Τι κι αν ο Ταγίπ Ερντογάν έπαιρνε κάθε τόσο τηλέφωνο τον Πρόεδρο Τραμπ στο Οβαλ Γραφείο για να μεσολάβησει ώστε να σταματήσει τη δίωξη της Halkbank, της “αμαρτωλής” τουρκικής τράπεζας που κατηγορείται ότι έσπασε το εμπάργκο με το Ιράν – μεταξύ άλλων – και ότι χρηματοδοτεί απευθείας τον τούρκο Πρόεδρο;
Τι κι αν υποσχόταν ο Τραμπ στον Ερντογάν να κάνει υπομονή, και ότι “θα βάλει δικούς του δικαστές” για να ρυθμίσουν το θέμα;
Αργά το βράδυ της Πέμπτης, το τζίνι βγήκε από το μπουκάλι:
Το ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μανχάταν όρισε δικάσιμο για την ποινική υπόθεση της Halkbank για τον Μάρτιο του 2021.
Η κατηγoρία, η οποία επισείει σύμφωνα με τους αμερικανικούς νόμους ποινή ικανή να εξαφανίσει την κρατικη τουρκική τράπεζα και να κλονίσει συθέμελα το τουρκικό τραπεζικό σύστημα, είναι ότι Halkbank βοήθησε το Ιράν να αποφύγει δισεκατομμύρια δολάρια από τις οικονομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ.
Όχι άλλη καθυστέρηση!
Το δικαστήριο μάλιστα απέρριψε τους ισχυρισμούς της υπεράσπισης της τουρκικής κρατικής τράπεζας με τους οποίους ζητούσε να καθυστερήσει η διαδικασία μέχρι το 2022.
Η απόφαση, από τον Δικαστή Ρίτσαρντ Μπέρμαν της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης, έκανε δεκτό το αίτημα των ομοσπονδιακών εισαγγελέων για έναρξη των διαδικασιών στις αρχές του 2021, μετά από μήνες νομικών αντεγκλίσεων (αλλά και άπειρων αποπειρών πολιτικής παρέμβασης, όπως αποκαλύπτει το βιβλίο του Τζον Μπόλτον, πρώην σύμβουλου εθνικής ασφαλείας του Τράμπ) με τους δικηγόρους της τράπεζας.
Ο Μπέρμαν είπε ότι η επιλογή κριτών θα ξεκινήσει στις 23 Φεβρουαρίου, με τα επιχειρήματα έναρξης στη δίκη που εκδόθηκε για την 1η Μαρτίου. Οι προτάσεις κινήσεων για περιορισμούς, κοινές προτεινόμενες κατηγορίες κριτικών επιτροπών και εκκρεμείς προτάσεις έληξαν στις 14 Δεκεμβρίου.
Ζητούσαν αναβολή λόγω… Covid-19
O δικαστής Μπέρμαν είπε ότι έλαβε υπόψιν τις δυσκολίες που θέτει η εξελισσόμενη πανδημία στη διαδικασία του ομοσπονδιακού δικαστηρίου, αλλά και την ανάγκη για απόδοση δικαιοσύνης και στις δύο πλευρές και την «αποφυγή περιττής καθυστέρησης».
Η απόφαση (μπορείτε να την δείτε εδώ) αναφέρει:
«Το δικαστήριο επισημαίνει ότι η δίωξη (της Halkbank) και, κατά συνέπεια, η δίκη έχει καθυστερήσει ήδη για περισσότερο από πέντε μήνες από την ημερομηνία της κατηγορίας” και επισημαίνει την ανάγκη “ να φτάσουμε στην ουσία της υπόθεσης αποτελεσματικά” καθώς το το δημόσιο συμφέρον για τα θέματα που απασχολούν αυτή την αντιδικία», είναι πολύ σημαντικό, έγραψε ο δικαστής στο σκεπτικό των δυο σελίδων..
Η ύστατη απόπειρα αποφυγής
Οι δικηγόροι της Halkbank, το γραφείο Williams & Connolly, υποστήριξαν κατά τη διάρκεια της ακρόασης ότι η παγκόσμια πανδημία έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατο να ταξιδέψουν στην Τουρκία για να συναντηθούν με τους πελάτες τους και ισχυρίστηκαν ότι θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για μεταφράσεις των καταθέσεων των πιθανών μαρτύρων. Ζήτησαν η δίκη να αναβληθεί για τον Μάρτιο του 2022
Η υπόθεση που μπορεί να διαλύσει την τουρκική οικονομία
Η Halkbank, η οποία ανήκει κατά πλειοψηφία στην τουρκική κυβέρνηση, κατηγορείται ότι χρησιμοποιούσε μια σειρά επιχειρήσεων-βιτρίνα στο Ιράν, την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να μεταφέρει έσοδα από πωλήσεις ιρανικού πετρελαίου αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων στην κυβέρνηση της Τεχεράνης, κατά παράβαση του εμπάργκο που απαγορεύει στο Ιράν κάθε πρόσβαση στο χρηματοοικονομικό σύστημα των ΗΠΑ.
Οι εισαγγελείς είπαν ότι “ανώτατοι αξιωματούχοι” στο Ιράν και την Τουρκία φέρεται να συμμετείχαν στο σχέδιο, και ορισμένοι από αυτούς έλαβαν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε δωροδοκίες για να προφυλάξουν την τράπεζα από τον έλεγχο των αμερικανικών ρυθμιστικών αρχών και τραπεζών.
Η Halkbank, εν τω μεταξύ, αγνούσε για μήνες επιδεικτικά το κατηγορητήριο της 19ης Οκτωβρίου του ομοσπονδιακού δικαστηρίου του Μανχάταν. Η προηγούμενοι δικηγόροι της, της εταιρείας King & Spalding απέτυχαν στις αλλεπάλληλες κινήσεις τους να αμφισβητίσουν τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.
Όταν οι δικηγόροι της King & Spalding αποσύρθηκαν από την υπόθεση, τότε η Halkbank τελικά απάντησε στο κατηγορητήριο μέσω της νέας δικηγορικής εταιρείας, ότι δεν είναι ένοχη για συνωμοσία, τραπεζικές απάτες και ξέπλυμα χρήματος τον περασμένο Μάρτιο.
Ο Ρόμπερτ Κέρι, νέος δικηγόρος της Halkbank, επιβεβαίωσε ότι σχεδίαζε να ζητήσει μακροχρόνια αναβολή ωστε ο δικαστής Μπέρμαν να παραιτηθεί από την υπόθεση. Τελικά, το αίτημα δεν πέρασε…
Τα επόμενα βήματα
Κατά τη τοποθέτησή του στο ακροατήριο, ο Δικαστής Μπέρμαν ζήτησε από την Halkbank να καταθέσει τις ενστάσεις της έως τις 14 Ιουλίου, λέγοντας ότι προσβλέπει να “προχωρήσει γρήγορα” στο θέμα.
Συνολικά, έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε εννιά άτομα, συμπεριλαμβανομένου του Ρέζα Ζαρράμπ, του τουρκο-Ιρανού εμπόρου χρυσού που ομολόγησε την ενοχή του στις αμερικανικές αρχές και μετά κατέθεσε κατά του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, ο οποίος επέστρεψε στην Τουρκία τον περασμένο Ιούλιο μετά την έκτιση της ποινής του για συνωμοσία, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και σχετικές καταδίκες και διορίστηκε από τον Ερντογάν ως Πρόεδρος του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης.
Οι κατηγορίες του ομοσπονδιακού δικαστηρίου είναι τόσο βαριές που επισείουν ποινές – χρηματικές αλλά και διακοπή πρόσβασης στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα – που είναι ικανές να σβήσουν από το χάρτη την τουρκική κρατική τράπεζα, η οποία ελέγχεται άμεσα από τον Τούρκο πρόεδρο και αποτελεί τη χρηματοδοτικό του εργαλείο.
Είναι η μόνη υπόθεση που τον αγγίζει προσωπικά και έχει τη δυνατότητα να αποθεμελιώσει το μηχανισμό εξουσίας του αλλά και το διεθνές του γόητρο.
Μετά τη χθεσινοβραδινή απόφαση, η απόφαση έχει και σαφές χρονοδιάγραμμα. Τα δικαστήρια ανέλαβαν δράση και τα τηλεφωνήματα στο Οβάλ Γραφείο για παρέμβαση δεν έχουν πια κανένα νόημα.