Υπάρχουν δυο τύποι ανθρώπων στην μετά-πανδημίας εποχή. Αυτοί που έχουν εμβολιαστεί, και αυτοί που δεν έχουν. Oι ηγέτες της παγκόσμιας κοινότητας φαίνεται πως είναι έτοιμοι να επισημοποιήσουν αυτόν τον διαχωρισμό. Το «πάσο ανοσίας» είναι πραγματικότητα στο Ισραήλ. Με το 50% των ενηλίκων να έχουν ήδη εμβολιαστεί, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο πως τα γυμναστήρια, τα ξενοδοχεία, οι πολιτιστικές δράσεις και οι πισίνες έχουν ανοίξει για όσους μπορούν να παρουσιάσουν ένα QR Code που αποδεικνύει πως έχουν ανοσία.
Η Βρετανία μελετά παρόμοιο σχέδιο, ενώ η ΕΕ αναφέρει πως ένα «ψηφιακό διαβατήριο» θα διευκολύνει τα ταξίδια μεταξύ των κρατών-μελών αλλά και τις εγχώριες μετακινήσεις. Ακόμη και η Γαλλία, η οδηγός της φοβίας για τα εμβόλια φαίνεται πως ακολουθεί την τακτική αυτή. Σε έρευνα του Ιανουαρίου, τουλάχιστον το ήμισυ των ερωτηθέντων Γάλλων ανέφεραν πως θα υποστήριζαν μια τέτοια ιδέα.
Οι ηθικολόγοι και αρκετά υγειονομικά μέλη υποστηρίζουν, πάντως, πως αυτά τα “πάσα” θα αποτελέσουν μορφή διάκρισης μεταξύ ίσων πολιτών, τη στιγμή που δεν υπάρχουν αρκετά εμβόλια. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να αποτελέσουν το νέο στάνταρ όταν υπάρξει πλεόνασμα εμβολίων, τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες χώρες. Το POLITICO παρουσιάζει 6 παραδείγματα για το τί μπορεί να μας περιμένει στο εγγύς μέλλον.
1. Ουτοπία του κορωνοϊού
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει αλλά όλα βαίνουν καλώς. Το “ψηφιακό πάσο” είναι μια τεράστια επιτυχία. Ενα κονσόρτιουμ τεχνολογικών κολοσσών έπεισε τον ΠΟΥ για τη θέσπιση πλατφόρμας. Η παγκόσμια κοινότητα το δέχτηκε και το προσυπέγραψε. Ο ΠΟΥ έχει θέσει ευρέως αποδεκτό χαρακτηρισμό “ανοσίας” και η πλατφόρμα ενημερώνεται τακτικά. Υπάρχουν ξεκάθαρα μηνύματα για τους πολίτες για το τι θα πρέπει να κάνουν αν αλλάξει το στάτους τους, όπως για παράδειγμα ένα νέο μεταλλαγμένο στέλεχος στην περιοχή τους. Κοινωνική, ιατρική και οικονομική υποστήριξη υπάρχει για όσους χάσουν το στάτους ανοσίας τους. Υπάρχει επίσης και ένα σύστημα στο οποίο πολίτες που δεν μπορούν να εμβολιαστούν για λόγους υγείας μπορούν να βασίζονται σε οικιακά τεστ και να προστατεύονται από την ανοσία της αγέλης. Αυτοί που απλά δεν θέλουν να εμβολιαστούν αποδέχονται το γεγονός των σχεδόν καθημερινών τεστ.
Πιθανότητα: Mηδενική.
2. Απαρτχάιντ εμβολιασμού
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. Τα “πάσα” είναι αναγκαία για την είσοδο στην πλειονότητα των δημόσιων χώρων και ιδιωτικών επιχειρήσεων. Υπάρχουν, όμως, φόβοι για πλαστογράφηση. Πολλοί που δεν έχουν smartphones δεν μπορούν να μετακινηθούν, κάτι που αυξάνει την οικονομική ανισότητα. Ακόμη και οι πλούσιοι δεν παραμένουν αλώβητοι αφού μπορεί να έχουν ξεχάσει να φορτίσουν τη μπαταρία, ή το κινητό παρουσιάζει κάποιο απροσδόκητο πρόβλημα. Τώρα που τα πάσα αποτελούν μέρος της καθημερινότητας, τα εμβόλια γίνονται de facto αναγκαία, τουλάχιστον για οποιονδήποτε θέλει να είναι μέρος της κοινωνίας. Δεν υπάρχουν προβλέψεις γι αυτούς που δεν μπορούν να εμβολιαστούν λόγω ανοσοκαταστολής ή προβλημάτων υγείας ή απλά εγκυμοσύνης. Μια μεγάλη αντι-εμβολιαστική τάση αυξάνεται στην κοινωνία, ενώ οι υποστηρικτές της ιδιωτικότητας συνέρχονται σε underground χώρους αντιεμβολιαστών. Ολα αυτά οδηγούν όχι μόνο σε νέα κρούσματα αλλά και σε πολιτικές αναταραχές. Οι κυβερνήσεις πιέζονται για την επίτευξη ανοσίας της αγέλης για να ξανανοίξουν τις κοινωνίες τους.
Το σενάριο είναι υπερβολικό, αλλά στην Προβάνς της Γαλλίας πρόσφατα υπήρξαν διαδηλώσεις, με τους διαδηλωτές που δεν είχαν εμβολιαστεί να φορούν ένα κίτρινο Αστέρι του Δαυίδ στο μπράτσο, ως παρομοίωση της συγκέντρωσης και της γενοκτονίας των Εβραίων από τους ναζιστές κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ.
Πιθανότητα: Χαμηλή.
3. Επιστροφή στο μέλλον
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει, αλλά τα “πάσα” έχουν υιοθετηθεί από τους περισσότερους. Οι περισσότεροι θέλουν να τελειώσει η πανδημία οπότε συμπλέουν προς το παρόν. Παρ’ όλα αυτά, ο χειμώνας έρχεται και το πρόγραμμα είναι, πια, ξεπερασμένο. Ο γενικά αποδεκτός όρος της “ανοσίας” είναι από το προηγούμενο καλοκαίρι όταν συστήθηκαν τα συστήματα. Πολλοί έχουν επιστρέψει στις παλιές τους συνήθειες αλλά νέα στελέχη του ιού κυκλοφορούν και τα εμβόλια δεν είναι πια τόσο δραστικά. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να επικαιροποιήσουν τα εμβόλια και τα συστήματά τους, αλλά μέχρι να συμβεί αυτό, υπάρχουν νέοι περιορισμοί στις μετακινήσεις, ενώ τα συστήματα υγείας υποφέρουν.
Πιθανότητα: Μέση.
4. Νομικά προβλήματα
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. Τα “πάσα” έχουν αποτύχει. Πολλοί απορούν γιατί αποτέλεσαν επιλογή, αφού έχουν βρεθεί σε νομικό κυκεώνα μηνύσεων. Τα “πάσα” ήταν ανεφάρμοστα. Οι δικαστικές αποφάσεις τα “πνίγουν” λόγω κοινωνικών και νομικών προβλημάτων που έγκεινται στην απαγόρευση των μετακινήσεων με το άνοιγμα των κοινωνιών. Οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε δύσκολη θέση: είτε θα επιβάλλουν τα “πάσα” και μπορεί να βρεθούν στα δικαστήρια, είτε θα βρεθούν στα δικαστήρια επειδή κάποιος θα αρρωστήσει. Τα “πάσα” έχουν γίνει, επίσης, όπλο στις πολιτιστικές διαμάχες. Περιοχές με πολλούς μετανάστες ή μειονότητες υποφέρουν από μεγαλύτερη αστυνόμευση για την επιβολή των νέων μέτρων.
Πιθανότητα: Μεγάλη.
5. Νέα προβλήματα
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει αλλά πρέπει, πια, να ανησυχούμε και για κάτι άλλο. Τα “πάσα” είχαν εφαρμοστεί με υποσχέσεις συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων. Παρόλα αυτά, τα αντικρουόμενα συμφέροντα, οι διαφορετικές νομικές δομές, τα καθεστώτα απορρήτου και τα διαφορετικά “πολιτικά ημερολόγια” σημαίνουν πως κάθε κυβέρνηση χαράσσει τη δική της ρότα. Ακόμη και σε εγχώριο επίπεδο, οι λομπίστες των τεχνολογικών εταιρειών πιέζουν για τις δικές τους εφαρμογές.
Πολλά από τα συστήματα διαφέρουν. Χρειάζεται κανείς διαφορετική εφαρμογή για τις πτήσεις, άλλη για τα εστιατόρια και άλλη για την έκδοση εισιτηρίου σε κάποια αθλητική οργάνωση. Ολα αυτά τα «πάσα», επίσης, μπορούν να πλαστογραφηθούν. Την ίδια στιγμή το μπαράκι ή το κουτούκι της γειτονιάς δεν έχει λεφτά να εγκαταστήσει το σύστημα σκαναρίσματος, οπότε και δεν το χρησιμοποιούν. Πολλοί πελάτες δεν έχουν καν smartphones. Οι πιο πλούσιες περιοχές έχουν μηχανήματα, και η οικονομική ανισότητα αυξάνεται, με τις επενδύσεις να φεύγουν από τις φτωχές περιοχές.
Πιθανότητα: Σχεδόν αναπόφευκτο.
6. «Αν είναι να ’ρθει, θε να ’ρθεί – αλλιώς θα προσπεράσει!»
Φτάνουμε στο τέλος του 2021. H πανδημία μπορεί να μην έχει τελειώσει αλλά είναι σαν να έχει ήδη τελειώσει.
Ενας λόγος των προειδοποιήσεων του ΠΟΥ για τα “πάσα” βασιζόταν στην αβεβαιότητα για το εάν τα εμβόλια θα καταπολεμήσουν την μετάδοση του κορωνοϊού. Τα εμβόλια, όμως, έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικά, τόσο στην προστασία των εμβολιασμένων, όσο και στην αποφυγή μετάδοσης του ιού. Το εμβολιασμένο κοινό επιστρέφει στις χαλαρές βόλτες το σαββατοκύριακο και στην προ-πανδημίας εποχή. Ολοι εκτός των σκληροπυρηνικών αντιεμβολιαστών έχουν εμβολιαστεί. Οι χώρες μπορεί να μην έχουν απόλυτη ανοσία της αγέλης, με νέα στελέχη να εμφανίζονται εδώ κι εκεί, αλλά τα νέα στελέχη δεν προκαλούν βαριά νόσο. Οπως και με τον ιό της γρίπης, μερικοί άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας χάνουν τη ζωή τους εδώ κι εκεί και οι ανοσοκατεσταλμένοι θα πρέπει να προσέχουν όπως πρόσεχαν πάντα. Μετά από την πιθανή εφαρμογή των “πάσων”, όλες τις πολιτικές, ηθικές και νομικές διαμάχες, όλα τα προβλήματα του εμβολιασμού, η κοινωνία μαθαίνει να ζει με άλλον ένα εποχικό ιό όπως η γρίπη και πολλοί άλλοι, ως μέρος της νέας κανονικότητας.
Πιθανότητα: Μακάρι.
Διαβάστε ακόμα:
«Πικρός καφές» (και) από τα Starbucks για την οικογένεια Μαρινόπουλου