ότι ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ της χώρας – ένας τρόπος για να δείξει την ικανότητα μιας χώρας να επωμιστεί το δημόσιο χρέος της – παραμένει σε καλή κατάσταση. Ο Τριντό στην προεκλογική του εκστρατεία έχει υποσχεθεί δαπάνες 78 δις δολ. Οι συντηρητικοί έχουν υποσχεθεί ότι θα επιστρέψουν σε ισοσκελισμενους προϋπολογισμούς μέσα σε μια δεκαετία χωρίς περικοπές στα προγράμματα και τις υπηρεσίες, υπόσχεση που πολλοί οικονομικοί αναλυτές αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό.
Προς νέα κυβέρνηση μειοψηφίας
Όπως το 2019, το «σχεδόν απόλυτο σασπένς» οδηγεί αναλυτές να προειδοποιούν πως η εξασφάλιση της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο θα είναι «πολύ περίπλοκο να εξασφαλιστεί» από όποιον κι αν αναδειχθεί νικητής.
Είναι «δύσκολο να φανταστεί κανείς πιο αμφίρροπη κούρσα», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Φελίξ Ματιέ, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Γουίνιπεγκ.
Ως και χθες Κυριακή ο Τζάστιν Τριντό συνέχιζε την εκστρατεία του, εμφανιζόμενος σ’ ανατολή και δύση. Τις τελευταίες ημέρες, καλούσε τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν στρατηγικά, επιχειρηματολογώντας πως η επάνοδος των συντηρητικών στην εξουσία θα ήταν συνώνυμη με οπισθοδρόμηση για τον Καναδά, ειδικά όσον αφορά το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.
Ο Έριν Ο’ Τουλ, που μίλησε χθες στο Τορόντο, όπου είναι υποψήφιος, υποσχέθηκε στους Καναδούς ανανέωση. Έκανε προεκλογική εκστρατεία στραμμένη αποφασιστικά στο κέντρο.
«Πίσω στην αφετηρία»;
Οι περίπου 27 εκατομμύρια Καναδοί 18 ετών και άνω που έχουν δικαίωμα ψήφου σήμερα καλούνται να αναδείξουν τους 338 βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων.
Αν κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία από το 1867 δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των εδρών του κοινοβουλίου, ο νικητής θα χρειαστεί να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας.
Σε αυτή την περίπτωση ο μελλοντικός πρωθυπουργός -Φιλελεύθερος ή Συντηρητικός- θα είναι υποχρεωμένος να επιδιώκει συνεργασία με μικρότερα κόμματα για να κυβερνά στην Οτάβα.
Όπως το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα (ΝΔΚ) του Τζάγκμιτ Σινγκ, που πιστώνεται περί το 20% των προθέσεων ψήφου. Ή το Μπλοκ Κεμπεκουά, την αυτονομιστική παράταξη υπό τον Ιβ-Φρανσουά Μπλανσέ, που φάνηκε να ανακάμπτει κάπως στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας έπειτα από μια πολεμική για τη θέση του Κεμπέκ στην καναδική ομοσπονδία.
Άλλοτε μεγάλο κόμμα, οι Πράσινοι της Άναμι Πολ, δυσκολεύονται να περάσουν στους πολίτες το μήνυμά τους για την κλιματική κρίση, αγωνίζονται για την ίδια την επιβίωσή τους εξαιτίας των προβλημάτων ενότητας, εικόνας, χρηματοδότησης.
Το σενάριο «αντιγραφή και επικόλληση» μοιάζει πιθανό σε αυτές τις πρόωρες εκλογές, σύμφωνα με αρκετούς σχολιαστές.
«Στην αρχή, το ερώτημα ήταν εάν οι Φιλελεύθεροι αξίζουν να έχουν κυβέρνηση πλειοψηφίας. Τώρα, το ερώτημα είναι αν αξίζουν να παραμείνουν στην εξουσία», συνοψίζει ο Ντανιέλ Μπελάντ, καθηγητής του Πανεπιστημίου ΜακΓκιλ.
Ίσως χρειαστεί υπομονή το βράδυ της Δευτέρας, καθώς υπάρχει πιθανότητα το όνομα του νικητή να μην ανακοινωθεί την ημέρα της ψηφοφορίας, σημειώνει ο οργανισμός που έχει αναλάβει τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας. Πολλοί Καναδοί ψήφισαν δι’ αλληλογραφίας και αυτό σημαίνει πως η έκβαση θα είναι ακόμη πιο αμφίρροπη σε ορισμένες περιφέρειες.
«Όλα θα εξαρτηθούν από τον αριθμό των εκλογικών περιφερειών όπου οι αναμετρήσεις θα είναι αμφίρροπες», εκτίμησε η πολιτολόγος Ζενεβιέβ Τελιέ, σύμφωνα με την οποία αρκετοί Καναδοί διερωτώνται τις τελευταίες εβδομάδες για την «ηγετική ικανότητα του Τζάστιν Τριντό».
Διαβάστε ακόμη
Η σεμνή Ούρσουλα, τα… δάκρυα της Μυκόνου και η νέα μεγάλη μάχη της Κρήτης
Alpha Bank: Μέχρι 1η Οκτωβρίου σε ισχύ η εθελούσια – Ποιοι θα λάβουν και πριμ 5%
efood: Πόσο υποχώρησαν οι παραγγελίες μετά το κύμα «ψηφιακού ακτιβισμού»