(update 2)
Σε μια από τις χειρότερες μέρες των τελευταίων εβδομάδων εξελίσσεται η σημερινή για το τουρκικό νόμισμα – και υπήρξαν αρκετές.
Η εβδομάδα ξεκίνησε με νέα ορμητική πτώση για την τουρκική λίρα στην πρωινή συνεδρίαση. Η αξία του νομίσματος σε σχέση με το δολάριο υποχωρεί αυτή την ώρα με επιταχυνόμενο ρυθμό που υπερβαίνει το 1,2%, σπάζοντας αλλεπάλληλα ιστορικά αρνητικά ρεκόρ και αγγίζοντας μια σχέση ανταλλαγής που προσεγγίζει τις 7,64 λίρες για ένα δολάριο.
Η νέα τάση υποχώρησης, μετά από μερικές μέρες σχετικές ηρεμίας στο 7,5, έχει ξεκινήσει από την προηγούμενη εβδομάδα.
Σήμερα, η ισοτιμία έχασε τη στήριξή της από το πρωί:
Ξεκίνησε από το 7,5461 (ισοδύναμο λιρών για ένα δολάριο) και πολύ γρήγορα ξεπέρασε το 7,57, το 7,58 και το 7,60.
Αυτή την ώρα καταγράφει υποχώρηση 1,25% σε σχέση με το δολάριο – με την ισοτιμία να έχει φτάσει στο 7,6357.
Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η σημερινή κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος (TRYUSD) – φαίνεται πως από το απόγευμα και καθώς η ανασφάλεια στις αγορές αυξάνει, η κλίση της πτώσης της λίρας αυξάνει, «ο κατήφορος γίνεται πιο απότομος». (Η ένδειξη ώρας είναι τρεις ώρες πίσω από την ώρα Ελλάδος)
Μόνη λύση για την ανακοπή της κατρακύλας είναι η αύξηση του κόστους του χρήματος προκειμένου να περιοριστεί η υπερθέρμανση της οικονομίας: η αύξηση δηλαδή του δανεισμού στο εσωτερικό της χώρας, που αποτελεί ελιγμό του Ερντογάν για να δημιουργήσει μια επίφαση οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των Τούρκων.
Όμως με δεδομένη την άρνηση του τούρκου Προέδρου να επιτρέψει στην κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, η αναμενόμενη «τεχνική» αύξηση του κόστους του χρήματος για τις τουρκικές τράπεζες (άρα και τους δανειολήπτες) από την πίσω πόρτα, μια μείωση που αναμένεται αυτήν την Πέμπτη, δεν πρόκειται να αλλάξει δραστικά την πτωτική φόρα της λίρας.
Έτσι ο Ερντογάν ελπίζει σε εκτόνωση του «γεωπολιτικού κινδύνου» προκειμένου να εκτονωθούν – για όσο εκτονωθούν – οι πιέσεις στο τουρκικό νόμισμα. Οι επαφές για την προετοιμασία αλλά και η ίδια η Σύνοδος Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών στο τέλος της εβδομάδας αποτελεί καταλύτη για τη λίρα.
Ο Ερντογάν ελπίζει σε θετική έκβαση.
Αν η ΕΕ δεν υιοθετήσει προηγούμενες ελληνικές προτάσεις για κυρώσεις και δώσει σήμα διαλόγου, ένας σημαντικός μοχλός πίεσης στη λίρα θα υποχωρήσει. Αν η Γερμανία προτάξει την ανάγκη διαλόγου και αν τα ανακοινωθέντα της συνόδου είναι αισιόδοξα – όπως είναι κατά παράδοση – περιγράφοντας έναν οδικό χάρτη διαλόγου, η παράμετρος «γεωπολιτκός κίνδυνος» θα υποχωρήσει, προς το παρόν.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Ερντογάν όμως είναι ότι για να σταματήσει η τουρκική λίρα την υποχώρησή της θα πρέπει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών να γίνει γρήγορα θετικό και η πιστωτική έκρηξη στην Τουρκία όχι απλώς να επιβραδυνθεί, αλλά τα δάνεια να αρχίσουν να συρρικνώνονται δραστικά.
Αν γίνει αυτό όμως, δε θα μπορεί να κρυφτεί πίσω από τεχνικές ανακοίνωσεις της κεντρικής τράπεζας, περί αύξησης του «διαδρόμου επιτοκίων» για τις εμπορικές τράπεζες. Δεν μπορεί να γίνει «στα μουλωχτά» θα γίνει αντιληπτό στα γκισέ των τραπεζών και θα προκαλέσει σοκ στην οικονομία – και κύμα φυγής από τις καταθέσεις και τη λίρα.
Αλλά ο Ερντογάν έχει αποδείξει ότι αντιμετωπίζει κάθε πρόβλημα στην ώρα του, με αποκλειστικό κίνητρο να κερδίσει περισσότερο χρόνο.
Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σηματοδοτήσει την πρόθεσή της να του τον δώσει, λαμβάνοντας σε αντάλλαγμα τη δέσμευσή του για μια διαδικασία διαλόγου. Αν η ΕΕ πουλήσει ακριβά τον χρόνο που του δίνει, μένει να φανεί.