Η επιδημία του κορωνoϊού μπορεί να διαρκέσει ένα ή δύο χρόνια, αλλά ορισμένα στοιχεία της ζωής πριν την πανδημία πιθανόν να επανέλθουν στο μεταξύ, ανάλογα με την εξέλιξη της εξάπλωσής της.

Ένας στους τέσσερις κατοίκους της γης είναι σήμερα σε κατ’οίκον αυτοπεριορισμό: Το ερώτημα είναι πότε τα πράγματα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό;

Η απάντηση είναι απλή, αν και μπορεί να μην ικανοποιεί:

Όταν αρκετός πληθυσμός – πιθανώς το 60% με 80% των ανθρώπων – γίνει ανθεκτικός στον COVID-19 ώστε να κατασταλθεί η εξάπλωση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αυτός είναι ο τελικός στόχος, αν και κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσο καιρό θα πάρει για να φτάσουμε εκεί.

Υπάρχουν δύο ρεαλιστικοί δρόμοι. Ο πρώτος είναι η ανάπτυξη εμβολίου, ενώ ο δεύτερος έχει να κάνει με την «ανοσία της αγέλης», σύμφωνα με την οποία μολύνεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού με σκοπό στη συνέχεια να αναρρώσει ώστε να δημιουργήσει αντισώματα. Αυτή η επιλογή βέβαια προϋποθέτει ότι πολλοί άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους.

Μόλις αρκετοί άνθρωποι φτάσουν στην κατάσταση που έχουν αναρρώσει από τον ιό – αν και δεν γνωρίζουμε ακόμη αν η ανάρρωση από τη νόσο προσδίδει οποιαδήποτε «ασυλία σε όλα» ή πόσο μάλλον αν η ανάρρωση σημαίνει ότι ο ασθενής δεν πρόκειται να ξανακολλήσει – η κανονικότητα θα αποκατασταθεί.

Και στις δύο περιπτώσεις θα χρειαστούν ένα με δύο χρόνια, αλλά στο μεταξύ πολλές συνήθειες θα επιστρέψουν για τους έγκλειστους σήμερα πολίτες: Το καλοκαίρι, τα εστιατόρια ναι – αλλά όχι τα μουσικά φεστιβάλ. Τα γραφεία ναι – αλλά όχι ο συνωστισμός σε παραλίες και μπαρ (τηρουμένων πάντα των αποστάσεων).

Η αποκατάσταση της καθημερινότητας θα μπορούσε να είναι πιο εύκολη για τις αρχές αν γνώριζαν ποιος έχει νοσήσει, ποιος έχει αναρρώσει και ποιος ειναι «ύποπτος» ότι έχει κορωνοϊό, κάτι που μπορεί να προκύψει από μαζικά τεστ στον πληθυσμό.

Αν και μόνο προβλέψεις μπορούν να γίνουν σχετικά με το πότε ακριβώς θα επανέλθουν οι αμερικανοί στην κανονικότητα, υπάρχουν τέσσερα σενάρια από ειδικούς επιδημιολόγους για το πότε ο κόσμος θα βγαίνει έξω για διασκέδαση και για να βγάλει χρήματα.

Σενάριο 1: Ένας με δύο μήνες

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το παραπάνω χρονοδιάγραμμα είναι εξαιρετικά απίθανο, αλλά μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα οι ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης θα μπορούσαν να αποσύρουν αυτό που λέμε social distancing, αν ο κορωνοϊός αποδειχθεί «ότι δεν είναι και τόσο επιβλαβής», σύμφωνα με τον Γουίλιαμ Χάνετζ, καθηγητή επιδημιολογίας.

«Όλοι οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί, δεν συμπεριφέρονται σαν τους μολυσμένους ανθρώπους που βλέπαμε πριν, καθώς έχουν πολύ ήπια στοιχεία της ασθένειας και έτσι συνειδητοποιούμε ότι δημιουργείται ανοσία».

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο υπόσενάριο πολύ πιο ζοφερό: Η υπερβολικά χαλαρή κοινωνική αποστασιοποίηση θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα «μεγάλο, σύντομο, και αιχμηρό σοκ» μολύνσεων κάποια στιγμή τους επόμενους μήνες, συντρίβοντας το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας και σκοτώνοντας πολλούς ανθρώπους. Μετά από μια τέτοια καταστροφή, είναι λογικό να αναρρώσουν πολλά άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό, φέρνοντας τον ευρύτερο πληθυσμό πιο κοντά στην ανοσία.

Και στις δύο περιπτώσεις οι αμερικανοί θα βγούν στους δρόμους σε λίγους μήνες, ωστόσο αν συνεχίσουν να δουλεύουν από τα σπίτια τους, οι ειδικοί θα κερδίσουν περισσότερο χρόνο για να καταλάβουν την ασθένεια.

Σενάριο 2: Τρεις με τέσσερις μήνες

«Θα έχουμε μάθει κάποια πράγματα για τον ιό όπως αν μπορεί να υπάρξει ανοσία έπειτα από την ανάρρωση, με την ασθένεια να εκδηλώνεται με ήπιες λοιμώξεις ή και χωρίς συμπτώματα» πρόσθεσε.

Ο ίδιος συστήνει την προσοχή σε δύο τύπους εξετάσεων. Μία που θα ανιχνεύει τον ιό και μία που θα ανιχνεύει τα αντισώματα των ανθρώπων κατά του ιού.

Με αυτές τις νέες πληροφορίες, ανέφερε ο Χάνετζ, θα μπορούσε να απομονωθεί ο μεταδοτικός ή πιο ευάλωτος πληθυσμός, ενώ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θα επιστρέψει σε κάτι που μοιάζει με κανονική ζωή. «Μπορείτε να έχετε λιγότερα τραπέζια σε ένα εστιατόριο, για παράδειγμα, ή ένα μικρότερο αριθμό ατόμων σε ένα μπαρ», είπε.

Σε τρεις έως τέσσερις μήνες, οι ερευνητές θα μπορούσαν να έχουν εντοπίσει κάτι που θα μπορούσε να μειώσει γρήγορα και αξιόπιστα τα συμπτώματα και να αποτρέψει θανάτους. Αυτό δεν θα εξαλείψει τη συνεχιζόμενη ανάγκη για κοινωνική απομάκρυνση, καθώς θα ήταν ακόμη δυνατή η εμφάνιση μεγάλων επιδημιών, αλλά θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο υπερβολικής επιβάρυνσης των νοσοκομείων της χώρας.

Για τον Χάνετζ, αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι πιο πιθανό από το πρώτο σενάριο.

Σενάριο 3: Τέσσερις με δώδεκα μήνες

Εδώ μπαίνει το σενάριο της μείωσης της εξάπλωσης του κορωνοϊού λόγω του καλοκαιριού. Οι ερευνητές έχουν μερικές θεωρίες για το γιατί το καλοκαίρι είναι εποχή εχθρική προς τη γρίπη -για παράδειγμα οι υψηλότερες θερμοκρασίες και η αυξημένη ακτινοβολία UV είναι αφιλόξενες για κάποιους ιούς και / ή ότι τα περισσότερα σχολεία είναι εκτός λειτουργίας, ωστόσο ακόμα δεν γνωρίζουμε αν ισχύει αυτό για τον κορωνοϊό.

Επομένως έχουμε δύο υποσενάρια. Ή μειώνεται η εξάπλωση και κάνουμε ένα πιο διασκεδαστικό καλοκαίρι, με το άνοιγμα κάποιων καταστημάτων, μπαρ, εστιατορίων, ή η εξάπλωση συνεχίζεται. Παρόλα αυτά και στις δύο περιπτώσεις οι μεγάλες εκδηλώσεις δεν θα γίνουν.

Μπορεί σε αυτό το διάστημα να είναι ασφαλές να ταξιδέψει κάποιος για να δει τους αγαπημένους του (αν συνεχιστεί η εξάπλωση) με την έννοια ότι «αν είναι το ίδιο πιθανό να μολυνθεί κάποιος στο τοπικό κατάστημα της γειτονιάς και σε ένα ταξίδι, οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν θα έχουν πολύ νόημα» αναφέρει ο Χάνετζ.

Σε αυτό το διάστημα τεσσάρων με δώδεκα μηνών, οι ειδικοί θα έχουν μάθει περισσότερα για την ασθένεια, ενώ πιθανολογείται ότι κατά τον Σεπτέμβριο υπάρχει περίπτωση να δούμε μια αναζωπύρωση της νόσου, αν υπάρξει ύφεση της το καλοκαίρι. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διαφορά των δύο σεναρίων είναι οτι αν το καλοκαίρι δεν καταστείλει τον ιό απλά θα υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για αναζωπύρωση της νόσου.

«Μόλις αντιμετωπιστεί το (τρέχον) κύμα, τότε κάποια πράγματα μπορεί να χαλαρώσουν – λίγο» είπε ο Χάνετζ. Μπορεί να υπάρξει περισσότερη δουλειά και κοινωνικοποίηση εκτός του σπιτιού, αλλά αυτό θα εξακολουθεί να υφίστανται με αυστηρή πλύση των χεριών, και άλλα μέτρα προστασίας. Κατά πάσα πιθανότητα, οι άνθρωποι που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως ή να παραγγείλουν τρόφιμα online θα το κάνουν ακόμα αντί να βγαίνουν από το σπίτι.

Σενάριο 4: Δώδεκα με δεκαοχτώ μήνες (ή/και περισσότερο)

Η άνοιξη του 2021 είναι περίπου το συντομότερο deadline που αναμένει κανείς να είναι διαθέσιμο το εμβόλιο. «Οτιδήποτε γρηγορότερο θα είναι παγκόσμιο ρεκόρ» σύμφωνα με τους ειδικούς.

Τα εμβόλια διαρκούν τόσο στην παρασκευή τους καθώς είναι δύσκολο να τελειοποιηθούν. Υπάρχει μια σειρά δοκιμών για να γίνει βέβαιο ότι δεν βλάπτουν τους υγιείς ανθρώπους, και στη συνέχεια ότι παράγουν τα επιθυμητά αντισώματα και ότι αυτά τα αντισώματα λειτουργούν κατά του ιού.

Ωστόσο, από τη στιγμή που βγει το εμβόλιο θα πάρει κάποιο καιρό για επιστροφή στη κανονικότητα. Στις ΗΠΑ ο εμβολιασμός σχεδόν 350 εκατ. ανθρώπων ίσως πάρει καιρό και χρειαστούν και άλλες παρτίδες εμβολίων. Επομένως, ίσως χρειαστεί να καθοριστεί ποια ομάδα θα λάβει τις πρώτες δώσεις.

Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο να μην μπορέσει να βρεθεί ένα τελείως ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, αλλά από την άλλη αυτό μας γυρνάει πίσω στην «ανοσία της αγέλης» όπου περίπου το φθινόπωρο του 2021 θα έχει φτάσει ταβάνι.