Η δίχως προηγούμενο φούσκα Ερντογάν στην τουρκική οικονομία φουσκώνει κι άλλο:
Οι Τούρκοι σπεύδουν να αγοράσουν μετοχές όπως ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός και οι χαμηλές αποτιμήσεις τους αναγκάζει να εγκαταλείψουν άλλες τοποθετήσεις όπως οι παραδοσιακές καταθέσεις.
Οι εγχώριοι επενδυτές στο τουρκικό χρηματιστήριο αυξήθηκαν κατά 37% στο πρώτο οκτάμηνο του 2020, φθάνοντας τα 1,67 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων της Τουρκίας. Αποτελούν κυρίως μικροεπενδυτές.
Από την αρχή του έτους, η αξία των μετοχικών χαρτοφυλακίων των εγχώριων επενδυτών αυξήθηκε κατά ένα τρίτο, ενώ αυτή των ξένων επενδυτών μειώθηκε κατά 4,2%, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters με βάση τα στοιχεία.
Αναλυτές, επενδυτές και σύμβουλοι επενδύσεων αναφέρουν ότι τα αρνητικά πραγματικά επιτόκια των καταθέσεων στο τουρκικό νόμισμα συνέβαλαν στο να ωθήσουν τον κόσμο να στραφεί, για πρώτη φορά σε αυτή την έκταση, στις μετοχές. Ορισμένοι λένε ότι αυτό προσφέρει μία καλοδεχούμενη στήριξη στην αγορά, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι μπορεί να την κάνει πιο ασταθή.
Οι ξένοι φεύγουν, μένει το βάρος στις πλάτες των Τούρκων
Παραδοσιακά, οι περισσότεροι Τούρκοι διατηρούσαν τις αποταμιεύσεις τους σε δολάριο και χρυσό και ήταν οι ξένοι επενδυτές αυτοί που στήριζαν το χρηματιστήριο και αποτελούσαν μία πηγή σκληρού νομίσματος για την τουρκική οικονομία.
Οι ξένοι, όμως, αποσύρονται συνεχώς μετά την κρίση της τουρκικής λίρας το 2018, η οποία οδήγησε σε αλλαγές των κανόνων που έκαναν δυσκολότερο γι’ αυτούς να παίρνουν θέσεις κατά της εξασθενημένης λίρας ή να καλύπτουν τον κίνδυνο από μεταβολές της ισοτιμίας της.
Παράλληλα, οι πραγματικές αποδόσεις στις αποταμιεύσεις έγιναν αρνητικές φέτος μετά από έναν σχεδόν ετήσιο κύκλο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Ακόμη και μετά την αιφνιδιαστική αύξηση του βασικού επιτοκίου της κεντρικής τράπεζας στο 10,25% την περασμένη εβδομάδα, αυτό παραμένει χαμηλότερο από τον ετήσιο πληθωρισμό 11,77%.
«Οι άλλες επενδύσεις αποφέρουν πολύ μικρά κέρδη λόγω των χαμηλών επιτοκίων, (επομένως) οι επενδυτές αναζητούν άλλες ευκαιρίες για υψηλότερα εισοδήματα», δήλωσε στέλεχος της Istanbul Asset Management. Μία εγχώρια επενδύτρια, που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, δήλωσε ότι τα χαμηλά επιτόκια την έπεισαν να τοποθετήσει σε μετοχές τα χρήματα από την πώληση ενός αυτοκινήτου.
«Τα χρήματα που είχα έχαναν συνεχώς την αξία τους λόγω της αύξησης του πληθωρισμού και της συναλλαγματικής ισοτιμίας», ανέφερε.
Τη ζήτηση για μετοχές ενισχύει η αθρόα ως σήμερα παροχή δανείων σε λίρες στο εσωτερικό της χώρας, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η ύφεση που έχει ενσκήψει στην τουρκική οικονομία.
Ο δείκτης μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης (XU 100) σημειώνει πτώση 2,2% από την αρχή του έτους μετά από κάποιες μεγάλες διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ η λίρα έχει χάσει σχεδόν το ένα τέταρτο της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Η συμμετοχή των ξένων στο τουρκικό χρηματιστήριο μειώθηκε κάτω από το 50% από 65,6% πριν από τρία χρόνια, καθώς έβγαλαν από αυτό κεφάλαια αξίας 5,61 δισεκ. δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.
Μία συνέπεια της εξόδου των κεφαλαίων αυτών είναι οι μειωμένες αποτιμήσεις, οι οποίες συμβάλλουν στην προσέλκυση εγχώριων παικτών.
«Το τουρκικό χρηματιστήριο είναι πολύ φθηνό τώρα», δήλωσε οικονομολόγος και πολιτικός αναλυτής και σχολιαστής, προσθέτοντας: «Χρειαζόταν μιας μορφής διόρθωση, αλλά αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες που υπήρξαν ποτέ».
Η βελτίωση της τεχνολογίας ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης που προσφέρουν οι τράπεζες και άλλες εταιρείες, σε συνδυασμό με τις εντολές για παραμονή στο σπίτι λόγω του κορονοϊού, παίζουν επίσης ρόλο στην προσέλκυση των Τούρκων στο χρηματιστήριο, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Παράλληλα αυξάνονται όμως και οι κίνδυνοι καθώς τα θεμέλια αυτού του οικοδομήματος είναι σαθρό.